جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 508
بازنگری در رابطه میان هنر و عرفان اسلامی بر مبنای شواهد تاریخی
نویسنده:
مهرداد قیومی بیدهندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بسیاری از دانشوران معتقدند که هنر اسلامی با آموزه های عرفان نظری پیوند دارد؛ اما این اعتقاد خود را به شواهد تاریخی مستند نمی کنند. منکران این پیوند نیز انکار خود را بر همین ضعف استناد متکی می کنند. در این نوشتار می کوشیم نشان دهیم که شان هنر اسلامی شانی عملی و اجتماعی است و هنرمندان مسلمان نوعا در زمره عوام بوده اند نه اعیان و فرهیختگان. از سوی دیگر، عرفانی که در جامعه اسلامی نقش داشته است، عرفان عملی و از طریق سازوکارهای اجتماعی بوده است، سازوکارهایی از قبیل نظام خانقاه و حلقه های اهل فتوت. بدین طریق، آموزه های اصلی عرفان اسلامی از دو راه در هنرمندان و کار ایشان نفوذ می کرد: یکی سلوک فردی و حلول دادن ذکر مدام در احوال و اعمال، دیگری سازوکارهایی اجتماعی چون حلقه های فتیان و نظام اصناف. براین اساس، به نظر می رسد در تحقیق درباره پیوند میان هنر اسلامی و عرفان باید تجدید نظر کرد و آن را از منظری دیگر نگریست.
صفحات :
از صفحه 175 تا 189
تعارض سیاق و اسباب النزول در مقایسه تفاسیر شیعی و سنی
نویسنده:
نفیسه نوید
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث,
چکیده :
در تفسیر قرآن کریم توجه به «سیاق» و «اسباب النزول» آیات به عنوان دو قرینه مهم از قرائن فهم قرآن همواره از سوی مفسران فریقین مورد توجه و اعتنای بسیاری واقع شده اند؛ اماگاه این دو قرینه در تعارض با یکدیگر قرار گرفته اند. این مقاله پس از بیان میزان تاثیر این دو قرینه در فهم قرآن و شرایط تحقق آنها، به مقایسه تفاسیر شیعی و سنی در برخی آیات مورد اختلاف در این ارتباط پرداخته تا بتواند با بررسی و نقد دیدگاه ها به ملاک واحدی در حل این تعارض دست یابد.
صفحات :
از صفحه 119 تا 138
نقش اراده در فاعلیّت الاهی از منظر حکمت اسلامی
نویسنده:
حسین رمضانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
مقاله حاضر در صدد بررسی مسأله نسبت اراده و فاعلیت الاهی، در آرای حکمای مسلمان است. ازاین‌‌‌رو، مقاله حاضر، پس از تبیین لغوی و مفهومی واژگان اراده و فاعلیت الاهی، نخست فاعلیت الاهی را از منظر ابونصر فارابی و ابن‌‌‌سینا ملاحظه کرده، استدلال‌‌‌های ایشان را بر ابداعی بودن فاعلیت الاهی بیان کرده است. سپس به بررسی دیدگاه شیخ اشراق و فاعلیت اشراقی از منظر او پرداخته شده است. در ادامه، با بررسی آرای صدرالمتألهین، ابعاد مختلف فاعلیت ایجادی، شرح و بسط داده شده ‌‌‌است. در خاتمه، ادامه دیدگاه صدرالمتألهین نزد حکمای متأله متأخر، تا روزگار معاصر، مد نظر قرار گرفته، ضمن بررسی و ارزیابی دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی در باب اراده الاهی، دیدگاه کلامی امامیه نیز در باب فاعلیت و اراده الاهی تبیین شده است. در نهایت، ضمن جمع‌‌‌بندی آرا، اختلاف ‌‌‌نظرهای موجود، تبارشناسی و علت‌‌‌یابی شده است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 110
پیشینه احکام وجود در فلسفه اسلامی
نویسنده:
احمد شفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
محصول کار مسلمین در قرنهای گذشته درباره احکام وجود چه بوده است؟ آیا فقط به بازگو کردن گفته های پیشینیان یونانی اکتفا کرده اند و نقش واسطه و رابطه را ایفا نموده اند یا اینکه به نقد و بررسی اصول پیشین پرداخته و حتی اصول و براهین جدیدتری آورده اند؟ و از این مهمتر ، بابها و عناوین و مباحث جدیدی را گشوده اند و در تکامل فلسفه نقش در خوری ایفا نموده اند؟ این سؤال به عنوان سؤال اصلی این نوشتار مطرح است. اهمیت این سؤال از آن رو است . که روشن شدن پیشینه تاریخی مباحث ، نقش ارزنده شخصیتها در ابراز نظریات و سهم دانشمندان و فلاسفه اسلامی را در تبیین و گسترش بحث وجود آشکار می سازد و سهو و نسیان های بیان تاریخی را بر ملا می نماید و دستیابی به علل اختلاف نظر فلاسفه اسلامی در مسائل گوناگون را سهل می سازد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 87
بررسی مسئله ازخودبیگانگی از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
انسیه ماهینی، ابوالفضل کیاشمشکی، عبدالحسین خسروپناه، رضا حاجی ابراهیم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
این مقاله درصدد است به مسئله ازخودبیگانگی از دیدگاه ملاصدرا بپردازد. هرچند ملاصدرا از اصطلاح «ازخودبیگانگی» به‌صراحت نام نبرده، اما اصطلاحات معادلی مانند خودفراموشی، ناخودشناسی و غفلت از خویشتن در آثار وی یافت می‌شود. با تحلیل سخنان ملاصدرا در مباحث قوس نزول و صعود، بازگشت به اصل، غفلت از خود عقلی، مراتب قوای انسانی و تناسخ ملکوتی می‌توان ازخودبیگانگی را استنباط کرد. ملاصدرا در حکمت متعالیه، درصدد تعالی و تکامل انسان است. غایت انسان‌شناسی ملاصدرا علامت‌گذاری راه و مسیر کمال انسان است تا آدمی به نهایت کمال وجودی خود برسد و آن، همان سعادت انسان و حیات مطلوب اوست. حال اگر انسان به معرفت نفس نائل نگردد و طریق تهذیب نفس پیشه نکند، در مسیر کمال قرار نمی‌گیرد، بلکه روز به روز از خویشتن خویش فاصله گرفته و با خود بیگانه می‌شود و در نتیجه پیامدهای ناگوار فراوانی در پی خواهد داشت. بنابراین سعی شد با تکیه بر افکار صدرالمتألهین، ضمن بررسی پیامدها و علل ازخودبیگانگی، راهکارهای رفع آن نیز بیان شود.
صفحات :
از صفحه 27 تا 50
بررسی دیدگاه جان کالون درباره حس الوهی و مقایسه آن با نظریه فطرت
نویسنده:
علی قربانی، احمد احمدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
در این مقاله علاوه بر نظریه حس الوهی جان کالون، تأثیر این نظریه بر دیگران - به‌خصوص کسانی که در سنت الهیات اصلاحی قرار دارند - و نیز تأثیر این نظریه بر معرفت‌شناسی اصلاح‌شده، مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین رابطه الهیات کالونی با الهیات طبیعی و تفسیرهایی که از نظریه او دراین‌خصوص ارائه شده، به‌نحو خلاصه بیان گردیده و در نهایت مقایسه‌ای بین نظریه حس الوهی کالون و نظریه فطرت در سنت فلسفی اسلامی انجام گرفته است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
عناصر عرفانی در ادبیات فارسی - یهودی
نویسنده:
منصور معتمدی، مریم پورصادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یهودیان حضوری دیرپای در ایران دارند. ایشان برای ارتباط کتبی با یکدیگر خط و زبان «فارسی یهودی» را که به زبان فارسی و خط عبری است، ابداع کردند. قدیمی ترین سند از این شیوه نگارش به قرن دوم هجری باز می گردد. شاعران و نویسندگان فارسی یهودی آثار فراوانی را در تفسیر کتاب مقدس، دستور زبان و فرهنگ لغات عبری، هلاخا، میدارش، اشعار، امثال و حکایات، جادو، نامه ها و اسناد حقوقی، در قالب این خط عرضه نمودند. در این آثار علاوه بر تاثیرپذیری از اصطلاحات فقهی و کلامی مطرح در منابع اسلامی، اثرپذیری از مفاهیم عرفانی و اشعار حافظ، سعدی، عطار، نظامی، مولانا و دیگر شاعران نیز به چشم می خورد. مقاله حاضر، نخست به معرفی شاعران فارسی یهودی که عناصر عرفان اسلامی را در اشعار خودشان به کار گرفته اند، می پردازد و سپس این عناصر را در شش مبحث اصطلاحات عرفانی، رویکردهای صوفیانه، نمادها و رموز صوفیانه، صوفی ستایی، صوفی ستیزی و مراحل نیل به حقیقت (شریعت، طریقت، حقیقت) مورد بررسی قرار می دهد. در ضمن بر آن است تاثیر عرفان اسلامی را در آثار شاعران فارسی یهودی نشان دهد.
صفحات :
از صفحه 77 تا 109
تبیین استطاعت از منظر متکلمان امامیه تا قرن چهارم
نویسنده:
عین اله خادمی، جعفر رحیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
معنای لغوی استطاعت قدرت است و به همین معنا در قرآن استعمال شده است. از همان ابتدای نیمه نخست قرن اول هجری از استطاعت سوال می شده و روایتی از حضرت علی (ع) به دست ما رسیده که ایشان به تبیین استطاعت پرداخته اند. در پی گذشت زمان اصطلاح استطاعت کلامی به وجود آمده و طبق گزارش های تاریخی زراره بن اعین از جمله کسانی است که در این مساله دست به تالیف زده است. دو قول اصلی استطاعت مع الفعل و استطاعت قبل از فعل در بین فرق اسلامی طرفدارانی دارد. در درون شیعه نیز هر دو قول طرفدار داشته و دو جریان اصلی را به وجود آورده است. در مکتب حدیثی - کلامی قم، شیخ صدوق طرفدار استطاعت قبل از فعل و ثقه الاسلام کلینی استطاعت مع الفعل را قائل بوده است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 104
بررسی دلالت عبارت «تبیان کل شئ» بر جامعیت قرآن
نویسنده:
محمد ابراهیم روشن ضمیر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
چکیده :
مسأله «جامعیت قرآن کریم» و گستره آن، از مباحث مهم قرآنی و دارای نقش بنیادین در فهم و تفسیر آن است. پژوهشگران برای تبیین قلمرو قرآن، به آیاتی استدلال کرده اند و مهم ترین آنها، عبارت «وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ» است. به رغم مباحث ارزشمندی که در این باره بیان کرده اند، واکاوی آن می تواند برخی از زوایای آن را روشن تر کند. این جستار با روشی توصیفی- تحلیلی، دیدگاههای مفسران در باره تبیان بودن قرآن را مورد بررسی قرار داده است. تأمل در مفهوم تبیان، چگونگی بیان آموزه ها و معارف در قرآن و روایات مربوط به جامعیت، نشان از آن دارد که قرآن مشتمل بر بیان هر چیزی است که نیاز به تبیین دارد؛ بنا بر این، قرآن تبیان همه چیز اعم از آنچه مربوط به هدایت است و رنگ و بوی دینی دارد و هر آنچه غیر دینی است و به ظاهر مربوط به دین نیست. هر چند برخی جزئیات به صورت تفصیلی و برخی دیگر به صورت اجمالی در قرآن آمده است و قرآن خود بیان آنها را به سنت پیامبر و معصومان (ع) و قواعد عقلائی، زبانی و عملی برگرفته از آن دو، واگذار کرده است.
صفحات :
از صفحه 35 تا 60
بررسی عالم برزخ از نگاه معارف نقلی و کلامی
نویسنده:
اکبر اسد علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
عالم برزخ مرحله اى از عوالم وجود و حد فاصل میان جهان محسوس و آخرت است که انسان پس از مرگ در قالب بدن مثالى یا جسم برزخى وارد آن می شود؛ این موضوع هم در قرآن و روایات و هم از نگاه کلام اسلامی قابل اثبات است، که متکلمان به کمک معارف نقلی به موضوع قبر و برزخ و مسائل پیرامون آن مانند: سوال و جواب و عذاب در قبر، حیات برزخی، تکامل برزخی، پاداش و کیفر برزخی، مساله شفاعت در برزخ، ارتباط اهل برزخ با اهل دنیا و مدت زمان وقوف در برزخ، و ... استدلال کرده اند. به جهت گستردگی بحث در این نوشته سعی شده است که موضوعات یاد شده فقط از نگاه معارف نقلی و کلامی به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گیرد و تحقیق آن از نگاه فلسفی و عرفانی به زمان دیگری موکول شده است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 64
  • تعداد رکورد ها : 508