جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: این جلد شامل مجموعه مقالات اولین جلسه گروه مطالعاتی ابن سینا است. هر یک از مقالات جدیدترین نتایج تحقیق را در موضوع مربوطه خود ارائه می کند. این نتیجه‌گیری‌ها شامل بینش‌های جدیدی در مورد بازنگری ابن سینا از ارسطو و فلوطین، حوزه‌های خاص نظریه‌های روان‌شناسی و متافیزیک، تعامل فکری او با متکلمان دوره خود، زمینه‌های تاریخی و اجتماعی که ابن سینا در آن کار می‌کرد، و دریافت اندیشه‌های او در میان سریانی‌ها است. نویسندگان نویسندگی، در میان فیلسوفان متأخر اشراقی و در فلسفه مشائی شیعی. این بینش‌ها از تفاسیر جدید از مجموعه موجود او گرفته تا نظریه‌های قانع‌کننده در مورد عوامل مؤثر در نوآوری‌های فلسفی او را شامل می‌شود. در بسیاری از موارد، این مقالات شواهد متنی تا به حال بررسی نشده ای را ارائه می دهند که به روش شناسی جدید در مطالعات ابن سینا و به طور کلی فلسفه عربی-اسلامی کمک زیادی می کند.

در این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی و تا حدی تطبیقی ابتدا گزارشی از آراء شاخص حکمای مسلمان در مورد عقل عملی و ریشه های آن در آثار ارسطو عرضه می شود آنگاه تبیینی نو از رأی ابن‌سینا در مورد ادراکی یا تحریکی بودن عقل عملی بر اساس مبانی نفس شناسی وی ارائه می شودو اجمالا تقابل آن با نظر فارابی مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه بر اساس معانی دو گانه حکمت عملی در آثار ابن‌سینا نقش عقل عملی در اخلاق سینوی مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که ابن‌سینا بر اساس مبنای خود در تفکیک قوا هرگز یک فعل را به نحو اولی و ذاتی به دو قوه نسبت نمی دهد بر همین اساس ادراک کلیات معقول فعل ذاتی عقل نظری و ادراک جزئیات نیز فعل ذاتی قوای مدرکه نفس حیوانی است و ابن‌سینا عقل عملی را بدین سبب هرگز مدرکه نمی داند. فعل ذاتی عقل عملی استنباط حسن و قبح و خیر و شر افعال جزئی با استفاده از مدرکات قوای ادراکی است. این کارکرد عقل عملی برای حکمت عملی به مثابه علم، نقشی سلبی و زمینه ساز و برای حکمت عملی به مثابه فضیلت، نقشی ایجابی تحریکی دارد. البته در این میان نباید نقش مهم دیگر عقل عملی نیز در تولید گزاره های مشهوری اخلاقی در سطح عامه مردم مغفول بماند.

ترجمه ماشینی: این پایان نامه به بررسی نظریه علیت کارآمد ابن سینا با توجه به رویکرد او به مسائل محوری در متافیزیک، از اثبات وجود ضروری تا کیهان شناسی برون گرا می پردازد. ابن سینا یک گزارش متافیزیکی منسجم درونی از علیت کارآمد ارائه می دهد. شرح متافیزیکی از علت کارآمد، وجود معلول یا ذات را به گونه ای توضیح می دهد که با علل حرکت توضیح داده نمی شود، همانطور که در فیزیک بررسی شده است. یعنی توضیح کامل علت وجود یک ذات در علل چهارگانه تغییر و حرکت طبیعی یافت نمی شود. ابن سینا قصد دارد توضیح دهد که تقسیم کار بین شرح فیلسوف طبیعی و متافیزیک چیست. با انجام این کار، ابن سینا نظریه‌ای درباره علیت ایجاد می‌کند که مفاهیم بدیع او را از امر ممکن در خود و فی نفسه ضروری به مفهوم علیت کارآمد پیوند می‌دهد. تمایز اصلی که ابن سینا در رابطه با علت فاعلی پیش می‌برد، این است که بین علت معلول به عنوان گونه (نوع) و علت معلول به عنوان فرد (شاخش) است. تمایز مربوط به درک دیدگاه او در مورد نقش علل ذات، از جمله عقل فعال است. این مطالعه با تکیه بر نظریه بالا در مورد علیت کارآمد، اثبات معروف ابن سینا برای وجود ضروری را دوباره بررسی می کند. تجزیه و تحلیل نشان می دهد که شرح متافیزیکی او از علیت کارآمد در مرکز اثبات او برای یک موجود ضروری است. به طور خاص، «علت تداوم» (آلة الثابات)، نقش مهم‌تری نسبت به آنچه قبلاً تصدیق شده بود، ایفا می‌کند، و در چارچوب نظریه او درباره علیت کارآمد در متافیزیک توضیح داده می‌شود.

ترجمه ماشینی: برهان وجود خدا یکی از موضوعات مهم تاریخ فلسفه است. همچنین نمونه ای روشن از یک مشکل فلسفی مشترک در تاریخ های فکری درهم تنیده اروپا و جهان اسلام است. با تکیه بر ارسطو، اشکال مختلف برهان هم توسط الهیات عقلانی اسلامی (کلام) و هم فیلسوفان اسلامی مانند ابن سینا به کار گرفته شد. در حالی که این بحث، تغییر شکل، پالایش و تعدیل شده، در سراسر دوران پس از کلاسیک، به ویژه در شرق اسلامی، به شدت مورد بحث قرار گرفته است، به همین ترتیب در غرب توسط متفکرانی مانند Polymat عبری Maimonides و فیلسوف لاتین قرون وسطی پذیرفته شده است. توماس آکویناس الهیات. با این حال، این فرآیندهای پذیرایی متقابل به قرون وسطی ختم نشد. آنها را می توان در قرن بیستم و حتی تا به امروز مشاهده کرد: از یک سو، متفکر خاورمیانه ای مانند فیلسوف ایرانی مهدی حایری یزدی را می بینیم که نقد اساسی کانت از استدلال های فلسفی کلاسیک برای وجود خدا، به ویژه اثبات هستی شناختی و رد نقد. از سوی دیگر، برهانی از آفرینش که توسط متکلم اسلامی و منتقد سنت مشایی غزالی ارائه شده است، توسط گروهی از فیلسوفان غربی پذیرفته شده است که نسخه خود را «برهان کلام-کیهان شناختی» می نامند. با بحث در مورد سنگ بنای مهم در تاریخ اثبات فلسفی وجود خدا، ما برای بازنگری روایات کنونی اروپامحور در تاریخ فلسفه استدلال می کنیم و پیشنهاد می کنیم که چنین دیدگاه فرافرهنگی ممکن است الهام بخش گفتمان های فلسفی جاری بین اروپا و میانه باشد. شرق و فراتر از آن.

ترجمه ماشینی: این جلد شامل مجموعه مقالات اولین جلسه گروه مطالعاتی ابن سینا است. هر یک از مقالات جدیدترین نتایج تحقیق را در موضوع مربوطه خود ارائه می کند. این نتیجه‌گیری‌ها شامل بینش‌های جدیدی در مورد بازنگری ابن سینا از ارسطو و فلوطین، حوزه‌های خاص نظریه‌های روان‌شناسی و متافیزیک او، تعامل فکری او با متکلمان دوره خود، زمینه‌های تاریخی و اجتماعی که ابن سینا در آن کار می‌کرد، دریافت اندیشه‌های او در میان سریانی‌ها است. نویسندگان نویسندگی، در میان فیلسوفان متأخر اشراقی و در فلسفه مشائی شیعی. این بینش‌ها از تفاسیر جدید از مجموعه موجود او گرفته تا نظریه‌های قانع‌کننده در مورد عوامل مؤثر در نوآوری‌های فلسفی او را شامل می‌شود. در بسیاری از موارد، این مقالات شواهد متنی تا به حال بررسی نشده ای را ارائه می دهند که باید کمک زیادی به روش شناسی جدید در مطالعات ابن سینا و به طور کلی فلسفه عربی-اسلامی کند.

ملاصدرا بر خلاف ابن سینا، با اثبات حرکت اشتدادی در جوهر و به کار گرفتن آن در توضیح تحول وجود نفس از مادّی به مجّرد، همچنین با مطرح کردن تشکیک در حقیقت وجود و ذومراتب دانستن نفس، دیدگاههای نوینی ارائه نمود و مسیر اندیشه فلسفی را دگرگون ساخت. این دو اصل وی را قادر ساخت که یا نظریه های تازه ای مطرح کند، یا برای تبیین مسایل، راههای کاملتری ارائه نماید و یا بر تعداد پاسخهای مقبول بیفزاید. تلاش رساله حاضر بر آن است که معلوم کند اولاً در حوزه نفس و معاد چه موضوع هایی تحت تأثیر این اصول قرار گرفته اند و ثانیاً این تأثیر به چه شکل بوده است. مقایسه آراء ابن سینا و ملاصدرا روشن می کند که اصول منتخب صدرا در مباحثی نظیر: حقیقت نفس، وجود نفس قبل از حیات دنیوی، حدوث نفس، رابطه نفس و بدن، رابطه نفس و قوا، اتحاد نفس یا عقل فعّال و اتّحاد با صور معقول، اثبات تجرد خیالی، عالم نیمه مجرد، معاد جسمانی و بدن اخروی، افقهای جدیدی در تبیین مسایل و حل مشکلات ، پیش روی گسترانیده؛ و در تبیین مباحث دیگری نظیر: ترکیب نفس و بدن، فانی نشدن نفس با فنای بدن، ابدّیت نفس و نفی تناسخ ، به ارائه راههایی کامل تر از راههای پیشین پرداخته و به پاسخهای موجّه افزوده است. مطابق مبانی صدرا، نفس وجود واحد دارای مراتبی است که در ابتدای حدوث، جسمانی و حالّ در ماده است نه مجرّد الذات، و با قرار گرفتن در مسیر تحولات جوهری به مقام تجرّد می رسد، لذا اشکالاتی نظیر تعلق گرفتن موجود مجرّد به امر مادی، انفعال مجرّد تام از مادی محض، برابری همه انسانها در ذات و کمالات ذاتی، و جمع شدن تجرّد و حدوث و ابدیّت که ناشی از مجرد دانستن نفس از بدو حدوث است رفع می شود. با پذیرفتن حرکت جوهری و تشکیک وجود، باید پذیرفت که نازل ترین عمل حیاتی و برترین فعل انسانی، به طور یکسان مستند به نفس هستند؛ و وجود جسمانی ترین قوه همانند وجود مجردترین قوا، با وجود نفس متحّد است، و قوا در واقع مظاهر نفسند نه اجزاء آن. همچنین نفس با صور اداراکی خود از جمله صور معقول متحد است و صور اداراکی به همراه صور ناشی از اعمال و اخلاق، در وجود نفس باقی می مانند و حقیقت باطنی و صورت اخروی انسان را شکل می دهند. در پرتو این دو اصل، منحصر بودن تجرّد به تجرّد عقلانی نفی می شود و با اثبات تجرّد قوه خیال و اثبات عالم نیمه مجرّد ، مسایل مربوط به حیات برزخی و محشور شدن همه، حتی افرادی که عقل بالفعل ندارند و عذاب قبر و ثواب و عقاب جسمانی تبیین می گردد؛ همچنین از رابطه نفس و بدن تفسیر جدیدی ارائه می شود که مطابق آن، نفس با بدن رابطه ذاتی و وجودی دارد و این رابطه، توضیح مسایلی مانند تأثیر متقابل نفس و بدن و اتّحادی بودن ترکیب آن دو و نفی تناسخ را تسهیل می نماید. استدلال کردن بر معاد جسمانی و عینیت بدن دنیوی و اخروی با استفاده از مجموعه ای از اصول اختصاصی و در رأس آنها حرکت جوهری و تشکیک وجود، در کنار تفسیر جدید از حقیقت مرگ و مستدل نمودن خلود، از دست آوردهای اساسی حکمت متعالیه در حوزه معاد است. این همه در حالی است که در برخی مباحث حوزه نفس و معاد، تفاوت چشم گیری میان دو فیلسوف دیده نمی شود و صدرالمتألهین مقبولات شیخ الرئیس را حتی گاه با عبارات خود او، مورد تأیید قرار می دهد. در این میان، تمیز دادن آراء استثنایی و نظریه های اختصاصی ابن سینا از آرائی که به طور عام در مقام تقریر نظیر مشائین و موافقت با ایشان بیان کرده، برای ارزیابی صحیح و قضاوت دقیق در مورد میزان تحولات ناشی از مبانی خاص حکمت متعالیه ضروری است.

این مقاله بر آن است که با گزارش توصیفی-تحلیلی سخنان ابن سینا دیدگاه وی را درباره تجربه دینی از منظر فلسفی تبیین کند و از این طریق، پاره ای از پرسش های مهم در بحث معرفت شناسی تجربه دینی و واقع نمایی این تجربه را بر اساس آرای ابن سینا پاسخ گوید. متن اصلی مورد استناد در این پژوهش کتاب الاشارات و التنبیهات ابن سینا است که وی برخی از آرای خاص خود را تنها در آن بیان کرده است. مهم ترین نکاتی که در این پژوهش از منظر ابن سینا مطرح شده، عبارتند از: تبیین منشأ توهمات خودساخته و بی پایه و نیز مشاهدات اصیل و واقع نما؛ بیان چرایی اصل و نحوه نیازمندی پاره ای از مشاهدات اصیل به تأویل و تعبیر ؛ تشریح فرایند وقوع این رویدادها در حالت بیداری و حالت خواب؛ توضیح نقش بیماری، ترفندهای ساختگی، تزکیه و تهذیب نفس و نیز قوت و ضعف آن در حصول این تجربه ها؛ بیان مراتب و انواع تشکیکی آن ها و نشان دادن منشأ زمینه مند بودن برخی (و نه همه) تجربه های حسی.