جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نخستين قدم در مسير سلوک الي الله با «يقظه» يا همان بيداري از خواب غفلت برداشته مي¬شود. خواجه عبدالله انصاري مهم‌ترين مؤلفه‌هاي تأثيرگذار در اين منزل را در کتاب منازل السائرين برشمرده است. شهداي دفاع مقدس، که به گواهي امام خميني ره، قله‌هاي سلوک و عرفان را فتح کردند، نيز در دست¬نوشته‌هاي باارزش خود، تا حدي به ويژگي‌هاي منزل «يقظه» پرداخته‌اند. اين نوشتار به روش «تحليلي – کتابخانه‌اي»، در يک مقايسة تطبيقي، نزديکي بسيار نگاه شهداي دفاع مقدس به منزل عرفاني «يقظه» را با نگاه پير هرات اثبات مي¬کند. اشارات شهيدان به عوامل مؤثر در يقظه همچون «شنيدن علم»، «معرفت نفس»، «بزرگ¬داشت حق متعال»، «چشم داشتن به واردات غيبي حق متعال»، «غنيمت شمردن فرصت باقيمانده از عمر»، «تصديق وعيد حق متعال»، «همنشيني با نيکان» و «ترک¬گفتن عادات مرسوم» نشان از رسوخ آنها در اين منزل عرفاني و نزديكي نگاه آنها با نگاه خواجه عبدالله انصاري دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الگوی رشد اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی

نویسنده:

فرشته ابوالحسنی نیارکی، هاشم قربانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

در این جستار، تلاش می‌شود الگوی رشد اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی بازطراحی شود. این مقاله بر آن است که با تأکید بر امکان تحول اخلاقی، و معنایابی واژۀ رشد در آثار خواجه نصیرالدین، از طریق تعمیم تعریف استکمال، به مقایسۀ مفهوم‌سازی وی از رشد اخلاقی با انگارۀ روان‌شناسان رشد بپردازد. تأکید اندیشمندان رشد اخلاقی، تعریف از طریق عوامل اخلاق است. ما پس از تبیین فرایند رشد اخلاقی، ماهیت رشد اخلاقی را از حیث کیفیت ترکیب و اولویت عوامل تعریف می‌کنیم. تحلیل مفهومی، گزاره‌ای و تحلیل سیستمی از آثار طوسی، ابزار و روش تحقیق بوده است. طوسی همچون فلاسفۀ یونان به نقش شناخت در تحول اخلاقی اهمیت ویژه‌ای داده است. استنباط و استدلال موضوعات کلی و جزئی اخلاقی ـ که منشأ رفتار است ـ از پیش‌انگاره‌های معرفتی عقل نظری، از طریق عقل عملی صورت می‌پذیرد. نقش عواملی چون عواطف، جنسیت، عوامل جسمانی، عوامل بیرونی‌ـ‌محیطی نیز بررسی شده است. بر این اساس، کارکرد اخلاقی انسان، فرایندی فعال با خاستگاه سرشتی، متضمن نظم‌دهی رفتارهای آدمی توسط شناخت در بافت هنجارها و ارزش‌های محیط است، به گونه‌ای که در طول زمان و ممارست و تجربه، این انتظام برای انسان به صورت ملکه ـ که ارزش‌های خودساخته زیربنایی رفتارند ـ درونی‌ می‌شود. این تحول اخلاقی، به شکلی نظام‌مند همچون یک الگوی مرحله‌ای، از کودکی شروع به شکل‌گیری می‌کند و مراحل آن تا بزرگسالی ادامه دارد و در بزرگسالی نیز دارای سطوح و مراتب متعدد است. خواجه برای هر یک از این مراحل، اصول تربیتی‌ای بیان کرده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 75 تا 106

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الگوی سلامت نفس نزد نصیرالدین طوسی تحلیل سلامت نفس و فضیلت به‌ مثابه نخستین قدم در تحقق انسان خوب

نویسنده:

فرشته ابوالحسنی نیارکی، هاشم قربانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

تحلیل سلامت نفس و تبیین ویژگی‌های آن مسئله‌ای انسان‌شناختی در اندیشه متفکران مسلمان بوده است. نصیرالدین طوسی در آثارِ اخلاقی خویش، نظریه‌سازی ویژه‌ای در باب سلامت نفس انجام داده است. در این جستار، با تصویرسازی الگوی طوسی از سلامت نفس کوشیده‌ایم تحلیلی جامع از این مسئله در آثار وی عرضه کنیم. سلامت نفس در اندیشه طوسی، شرط لازم کمالات بالادستی محسوب می‌شود. در نظریه کمال‌محور طوسی، درمان امراض و رذایل و تأکید بر سلامت نفس (طب‌انگاری اخلاق) نقش بسزایی دارد. فضیلت مؤلفه مهم سلامت در تفکر طوسی است. وی در تحلیل این مسئله ناظر به تحقق‌داشت انسان سالم و مطلوب سخن می‌گوید و معیارهای وی معطوف به آن است، نه انسان آرمانی و عرفانی. تحلیل‌های طوسی متفاوت با نظریه‌های سلامت نفس، نظیر نظریه زکریای رازی، است. در این جستار از جایگاه طب روحانی در نظریه اخلاقی طوسی، تصویرسازی طوسی از امراض نفس و سلامت، راهکارها و الگوهایی که وی مطرح کرده است سخن می‌گوییم و با توجه به اخذ مؤلفه فضیلت در تحلیل سلامت به چیستی فضیلت و تحلیل قوای نفس و تفسیرهای مختلف طوسی میپردازیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 135 تا 159

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرح خواجة طوسی بر رسالة مسئلة العلم

نویسنده:

محمدعلی اژه ای

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

«رسالة العلم» کمال الدين احمد بحرانی و شرح خواجه نصیر الدین طوسي = شرح مسئله العلم = شرح مسألة العلم = شرح رسالة العلم = شرح خواجه طوسی بر رساله مسئلة العلم

نویسنده:

کمال الدين احمد بحرانی؛ شارح: خواجه طوسي

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , شرح اثر

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

ابوالحسن‌ جمال‌الدین‌ (یا كمال‌الدین‌) على‌ بن‌ سلیمان‌ ستراوی‌ بحرانی‌ شاگرد ابن سعاده کمال الدين احمد بحرانی، پس‌ از مرگ‌ استاد خود، رساله او را كه‌ مشتمل‌ بر ۲۴ مسأله‌ در علم‌ بود، نزد خواجه نصیرالدین طوسی فرستاد و خواهان‌ شرح‌ و توضیح‌ مسائل پیچیده آن‌ شد و خواجه نیز به آن پاسخ داد. ویژگی خاص رسالة شرح مسئلة العلم در مقایسه با دیگر نوشته‌های مشابه این است که این رساله از ابتدا رساله‌ای است در باب معرفت‌شناسی و نه اینکه مسئلة علم در آن به عنوان نوعی از وجود، وجود ذهنی، مطرح گردد. ابن سعاده در بحث‌های کلامی و فلسفی خود مباحث مختلف مربوط به علم را در بیست و چهار مسئله مورد بحث قرار داده و در نظر داشته است که آنها را به صورت کتابی تدوین نماید، اما عمر او کفاف نمی‌دهد و بنا بر آنچه از متن رسالة موجود بر می‌آید شاگرد برجستة او جمال‌الدین علی بن سلیمان بحرانی آنچه را که از استادش درحد یک «فهرست» مطالب کتاب برجای باقی مانده بود تفصیل داده و فروعی بر اساس آن تفریع کرده و سپس مجموعه را برای خواجه نصیرالدین طوسی ارسال می‌دارد تا خواجه در مورد آن اظهار نظر کند. خواجه از این پیشنهاد استقبال می‌کند و نتیجه را برای جمال الدین باز می‌فرستد. این رساله که متن اصلی آن در قطع چاپ معمولی مشتمل بر 30 صفحه است آقای عبدالله نورانی در سال 1345 هجری قمری بر اساس نسخ معتبری که در اختیار بوده است تصحیح و به چاپ رسانده‌اند. اما در نسخه ای که اخیرا توسط حسن انصاری در استانبول مشاهده شده، در ضمن مجموعه ای نسخه دیگری از رسالة العلم کمال الدين و شرح خواجه بر آن یافت شده که بسيار با ارزش است. امتياز اين نسخه علاوه بر قدمت آن، با نسخه چاپی اين اثر که به وسيله استاد نورانی به دست داده شده اين است که در نسخه حسن انصاری رساله ای که جمال الدين علي بن سليمان برای خواجه طوسي فرستاده و مشتمل بر رسالة العلم استادش بوده مستقلا در آغاز آمده و بعد به شکل مستقل پاسخ طوسي به آن درج شده است؛ اين در حالی است که در نسخه چاپی، رساله اصلی و پاسخ طوسي در هم آميخته شده و گاه موجبات اشکال را در فهم و تشخيص و تمايز ميان گفته ها فراهم می کند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حاشیة علی الهیات الشرح الجدید للتجرید = حاشیة على الهیات شرح الجدید للتجرید = حاشیة على شرح التجرید للقوشچى = حاشیة على شرح التجرید للقوشجى

نویسنده:

احمد بن محمد مقدس اردبیلی؛ محقق: احمد عابدی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق

منابع دیجیتالی :

فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

خداشناسی , اثبات امامت امیرالمومنین , خداشناسی(کلام) , فرق کلامی , صفات الهی , امامت , عقاید اهل سنت , معاد(کلام) , نبوت , دفع شبهات(افعال امام) , عقاید شیعه امامیه , امامت خلفا , حقیت امامت علی علیه السلام , سیره ائمه اطهار علیهم السلام , دفاعیه ها , شیعه شناسی , صفات خدا , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , علم کلام , کتب کلام شیعه

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

کد کنگره:

‏BP‎‏ ‎‏210‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏30278‎‏

چکیده :

«الحاشیه علی الهیات الشرح الجدید للتجرید» تاليف مقدس اردبيلي، شرحي بر «شرح تجريد العقائد» معروف به «شرح جديد» از علاءالدين علي بن محمد قوشچي است. شرح قوشچي در ميان ساير شروح تجريد العقائد از اهميت ويژه اي برخوردار است. زيرا وي در اين كتاب پس از شرح عبارت هاي خواجه، به دفاع از اعتقادات اهل سنت پرداخته و اعتراضات خود را بر استدلال هاي خواجه نصير بيان كرده است. كتاب او در واقع جرح تجريد مي باشد، به همين جهت اين كتاب به ميدان برخورد آراء اهل سنت و شيعه تبديل شده است. پس از قوشچي مدت ها كتاب او به عنوان متن درسي كلامي در حوزه هاي علمي شيعه مطرح بوده و عده زيادي از عالمان و متكلمان شيعه و سني به نوشتن تعليقه و حاشيه بر آن همت گمارده اند. محقق اردبيلي ضمن تدريس اين كتاب به نوشتن حاشيه و نقد كلمات قوشچي پرداخته است. كتاب «الحاشیه علی الهیات الشرح الجدید للتجرید» را مي توان مهمترين اثر كلامي مقدس اردبيلي محسوب كرد. او در اين كتاب گاهي كلمات قوشچي را مورد نقد قرار مي دهد و گاهي به نقد كلام خواجه نصير مي پردازد. لذا از اين كتاب هم به تعليقه تجريد تعبير شده است و هم به حاشيه بر الهيات شرح جديد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

من‌ اعلام‌ الاما‌میة‌: بین‌ الفقیه‌ العما‌نی‌ و آقا‌بزرگ‌ الطهرانی‌

نویسنده:

فوزي السيف

نوع منبع :

کتاب , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

کاشف الغطاء: ,

زبان :

عربی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی(شیخ صدوق) , (سید مرتضی‏)علی بن حسین بن موسی , (شیخ طوسی‏) ابوجعفر محمد بن حسن , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه حلی , (علامه مجلسی)محمدباقربن محمدتقی مجلسی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی آموزه تثلیث از دیدگاه متکلمان مسیحی (آگوستین و ... و مقایسۀ آن با توحید از دیدگاه متکلمان مسلمان (خواجه نصیرالدین طوسی و ...)

نویسنده:

ژاله خراسانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه , توحید(کلام) , توحید افعالی(کلام) , توحید ذاتی(کلام) , تثلیث , قرآن , متکلمان , مسیحی , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) , توحید ذاتی , قرآن , توحید(اخلاق اسلامی) , توحید افعالی (اخلاق) , توحید ذاتی (اخلاق) , نصیرالدین طوسی، محمدبن محمد , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , آوگوستین قدیس , هنر و علوم انسانی , آوگوستین قدیس , هنر و علوم انسانی , آوگوستین قدیس

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

از جمله مهمترین و در عین حال، مناقشه برانگیز‌ترین مباحث مطرح در دو دین اسلام و مسیحیّت، بحث از خداوند و یکتایی اوست. مسلمانان، ضمن اینکه توحید را در چهار سطح ذاتی، صفاتی، افعالی و توحید در عبادت مطرح می‌کنند، بر اصل جزمی توحید به شدت تأکید کرده و هیچ چیز را در ذات و صفات و افعال، هم‌مرتبۀ خداوند نمی‌دانند و مقام شامخ خداوند را برتر و بالاتر از آن می‌دانند که بتوان برای او شریک و یا فرزندی در نظر گرفت. این در حالی است که مسیحیان، قائل به اصل «تثلیث» هستند، یعنی از میان صفات خداوند، سه صفت او را همراه با ذات او قدیم و ازلی می‌دانند و اینکه طبیعت واحد خداوند، بر این صفات ازلی استوار است. آنان مسیح را کلمۀ خداوند قلمداد می کنند که تجسّم پیدا کرده و برای نجات بشریت از گناه، بر زمین فرود آمده. قرآن، بارها در آیات متعدد، این اعتقاد آنها را مورد حمله قرار داده و مسیحیان را برای داشتن چنین اعتقادی مورد سرزنش قرار داده، اما مسیحیان معتقدند که قرآن، یک آیین سه خدایی را نفی می‌کند که با اصل جزمی مسیحی که ایمان به خدای واحد در سه شخص است، تفاوت دارد و تأکید کلام قرآن بر این حقیقت که خداوند، نه همسری دارد و نه فرزندی را مطابق با تعریف کلیسایی خود می دانند که می گوید، خداوند نه کسی را زاده و نه از کسی زاده شده است. در حقیقت، مفهوم تجسّد، آنگونه که دریافتۀ دانشمندان مسیحی علوم الهی است، اصل جزمی یکتایی خداوند تعالی و لا یتغیّر بودن او را خدشه‌دار می‌سازد. به اعتقاد آنان، خداوند، یکتا و مطلقاً بسیط است اما ماهیت او میان سه شخص الهی: پدر، پسر و روح‌القدس، مشترک است. هدف، در اینجا مقایسه‌ای است میان دو دین اسلام و مسیحیت در بحث از توحید و ارائۀ برخی از همانندی‌ها و ناهمانندی‌ها در این زمینه، و اینکه در نهایت، آنچه حاصل می شود، آن است که آنچه مسیحیت تحت عنوان تثلیث ارائه می‌دهد، منافی با اصل جزمی توحید و یکتایی خداوند بوده و نیز، منافی با تمام سطوح توحید در اسلام است و لذا نمی‌توان به تفاهم میان دو دین مسیحیت و اسلام، در بحث از توحید و یکتایی خدا قائل شد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر