جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحف العقول عن آل‌ الرسول (ص) اثر حسن‌ بن‌ شعبه حرانی یکی از منابع روایی اخلاقی شیعه است که دربارۀ مؤلف و زمان نگارش و خاستگاه روایات آن اقوال گوناگونی وجود دارد. برخی از علمای متأخر و پژوهشگران معاصر، مؤلف را از علمای ستودنی شیعۀ اهل حلب در قرن چهارم می‌دانند. عده‌ ای از این دسته، وی را همان مؤلف حقائق اسرار الدین تلقی کرده‌ اند. بعضی نیز او را فردی ناشناخته و نصیری‌ مذهب از قرن ششم برشمرده‌ اند. با وجود این، هویت مؤلف محل سؤال است و ابهام‌هایی وجود دارد. دستاوردهای این پژوهش نشان می‌دهد مؤلف شیعه و اهل حلب است که دست‌ کم در قرن هشتم زیسته است. مبانی فقهی و کلامی مؤلف، باور پژوهشگران مبنی بر نصیری‌ بودنش را نفی و شیعه‌ بودنش را تأیید می‌ کند. همچنین، بررسی سیر تاریخی حلب و تطبیق آن با گفتمان‌ های حاکم بر کتاب از دلایلی است که انتساب مؤلف به حلب را تصدیق می‌ کند. مؤلف امامی‌ مذهب، لین‌ الحدیث، زاهد و دنیاگریز است. او اهل‌ البیت (ع) را خلیفۀ خدا و معصوم می‌ داند و به بعث و عقیدۀ شیعه در جبر و اختیار باورمند است. گفتنی است شناسایی هویت مؤلف تحف العقول در تاریخ امکان‌پذیر نیست.

این کتاب ویراسته سلسله درس‌هاى اخلاق استاد در حوزه علمیه قم است، که به کوشش انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمه الله) چاپ و منتشر شده است. موضوع اصلى سخن استاد در این درس‌ها، متن حدیث معروف معراج است که با بیانى دل‌نشین و گویا همراه با آیات قرآنى شرح و تبیین شده است. گفتنی است متن این حدیث شریف که به‌راستی محتواى آن یک دوره عرفان و حکمت و اخلاق و معنویت است، در کتاب‌هاى معتبر حدیثى همچون: ارشادالقلوب دیلمى و بحارالانوار مجلسى آمده است. حضرت استاد با محور قرار دادن این حدیث، بیست درس با عنوان‌هاى ذیل ارائه فرموده‌اند: درس اول، «مقام توکل و رضا»: در این درس مباحثى درباره حقیقت توکل از دیدگاه قرآن کریم و روایات، تلازم ایمان و توکل، توکل و لزوم کار و فعالیت و عدم منافات این دو، مطرح شده است؛ درس دوم، «منزلت توکل و رضایت به قضاى الهى»: در این درس عمدتاً به این نکته توجه داده شده که خداوند همواره، خیرخواه حقیقى انسان است؛ درس سوم، «محبت الهى و راه رسیدن به آن»؛ درس چهارم، «ویژگی‌هاى اولیاى خدا»: در این درس ویژگی‌هایى مانند: نشاط و دلخوشى، ذکر و یاد حق، و زهد، براى اولیاى الهى برشمرده شده و نیز راه تحصیل زهد و پرهیزگارى نشان داده شده است؛ درس پنجم، «خصلت‌هاى رهیافتگان به بهشت، و میراث تحمل گرسنگى و سکوت»: در این درس گزیده‌اى از حدیث معراج محور قرار گرفته و ثمرات تحمل گرسنگى و سکوت مشروع و معقول، براى رسیدن به رستگارى و سعادت جاودانى تذکر داده شده است؛ درس ششم، «لزوم توجه به نماز و درک حضور خداوند»: در این درس ضرورت نماز با حضور قلب مطرح شده است؛ درس هفتم، «امتیازات اولیاى الهى»: امتیازات و بهره‌هایى که شامل حال اولیاى خدا می‌شود، همچون یاد خدا و تکلم با او و لذت‌هاى بی‌بدیلى که اولیاى خدا درمی‌یابند، یادآورى شده است؛ درس هشتم، «لزوم دوستى و محبت به فقرا و مستمندان»؛ درس نهم، «عدم تبعیت از خواهش‌هاى نفسانى»؛ درس دهم، «نکوهش دنیا و دنیاگرایان»: در این درس مفهوم دنیاخواهى و آخرت‌طلبى و مراتب این دو، و نیز ویژگی‌هاى بیست‌گانه اهل دنیا آمده است؛ درس هاى یازدهم، دوازدهم و سیزدهم، «اوصاف اهل آخرت»: در این درس‌ها اوصافى مانند: حیا، بیداردلى، خوف از عظمت الهى، توجه به خدا، معرفت ناب به خدا، مبارزه با نفس اماره، محو شدن در جمال ربوبى و مورد عنایت خداوند بودن براى آخرت‌طلبان برشمرده شده است؛ درس چهاردهم، «مقام و معرفت زاهدان»؛ درس پانزدهم، «نقش ارزشى روزه و سکوت»: در این درس، سکوت به مثابه آبادکننده دل اولیاى خدا توصیف شده است؛ درس شانزدهم، «مؤمنین رهیافته به یقین و باریابى به رضوان حق»؛ درس هفدهم، «ویژگی‌هاى زندگى گوارا و پایدار»؛ درس هجدهم، «موفقیت در آزمون الهى و عنایات ویژه خداوند»؛ درس نوزدهم، «مقام عابدان و رسولان الهى»: در این درس عناوینى مانند نقش تعقل در مقام عبادت، و نیز نقش یاد خدا و گریز از غفلت در مقام آنان، تأثیر کم‌گویى و کم‌خورىِ (معقول) در شناخت و ادراک، مطرح شده است؛ درس بیستم، «چگونگى محبت به خدا»: در این درس مطالبى درباره رابطه زهد و عبادت با محبت خدا، رابطه گریه با محبت خدا و نقش رفاقت و دوستى با علما و فقرا در محبت به خداوند آمده است. گفتنی است این کتاب در سال ۱۳۸۷ در قالب مجموعه آثار حضرت استاد با عنوان «مشکات» چاپ و منتشر شده است.

اخلاق خوبان متن سخنرانى‌هاى استاد شيخ حسين انصاريان مى‌باشد كه به منظور استفاده مبلغان دينى و دانشجویان علوم اسلامى، به زبان فارسی و در سال 1379ش، به رشته تحرير درآمده است. دستمايه اصلى کتاب، موعظه‌هاى مؤلف در ماه مبارک رمضان و شب‌هاى قدر بوده و موضوع اصلى آن، درباره صفات نیکان و مسائل آموزنده اخلاقى مى‌باشد.

کتاب حاضر درباره اقتصادی اسلامی و مشخصا درباره سیاست ها و کارکردهای اقتصادی مدیریتی امام علی علیه السلام می باشد که کتابی جالب و در خورِ توجه می باشد.

کتاب حاضر همانگونه که از نام آن هم پیداست درباره شخصیت والا و فضایل حضرت زینب کبری سلام الله علیها می باشد. ذکر فضایل حضرت زینب، فضائل اهل بیت، نقش حضرت زینب در کربلا، ارتباط ایشان با امام حسین ع ، و... از موضوعات کتاب می باشد.

تحلیلی از تحریفات دینی و بدعت های به وجود آمده در حکومت علوی(ع) و پیامدهای آن و نحوه رویارویی امام علی(ع) با آنها است. نویسنده به ریشه یابی چالش هایی که علی(ع) با آنها روبرو بود و منجر به سقوط ظاهری حکومت آن حضرت شد، می پردازد و عوامل فکری و نوع نگرش دینی را در رویارویی با حکومت علوی(ع) مورد تحلیل و ارزیابی قرار می دهد. وی ابتدا به بدعت های به وجود آمده بعد از پیامبر(ص) در دوران حکومت خلفا در عرصه دین و حکومت اشاره کرده و علل بروز این بدعت ها را در اموری مانند تهی شدن دین از درون، ترک کتاب الهی، تحریف سیمای نبوی، تحریف سیمای علوی، راهیابی خرافه و افسانه در دین، راهیابی بدعت های اهل کتاب و اسرائیلیات به حوزه فکری و عقیدتی مسلمانان، ایجاد پرسش های نو ظهور در دین، انحراف عقیدتی و معرفتی مسلمانان، حزب سازی و گروه گرایی، پیدایش فتنه، دستیابی منافقان به ارکان حکومت و قدرت و مسخ حکومت دینی دانسته است. در قسمت های دیگر کتاب به علل بدعت و انگیزه نوآوران و نو قاریان دینی، قیام علی(ع) در مبارزه با بدعت ها و احیای سنت نبوی، راهکارهای امام علی(ع) برای از بین بردن بدعت و احیای سنت، رویارویی سنت و بدعت و بررسی ارتباط تجددطلبان دینی و سقوط حکومت علوی پرداخته شده است.