جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه به یکی از مباحث مهم علوم دینی می‌پردازد، که با قرآن کریم در ارتباط است، که از کتب تشریعی به شمار می‌رود و زندگی انسان‌ها به وسیله این کتاب جاودانه نظام می‌یابد. این با مشاهده قرائت‌های قرآنی و آگاهی از میزان تأثیر آنها در تفسیر آیات قرآن انجام می‌شود؛ زیرا در بین دو مذهب نظرات متفاوتی در مورد تعدد قرائت‌ها وجود دارد. بعضی از آنها قرائت‌ها را منحصر به هفت مورد می‌کردند، اما برخی دیگر قرائت‌ها را فقط به قرائت خاصی از هفت یا ده قرائت، یا قرائت‌های شاذ، یا قرائت اهل بیت (علیهم السلام) محدود نمی‌کردند. بنابراین، ما سعی کردیم تا از طریق قرائت‌هایی که شیخ طوسی در کتاب التبیان خود آنها را برگزیده است، به دیدگاه‌های وی پی ببریم، و تأثیر آنها را بر دیدگاه‌های فقهی، زبان شناسی و عقیدتی او دریابیم. این پایان نامه شامل یک مقدمه و سه فصل است؛ فصل اول: شامل تعاریف واژگان تحقیق است، و فصل دوم بیانگر تعدد و گوناگونی قرائت‌هایی است، که در مذهب اهل بیت معتبر می‌باشد، خصوصاً از نظر تعدد قرائت‌ها و اختلاف در آنها و قرائت‌های منسوب به اهل بیت، همچنین با نگاهی به کتابهای اهل سنت و مذهب اهل بیت، به طور کلی سندیت این قرائتها و به طور خاص در مذهب اهل بیت، مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین اشکالاتی که از سوی دو مذهب به قرائت‌های قرآنی وارد شده، همراه با دیدگاه شیخ طوسی در مورد این موضوعات بیان گردیده است. فصل سوم، عبارت از نمونه‌های کاربردی در تأثیر قرائت‌ها بر دیدگاه‌های زبان شناسی، فقهی و کلامی شیخ طوسی بود، که به نتایجی رسید. از جمله: پژوهش و بررسی این موضوع را که منبع قرائت‌ها از وحی یا از تفاوت در قرائت پیامبر است، انکار می‌کند؛ زیرا قرآنی که از جانب خدا نازل شده است، هم از نظر واژگان و هم از لحاظ تلفظ آنها توسط رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) یکسان است. اگر تعدد قرائت‌های مورد اختلاف دو مذهب بررسی شود، می‌بینیم که برخی از آنها آن را منحصر به هفت مورد دانستند و برخی دیگر آن را محدود نکردند. شیخ طوسی قرائت‌ها را منحصر به هفت مورد ندانسته و می‌گوید که قرآن با یک حرف، بر یک پیامبر نازل شده است، اما آنها به اتفاق آرا توافق کردند که قرائت به آن صورتی که در میان قاریان متداول است، مجاز بوده و هر شخص در انتخاب هر یک از قرائت‌هایی که می‌خواهد، آزاد است. مشخص شد که شیخ طوسی تمام قرائت‌ها را به کار برده، حتی آنها که شاذ هستند، و معلوم شد که وی بعضی از قرائت‌ها را جمع آوری کرده و یکی را از میان بقیه انتخاب کرده است. در این تحقیق تأثیر قرائت‌ها بر دیدگاه‌های فقهی، زبان شناسی و عقیدتی شیخ طوسی در کتاب تبیان او به طور مختصر بیان شده است.

روش شیخ طوسی در استفاده از روایات تفسیریِ التبیان، اهتمام جدی به روایات اهل‌بیت(ع) و توجه فراوان به روایات و اقوال تفسیری صحابه و تابعان است. وی در نقل بسیاری از روایات تفسیری شیعی از قرینه‌هایی همچون اصحابنا، ائمتنا و اخبارنا استفاده می‌کند. تفاسیر المصابیح مغربی، قمی، عیاشی و کتاب واقدی از منابع قطعی و برخی از مجامع روایی شیعه همچون کافی، برخی آثار شیخ مفید، شیخ صدوق و... ازجمله منابع محتملِ التبیان در نقل روایات اهل‌بیت(ع) است. نام برخی از راویان شیعی همچون جابربن‌یزید و ابی‌الجارود در صدر برخی از روایات نیز می‌تواند حاکی از بهره‌مندی وی از تفاسیر آنان باشد. در پاره‌ای موارد، روایات اهل‌بیت(ع) از تفسیر طبری به التبیان راه یافته است. روش شیخ طوسی در استفادهٔ فراوان از منابع غیرشیعی مانند جامع البیان و تصریح به نام مؤلفان آن‌ها و در مقابل عدم‌تصریح به نام و آثار مؤلفان شیعی را باید متأثر از فضای حاکم بر تألیف این اثر در محیط و جغرافیای شهر بغداد و در راستای رویکرد تقریبی وی به شمار آورد.

توضیح و شرح فقرات زیارت عاشورا محتوای کتاب حاضر می باشد که توسط بلداوی در دو جلد تهیه و تدوین شده است.

ترجمه و شرح مغنى الأديب با تجديد نظر و اضافات كلى، اثر غلامعلى صفايى بوشهرى، ترجمه و شرح غير مزجى كتاب «مغنى الأديب» اثر ابن هشام مى‌باشد كه به فارسى تحت‌اللفظى، برگردان شده است. شارح، به سفارش تعدادى از اساتيد و طلاب، جهت ارائه خدمتى به ايشان، اقدام به شرح و ترجمه كتاب «مغنى الأديب» كرده است. خود ايشان در مقدمه، به اين نكته اشاره دارند كه علاوه بر اين سفارش، موج شرح‌نويسى بر كتب حوزه به سبک توضيحى و ترجمه‌اى، بدون تدقيق و تحقيق، علت مضاعفى شده است تا اين پيشنهاد، پذيرفته شود. در اين شرح، تعليل‌هاى فنى نحوى درباره احكام مذكور در متن آورده شده است. تحليل دستورى اشعار و شأن نزول آيات و ابيات، قبل و بعد از اشعار مذكور در متن، تا آنجا كه مربوط به فهم مطالب مورد بحث مى‌باشد، ذكر گرديده است. نظر علماى نحو و تفسير در ذيل مطالب بيان شده و براى تحقيق درباره اشعار مذكور در متن، مشخصات بسيارى از كتبى كه درباره اين اشعار بحث كرده‌اند، در پاورقى آورده شده و بعد از اختتام هر بحث، آدرس‌هاى تحقيقى درباره آن كلمه مورد بحث، ذكر گرديده است. سبک بيان مطالب، طورى است كه هم داراى ترجمه تحت‌اللفظى عبارات و هم داراى توضيحات فنى مباحث مى‌باشد؛ به همين جهت، در بعضى از عبارات، به علت دقيق بودن عبارت كتاب، مراعات ترجمه تحت‌اللفظى شده كه با دستور زبان فارسى، سازگار نمى‌باشد. در هر جلد، فهرست مطالب همان جلد در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده شارح، در انتهاى كتاب آمده است.

کتاب بعثه النبویه کتابی است درباره نبوت عامه و نبوت خاصه حضرت رسول الله ص که بررسی اصل نبوت از زوایای مختلف می پردازد. بعثت انبیاء، ساختن شخصیت انسان، تربیت شخصیت اسلامی ، رهبری جامعه اسلامی ، اقامه مناسبت های دینی و... از جمله مطالب مطرح شده در کتاب می باشد.

کتاب ارزشمند حاضر در دو جلد به شرح زیارت عاشورا می پردازد و مسائل مختلف در هر فقره را ذکر می کند اعم از مسائل تاریخی ، اعتقادی و...

در چند آيه قرآن کريم از رويت خداوند و نيز از نظر کردن در قيامت به خدا سخن به ميان آمده است. مجسمه و مشبهه خداوند را همچون آدميان داراي جسم و اعضا و جوارح مي پنداشتند و تعابيري نظير «وجه اله» و «يد اله»را که در برخي آيات قرآن درباره خدا به کار رفته است، به معناي ظاهري آنها حمل مي کردند. در مقابل، معتزله و اماميه بر آن بودند که ذات باري نه جسم و جهت دارد و نه ديده مي شود. در اين مقاله، رويت الهي با روش تطبيقي ديدگاه دو مفسر و متکلم يعني شيخ طوسي (ت 460 ق) صاحب تفسير التيبان و ابومنصور ماتريدي (ت 333 ق) بنيادگذار فرقه ماتريديه و مولف «تاويلات اهل السنه » بررسي شده است. شيخ طوسي همچون ديگر علماي شيعه و به تبعيت از احاديث و ارشادات ائمه معصومين (ع) رويت خداوند را چه در دنيا و چه در آخرت نپذيرفته و آن را منافي با توحيد دانسته و استدلال هايي نيز براي آن آورده است. در مقابل، ماتريدي اگرچه در مباحث توحيدي تنزيه گراست، اما در زمينه رويت الهي به ظاهر برخي آيات و روايات تمسک کرده و رويت خداوند در قيامت را پذيرفته و معتقد است که مومنان، خدا را در قيامت رويت خواهند کرد. البته به نظر او، کيفيت اين رويت مشخص نيست و اصطلاحا اين رويت بلا کيف است. آنچه ماتريدي نفي کرده، ادراک خداوند و احاطه بر اوست و نه رويت الهي.

العلامة البلاغي رجل العلم و الجهاد، اثر شیخ محمد حسون، بررسی ابعاد شخصیت علمی علامه محمدجواد بلاغی و معرفی آثار وی و دیدگاه برخی از علمای معروف شیعه درباره اوست که به زبان عربی نوشته شده است.