جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
نام خانوادگی :
*
پست الکترونیک :
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
حروف تصویر :
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
05. فرجام شناسی Eschatology
>
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی)
>
اسماء و احکام
>
اسم (فرجام شناسی)
>
ایمان (فرجام شناسی)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 670
عنوان :
رابطه علم وایمان وعمل ازنظرشهید مطهری،آیه الله جوادی آملی،آیه الله سبحانی
نویسنده:
پریسا کریمی حسین آباد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شهید مطهری
,
ایمان (فرجام شناسی)
,
کنش (عمل - فعل)
,
علم(اسماء اول ، عرفان نظری)
,
آیت اله جوادی آملی
,
آیت الله سبحانی
,
درباره مرتضی مطهری
چکیده :
پژوهش حاضر با عنوان «حقیقت علم، ایمان و عمل از دیدگاه شهید مطهری، آیهالله جوادی آملی و آیهالله سبحانی» به منظور تبیین و تشریح نظرات این بزرگان تدوین شده است.در واقع علم از جمله ارزشهای والا و شناختهشدهای است که حتی از تعریف بینیاز میباشد و تعاریفی که برای آن ارائه شده است همه تعاریف لفظی است. معانی علم، انواع علم، کارکرد و مراتب علم از جمله عناوینی هستند که در فصل علم تحقیق شدهاند. ایمان هم از مهمترین موضوعاتی است که میتواند در وضعیت کنونی بشر به عنوان یک مأمن مطمئن در این دنیای تاریک برای یک دیندار مورد توجه قرار گیرد. ایمان، اعتقاد، گرایش و علاقه است. در واقع مجذوب شدن به یک فکر و پذیرفتن آن است و اما عمل در اصطلاح هر فعلی است که با اراده و قصد از جانداری سرمیزند و در واقع عمل صالح عملی است که ناشی از نیت الهی، عقلانیت و … باشد. چنین عملی مایهی رشد و بقاء ایمان است.این سه اندیشمند بزرگ دربارهی حقیقت علم و ایمان و عمل تعریف متناقضی ندارند بلکه میتوان گفت نظر هر یک تکمیلکننده نظر دیگری است و علاوه بر آن هر یک به بعدی از ابعاد مسأله توجه بیشتری دارند.توجه به تعاریفی که از علم، ایمان و عمل در این نوشتار ارائه شده است به خوبی میتوان به وجود رابطهای وثیق میان آنها پی برد و نیز میتوان پاسخ بسیاری از چراها را دربارهی علمکرد عالمان بیدین و عابدان بیعلم و مومننمایان بیعلم و عمل به دست آورد. رابطه علم و عمل یک رابطه طرفینی و متقابل است نه تنها علم بیعمل دارای آثار زیانبار است بلکه عمل بیعلم هم خسارتبار است. علم و ایمان هم نهتنها با یکدیگر تضادی ندارند بلکه مکمل هم هستند. ایمان در روشنایی علم از خرافات دور میماند و در مقبولیت عمل تأثیر دارد و عمل هم در سیراب شدن ایمان و بالا رفتن درجه ایمان تأثیر دارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وصال العارفین
نویسنده:
احمد زمرديان
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
15. کلام نقلی
,
دعا
,
احادیث و روایات
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
ثقلین
,
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى)
,
تفسیر نمونه (اجتماعى و اجتهادى)
,
بحار الانوار: علامه مجلسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
تفسیر مجمع البیان (اجتهادى)
کلیدواژههای فرعی :
اسمای الهی ,
صفات الهی ,
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) ,
راه هدایت ,
حمد الهی ,
ایمان (فرجام شناسی) ,
خلق آدم (ع) ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
قیامت ,
قضاء ,
هدایت ,
صنع الهی ,
قرآن کریم ,
اخلاص ,
خشیت ,
عبودیت ,
رضا به قضای الهی ,
قیام عاشورا ,
آیات قضا و قدر ,
قضا و قدر ,
چکیده :
شرحی بر دعای عرفه امام حسین «ع» اصل موضوع این کتاب شریف مسئله:(قرآن و عترت) و خداشناسى از دیدگاه امام حسین(ع) است باآنکه کل مطالب آن شرحى بر دعاى عرفه امام حسین(ع) مىباشد و مطالب در همین زمینه باید ارائه شود، ولى بطور کلى گفته مىشود در باره تمام ادعیه که از ائمه هدى سلاماللَّهعلیهم اجمعین رسیده تا کنون کتابها و مقالات بسیارى نوشته شده است. از نظر وجه تسمیه کتاب به نام وصالالعارفین قابل تذکر است آن است که: اگر در سیاق کلام در این دعاى شریف دقت کامل حاصل شود خواهید دریافت که بیانات امام (ع) در چه سطح والاى عرفانى است، مطالب آن دعا همانطور که در شرح متن خاطر نشان شده است تمام اشاره به نکات برجسته اصول عقاید به خصوص، مراتب توحید، توحید ذات، توحید صفات، توحید افعال و توحید عبادات است و مهم این است که اظهار این بیانات همه در مراتب دقیق و لطیف مقامات عرفانى است،بطورى که سالکان الىاللَّه و طالبین به وصال قرب حق را به سر منزل مقصود مىرساند و اهل عرفان و خداجویان را به مقامات معارف الهى آشنا مىسازد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سفر من از شک به ایمان [کتاب عربی]
نویسنده:
مصطفى محمود
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
قاهره: الفنان,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
ایمان (فرجام شناسی)
,
شکاکیت دینی
,
کفر شک
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
درسگفتار اخلاق: ايمان در کلام اميرالمومنين عليهالسلام
مدرس:
محمد تقی مصاح یزدی
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ایمان (فرجام شناسی)
,
ایمان به خدا
,
ایمان مذهبی
,
درسگفتار / سخنرانی علوم اسلامی
,
ایمان در کلام امیرالمومنین علیهالسلام
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
المیزان فی تفسیرالقرآن المجلد 1
نویسنده:
تالیف محمدحسین الطباطبائی؛ صححه و اشرف علی طباعته حسین الاعلمی
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
تفسیر تطبیقی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر قرآن
,
تفسیر علمی قرآن
,
تفسیر فقهی
,
تفسیر فلسفی
,
تفسیر کلامی
,
تفسیر تاریخی
,
تفسیر شیعه
,
تفسیر قرآن با قرآن
,
تفسیر امامیه
,
تفسیر روایی
کلیدواژههای فرعی :
انسان ,
مؤمن ,
سحر ,
خرافه ,
کتب شیعه امامیه ,
ازدواج ,
کلام الهی ,
جبر و اختیار(کلام) ,
عدل ( صفات ) ,
ولایت ,
آیات معجزه ( قرآن ) ,
شفاعت ,
عالم ذر ,
عصمت انبیاء (ع ) ,
نبوت ,
تفضیل امت پیامبر(ص) ,
اصل امامت ,
حقانیت قرآن ,
رب (اسم، اسماء افعال الهی) ,
عالم برزخ ,
امکان نسخ ,
ایمان (فرجام شناسی) ,
حضرت طالوت(ع) ,
حضرت عیسی (ع) ,
حضرت موسی (ع) ,
قضا و قدر ,
کتاب نوح ,
ابلیس ,
تمایز سحر از معجزه ,
باد ,
باران ,
اثم ,
آدم و حوا ,
چشم زخم ,
صفات خدا ,
عقل و دین ,
عقل ( جوهر ) ,
علیت ,
قیامت ,
موت ,
صراط ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
هدایت ,
علم اخلاق ,
سوره حمد ,
آیات سعادت و شقاوت ,
آیات عرش و کرسی ,
آیات هدایت و اضلال ,
نزول قرآن ,
مکاسب ,
وصیت ,
قرض ( عقد ) ,
ایلاء ,
طلاق ,
قتل (قصاص ) ,
شراب ,
ذکر (یاد خدا ) ,
تسمیه (گفتن بسم الله ) ,
سجده ,
روزه ,
نماز ,
قبله ,
طهارت ,
احیای موات ,
کفر ,
امر به معروف و نهی از منکر ,
علم (فضیلت اخلاقی) ,
صبر ,
حج ,
انفاق ,
دعا ,
حب به خدا ,
حق خدا ,
دین اسلام (دین الهی توحیدی) ,
تاریخ ,
علم(حصولی و حضوری) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
کد کنگره:
BP98 /ط25م9
چکیده :
جلد اول شامل تفسیر آیات سوره حمد وآیات 1 تا 182 سوره بقره است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بحار الانوار المجلد 66 : الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)
نویسنده:
محمدباقر بن محمدتقی مجلسی
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
نسخه قائمیه
فهرست
معرفی کتاب
نسخه متنی قائمیه
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بيروت: دار احیاء التراث العربی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
مکتوب حدیثی
,
روایات ایمان و کفر
,
مراتب ایمان
,
کرامات اولیاء الله
,
کرامات صالحین
,
ایمان (فرجام شناسی)
,
احادیث اخلاقی
,
احادیث شیعه
,
جوامع حدیثی
,
احادیث و روایات
,
و دیگر موضوعات مرتبط با کلام
,
عقل و ایمان
,
13. علم کلام
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شماره ديويي:
297/212
چکیده :
«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه ای از آموزه ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش هایی از آن بارها به چاپ رسیده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفة الدين [علیاکبر رشاد]
نویسنده:
علی اکبر رشاد، تعریب: موسی ظاهر
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: مرکز الغدیر للدراسات و النشر و التوزیع,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
دین اسلام
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه (خاص)
,
فلسفه دین
,
اشارات و تنبیهات: ابن سینا
,
بحار الانوار: علامه مجلسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
وسائل الشیعه
,
تفسیر صافی (روایى)
,
عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق
,
الإرشاد (شیخ مفید)
,
02- نهج البلاغه
,
تحف العقول: ابن شُعبه حَرّانی
,
أعیان الشیعة (محسن امین)
کلیدواژههای فرعی :
منطق فهم دین ,
عصمت انبیاء (ع ) ,
وحی ,
ایمان (فرجام شناسی) ,
دلیل تکامل انسان ,
سنت نبوی صلی الله علیه و آله ,
کمال حقیقی انسان ,
فهم آیات قرآن ,
ابزارهای معرفت دینی ,
کثرت گرایی دینی ,
قرآن کریم ,
فهم دین ,
پلورالیسم دینی ,
فهم قرآن کریم ,
قواعد فهم دین ,
پلورالیزم فلسفی ,
معرفت دینی ,
چکیده :
اين كتاب از هشت مقاله به شرح زير تشكيل شده است: ديباچهاي بر منطق فهم دين ؛ نهادهاي راهنماي فهم قرآن ؛ آب حيوان به ظلمت بردن ( پيامدهاي فلسفي كلامي نظريه تكثرگرايي ديني) ؛ پلوراليسم ديني و چالش معيار (مباحثه با پروفسور جان هيك) ؛ نسبت دين و ايدئولوژي ؛ فلسفه فرج، فلسفه جهان برتر ؛ و فرجام قدسي تاريخ.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
موسوعة قضايا إسلامية معاصرة المجلد 1
نویسنده:
محمد الزحيلي
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دمشق: دارالمکتبی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
ایمان (فرجام شناسی)
,
تقوا
,
عبودیت
,
مذاهب اسلامی
,
تفسیر کشاف : متقن ترین تفسیر اهل سنت، ممتاز به لحاظ نکات ادبی و بلاغی : زمخشری
,
تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی
,
کتب فقه اهل سنت
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
تاریخ طبری
,
الکامل فی التاریخ
,
مُروجالذَهَب و معادن الجوهر
کلیدواژههای فرعی :
اشاعره (اهل سنت) ,
حسن و قبح ,
قاعده حسن و قبح شرعی ,
قضا و قدر ,
ایمان به خدا ,
ایمان مذهبی ,
ایمان گرایی (مسائل جدید کلامی) ,
امنیت ,
آیات متشابه ,
آیات زکات ,
تفسیر قرآن ,
اعجاز علمی قرآن ,
قرآن کریم ,
زکات ,
آداب مسجد ,
آداب دریافت زکات ,
آداب پرداخت زکات ,
مقام تقوی(قسیم مقام حسن ظن و استقامت و فناء و حیرت و خلت) ,
اعجاز قرآن ,
چکیده :
مجلد اول از موسوعه را می توان دو بخش کرد در بخش اول مسائل توحیدی و عقیدتی و در بخش دوم شروع به طرح مسائل و قواعد فقهی که بحث زکات و مصارف آن به طور مفصل در این مجلد توضیح داده شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الإيمان بين العلم والدين
نویسنده:
علي رضا كرماني
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
ایمان و علم
,
ایمان (فرجام شناسی)
,
علم گرایی
,
دین و ایمان
,
علم و ایمان
,
ایمان
,
faith ایمان (فولادوند)
,
فلاسفه علم گرا
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 23
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مواهب الرحمن في تفسير القرآن المجلد 3 (البقرة: 183 - البقرة: 227)
نویسنده:
عبدالأعلى موسوي سبزواري
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: دار التفسیر,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
کتب تفسیر شیعه امامیه
,
002- سورة البقرة
کلیدواژههای فرعی :
اسمای حسنی ,
ایمان (فرجام شناسی) ,
سوره بقره ,
آیه صوم ,
آیات خمر ,
تفسیر امامیه ,
نکاح موقت ,
دعوی انقضای تربص در ایلا ,
احکام حیض ,
رجا ,
حب ,
آرزوی طولانی ,
آداب انفاق ,
شابک (isbn):
978-964-535-054-1
چکیده :
مواهب الرحمن في تفسير القرآن يكى از تفاسير جامع و متقن شيعه در دورههاى اخير است؛ زيرا از زاويهاى علمى به ابعاد مختلف ادبى، لغوى، بلاغى، فقهى، كلامى، اجتماعى، فلسفى و عرفانى پرداخته و در هر قسمت بهتناسب وارد بحث شده است. روش تفسير، اجتهادى و درعينحال جمع بين معقول و منقول است. شامل همه آيات قرآن مىشود و با نثرى روان و بدون پيچيدگى و تفنن در عبارات مطالب را ارائه كرده است. مؤلف قبل از ورود به تفسير، در مقدمهاى كوتاه، انگيزه و شيوه خود را اين چنين بيان مىدارد: «اكثر مفسرين، قرآن را به رنگ و بوى علمى كه با آن مأنوسند، تفسير كردهاند؛ فلاسفه، متكلمين، فقها، عرفا، صوفيه، اهل لغت، اهل حديث و ديگران. تلاشم اين است كه تفسير به رأى نكنم و تفسير قرآن را به قرآن ارائه دهم و با آنچه از ائمه(ع) در تبيين آيات آمده، درآميزم و آنچه را مورد پذيرش و اتفاق جميع اهل شريعت است، به آن اضافه نمايم و در نهايت، آنچه را كه مىتوان با قرائن معتبر از آيات استظهار كرد، كنار آن ذكر نمايم. روش من اين بوده كه مضمون آيه را بيان كنم، سپس مفردات و بعد از آن مباحث مربوط به آيه را مطرح كنم و در مبحث دلالى، معناى عامى را كه آيه با دلالتهاى ظاهرى يا دقائق علمى به آن، اشاره دارد، بيان كردهام. متعرض بيان نظم آيات و ارتباط آنها نشدم؛ زيرا معتقدم، جامع قريب آنها هدايت و تكامل انسانى است؛ با اين وصف، وجهى براى ذكر نظم آيات نمىبينم. شأن نزول آيات را غالبا ذكر نكردم؛ چون معتقدم، آيات قرآن، كلياتى است كه بر مصاديق خود، در همه زمانها تطبيق مىكند؛ پس وجهى براى تخصيص آن به زمان نزول يا به فرد خاصى، نيست. رواياتى از ائمه(ع) نيز كه در صدد بيان مصاديق هستند، از باب تخصيص معناى آيه به آن مصداق، نخواهد بود، بلكه مصداق تطبيق كلى بر افراد خود مىباشد. از عبارتهاى مغلق و الفاظ سخت و تفصيل زائد احتراز جستم». ايشان ابتداى بحث هر سوره، به ذكر مكى يا مدنى بودن آن، تعداد آيات و احيانا وجه تسميه آن مىپردازد. پس از آن وارد بحث آيات مىشود، ابتدا اشارهاى به مضمون كلى آيات، نموده، سپس به تفسير فقره به فقره آن مىپردازد. بعد از آن به مفردات پرداخته، معانى لغوى، مفاهيم و تفسير آنها را بيان مىكند. ايشان تحت عنوان «بحوث المقام»، به بحثهاى متفاوتى مىپردازد؛ از آن جمله: بحث ادبى، بحث دلالى، فقهى، روايى، فلسفى، كلامى، عرفانى، علمى، اخلاقى و اجتماعى. در بحث ادبى، به تجزيه و تركيب و قرائت مىپردازد و وجوه مختلف آن را بيان مىنمايد و گاه نيز بحثى تخصصى ادبى ارائه مىنمايد؛ مانند جلد 1، صفحه 336، ذيل آيه 96 سوره بقره، بحثى راجع به «لو». مراد ايشان از «بحث دلالى» مطالبى است كه به كمك ظاهر آيات، قرائن علمى و مانند آن فهميده مىشود. در «بحث فقهى»، متعرض مسائل فقهى آيات مىشود و تا حدودى به استدلال بر آن طبق مذهب اماميه، مىپردازد؛ اما تفصيل آن را به كتب فقهى بدون ذكر نام يا كتاب «مهذب الأحكام» خود ارجاع مىدهد (مانند ج1، ص307، ذيل آيه 79 سوره بقره). در «بحث روايى»، ايشان، روايات قابل اعتماد را از كتب روائى و تفسيرى، در تفسير آيات ذكر مىكند و معمولا همراه با اظهار نظر درباره مضمون، دلالت، سند يا رجال آن، مىباشد. گاهى نيز به بحثهاى علمى در موضوع مناسب با آيه مىپردازد؛ مثلاًذيل آيات 102 و 103 بقره، بحثى علمى درباره سحر، حقيقت، انواع، موضوع، تأثير و فرق آن با عمل انبيا مطرح مىنمايد يا بحث علمى درباره كيفيت نزول و تنزيل قرآن[۱] به تناسب آيات نيز گاهى، بحثهاى فلسفى، ارائه مىدهد؛ بهعنوان نمونه ذيل آيات 5-7 سوره حمد، بحثى راجع به «نفى سنخيت بين علت و معلول در فاعل مختار» مطرح مىكند يا در ذيل آيات 51-54 سوره بقره، بحثى درباره اينكه «افاضات الهى محدود به حدود استعداد و كيفيت قابل مىباشد و اينكه غرض اصلى از ميقات همين افاضات است» و يا بحث اراده را در ص85، ج8، ذيل آيات 26-28 سوره نساء مطرح مىنمايد. بيان لطائف و نكات عرفانى و استظهارهاى باطنى، نيز بهتناسب آيات، لابهلاى تفسير ايشان، چشمنواز است؛ مانند ص184 و 179، ج1، ذيل بحث «هبوط» و آيات 38 و 35 سوره بقره يا بحث تهذيب نفس، ج8، ص144، ذيل آيه 31 سوره نساء يا بحثى در اراده و مراد، ص102، ج8، ذيل آيه 26-28 سوره نساء. بحثهاى تاريخى، مانند تاريخ دخول بنى اسرائيل به مصر و زندگى و خروج آنها و كيفيت قصه بقره، هر از گاهى ذيل آيات، ديده مىشود. تاريخ عقايد ملل و نحل نيز به مقدار كم، تكميلكننده مباحث ايشان است، مانند بحث تاريخ عقايد «صابئين»، ذيل آيه 62 سوره بقره، ص271، ج1. مطالب اخلاقى نيز از مواردى است كه مصنف، مطرح مىنمايد، مانند بحث گناهان كبيره و صغيره، ص135، ج8، ذيل آيه 31 سوره نساء يا بحث نفاق، ص352، ج8، ذيل آيات 60-63 سوره نساء. بحثهاى اجتماعى نيز مورد غفلت مصنف واقع نشده و بهتناسب مطرح كرده است، مانند ج3، ص107، بحثى در حقيقت ملكيت، ذيل آيه 188 سوره بقره يا جايگاه زن، ج3، ص380، ذيل آيات 222 و 223 سوره بقره. در اين ميان، مباحث كلامى مصنف، توجه خواننده را به خود جلب مىكند، مانند ج1، ص361، ذيل آيات 102 و 103 راجع به فرق معجزه و سحر، بحث جبر و تفويض ذيل آيات 23 و 24 و 27 سوره بقره، ج1، ص132 تا ص140 يا بحث امامت، ج8، ص340، ذيل آيه 59 سوره نساء. علاوه بر عناوين بالا، عنوان «بحث قرآنى» در مواردى اندك، نيز مطالبى را در بر دارد، مانند ج8، ص283، ذيل آيه 48 سوره نساء يا ج4، ص456 ذيل آيات 275-281 سوره بقره، درباره ربا. مؤلف گرچه در مقدمه كوتاه خود، بحثى درباره علوم قرآنى ننمود، اما به شكل موضوعى برخى مطالب اين علم را مطرح نموده است، مانند بحث مفصلى در نسخ (ج1، ص377، ذيل آيات 106-108 سوره بقره) يا بحث اعجاز قرآن (ج1، ص115، ذيل آيات 23-24 سوره بقره) و بحث نزول قرآن (ج3، ص39، ذيل آيه 185 سوره بقره). در جلد سوم به تفسیر آیات 183 تا 227 سوره بقره پرداخته شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 670
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
با موفقیت به ثبت رسید