جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ألْحُجّةُ عَلَی الذّاهب إلی تَکْفیر أبی‌طالب یا ایمانُ أبی‌طالب اثر سید شمس‌الدین فخار بن معدّ موسوی از علمای شیعه است. این اثر در اثبات ایمان ابوطالب، پدر حضرت علی(ع) نوشته شده است. مؤلف با استدلال به اجماع شیعیان و سخنان اهل سنت به اثبات اسلام ابوطالب پرداخته و در ده فصل به آن استناد می‌کند. ایمان ابوطالب یکی از مباحث کلامی بین شیعیان و اهل سنت است. بنا بر آن چه در برخی روایات و کتب تاریخی آمده است، ابوطالب عموی پیامبر اکرم(ص) و پدر امام علی(ع) به دین اسلام ایمان نیاورده و مشرک از دنیا رفته است. اهل سنت، منکران ایمان ابوطالب هستند و به روایاتی استدلال کرده‌اند که نشان از عدم ایمان آوردن ابوطالب و پافشاری وی به آیین اجداد خویش حتی تا لحظه مرگ دارد. اما شیعیان با توجه به روایات اهل بیت(ع)، بر این مطلب اجماع دارند که ابوطالب به رسول خدا ایمان داشت. علمای شیعه علاوه بر پاسخ به استدلالات منکران، دلایل خویش را بر ایمان ابوطالب ذکر کرده‌اند. نویسنده، استدلال‌هایی را درباره ایمان ابوطالب ذکر کرده تا جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نماند و نه تنها اجماع مسلّم علمای شیعه را بر این مطلب اثبات می‌کند، بلکه اقوال بسیاری از اهل سنت را هم که قائل به این مطلب بودند به عنوان مؤید شیعه ذکر می‌نماید. کتاب دارای یک مقدمه و ده فصل و یک خاتمه است: الف- مقدمه: شامل بیان انگیزه تألیف کتاب و مقام اجداد پیامبر و ابوطالب است. ب- فصل‎های کتاب: فصل اول: در معنای ایمان و اثبات ایمان ابوطالب از راه‌های مختلف. فصل دوم: ادله قائلین به کفر ابوطالب از جمله آیه «إنک لا تهدی من أحببت» و جواب از آن‌ها. فصل سوم: اثبات محبت پیامبر نسبت به ابو طالب که با توجه به حرمت دوستی کفار، ایمان ابوطالب را اثبات می‌کند. فصل چهارم: کلمات و اشعار ابوطالب که دلالت بر ایمان او می‌کند. فصل پنجم: جریان مفقودشدن پیامبر(ص) و علی(ع) و امر ابوطالب به فرزندش جعفر بر نماز با آنان. فصل ششم: وفات ابوطالب و امر پیامبر به غسل و دفن او. فصل هفتم: مهربانی‌های ابوطالب نسبت به پیامبر(ص) و اشعار دلالت‌کننده بر اسلام او. فصل هشتم: قصیده معروفی از ابو طالب و چند واقعه تاریخی که ایمان ابو طالب را اثبات می‌کند. فصل نهم: وصیت‌های ابوطالب به اطرافیان برای حمایت از پیامبر(ص) و انگیزه‌های سیاسی ایجاد تردید در ایمان ابوطالب. فصل دهم: دلیل کتمان اسلام ابوطالب از سوی خودش و تشبیه ابوطالب به اصحاب کهف و مؤمن آل فرعون که ایمان‌شان را مخفی می‌کردند. ج- خاتمه کتاب: مصنف در خاتمه تأکید می‌کند آنچه آورده، قطره‎ای از دریا بوده و درخواست اجر و ثواب از خداوند تا همه اعمالش را فقط برای خدا قرار دهد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اسنى المطالب في نجاة ابي طالب

نویسنده:

احمد بن زيني دحلان؛ محقق: حسن بن علی سقاف

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , حاشیه،پاورقی وتعلیق

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

عمان/ اردن: دار الامام النووی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید شیعه امامیه

کلیدواژه‌های فرعی :

مؤمن , احوال مؤمن عاصی در قیامت , ایمان (فرجام شناسی) , کفر ابوطالب بن عبد المطلب , ایمان ابوطالب , افضلیت بنی هاشم , دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات , سرگذشت نامه ها , مظلومیت ابوطالب , دیدگاه های دانشمندان سنی، ایمان ابوطالب , دین حنیف (دین الهی توحیدی) , تاریخ موضوعی (اسلام) , بزرگان قریش , فضائل ابوطالب , اسلام ابوطالب ,

چکیده :

ابوطالب که نام اصلي ايشان عمران مي باشد، پدر بزرگوار حضرت علي عليه السلام بوده و داراي مقامي بالا و بزرگي بود. ايشان از حاميان اصلي پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله در دوران خفقان مکه ومدينه بوده و دفاع ايشان از وجود مقدس حضرت رسول صلوات الله عليه و آله نقش مهم ايشان و محبت ابوطالب عليه السلام به پيامبر را بيان مي کند . متاسفانه از سوي برخي معاندين و کساني که دشمني ديرينه با خاندان پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و اميرمؤمنان عليه السلام دارند، نسبت به وجود مقدس حضرت ابوطالب عليه السلام شبهاتي را مطرح کردند که بدون دليل بر وجود ايشان هجمه کرده و مطالبي بي اساس را بر عليه ايشان وارد مي کند . هر چند از جانب علماي شيعه پاسخ اين شبهات به کرات داده شده است، اما بعضي از اهل سنت نيز در مقابل اين شبهات فاسد ايستاده و در مقام دفاع از آن حضرت بر آمده اند . يکي از اين کتب، کتاب حاضر بوده که نوشته يکي از علماي اهل سنت و مفتي شافعي مکه مکرمه در دفاع از وجود مقدس حضرت ابوطالب سلام الله عليه نوشته است که در اين نوشته به معرفي اين کتاب مي پردازيم. اين کتاب که با توضيح و تحقيق حسن سقاف شافعي از علماي بزرگ و محققين اهل سنت معاصر به رشته تحرير در آمده است، در چندين باب تدوين شده است که بدين شرح است: فصل اول: ابوطالب حامي و ياور پيامبر صلي الله عليه و آله فصل دوم: بعضي آياتي که معاندين گمان مي کنند در شان ابوطالب عليه السلام نازل شده است فصل سوم: نظرات علماء پيرامون ايمان حضرت ابوطالب عليه السلام

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی عقاید کلامی در آثار ناصرخسرو

نویسنده:

فاطمه کوپا

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

چکیده :

در این رساله عقاید کلامی در آثار ناصرخسرو مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارگرفته است . روش کار به این صورت بوده است که پس از پرداختن به شرح زندگی و احوال و سبک سخن‌سرایی و مذهب حکیم تاریخچه‌ای مختصر در مورد علم کلام و چگونگی پیدایش آن مورد بحث قرار گرفته است تا خواننده آمادگی لازم را برای ورود به بحث پیدا کند، سپس درباره مذهب اسمعیلیه که طریقه و مشرب حکیم بوده، بحث شده است ، پس از آن هر کدام از مباحث کلامی بصورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است و سپس به نظر برخی از فرق اشاره شد و در پایان هر مبحث عقیده حکیم درباره آن مسئله خاص بیان شده است . حسن این روش آن است که خواننده ابتدا با مباحث کلامی و نظر فرق مختلف کلامی و اختلاف اندیشه‌ها آشنا میشود وسپس عقیده و نظر حکیم مورد بحث قرار می‌گیرند تا طرز تفکر وی کاملا معلوم و آشکار شود و فهم مسائل کلامی او در مباحثش سهل و آسان گردد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی انتقادی مدل‌های بومی سنجش دینداری و ارائه مدل پیشنهادی

نویسنده:

قاسم جوکار

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جامعه شناسی , دینداری , ایمان (فرجام شناسی) , اخلاق , نظریه انتقادی , فرهنگ ایرانی , دَیِّن , اخلاص , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , تعصّب دینی , سنجش دینداری , مدل سنجش , انسان متقآله

چکیده :

بیش از چند دهه نمی‌گذرد که در دنیا، بررسی میزان و تغییرات انواع دینداری، موضوع مطالعات تجربی و میدانی قرار گرفته است و حدودا در دهه هفتاد این بحث علمی در کشور ایران به صورت جدی در محافل علمی وارد شده و بر همین اساس برای رفع کاستی‌های مدل‌های غیر بومی، مدل‌های متعددی نیز طراحی شده است. با این حال به نظر می‌رسد هنوز برخی کاستی‌هایی در این مسیر وجود دارد که لازم است در راستای اصلاح آنها اقدام شود. از این رو در این پژوهش تلاش شده است، با بررسی انتقادیِ مشهورترین مدل‌هایِ بومی، بر اساس مبانی دین اسلام و فرهنگ خاصِ جامعه ایرانی، مدلی ارائه شود که علاوه بر قابلیت توصیفِ تقریباً دقیقِ جامعه ایران از لحاظ دینداری، وضعیت آرمانی را نیز ترسیم کند. برای این منظور پس از بررسی انتقادی این مدل‌ها و با کمک‌گیری از نقاط قوت آنها، با اِلهام از قرآن به عنوان یکی از مهمترین منابع دین اسلام و بر اساس اندیشه علامه طباطبایی، برای اسلام، چهار مرتبه اسلام به معنای خاص، ایمان، تخلق و اخلاص در نظر گرفته شده که هر کدام از این مراتب دارای شرایط تحقق، نشانه، پیامد، آثار و ابعاد خاص خود است. در ادامه با بهره‌گیری از انسان شناسی صدرالمتألهین، انسان متأله تعریف و ابعاد وجودی آن در دو بخش جسم و نفس با وجوه سه‌گانه رفتار، معرفت و گرایش در سه وضعیت عادی، ملکه و سعه وجودی ترسیم شده است که نتیجه آن، انسانِ دیندارِ مسلمان، مومن، متقی یا متشرع و مخلص است و در پایان، انسان متأله را بر مراتب دینداری تطبیق داده که حاصل آن، طرح مدل سنجش دینداری مبتنی بر دین اسلام و با توجه به فرهنگ خاص ایرانی است. از آنجا که مراتبِ چهار گانه دین اسلامو به تبع آن انسان متأله، مراتبی ترتیبی و اتصالی است؛ این مدل، علاوه بر توصیف وضعیت موجود، وضعیت مطلوب را نیز ترسیم می کند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

انصاف در قرآن و حدیث

نویسنده:

مونا امانی پور

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , حق (اسماء ذات الهی) , ایمان (فرجام شناسی) , قاعده زرین , اصطلاحنامه علوم قرآنی , عقل , عدالت(فقه) , عقل , عقل(منطق) , انصاف , عدالت , ایمان , انصاف , علوم قرآن و حدیث؛ اخلاق

چکیده :

عدم شناخت دقیق و درست انصاف به خودمحوری می انجامد. رفتار خودمحورانه نیز ـ به ویژه از جانب متصدیان امور مهم ـ آستان? خروج از حق و ورود به ستم و بی عدالتی است و سبب دوری جامعه از امنیت، آسایش و آرامش است. انصاف در لغت و اصطلاح به معنای دادن حقِ برابر از جانب خویش و مخالف ظلم و حمیت است. در نگاه ماهوی یک فضیلت اخلاقی نفسانی برخاسته از عقل و در نگاه کارکردی، خصلتی حق محور و ضامن ادای حقوق به صورت کامل و برابر است. از این رو در اسلام دینِ حقِ حق‌مدار و نیکوی فضیلت محور از بالاترین جایگاه‌ها برخوردار است. عقل (خاستگاه انصاف) برای تطبیق بر امور جزئی نیازمند معیار وجدان است. وجدانِ اخلاقی سبب می‌شود انسان در برخورد با دیگران خود را جایگزین آن‌ها کرده، بر اساس سه عنصر تخیل، معرفت و آگاهی، هر چه برای خود می‌پسندد برای آنان نیز بپسندد. این جایگزینی انسان را از خودبرتربینی رها کرده، او را به رعایت انصاف وا می‌دارد. انصاف تحث تاثیر برخی عوامل مانند: ایمان, جوانمردی؛ حیا؛ جهل؛ شهوت؛ خشم؛ حسد و ... شدت و ضعف می‌یابد که این عوامل خود نیز تحت تاثیر دو عامل انگیزشی عقل و شرعند. انصاف بر اساس کاربرد در حوزه‌های مختلف به دو دست?‌ انصاف در گفتار و انصاف در رفتار قابل تقسیم است وبر اساس صاحبان حقوق به سه دست? انصاف با خویش؛ با خدا و با خلق تقسیم می‌شود. مراتب انصاف به ترتیب از سخت‌ترین به آسان‌ترین، بر اساس عظمت حقوق و صاحبان آن‌ها عبارتند از: انصاف با خدا؛‌ انصاف با خلق و انصاف با خویش. بر اساس علاقه به گیرند? حق عبارتند از: انصاف با خلق؛ انصاف با خدا و انصاف با خود. بر اساس علاقه به دهند? حق عبارتند از: انصاف از خویش؛ انصاف از نزدیکان؛ انصاف از دشمنان. مهمترین نتایج انصاف بر اساس روایات عبارتند از: حقیقت ایمان و کمال آن؛ استواری دین؛ بهشت؛ الفت و دوستی؛ آسایش و آرامش؛ رحمت و خشنودی الهی و ... . گزینش حاکم؛ قاضی؛ شریک و دوست؛ پذیرش گواهی و نقد و ... از اموری است که نیاز به شناسایی منصفین دارد که این مهم با شناخت ویژگی‌های منصفین حاصل می‌شود. مهمترین ویژگی‌های منصفین حقیقی و برتر، کمال عقل و کمال ایمان است.مهمترین نمود درونی انصاف، پذیرش حق و مهمترین نمودهای بیرونی آن عبارتند از: اعتراف به حق؛ راستگویی؛ سازگاری میان گفتار و کردار و محکوم کردن خود است.عدالت و انصاف رابط? عموم و خصوص مطلق دارند و هر دو فضیلتی حق مدار و در پی ادای حق و حقوق هستند. با این تفاوت که عدالت،‌ کیفی و کَمّی ولی انصاف تنها کمی است. همچنین انصاف با وجود نمودهای بیرونی، خصلتی درونی ولی عدالت برونی است. انصاف ادای حقوق برابر است بنابراین هر جا حقی باشد، انصاف نیز کاربرد دارد. هر چه این حق بزرگتر، صاحب حق عظیم‌تر و شرایط ادای این حق سخت‌تر باشد، انصاف کاربرد بیشتری خواهد داشت. بر این اساس مهمترین قلمروی انصاف بر اساس متون دینی، قلمروی سیاست است چرا که حق والی بر مردم و حق مردم بر والی از بزرگترین حقوق است. افزون بر این که قدرت، مهمترین زمین? ستم و بی‌انصافی است. بنابراین ادای این حقوق سخت،‌ در شرایطی که انسان را به سوی ستم می‌کشاند، بسیار حائز اهمیت و مورد توجه است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی ارتباط مفاهیم اسلام، ایمان و یقین در تفسیر مجمع‌البیان طبرسی و أنوارالتّنزیل بیضاوی

نویسنده:

نعمت‌اله اکبری

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

باور , ایمان (فرجام شناسی) , قرآن , معارف اسلامی , قرآن , یقین , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , ایمان , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , طبرسی، فضل‌بن حسن , مجمع‌البیان طبرسی (کتاب) , بیضاوی، عبدالله‌بن عمر , ‏‫انوارالتنزیل و اسرارالتاویل (کتاب)

چکیده :

«ایمان» و ماهیّت آن و تفاوت آن با «اسلام» از کلیدی‌ترین مباحث اسلامی به شمار می‌رود که مورد توجّه بیشتر مفسّران و متکلّمان اسلامی قرار گرفته است. از سوی دیگر علاوه بر دو مفهوم «اسلام» و «ایمان»، مقوله‌ی دیگری که در احادیث معصومین علیهم السّلام از جایگاه والایی برخوردار است، مفهوم «یقین» می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی و تبیین مفهوم دقیق سه واژه «اسلام» و «ایمان»، «یقین» از دیدگاه دو مفسّر بزرگ شیعه و اهل سنّت می‌باشد. این تحقیق که از نوع پژوهش‌های بنیادی است با شیوه کتاب‌خانه‌ای به تحلیل و بررسی درون متنی دو تفسیر «مجمع البیان» فضل بن حسن طبرسی و «أنوار التّنزیل و أسرار التّأویل» بیضاوی می‌پردازد و با تکیه بر مطالب تفسیری این دو مفسّر در جست‌جوی موارد اشتراک و افتراق دیدگاه‌های آن‌ها درباره معنا و ماهیّت «اسلام»، «ایمان» و «یقین» و تفاوت آن‌ها با یک‌دیگر و تبیین و بررسی تقدّم و تأخّر مفهومی و ارکان و درجات و مراتب آن‌ها باشد. بنابر نظر طبرسی، «اسلام» به معنی «انقیاد» و «تسلیم» بوده و «ایمان» به معنی «تصدیق» می‌باشد. وی معتقد است که «ایمان» دارای دو رکن اساسی «معرفت» و «تصدیق قلبی» می‌باشد و قابل زیادت و نقصان نیست و «عمل» از حوزه مفهومی «ایمان» خارج است. طبرسی «یقین» را مرتبه عالی «ایمان» و به معنی علم دانستن مسائل مبهم می‌داند که بعد از استدلال نظر توأم با آرامش برای انسان فراهم می‌شود. در مقابل بیضاوی، «اسلام» را «انقیاد» و «دخول در سلامتی» و «اظهار شهادتین» دانسته و «ایمان» را «تصدیق توأم با آرامش» می‌داند و معتقد است که «عمل» جزء ارکان «ایمان» نیست. وی در تبیین ماهیّت «یقین» با طبرسی هم‌عقیده می‌باشد. بنابراین، از برخی جهات دیدگاه این دو مفسّر در تعارض با آیات الهی و روایات معصومین می‌باشد، به طوری که «اسلام» به معنی «اقرار به شهادتین» و «ایمان» به معنی «عقیده قلبی و رفتار عملی» طبق موازین دین شریف است. هم‌چنین ایمان ذو مراتب و امری مشکّک بوده و «یقین» به عنوان مرتبه عالی ایمان تلقّی می‌شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه اراده در ارزش‌ داوری انسان از دیدگاه قرآن کریم با تأکید بر فضیلت ایمان

نویسنده:

محمدجواد دانیالی، علی موحدیان عطار، فتح الله نجارزادگان

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حسن و قبح , ایمان (فرجام شناسی) , ارزشداوری , اصطلاحنامه علوم قرآنی , اراده , معیارهای ارزش در قرآن

چکیده :

در این مقاله ضمن اینکه اصالت اراده در ارزش‌داوری انسان تبیین شده است، میزان توجه به این مسئله در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است؛ اینکه آیا از منظر قرآن کریم تنها ارادۀ انسان‌ها معیار ارزیابی اخلاقی انسان است یا معیارهای غیرارادی نیز در این ارزیابی دخالت دارد. ایمان و کفر، علم و جهل، شک و یقین از جمله معیارهایی است که در قرآن برای ارزیابی اخلاقی انسان‌ها مطرح شده است. در برخی از این عناوین اراده نقش جدی و در برخی نقش کمرنگی دارد. در این مقاله به تفصیل جایگاه اراده در «ایمان» به عنوان یکی از محوری‌ترین فضایل اخلاقی انسان بررسی شده است. اراده در معیارهای دیگر سعادت و ارزشمندی قرآن نیز که به نوعی ذیل ایمان هستند، تحقیق شده است؛ در مجموع این نتیجه به دست آمده که اراده در تحقق «ایمان» جایگاه و نقش اصلی را دارد. در برخی امور دیگر مانند «شک‌» که زمینه ساز گمراهی انسان است، اراده در شرایط خاص نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای داشته است. بنابراین در بررسی نقش اراده و کارآمدی آن باید شرایط آن را نیز در نظر گرفت

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 75 تا 98

مشخصات اثر

ثبت نظر