جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4231
مبانى فكرى و اعتقادى حافظ شيرازى
نویسنده:
حسن احمدى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
از ديرباز، حتى مطابق برخى نقل هاى تاريخى، در روزگار خواجه حافظ شيرازى، كسانى بوده اند كه بنا بر اغراض گوناگون و با استناد به برخى ابيات ايهام آفرين، دردانه شيرين سخن شيراز قرن هشتم را، بيگانه از اصول اعتقادى اسلام و كفرگو و كافركيش معرفى كنند. اين پژوهش درصدد است كه با استخراج مبانى فكرى خواجه حافظ شيرازى از تنها منبع به يادگارمانده از او، يعنى ديوان اشعارش، پاسخى درخور براى اين پرسش اساسى بيابد كه به راستى رويكرد اعتقادى مرد فرد غزل ايران زمين، رويكردى الهى است و او را بايد معتكف قبله اهل ايمان به شمار آورد و يا اينكه حق به جانب كسانى است كه قباى ژنده الحاد را بر قامت نابغه شيراز، تراز مى دانند و او را همصدا با ساكنان قبيله تاريكى مى شناسند و مى شناسانند؟ آنچه كه حاصل آمد، شواهد روشن دلبستگى عميق و بى پيرايه حافظ شيرازى به اصول و مبانى فكرى و اعتقادى اسلام در قلمروهاى هستى شناسى، انسان شناسى و فرجام شناسى است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 104
جستارى در ساحت هاى زبانى قرآن
نویسنده:
هادى فنايى نعمت سرا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
فهم قرآن كريم افزون بر دانش هاى رايج پايه، مبتنى بر شناخت قواعد زبانى است. قرآن به لحاظ محتوا، مشتمل بر انواع معارف عقيدتى، اخلاقى و تربيتى، فقهى و حقوقى و تاريخى است و به لحاظ ساختار لفظى، سرشار از زيبايى هاى بيانى، فصاحت و بلاغت و محسنات لفظى و معنايى. به همين سبب، سبك بيانى قرآن در انتقال معانى، منحصر در يك وجه و الگوى بيانى خاص نيست، بلكه به تناسب هر موضوعى از سبك بيانى خاصى نظير زبان عرفى، كنايى، استعارى و رمزى استفاده كرده است. در مجموع، زبان قرآن زبان عرفى و عقلايى است. مقصود از زبان عرفى تنها كاربرد الفاظ در معناى موضوع له حقيقى آنها نيست، بلكه زبان عرفى گستره اش انواع استعمالاتى است كه عقلا در محاورات خود به كار مى گيرند. راز استفاده از سبك هاى بيانى متنوع، تأثيرگذارى آن در معرفت بخشى و هدايت گرى است. نوشتار حاضر با روش توصيفى ـ تحليلى به بررسى اين موضوع مى پردازد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 55
پژوهشى در معناى شيطان در قرآن كريم براساس فرهنگ عرب عصر نزول
نویسنده:
محمود طيب حسينى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مراجعه به فرهنگ عربى براى تفسير قرآن امرى لازم است و عدم مراجعه به آن سبب مى شود مفسر از درك و دريافت معناى دقيق و صحيح واژه ها و آيات قرآن بازماند. مقاله حاضر سعى دارد با رويكرد تحليلى ـ تاريخى، معناى واژه «شيطان» را در سياق آيات متعدد قرآن با مراجعه به فرهنگ عرب عصر نزول بررسى نمايد. حسى ترين معنا براى ماده شيطان در فرهنگ عربى طناب بلندى بوده است كه با آن از چاه هاى عميق آب مى كشيدند، سپس به معناى هر موجود سركش ويرانگر و ضرررسانى، از انسان، جن يا ساير حيوانات تعميم يافته است. معانى اى كه از رهگذر اين بررسى براى واژه شيطان در قرآن شناسايى شد عبارتند از: ابليس و سپاهيانش، جنيان سركش آزاررسان، انسان هاى وسوسه گر، شايعه پراكنان، سران منافقان، مارهاى زشت منظر و وحشتناك، و ميكروب.
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
پيامدهاى انكار معاد در قرآن
نویسنده:
على محمد قاسمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پس از توحيد، بيشترين آيات قرآنى مربوط به موضوع «معاد» است، تا جايى كه گفته شده بيش از يك سوم آيات درباره جهان پس از مرگ بوده و بسيارى از آنها بيانگر آثار ايمان يا پيامدهاى انكار معاد هستند؛ زيرا ايمان به معاد ضامن اجراى قوانين الهى و زمينه ساز نيل آدمى به كمال نهايى و سعادت ابدى است و اين خود به نحوى گوياى اهميت ايمان به معاد و لزوم توجه به آن است. مقاله حاضر با روش تحليلى ـ توصيفى در يك بررسى قرآنى، در باب پيامدهاى انكار معاد به تبيين اين موضوع مى پردازد كه ايمان نداشتن به معاد چگونه تأثيرى بر سرنوشت آدمى دارد. آيا پيامدهاى انكار معاد تنها در زندگى اخروى انسان نمودار مى شود يا زندگى دنيوى او را هم تحت تأثير قرار خواهد داد؟ در اين نوشتار، سعى بر آن است تا حقايق مزبور از طريق آيات قرآنى فحص و بررسى گشته و طرحى نو در اين زمينه ارائه گردد.
صفحات :
از صفحه 99 تا 112
قرآن شناخت اخباريان
نویسنده:
محمد شريفى، قاسم فائز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«اخباريان» نحله اى از محدثان شيعى در دوران متأخرند كه اخبار اهل بيت عليهم السلام را مهم ترين مأخذ در عقايد، اخلاقيات و احكام شرعى مى دانند و به ساير مدارك، فقط در صورتى كه با احاديث ائمه اطهار عليهم السلام تأييد شده باشد، استناد مى كنند و به روش هاى اجتهادى و رجالى متأخران، به ويژه آنچه مبنايى جز عقل نداشته باشد، به ديده انتقاد مى نگرند. با بررسى ديدگاه اخباريان در تأليفاتشان، مى توان گفت: گرچه اخباريان همانند ديگر عالمان اسلامى، قرآن كريم را يك كتاب آسمانى و معجزه جاودان پيامبر اسلام مى دانند، ولى طيف افراطى آنها معتقدند: آيات قرآن، تنها براى مخاطبانش، يعنى معصومان عليهم السلام، قابل فهم و تفسير است. ازاين رو، مى گويند: علم قرآن منحصر در آنان است و عقل انسان هاى غيرمعصوم راهى به درك و فهم معارف قرآن ندارد و تنها راه فهم قرآن را توسط غيرمعصوم، مراجعه به روايات اهل بيت عليهم السلام مى دانند و جامعيت قرآن را به معناى وجود همه علوم، اعم از مادى و معنوى در قرآن مى دانند. اين مقاله با رويكرد توصيفى و تحليلى به شناخت قرآن از منظر اخباريان مى پردازد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 98
چهارده استدلال بر جواز و لزوم بهره گيرى از عقل در تفسير قرآن
نویسنده:
حميد آريان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
جريان عقل گرايى به مثابه يك طيف، نظريه ها و ديدگاه هاى مختلفى را در بر مى گيرد. تمام نگرش ها در اين طيف نسبت به اصل اثرگذارى عقل در فرايند تفسير توافق دارند، اما در كم و كيف و شرايط آن، اختلاف هايى در بين آنان ديده مى شود. از ديدگاه اين جريان، نه تنها بهره گيرى از قوه عقل و داده هاى عقلى در فهم و تفسير قرآن مجاز، بلكه لازم است. مقاله با روش توصيفى ـ تحليلى و با هدف ارائه مهم ترين استدلال هاى اقامه شده در اثبات مدعاى يادشده فراهم آمده است. تعدادى از اين ادله ناظر به اصل جواز به كارگيرى عقل در تفسير هستند و برخى ديگر بر لزوم به كارگيرى عقل در فرايند تفسير دلالت و تأكيد دارند. حاصل پژوهش اين است كه با وجود ادله متقن عقلى و نقلى، دخالت عقل به عنوان قوه استنباط و نيز به كارگيرى مدركات عقلى به عنوان قرينه براى فهم مراد خدا از آيات قرآن لازم است و با حذف عقل از صحنه تفسير قرآن، دستيابى به معناى مراد الهى در بخشى از آيات ناممكن و در تعدادى ديگر از آيات منجر به انحراف در تفسير و حصول معنايى نادرست از آيات خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 40
نقد و بررسى ادله وجود ذهنى و ميزان دلالت آنها
نویسنده:
حسن معلمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
مدعاى فيلسوفان در بحث وجود ذهنى دو چيز است: 1. نفى اضافه بودن علم به خارج؛ 2. مطابقت ماهوى در باب ماهيات. آنان ادله اى بر اين مدعيات اقامه كرده اند كه توان اثبات مدعاى اول را دارند؛ هرچند اين مدعا بديهى است و نيازى به برهان ندارد؛ زيرا وجود مفاهيم ذهنى يك امر وجدانى است. با اين حال اين براهين توان اثبات مدعاى دوم را ندارند، مگر با تكميل و اضافه كردن مقدمات ديگر و يا ارجاع بحث مطابقت علم به باب ابتناى نظريات بر بديهيات كه جاى اصلى بحث مطابقت است. آنچه در بحث وجود ذهنى، بديهى و حق است دو چيز است: 1. مفاهيمى در ذهن وجود دارند كه حاكى از خارج اند؛ 2. اين مفاهيم با محكى بالذات خود مطابق اند. نهايتا اينكه ادله يادشده نمى توانند ثابت كنند كه ماهيات خارجى عينا به ذهن مى آيند يا مفاهيم مطابق با آنها به ذهن مى آيد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
بررسی عوامل تأثیرگذار بر معرفت دینی در «المیزان فی تفسیر القرآن»
نویسنده:
جواد گلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مباحث مهم که در قلمرو معرفت دینی قابل بررسی است، عوامل تأثیرگذار بر معرفت دینی می باشد. این عوامل در تولید معرفت دینی، حفظ و ثبات آن، تغییر و تحول آن و تعمیق و رسوخ آن در نفس مؤثر هستند. هدف این مقاله، طرح نظریات علامه طباطبائی در زمینه عوامل تأثیرگذار بر معرفت دینی است. بر این اساس، در این نوشتار با تمرکز بر تفسیر المیزان درصددیم نظریات ایشان را در این زمینه شناسایی کنیم. این عوامل را می توان در قالب دو گروه عوامل درونی و عوامل برونی طبقه بندی کرد. عوامل درونی شامل پیش دانسته های ذهنی، عوامل قلبی، عوامل جسمانی و عملی می باشد و عوامل برونی، به دو دسته عوامل اجتماعی و عوامل دینی قابل تقسیم است.
صفحات :
از صفحه 27 تا 42
طرق معرفت دینى و نسبت بین آنها از منظر علامه طباطبایى
نویسنده:
مهدى جلالوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معرفت دینى شامل یافته هایى است که با فهم روشمند و پژوهش در منابع دینى، از طرق متفاوتى حاصل مى گردد. اندیشمندان دینى راه ها و روش هاى مختلفى براى این مقصود مطرح نموده اند. علامه طباطبائى به عنوان یک اندیشمند دینى، بر اساس مبانى خاصى تلاش خویش را در این زمینه متمرکز نموده، براى فهم صحیح و ضابطه مند دین، سه طریق متفاوت عرضه داشته است. نوشتار حاضر با روشى توصیفى تحلیلى و از میان مکتوبات برجاى مانده از علامه، به بررسى طرق موردنظر ایشان در معرفت دینى پرداخته و در پى کشف نسبت بین آنها برآمده است. در نظر وى، ظواهر دین، عقل و تهذیب نفس به عنوان سه طریق متفاوت در نیل به معرفت دینى هستند که هرکدام پیش فرض ها و لوازم خاص خود را داشته، به صورت مستقل مورد استفاده قرار مى گیرند و امکان امتزاج آنها وجود ندارد؛ لکن نتیجه معرفت اندیشمند دینى در هر سه طریق، واحد خواهد بود و تفاوت طرق به اختلاف نتیجه نمى انجامد.
صفحات :
از صفحه 81 تا 96
جایگاه و نقش عقل در منظومه معرفت دینی با تأکید بر آراء علامه طباطبائی در تفسیر المیزان
نویسنده:
محمد پورعباس، صالح حسن زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
هرچند منابع دینی ما اعم از قرآن و سنت معصومان علیهم السلام مخاطبان خود را به تعقل و تفکر دعوت نموده، و اندیشه ورزان مسلمان نیز عقل را به عنوان ابزاری مطمئن برای دستیابی انسان به معرفت لحاظ نموده اند، اما درباره حدود و گستره توانایی های عقل و نیز نقش و جایگاهی که عقل در منظومه معرفت دینی می تواند ایفا نماید، اختلاف نظر جدی میان متفکران اسلامی مشاهده می شود. علامه طباطبائی با پرهیز از هرگونه افراط و تفریط در این مسئله، ضمن اینکه برای عقل در منظومه معرفت دینی نقش و جایگاهی رفیع قایل شده، و حتی حقانیت احکام قطعی عقل را مبنای حقانیت دین معرفی نموده اند، در عین حال، نسبت به محدودیت های ادراکی عقل در برخی از حوزه های معرفتی دین نیز بی توجه نبوده، و در آثار و نوشته های خود به ویژه تفسیر المیزان آن محدودیت ها را مورد تذکر قرار داده اند.
صفحات :
از صفحه 43 تا 58
  • تعداد رکورد ها : 4231