جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«اسرار توحید»، نوشته محمدعلی اردکانى ترجمه فارسى کتاب «التوحید»، مرحوم شیخ صدوق است و هیچ کتابى به جامعیّت مطالب آن در زمینه اسماء و صفات و افعال بارى‌ تعالى یافت نمى‌ شود؛ ضمن آن که بسیارى از احادیث آن در سایر کتب معتبر حدیث با اسناد متعدد نقل شده است. کتاب مشتمل بر شصت و پنج باب است که عناوین برخى از آنها بدین شرح است: «باب اول»، در بیان ثواب موحدان و عارفان. «باب دوم»، در بیان توحید و نفى تشبیه و مراد از نفى تشبیه متصف نبودن آن جناب است، به صفات ممکنات و عدم اشتراک با ایشان در حقیقت صفات. «باب سوم»، در بیان معنى واحد و توحید و موحد. «باب هفتم»، در بیان این که خداى تبارک و تعالى چیزیست. «باب یازدهم»، در بیان صفات ذات و صفات افعال. «باب بیست و هشتم»، در بیان نفى مکان و زمان و سکون و حرکت و فرود آمدن و بالا رفتن و منتقل شدن از خدا. «باب سى و یکم»، در ذکر معنى (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ). «باب سى و ششم»، در رد بر ثنویه و زنادقه. «باب چهل و دویم»، در اثبات حدوث عالم. «باب پنجاه و یکم»، در بیان فطرت خداى عز و جل خلائق را بر توحید. «باب پنجاه و هفتم»، در نفى جبر و تفویض. «باب پنجاه و هشتم»، در بیان قضاء و قدر و فتنه؛ یعنى آزمایش و روزى‌ ها و نرخ‌ ها و قدرت‌ هاى معین. و....

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مبدأ الأوّل أو الله

نویسنده:

محمد علي ناصر

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام و عقاید شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

جبر و اختیار(کلام) , رؤیت خدا , تفویض , حدوث زمانی عالم , وحدت وجود , حرکت جوهری , علیت , احکام واجب الوجود , برهان حدوث , الاول ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عقائد الإسلامية ( دراسة منهجية في أصول الدين )

نویسنده:

محمد جواد مالك

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

بیروت لبنان: مؤسسة البلاغ,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام و عقاید شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

خداشناسی(کلام) , افعال الهی , توحید(کلام) , جبر و اختیار(کلام) , صفات الهی , آیات معجزه ( قرآن ) , امامت , حسن و قبح , معاد(کلام) , نبوت , تفویض , عدل الهی , قضا و قدر ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جبر و اختیار در اندیشة صدرالمتألهین

نویسنده:

محمدعلی اسماعیلی,محمد فولادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر , ملاصدرا , اراده , اختیار , تفویض , اراده , تفویض , صدر المتألهین

چکیده :

مسئله جبر و اختیار از قرن اول در بین متفکران اسلامی مطرح، و مورد تأکید قرآن کریم و روایات بوده و در طول تاریخ، دیدگاه های مختلفی در تفسیر آن ارائه شده است. متکلّمان اشعری با انگیزة حفظ توحید افعالی، به دیدگاه جبر گرویدند؛ اما از عدل الهی غفلت کرده، و آن را فدای توحید افعالی نمودند. متکلمان معتزلی در کشمکش توحید افعالی و عدل الهی جانب عدل را گرفتند و با طرح دیدگاه تفویض، توحید افعالی را زیر سؤال بردند. مکتب اهل بیت(ع) با طرح دیدگاه «امر بین الامرین»، با حفظ هر دو اصل توحید افعالی و عدل الهی به تبیین اختیار انسان در پرتو فاعلیت الهی پرداخت. این دیدگاه، از نقایص دو دیدگاه قبلی مبرّاست. ظرافت «امر بین الامرین» باعث شده است تفاسیر متعددی برای تبیین آن از سوی متکلمان، فیلسوفان و عارفان ارائه شود. این نوشتار با روش تحلیل عقلی به بررسی این مسئله پرداخته است و ضمن نقد جبر فلسفی و ارائة پاسخ به مسئلة تسلسل اراده ها، به تبیین تفسیر امر بین الامرین می پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی رابطه آموزه لطف با اختیار انسان از دیدگاه امامیه و کاتولیک

نویسنده:

علی حسنی، حسن دین پناه

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اختیار انسان , خدا و اختیار انسان , فیض الهی , شیعه امامیه , مذهب کاتولیک , لطف(افعال الهی)

کلیدواژه‌های فرعی :

تکلیف از نظر کانت , جبر و اختیار(کلام) , قاعده لطف , امر بین امرین , تفویض , علم ازلی الهی , گناه , ایمان , أهل الکتاب , الهیات کاتولیک , ایمان گرایی , رستگاری , حکمت الهی , نقش عقل نظری در اخلاق , رابطه فیض و اختیار , منجی گرایی مسیحی , علت تامه افعال ارادی , گناه نخستین , هدایت عباد ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی , علامه طباطبایی(سید محمد حسین طباطبایی )

چکیده :

از موضوع‌های مشترک قابل بررسی میان امامیه و مسیحیت کاتولیک، ضرورت «فیض» یا «لطف» خداوند برای دستیابی انسان به سعادت و نجات است. در این راستا دو مذهب به اصل لطف خداوند توجه کامل دارند، اما طرحی که از آن ارائه می کنند، کاملا متفاوت است؛ به‌‌گونه‌ای که امامیه در ضمن طرح قاعده لطف، بر اختیار و اراده آزاد انسان برای رسیدن به رستگاری تاکید می ورزد، اما آیین کاتولیک در راستای طرح همه‌ جانبه حمایت از آموزه فیض، بر ضعف و ناتوانی اراده انسان، که بر اثر گناه نخستین سقوط کرده، برای رسیدن به سعادت تاکید می کند، و عامل تعیین‌ کننده در امر نجات را فیض خداوند می دانند. مقاله پیش روی با رویکرد نظری و اسنادی تلاش می کند رابطه اصل «لطف» با «اختیار» انسان را در مذهب امامیه و آیین کاتولیک به روش تطبیقی واکاوی کند، و در ادامه نتایج اصلی بیان شوند. مهم‌ترین نتیجه به‌دست‌ آمده آن است که جزء اخیر علت‌ تامه اعمال ارادی انسان از نگاه امامیه، «اختیار» و از دیدگاه کاتولیک، «فیض» الهی است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 53 تا 76

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جریان تفویض (مفوضه) در تاریخ کلامی و اعتقادی شیعه

نویسنده:

فاطمه احمدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

باور , علوم اجتماعی , شیعه , تفویض , مبالغه , علم کلام , شیعه امامیه , تاریخ

چکیده :

تشیع ، مانند هر مذهب و مکتب دیگری در گذر از تنگناهای تاریخی از انشعاب های داخلی مصون نماند و همین امر اشکالات بسیاری را به وجود آورد . نفوذ غلات در میان صفوف شیعیان ،‌ علی رغم طرد و لعن شدن توسط ائمه (ع‌) از مهمترین و بحث برانگیزترین مشکلات بوده است . جریان مفوضه ( به عنوان یک جریان فکری غالی ) که بیشترین ارتباط را با مجموعه ی اندیشه و عقاید شیعه امامیهداراست ، موجب انحرافات بسیاری در تاریخ کلامی و اعتقادی شیعه گردیده است .این جریان با محور قرار دادن مفهوم امامت و با قائل شدن ویژگی ها و اوصافی فرابشری برای ائمه همچون انتساب خلق و رزق برای ایشان و بالا بردن جایگاه آنان برخلاف آیات صریح قرآن و مبانی اندیشه ی شیعه امامیه ، شکاف عظیمی را در تاریخ شیعه موجب شده است که این پژوهش به دنبال موشکافی دقیق این جریان و میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آن ،‌ در تاریخ شیعه امامیه می باشد .

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی اختیار در قلمرو تکوین و تشریع

نویسنده:

سمانه ارجمندمنش

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تشریع , جبر و اختیار(کلام) , اراده , تفویض , تکوین , معارف اسلامی , اراده , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , امر بین‌الامرین (کلام)

چکیده :

اختیار از جمله مسائلِ پیچیده‌ای است که خود با مسائلی از قبیلِ اراده، قدرت، علمِ خداوند به افعال انسان‌ها، خصوصاً خلق افعال و قضا و قدر و نیز عواملِ مادی همچون وراثت، محیط ... و نیز با مسائلِ عقلی و فلسفی از جمله اصلِ علیّت، رابطه‌ی تنگاتنگی دارد. کسانی که اموری چون علم پیشین، قضا و قدر الهی و یا اموری همچون وراثت و محیط را به عنوان علّت تامّه دخیل در افعال انسان می‌دانند، ناخواسته به جبر روی آورده و در مقابل، کسانی که اراده و قدرت انسان را مستقل دانسته و اموری چون توحید افعالی، قدرت و قضا و قدر الهی را نادیده گرفتند یا تفسیر دیگری ارائه نمودند، به تفویض روی آوردند، در حالی که خداوند نظامِ تکوین و تشریع را با وجود اختلافِ ماهوی، به گونه‌ای هماهنگ با اختیار انسان آفریده است و خواسته تا ما آزاد باشیم و در عین حال اختیارمان را در قبضه‌ی قدرت خود قرار داده است که با این تفسیر وجودِ خوب و بد و عقل و نفس امّاره؛ ارسالِ رسل و وجود شیطان؛ بهشت و دوزخ و ... همگی قابل توجیه است. درک صحیح از معنای چنین اختیاری هیچ‌گونه تزاحمی با جبرِ برآمده از منابعِ عقلی، نقلی و تجربی ندارد و از آن جا که با حفظِ عدل الهی، توحید افعالی الهی را نیز اثبات می‌کند، از اندیشه‌ی تفویض فاصله می‌گیرد.در این تحقیق قصد داریم با مطرح نمودنِ سازگاریِ اختیار با هر یک از موارد فوق به عنوان امورِ موجود در قلمرو تکوین و نیز با طرح سازگاری اختیار با امورِ مطرح در قلمرو تشریع، اوجِ شکوهِ آفرینشِ خداوند را به سبب این هماهنگی به اندازه‌ی درک و فهم خود به تصویر بکشیم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر