جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 650
بعض أفكار ابن تيمية فى العقيدة: تحليل ومقارنة
نویسنده:
محمد سالم أبو عاصى
نوع منبع :
کتاب , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مطالعه تطبیقی
مشخصات اثر
استبصار في التحدث عن الجبر و الاختيار
نویسنده:
محمد زاهد الكوثري
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی نحوه تعیین امام از دیدگاه متکلمان معتزله، اشاعره، وهابیت و امامیه
نویسنده:
مریم محمودی میمند
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهمسأله‌ی امامت و جانشینی پیامبرصلّی الله علیه وآله ، از مهم ترین و گسترده ترین موضوعاتی است که در طول چهارده قرن ،همواره مورد توجه مسلمانان و محلّ بحث‌های فراوان بوده است.تشکیل دو گروه شیعه و سنی و به دنبال آن بروز ‌جنگ‌های‌سیاسی اختلاف نظر های فراوان در مسائل عقیدتی و فقهی و...از پیامدهای همان اختلاف بر سر جانشین پیامبر است.این اهمیّت و ارزشمندی، مبحث امامت باعث شد که مبحث نصب امام را انتخاب کنیم و به بررسی آن از منظر فرقه های معتزله، اشاعره، وهابیت و امامیه بپردازیم. در این اثر بعد از بیان کلیاتی در مورد امامت و ضروت جانشینی پیامبر، وارد مبحث ولایت شدیم و گفته شد که ولایت منحصر به خداوند است و خداوند برای ولایت خود مظاهری قرار داده است که یکی از مظاهر ولایت خداوند ائمه علیهم السلام هستند، که حتی علمای اهل سنت به ولایت علی بن ابی طالب اعتراف کرده‌اند.بعد از بیان این کلیات وبحث ولایت،با توجه به اهمیت بحث سقیفه، به بیان ماجرای آن و اتفاقات ناشی از آن پرداختیم. در فصل آخر به بیان اختلافات متکلّمان مورد نظر پرداختیم و آرای ایشان در مورد تعریف امامت و افضلیت امام از منظر متکلمین معتزله،اشاعره، وهابیتوجوه تقدّم مفضول بر فاضل، اصول دین بودن یا فروع دین بودن امامت از منظر این متکلّمین بیان کردیم و در نهایت از بحث اصلی یعنی نحوه‌ی تعییین امام سخن گفتیم و اشاره کردیم وجوب نصب امام را همه‌ی مسلمین قبول دارند امّا معتزله و اشاعره نحوه‌ی این نصب را در بیعت و شورا و استخلاف می‌دانند و وهابیت زیاد به این مبحث نپرداخته اند بیشتر به بحث توحید و شرک وتوسل را پرداختند و در مورد امامت بیشتر تابع اشاعره و معتزله‌اند. در ادامه دیدگاه‌های متکلّمان امامیه در مورد تمام این مباحث در مقایسه با اشاعره و معتزله و وهابیت مطرح کردیم و گفتیم که امامیه تعیین امام را بر خداوند واجب می‌داند و معتقد است که خلافت بلافصل نبی اکرم صلّی الله علیه وآله, علی بن ابی طالب علیه السّلام است.واژگان‌کلیدی: امامت، معتزله،اشاعره، وهابیت، امامیه.l
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آیات خلود بر اساس دیدگاههای شیخ طوسی، زمخشری، فخررازی
نویسنده:
حمیده ابراهیمی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن
چکیده :
کیفیت مسئله خلود و آراء پیرامون آن از آنجایی که با سرنوشت انسانها ، پس از حیات برزخی پیوند دارد؛ از دیر باز محل بحث عالمان و مفسران در ادیان مختلف بوده است. مفسران و متکلمان فریقین جملگی با استناد به ظاهر آیات و روایات بسیاری بر خلود در بهشت و خلود کفار معاند در دوزخ و عذاب دائمی آن اتفاق نظر دارند. غیر از گروه اندکی از سلفیان که نظری دیگر را مطرح می‌کنند. در میان مفسران شیعی، محوریت آرای تفسیری شیخ طوسی مورد اهتمام ویژه این تحقیق است. افزون بر انگاره‌های تفسیری شیخ طوسی موضوع خلود از منظر برخی عالمان متکلم شیعی نیز بررسی شده است و در میان اهل سنت دیدگاه شخصیت‌هایی همچون زمخشری و فخررازی به عنوان نمایندگان جریان فکری معتزله و اشاعره در موضوع خلود مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است.از عارفان مفسر برخی که با مشرب عرفانی به آیات خلود می‌نگرند ضمن بهره‌گیری از روایات و ادله‌ی عقلی و فلسفی بر دائمی نبودن عذاب جهنم اصرار دارند.هر سه مفسر، شیخ طوسی، زمخشری، فخررازی با توجه به معنای «أبد» خلود و مشتقات آن در آیات قرآن را جاودانگی پاداش‌های الهی در بهشت و عذاب‌ها در دوزخ تاکید ورزیده‌اند. شایان ذکر است افزون برآیات قرآن، در احادیث شیعی و روایات اهل سنت بر اساس ظواهر آنها موضوع خلود در بهشت و دوزخ مورد تاکید و تصریح قرار گرفته است.در عین حال بر اساس دسته‌ای دیگر از روایات شیعه، گروه‌هایی همچون توبه کنندگان، دوستداران ولایت، مومنان گناهکار، مستضعفان فکری و دینی از زمر? نجات‌ یافته‌گان عذاب جهنمی تلقی میشوند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آرای فخر رازی و صدرالمتألهین شیرازی درباره‌ی جبر و اختیار
نویسنده:
زینب نادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
امام فخر رازی (544-606ه) و صدرالمتألهین شیرازی (979-1050ه)دو اندیشمند بزرگ در تاریخ اسلام هستند، که از دو نظام کلامی و اعتقادی متفاوت متأثرند.این دو نظام به ویژه در تحلیل صفات باری تعالی،تفاوت های مبنایی دارند. مراد از مطالعه تطبیقی نظریه های این دو اندیشمند، توصیف و تبیین مواضع خلاف و وفاق اندیشه های این دو بزرگوار است. جبریا اختیار دامنه‌ی تحقیق حاضر است که فخر رازی ظاهراً به دلایلی قایل به جبر شده و آیات موهم جبررا محکم دانسته و آیات دیگر را تأویل می‌کند. اما ملا صدرا با قریحه‌ی خاص خود و با پیروی از ائمه‌ی اطهار قایل به امر بین امرین می‌باشد و در این اثنا، حالات عرفانی خاصی با او همراه شده است.قابل ذکر است اهمیّت و پیچیدگی این بحث، باعث شده که هر دو اندیشمند در نظریه های خود گاهی دچار فراز و نشیب های شده اند. فخر رازی که در گروه اشاعره است و قایل به جبرمی‌باشد در تفسیر بعضی آیات قایل به اختیار شده است. ملاصدرا هم در بعضی موارد بیان می‌کند که این مسئله فقط برای کسانی قابل درک است که سالک در طریق باشند،و در جای دیگر امر بین امرین را نظریه‌ی صحیح اعلام می‌کند که برای غیر سالک هم قابل فهم است. به هر حال این دو اندیشمند هر کدام به نحوی مسبب تفکر و تدبّر دیگران در آیات و روایات شدند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آراء قاضی عضدالدین ایجی قاضی عبدالجبار همدانی و نجم‌الدین نسفی در خصوص عصمت انبیاء (ع)
نویسنده:
ناصر احمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عصمت،یکی از زیر شاخه های نبوت است و به عنوان مهم ترین ویژگی این اصل دینی، همواره در طول تاریخ محل اختلاف متکلمان واندیشمندان اسلامی بوده است.این نوشتار به بررسی ریشه ها و علل این اختلاف از دیدگاه سه اندیشمند بزرگ اسلامی ،قاضی عبدالجبار معتزلی،قاضی عضدالدین ایجی با گرایش اشعری و نجم الدین نسفی با اندیشه ای ماتریدی ،پرداخته است.نگارنده به شیوه ی تحلیلی –توصیفی و با استفاده از مهم ترین منابع موجود از سه شخصیت مذکور،کوشیده است تا در سه فصل جداگانه ،به تعریف مفهوم اصطلاحی عصمت،مراتب عصمت،دلایل عصمت و بررسی چالش ها و کاستی های هر یک از سه شخصیت پرداخته ودر فصلی جداگانه به بررسی نقاط اشتراک و افتراق آنان اقدام نماید.قاضی عبدالجبار با اختصاص فصولی از کتاب مبسوط«المغنی»،به بحث عصمت انبیاء(ع)؛آنان را از گناه کبیره قبل و بعد از نبوت و از گناه صغیره ای که باعث پستی آنان شود،معصوم می داند.قاضی ایجی نیز ،در بزرگترین کتاب کلامی اش با نام «المواقف»،فصلی را به عصمت انبیاء(ع) اختصاص داده و در آن به عدم صدور گناه کبیره بعد از بعثت و جواز آن ،قبل ازبعثت و همچنین به جواز صدور گناهان صغیره بعد از بعثت ، قائل است.نجم الدین نسفی در بزرگترین کتاب عقاید اهل سنت با عنوان «العقاید النسفیة» ،با ایجی هم صدا است.با این تفاوت که در رابطه ی عصمت و اختیار ،برخلاف اشاعره ،رأی بر اختیاری بودن عصمت انبیاء(ع) می دهد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی حقیقت وحی در حکمت متعالیه و علم کلام
نویسنده:
طاهره راسخ
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف از این تحقیق بررسی حقیقت وحی است و پاسخ به این پرسش که آیا تلقی فیلسوفان بخصوص در حوزه حکمت متعالیه با متکلمین اسلامی نسبت به این حقیقت یکسان است یا خیر؟برای این منظور به بررسی و تطبیق دیدگاه فرق مهم کلامی و دیدگاه ملاصدرا به عنوان موسس حکمت متعالیه پرداخته‌ایم. ابتدا پیشینه‌ی مباحث مرتبط با وحی را بررسی کرده و در گام دوم مسأله وحی را درآثار ملاصدرا و متکلمان مورد تحقیق و تطبیق قرار داده‌ایم. در این پژوهش آشکار شد که ملاصدرا و متکلمان پیشین حقیقت وحی را فیضی از جانب خداوند می‌دانند که به افراد خاص افاضه می‌شود ولی در مورد نزول وحی بین متکلمان و صدرا اختلاف وجود دارد. برخی از متکلمان واسطه فیض را نادیده می‌گیرند و معتقدند که فیض، مستقیماً از جانب خداوند به نبی می‌رسد. اما ملاصدرا وجود نبی را دارای مراتب طولی می‌داند که در هر مرتبه، معارف وحیانی را متناسب با آن دریافت می‌کند. در این میان ما نگاهی داشتیم بر تعریف و خصوصیات نبی و نزاع‌های کلامی در زمینه صفت تکلم و مقایسه آن با نظر صدرا. و دانستیم اشاعره معتقدند که کلام خدا از جنس اصوات و حروف نیست بلکه کلام نفسانی است که قدیم و غیر مخلوق می‌باشد، اما در مقابل معتزله و امامیه وحی را مانند کلام انسان می‌دانند و در نتیجه آن را حقیقتی تدریجی و حادث محسوب می‌کنند. اما صدرا این نظرات را نوعی افراط و تفریط می‌داند. و در گام آخر نسبت وحی با تجربه دینی مورد بررسی قرار گرفت و آشکار شد این تصور که وحی همان تجربه دینی است، تصوری باطل می‌باشد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی بحث امامت در روض الجنان و مفاتیح الغیب
نویسنده:
مصطفی قیومی نایینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از عوامل بالندگی تشیع وگرایش به کلام و عقل، برخورد فکری ای است که عالمان شیع? ری با عالمان دیگر مذاهب داشته اند. در این نوشتار مقایس? بحث امامت درتفسیر روض الجنان ابوالفتوح و مفاتیح الغیب فخر رازی، بنا به ترتیب سور وآیا ت مصحف شریف صورت گرفته است. امامت و اهل بیت از جمله اساسی ترین مباحث مطرح در تفسیر ابوالفتوح است. او در این خصوص تأویل واژه اهل بیت را مطابق مذهب اهل بیت آورده است و اهل بیت را مصداق«الذین انعمت علیهم، شهداء، راسخون فی العلم، اولو الامر، سابقون، صالحین، صادقین، هادی، منذر، صدّیقو ذی القربی» می داند و با استناد بهخود آیات و بررسی روایات، امامت را شایسته حضرت علی و اهل بیت علیهم السلام می داند و به لزوم نصب الهی و عصمت امام معتقد است و امامت را از نبوت جدا می داند. اما فخر رازی بر خلاف ابو الفتوح مصادیق این آیات را ابوبکر و یا صحابه و یا اجماع امت می داند و امامت را در تفسیر آیه ابتلاء همان نبوت می داند و در آیه اکمال دلایل ضعیفی در ردّ قول شیعه بر منصوص بودن امامت علی علیه السلام می آورد و در آیه تبلیغ، از آن همه اسناد گوناگون و روایات متعدد گذشته و می گوید که این آیه ارتباطی با ولایت علی علیه السلام ندارد و این آیه را مرتبط با آیات قبل و بعدمی داند و در آیه انذار و حدیث معروف«بدء الدعوه»آن چنان تحریف‏گرانه گذشته که گویا چنین واقعه‏ای نبوده و در هیچ منبع و مصدری ثبت نشده است. و در آیه ولایت سخن را می‏گستراند و با تشکیک و تردید سعی می‏کند تا ثابت کند، این آیه ارتباطی با علی(علیه السلام) نداشته و نمی توان از آن ولایت و امامت را استفاده کرد، و« ولی» معنایی جز محب و ناصر ندارد!
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی خاستگاه و غایت رنج در آموزه های بودا و عهدین
نویسنده:
مجتبی زروانی، ندا خوشقانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
شیراز: دانشکده ادبیات و علوم انسانی,
چکیده :
رنج به عنوان ادراکی انفسی و برخاسته از شرایطی نامطلوب، در مکاتب دینی، به ویژه از جهت خاستگاه و غایت آن، موضوع توجه قرار گرفته است. از این میان، دین انسان محوری چون بودیسم در همه شاخه هایش به واقعیت و علت رنج پرداخته، خاستگاه آن را در خود انسان می یابد و در صدد ارائه راه کاری است که نجات از همه رنجها فراهم آید؛ اما از غایت و هدف رنج در جهان چیزی نمی گوید، چراکه به موجودی غایتمند در هستی شناسی خود باور ندارد که بخواهد برای فعلش نیز هدف و غایتی فرض نماید. اما در عهدین، به عنوان متنی خداباور، خاستگاه رنج از سه علت خارج نیست: یا متوجه فعل انسان است، که برای مثال، ناشی از سوء استفاده از اختیار و ارتکاب گناه اوست، یا به فعل خدایی غایتمند و اخلاقمند بر می گردد یا از فعل خدایی بی غایت و اراد همحور ناشی می شود. در این صورت، غایتمند بودن یا نبودن خداوند در رنجور ساختن بندگان، رابطه تنگاتنگی با صفات وی دارد. از این رو برای رنج، در عهدین، هم علت فاعلی مشهود است و هم علت غایی؛ هم خاستگاه وجود دارد و هم غایت، به خلاف بودیسم، که فقط از خاستگاه رنج و راه نجات از آن سخن می راند و با مابعدالطبیعه کاری نداشته و در صدد تبیین غایتمندی جهان و رنج های موجود در آن نیست.
صفحات :
از صفحه 81 تا 106
مشخصات اثر
ضرورت وحى
عنوان :
ضرورت وحى
نویسنده:
مصطفى دستجردى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
يكى از مباحث مهم در باب وحى، ضرورت عقلى آن است. علماى شيعه معتقدند كه انسان همواره به احكام و معارف وحيانى نيازمند است. جماعتى از معتزله بر اين باورند كه وحى عقلا ضرورت ندارد. از جمله اشاعره چون حُسن و قبح عقلى را قبول ندارند، براى وحى ضرورت عقلى نمى بينند. البته، اين به معنى انكار امكان و وقوع وحى از سوى آنان نيست. فقط براهمه منكر وحى بوده وبه بى فايده بودن آن استدلال هايى ذكر كرده اند كه تماما مورد نقد دانشمندان مسلمان واقع شده است. ما در اين مختصر چند ديدگاه مشهور را بررسى مى كنيم كه اولا، وحى را ضرورى مى دانند و ثانيا، بر مدعاى خود استدلال عقلى كرده اند.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 650