جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فارسی  |   العربیه  |   English  

در تلگرام به ما بپیوندید

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
علوم انسانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 5288
جایگاه سیاسی عالم دینی در دو مکتب اخباری و اصولی
نویسنده:
محسن آل غفور؛ استاد راهنما : ملکوتیان، مصطفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
گذار از اندیشهء اخباریگری در جهان تشیع به اندیشه اصولی و اجتهادی از مهمترین علل نقش‌آفرینی عالمان دین در عرصه سیاست است در پی بررسی دیدگاه دو مکتب اخباری و اصولی از قرن پنجم هجری تا قرن سیزدهم و از قرن سیزدهم تا کنون، فراز و نشیب در ساحت اندیشه در عرصه سیاسی و جایگاه سیاسی عالم دینی را با توجه به مبانی فکری دو مکتب اخباری و اصولی شاهد بوده‌ایم. شکست مکتب اخباری و پیروزی مکتب اصولی در فقه امامیه، نتایج اجتماعی و سیاسی خاصی را در جهان تشیع پدید آورد که مهم‌ترین آن احیای اجتهاد و تقلید بود. احیای اجتهاد و تقلید در فقه امامیه برخلاف گذشته خود شوون سیاسی عالم دینی را به نحو گسترده برای فقیه به ارمغان آورد. این گسترش نهایتا به ولایت سیاسی فقیه انجامید که در دو عرصه تئوری و عمل از سوی فقهای شیعه مورد پی‌گیری قرار گرفت . تبیین مساله ولایت فقیه به صورت گسترده در آثار عالمان متاخر امامیه پس از شکست مکتب اخباری، تحولات عینی در عرصه اجتماع ایران معاصر را پدید آورد که مهم‌ترین آنها از جمله حکم جهاد علیه روس و حکم تحریم تنباکو، انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی است . عبارات و آثار علمای اصولی متاخر از یکسو و مشارکت علمای دین در تحولات یاد شده از سوی دیگر در پی دو عنوان "صدور احکام و فتاوای سیاسی" و "ولایت سیاسی" تاییدی است بر اثبات فرضیه پژوهش اخیر که عبارت است از: پیروزی مکتب اصولی بر مکتب اخباری که احیای اجتهاد و تقلید را در پی داشت موجب گسترش حوزه اختیارات و اقتدار عالم دینی در عرصه سیاست شد.
مشخصات اثر
کلیات از دیدگاه فخر رازی و راسل
نویسنده:
زهرا شفیعی نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مقایسه تطبیقی میان نظرات دو فیلسوف بزرگ فخر رازی و راسل در زمینه کلی موضوع رساله حاضر است .
مشخصات اثر
وحدت وجود از منظر علامه محمد تقی جعفری
نویسنده:
حمزه نادعلی زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه جعفری (محمد تقی جعفری)
چکیده :
شاید بتوان مهم‌ترین بحث از مباحث کلام، فلسفه و عرفان نظری را، بحث پیرامون توحید و حقیقت آن دانست. در این بین دیدگاه‌ها و اختلاف نظرات بسیاری بین اهل کلام و فلاسفه و عرفا وجود دارد که کتاب‌های بسیاری را در این عرصه، به خود اختصاص داده است. اهل کلام و فلاسفه‌ی مشاء، به بینونت خالق و مخلوق رأی داده‌اند؛ متفکرین اشراقی به نوعی وحدت معتقدند که کثرت را شامل می‌شود. موسس حکمت متعالیه به تبع فهلویون، وحدت تشکیکی را مطرح ساخت و سپس به تبع اهل عرفان، نوعی از وحدت شخصی وجود را مطرح نمود. عرفا نیز وحدت شخصی وجود را رأی ادق می‌دانند. یکی از متفکرین معاصر، یعنی استاد محمد تقی جعفری نیز در آثار خود به طور پراکنده به این مسأله پرداخته است و در ظاهر امر به مخالفت‌های بسیار و اشکالات متعددی در مقابل دیدگاه وحدت وجود همت گمارده است. ما در این رساله، ضمن طرح و بررسی اشکالات ایشان، به تشخیص دیدگاه ایشان در رابطه با «ارتباط خالق و مخلوق» پرداخته‌ایم و نتیجه گرفته‌ایم که باید نظریات استاد جعفری را در دو مقام مورد توجه قرار داد. در مقام نتیجه‌گیری ضمن اشاره به این دو مقام، شباهت‌های بسیاری بین دیدگاه استاد جعفری و نظریه‌ی ذوق‌التأله از علامه جلال الدین دوانی دیده شد که در متن رساله بدان اشاره شده است.
مشخصات اثر
نگره های عمده در پیوند دین و فلسفه
نویسنده:
مهدی افضلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این نوشتار در پی این هستیم که نسبت میان دین و فلسفه- که تحت عناوین چون رابطه عقل و وحی، دین و فلسفه، تعقل و ایمان، عقل و اعتقاد و ... مطرح شده است- را به کاوش بنشینیم و نظرگاه های متفکران پیرامون موضوع را مطرح و نقد و ارزیابی نماییم تا روشن شود که این دو، چه نسبت با هم دارند، آیا متعارض اند یا تعامل دارند و یا اصولا بگونه ی اند که سخن از تعارض و تعامل در آنها بی معنی است؟ چنانکه باید روشن شود که در صورت تعارض دین و فلسفه چه کار باید کرد، آیا دین مقدم است یا عقل یا تفصیلی در کار است؟ اینها پرسشهایی است که این نوشتار در صدد پاسخ گرفتن از مکاتب و افراد صاحب نظر برای آنهاست.
مشخصات اثر
نقش قاعدین در حکومت علی(ع)
نویسنده:
ابراهیم خراسانی پاریزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بر طبق آیات قرآن، قاعدین افرادی هستند که بدون عذر موجه از جهاد کناره گرفته، پیشوای حق را یاری نمی‌دهند. در زمان پیامبر(ص) نیز افرادی این گونه بودند که در آیات متعدد قرآن به آنها اشاره شده است . در دوران خلافت امام علی(ع) نیز افرادی از همراهی امام در جنگ‌ها خودداری کردند که در میان سران آنها برخی از صحابه مانند سعد بن ابی وقاص ، عبدالله بن عمر و... بودند که در این پژوهش به بررسی علل و انگیزه‌های رفتار آنها پرداخته می‌شود. ابو موسی اشعری سردمدار آنها بود که در جنگ جمل، کوفیان را به کناره‌گیری از جنگ دعوت کرد. البته برپاکنندگان این جنگ‌های داخلی جز منافع شخصی منظوری نداشتند و خون‌خواهی خلیفهء سوم، دستاویز عوام فریبانه‌ای بیش نبود. جنگ جمل شکاف عمیقی را در جامعهء مسلمانان بوجود آورد و راه را برای معاویه هموار کرد. کناره‌گیری قاعدین نیز به نفع معاویه بود و این مساله از نامه‌نگاری او با سران قاعدین برمی‌آید. قاعدین در حکمیت و نتیجهء آن نیز نقش داشتند. پیدایش خوارج و برپایی جنگ نهروان نیز از نتایج حکمیت بود. پس از شکست خوارج امام باز از کوفیان خواست تا علیه معاویه بسیج شوند، اما تا زمان شهادت امام، سپاهی آماده نشد. معاویه نیز سپاهیانی به قلمرو امام فرستاد. آنها در بلاد اسلامی به آشوبگری پرداخته و مسلمانان، بویژه طرفداران امام را می‌کشتند. موضع کوفیان در این زمان در سخنانی که امام علی(ع) در این دوره ایراد کرده است به روشنی بیان شده است . شمار آنها در ابتدای خلافت امام محدود بود ولی در اواخر خلافت امام گسترده شدند.
مشخصات اثر
نقش بندگی در اخلاق اسلامی
نویسنده:
مهدی ابراهیم پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بندگی خداوند تعهد دیرینه‌ای است که انسان‌ها متعهد به آن شده‌اند. بندگی خداوند ارکانی داردکه هر انسان مدعی بندگی خداوندملتزم به آن می‌باشد. درسایه قبولی بندگی خداوند، آثاری ازجمله ناچیزبودن دنیا،ضعف شیطان،مقام خلیفه‌الهی... برای انسان پدید می‌آیدکه تأثیرشگرفی درروند زندگی هرکسی خواهدداشت.آثار بندگی خداوند به فردی واجتماعی تقسیم می‌شود که هرکدام ازآن‌ها درتحکیم اخلاق وروابط اجتماعی تأثیرگذارند. ناچیزبودن دنیا،شناخت شیطان وتبعیت‌نکردن ازهوای نفس ازآثار فردی بندگی است که هرکدام ازآنها سبب می‌شود انسان با اخلاقی مناسب که بابندگی خداوند سازگار است وارد اجتماع شود. دنیاطلبی علت اصلی رقابت در انباشتن ثروت وتمسخر وتحقیر مومنان است، ولی بنده واقعی خود را از بند تعلق به دنیا رهاکرده دنبال جاه و مقام دراین دنیا نمی-باشد. با پیروی‌نکردن ازشیطان کسی به فکر اشاعه فحشاء وشکستن حریم دیگران نمی‌افتد وامنیت اجتماعی و فردی برقرار می‌شود. تبعیت‌نکردن از هوای نفس باعث از بین‌رفتن تکبر و خودبرتربینی می‌شود.ملایمت و مداراکردن بادیگران، سوءظن نداشتن به دیگران، تواضع و... ازآثار اجتماعی بندگی دراخلاق اجتماعی است. بندگی خداوند نمودی ازتوحید عملی است؛ به این معناکه انسان تنها خدا را مطاع قرار دهد و غیرخدا را رها کند. خدمت به مردم و برخورد متواضعانه باآن‌ها به خاطر بندگی خداوند باشد.بندگی خداوند نقش به سزایی در حل معضلات اخلاقی اجتماع دارد. جامعه‌ای که بندگی خداوند را سرلوحه خود قراردهد واخلاقی که خداوند ازآن خواسته را دارا باشد، افرادش از تجاوزبه حقوق دیگران خودداری می‌کنند؛ از فساد و فحشا و ستمگری برائت می‌جویند و در مسائل مختلف دچار افزون‌طلبی و افراط و تفریط نخواهند شد.در این میان از نقش عبادات هم در پیشگیری از فساد اجتماع نباید غافل شد. نماز، روزه، امربه معروف ونهی ازمنکر و حجباعث می‌شوند که جامعه سالم بماند و افرادش به دور از فساد و اشاعه فحشاء و با همدلی و درک متقابل در کنار یکدیگر زندگی کنند و حقوق یکدیگر را پایمال نکنند.
مشخصات اثر
بررسی و نقد بخش امامت کتاب شرح المقاصد تفتازانی
نویسنده:
محمد علی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش با عنوان بررسی و نقد بخش امامت کتاب شرح المقاصد نوشته سعدالدین تفتازانی به تبیین و بررسی بخش فوق می‌پردازد. امامت یک موضوع کاملا مستقل نبوده بلکه وابسته به ایمان و باور به وجود خدا بعثت انبیا و ثبوت حیات اخروی است.این پایان نامه، دیدگاه‌های سعدالدین تفتازانی از دانشمندان مشهور اهل سنت را در مقوله حقیقت و ماهیت امامت، وظایف و قلمرو امامت، چگونگی نصب امام، اوصاف و شرایط امام و راه‌های انعقاد امامت و نیز ادله دلایل وی در مقوله جانشین بلافصل رسول کرم( را نقد می‌کند. نویسنده در نه فصل به بررسی نظریات تفتازانی و مقایسه آن ها با دیدگاه‌های امامیه درباره مسایل مختلف امامت و خلافت می‌پردازد. در فصل اول ضمن تعریف امامت از دیدگاه تفتازانی و امامیه، به نقد نظریات تفتازانی درمقوله مفهوم امامت پرداخته شده است. فصل دوم از تحقیق حاضر به جایگاه امامت و قلمرو امام، وظایف امام، ضرورت وجود نبی با نبّوت، جزء اصول یا فروع بودن امامت و ادله قرآنی و روایی آن از منظر تفتازانی اختصاص دارد. در فصل سوم دیدگاه تفتازانی درباره نصب امام و ادله وی و شیعه امامیه در این زمینه تجزیه و تحلیل کلامی شده است. شرایط و ویژگی‌های امام از منظر علمای اهل سنت، امامیه و تفتازانی، از مباحث فصل چهارم محسوب می‌شود. که در این زمینه نویسنده ابتدا به بررسی صفات مورد پذیرش اهل سنت از جمله تفتازانی اشاره کرده، آن گاه دیدگاه‌های امامیه را درمقوله افضلیت امام معصوم(، عصمت و علم او مطرح می‌کند. در فصل پنجم راه های انعقاد امامت و اسباب خلع او از امامت در نظریات تفتازانی و شیعه امامیه مقایسه گردیده و دیدگاه‌های وی درباره انعقاد امامت به وسیله بیعت و ادله امامیه در زمینه وجوب نص بر نصب امام شرح و بررسی شده است. در فصل ششم دلیل های تفتازانی درباره خلافت و خلیفه بلافصل نقد و ارزیابی می‌شود. نویسنده در این زمینه با اشاره به ادعاهای تفتازانی مبنی بر این که ابوبکر خلیفه رسول الله( بود، ادله شیعیان بر امامت علی( و اشکال وی در این زمینه را شرح می‌دهد. در فصل هفتم برترین صحابه پیامبر اسلام از دیدگاه تفتازانی نقل شده و دلیل های وی در این زمینه از منظر قرآن و سنت نقد شده است. وجوب احترام صحابه از نظر تفتازانی و نقد آن و ظهور امام مهدی( از منظر وی و مقایسه دلیل های شیعیان با تفتازانی در این زمنیه، از مباحث پایانی این نوشتار محسوب می‌گردد، که فصول هشتم و نهم را به خود اختصاص داده است.
مشخصات اثر
نقد و بررسی اندیشه‌های فلسفی ناصرخسرو
نویسنده:
محبوب الله حیدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع این پایان‌نامه نقد و بررسی اندیشه های فلسفی ناصرخسرو می‌باشد که در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول که تحت عنوان اسماعیلیه است در باره ظهور اسماعیلیه، انشعابات و فرق اسماعیلیه، عقاید و القاب اسماعیلیه به صورت خلاصه ذکر شده است. فصل دوم اختصاص دارد به بررسی زندگی ناصرخسرو، که زندگی او را به یمگان بدخشان و زندگی او در آنجا. |آثار ناصر خسرو نیز در این فصل ذکر شده است. در فصل سوم که عنوان ان هستی‌شناسی از دیدگاه ناصرخسرو می‌باشد. هیولا، صورت، جوهر، عرض، زمان و مکان از دیدگاه ناصرخسرو مورد بحث قرار گرفته است. فصل چهارم در باره خداشناسی از دیدگاه ناصرخسرو می‌باشد که در آن موضوعاتی همچون توحید و یگانگی خداوند، صفات خداوند، عقل اول و خلقت عالم به ابداع بحث شده است. در فصل پنجم که معاد از دیدگاه ناصرخسرو می‌باشد. در باره نفس، جوهریت نفس، معاد روحانی ، ثواب و عقاب و بهشت و دوزخ از دیدگاه ناصرخسرو مورد بحث قرار گرفته است. در فصل ششم که تحت عنوان کاوشی در نظام فکری ناصرخسرو است، پایبندی او به ایدئولوژی فرقه‌ای که همان مذهب اسماعیلیه است مورد بررسی قرار گرفته است و توضیح داده‌ایم که ناصرخسرو بر خلاف دیگر فلاسفه اسلامی تمام معلومات فلسفی خویش را در خدمت معتقدات مذهبی خود قرار داده است. چون بیشتر نظریات او زمانی بیان شده که او به عنوان حجت یا داعی مطرح بوده و خود را ملتزم به دفاع از عقائد خلفای فاطمی می‌داند. همچنان نظریات ناصرخسرو در باره خلقت عالم، که او جهان هستی را مخلوق عقل و نفس می‌داند، و در باره خداوند معتقد است که اطلاق هست و نیست جائز نیست، برای تنزیه خداوند همه صفات را از ذات حق نفی می‌کند، در باره تاویل معتقد است که شریعت سیمای ظاهری حقیقت است و حقیقت سیمای باطنی شریعت و تمام احکام و احادیث را نیز تاویل می‌کند، مورد نقد قرار گرفته است و در آخر هم نتیجه‌گیری شده است.
مشخصات اثر
نقداندیشه‌های وهابیت
نویسنده:
محمد سرور موحدی غوریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نقد و بررسی عقاید وهابیت با استناد به قرآن و احادیث معتبر در نزد علمای اهل سنت و با دلائل عقلی و تجربه‌های تاریخی، مهم‌ترین مسأله این رساله می‌باشد. اندیشه وهابیت توسط ابن تیمیه حرّانی شکل گرفت، و توسط محمد بن عبدالوهاب تثبیت گردید. این روند، موجب پایه‌گذاری مذهبی شد که مسلمانان را به جرم اعتقاد به شفاعت‌خواهی از پاکان و زیارت قبور اولیای خدا، متهم به کفر و بت‌پرستی می‌کرد. سردمداران و پیروان این گرایش افراطی، با برانگیختن اعراب بادیه‌نشین در مناطق حجاز، عراق، شام و یمن بسیاری از شیعیان و اهل سنت را به خاک و خون کشیدند، و مردم را از زیارت قبر مطهر پیامبر( و صلوات بر او منع نمودند. اعتقاد وهابیت در مورد خدا، یادآور نوعی تشبیه و تجسم است؛ علمای وهابی سفر کردن به‌سوی قبور، بوسیدن و دست‌زدن به قبر، و شفاعت خواستن از صاحب قبر را حرام می‌دانند. اما این اعتقاد با اندیشه فقهی علما و فقهای فریقین در طول تاریخ اسلام، ناسازگار است. آیات قرآن کریم نیز بر زنده بودن ارواح صلحا و شهدا تأکید نموده است. بر این اساس، شفاعت نه‌تنها غلوّ نیست بلکه نوعی تقرب به درگاه الهی است؛ و حفظ و ترمیم قبور ائمه معصومین( نیز تعظیم شعائر الهی و معالم دین محسوب می‌شود. تخریب قبور این بزرگواران نیز در دیدگاه‌های فقهی مسلمانان هیچ طرفداری ندارد، و اجماع عملی از طرف همه علمای اسلام بر جواز ساختمان بر قبور وجود دارد. همچنین احادیثی از پیامبر اسلام( در کتب روایی اهل سنت وجود دارد که بر اساس آن، پیامبر شفاعت خود را پس از رحلتش خبر داده است. از سوی دیگر، توسل به اولیای خدا هم از دیدگاه وهابیت، خطاب به معدوم و امر زشتی شمرده شده است؛ در حالی که آیات و روایات معصومین( اعتقاد به توسل را مورد تأیید قرار داده، و قرآن در سوره اعراف، اسری و فجر به توسل اشاره نموده است
مشخصات اثر
نجات‌شناسی از منظر ادیان ابراهیمی
نویسنده:
حسن طالبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش که به طرح دیدگاه ادیان توحیدی در مورد مسأله نجات و رستگاری می پردازد ماهیت نجات و رستگاری و حیات جاودان عوامل و موانع آن را در سه بخش از منظر سه دین یهود مسیحیت و اسلام بررسی می کند. در بخش اول به معرفی مختصری از آیین یهود و فرقه های مختلف آن و بررسی عوامل نجات از قبیل ایمان و شریعت و نقش گناه به عنوان تنها عامل هلاکت و مانع نجات پرداخته است. در بخش دوم با اشاره به اهمیت اندیشه نجات در مسیحت عوامل نجات از قبیل ایمان، محبت و فیض بررسی شده و از گناه و شریعت به عنوان دو مانع عمده نجات از دیدگاه مسیحیت یادگردیده است و همچنین مسأله برگزدیدگی عده ای برای نجات توسط خداوند و بعضی از امور اخروی از قبیل جاودانگی مرگ برزخ و ثواب و عقاب مورد بحث قرار گرفته است. در بخش سوم با تبیین مسأله سعادت و شقاوت روحانی به نقش ایمان و عمل صالح به عنوان مهم ترین عالم نجات و رستگاری و همچنین مسأله توبه و شفاعت از دیدگاه قرآن اشاره شده است و گناه و کفر به عنوان مهم ترین مانع نجات و رستگاری مورد تأکید قرار گرفته است. و با طرح مسأله احباط و تکفیر و مسأله خلود و جاودانگی به تبیین آنها پرداخته شده است. در خاتمه پژوهش مقایسه ای بین دیدگاه هر سه دین انجام گرفته است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 5288