جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 80
روان شناسی و اخلاق؛ تفاسیر مختلف از نفس و تفاوت ها در رویکرد اخلاقی
نویسنده:
حیدر علوی نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این پژوهش تأثیر تفاسیر مختلف از نفس، روان یا ذهن بر رویکرد و جهت‌گیری اخلاقی، از دیدگاه سه مکتب و سه نفر به اختصار بررسی شده است که عبارتند از روان‌کاوی فروید، رفتارگرایی واتسون و انسان‌گرایی انسان خودشکوفای مزلو. نهاد، من و فرامن در دیدگاه فروید و نقش من در میانجی­ گری بین نهاد و فرامن و دیدگاه اخلاقی؛ نقش محرک و پاسخ در شکل‌گیری شخصیت و رفتار اخلاقی در رفتارگرایی، که جایی برای انتخاب و عمل اخلاقی، خارج از محرک‌های محیطی باقی نمی‌گذارد، و نظریه آلپورت که ابعاد هشت­گانۀ من را بررسی کرده؛ و نظریۀ خودشکوفایی مزلو و همجوشی حقایق و ارزش‌ها. اما قرآن کتابی است که آفرینندۀ انسان آن را نازل کرده است؛ کسی که روان انسان، توانایی­ها و راه رشد و ضعف‌های او را می­شناسد. بنابراین او روان­شناس ­ترین روان‌شناسان است که دانش او بر تجربه و احتمال متکی نیست. او خصوصیات نفس انسان را بیان کرده و راهنمایی و تربیت او را بر عهده گرفته است. برای این مهم، رسولانی فرستاده است که از جانب خدا، کتاب و برنامه تربیت دارند: تعلیم حکمت، رشد و کمال، در محور ارزش‌های الهی.
صفحات :
از صفحه 104 تا 133
زشتی‌گرایی نفس در حیات انسان از منظر قرآن و مکتب تحلیل روانی
نویسنده:
علی بنائیان اصفهانی، محمد جواد نجفی و حمید طاهر نشاط دوست
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه ,
چکیده :
انسان در طول حیات دنیوی خویش از سویی به نیکی و زیبایی و از سوی دیگر به زشتی‌ها می‌گراید. از این رو، خداوند در قرآن خطرات و خطورات پلید نفسانی را به انسان یادآور شده‌است و نفس امّاره را به مثابه خاستگاه زشتی‌گرایی روان، فریبنده توصیف و شناخت مهالک نفسانی را مقدمه وصول به حیات طیبه قرآنی معرفی کرده است. یکی از وظایف دانش روان‌شناسی کشف و تبیین خاستگاه زشتی‌گرایی نفس و عوامل مؤثر بر انحراف حیات بشری است. از میان مکاتبی که در روان‌شناسی با نگاهی ژرف به این مسأله پرداخته، باید به مکتب تحلیل روانی اشاره نمود. از میان روان‌شناسان این مکتب، دیدگاه‌های زیگموند فروید (مؤسس مکتب) و کارل گوستاو یونگ نیازمند بررسی تطبیقی با دیدگاه قرآنی، اسلامی است. این نوشتار نخست به تبیین مفهوم نفس و ویژگی‌های آن پرداخته، سپس فرایند تأثیرگذاری نفس امّاره را بیان نموده است. همچنین خاستگاه زشتی‌گرایی نفس از منظر فروید و تأثیر نیروهای شیطانی از منظر یونگ را توصیف کرده و به بررسی تطبیقی این دیدگاه‌ها با نگرش قرآنی پرداخته است. خاستگاه زشتی‌گرایی نفس در لسان قرآن، نفس امّاره و در نظریه فروید نهاد خوانده شده است. از منظر قرآن، نفس امّاره متأثر از گرایش‌های منفی درونی (هوای نفس) و محرک نامرئی بیرونی (شیطان) آدمی را به ارتکاب زشتی فرامی‌خواند. از این رو، قرآن شیطان را به عنوان دشمن و موجب سقوط انسان معرفی نموده و حاوی برنامه عملی مبارزه با شیطان است. روان‌شناسی تحلیلی یونگ نیز بر نقش تأثیرات شیطانی در زشتی‌گرایی انسان تأکید نموده و راه رهایی و تعالی انسان را مبارزه با شیطان می‌داند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آنچه مى خوانيد حاصل درس اخلاق استاد فرزانه آية اللّه مصباح در تاريخ 27/7/1379 در دفتر مقام معظم رهبرى در قم مى باشد كه در جمع طلاب علوم دينى و ساير اقشار مردم در خصوص اهتمام به تعليم و تزكيه ايراد شده است. پس از ويرايش مختصر، اين بحث را به محضر اهل معرفت تقديم مى داريم.
حق و باطل از دیدگاه امام على (علیه السلام)
نویسنده:
رضا رستمی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
هر انسان دردمند و بيدارى در هر زمان و جامعه اى، در پى شناخت حق و باطل است تا بتواند راه حق را برگزيند و به سعادت و رستگارى نايل آيد. با پژوهشى در خطبه ها و نامه ها و كلمات حكمت آميز حضرت على (ع) در نهج البلاغه درباره «حق و باطل»، موضوعات ذيل جلب توجه مى كند: حق و باطل و مصاديق آن؛ معيارهاى شناخت حق و باطل و بزرگ ترين و مهم ترين آن ها؛ استقامت و تلاش در راه حق؛ موانع وصول به حق؛ سرانجام اهل حق و اهل باطل. حركت در عرصه معرفت حق با همه ارزش والايش براى كسانى كه آمادگى هاى علمى و عملى لازم را براى صعود به قله هاى فرازمند حقيقت و معرفت توحيدى كسب نكرده اند، راهى است دشوار و چه بسا به جاى هدايت، به تباهى وهلاكت منجر شود، پس براى رسيدن به حق، بايد پيرو قرآن و سنت بود و بدون كسب صلاحيت لازم، از گرفتار شدن در باتلاق هاى شبهات و چون و چراهاى بى فرجام دورى كرد. توجه به بزرگ ترين معيار حق ـ يعنى پيامبر (ص) و امامان معصوم - به ويژه مولا على(ع) - در وساطت نزول فيض و رحمت حق و دفع موانع حق، امرى حتمى و لازم است، بنابراين، بايد فرصت ها را مغتنم شمرد و با دقت در ژرفاى بيانات اهل بيت عصمت و طهارت، همچون نهج البلاغه مانع از قرار گرفتن اين ميراث عظيم و گنجينه پربها در كنج انزوا شد.
تأملى در مستندات قرآنى پلورالیسم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«پلوراليزم» در لغت، به معناى كثرت گرايى و مقصود از آن در فلسفه دين، پذيرش حقانيت اديان مختلف است. طرف داران كثرت گرايى براى اثبات مدعاى خود، دلايل گوناگونى ذكر كرده اند كه تحليل و نقد آن ها را بايد در جاى ديگرى پى گرفت. آن ها براى مشروعيت دينى بخشيدن به مدعاى خود، ظواهر برخى از آيات قرآن مجيد را مورد استناد قرار داده اند تا بدين سان نظريه خود را هم خوان با آن جلوه دهند. نوشتار حاضر صرفا به نقد و تحليل مستندات قرآنىِ پلوراليست ها مى پردازد. بنابراين، از ذكر ادله قرآنى انحصار «صراط مستقيم» به اسلام و بطلان كثرت گرايى، به دليل اجتناب از اطاله كلام، صرف نظر گرديده و تبيين آن به مجال ديگرى واگذار شده است.
اخلاق و عرفان اسلامى از دیدگاه استاد مصباح یزدی
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در شماره هاى پيشين شرح بخش هايى از سلسله بحث هاى اخلاقى استاد مصباح يزدى در تبيين وصاياى امام جعفر صادق (ع) به عبدالله بن جندب را عرضه داشتيم. اكنون بخش ديگرى از اين روايت شريف را به محضر اهل معرفت تقديم مى داريم: «ياابن جُندَب اَقِلَ النومَ بِاللَّيل وَالكلام بِالنَّهار فَما فى الجَسَد شيىءٌ اَقلُ شُكراً مِن العين وَاللّسان. فَاِنَّ اُمَّ سليمان قالت لِسليمان(ع): يا بُنَىَّ ايّاكَ وَالنّوم فَاِنَّهُ يُفقِركَ يوم يَحتاجُ الناس اِلى اعمالِهم».
عقل در قرآن
عنوان :
نویسنده:
محمدعلی مبینى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«عقل» در قرآن كريم، فقط به صورت فعلى استعمال شده، و مراد از آن نوعى فهم خاص است كه به ظواهر اكتفا نمى كند و حقيقت معنا را درمى يابد. از ديدگاه قرآن كريم، براى رسيدن به چنين فهمى، نبايد تنها به فعاليت هاى ذهنى بسنده كرد، بلكه لازم است در جهت سلامت فطرت و تزكيه روح نيز كوشيد. عقل از ديدگاه قرآن، بى نياز كننده از وحى نيست، بلكه شيوه اى براى فهم حقيقت وحى نيز هست. البته كسانى كه از چنين توانى برخوردار نباشند، اگر به ظواهر وحى نيز ملتزم شوند، اهل نجات خواهند بود.
آثار تربيتى گريستن بر تكامل معنوى انسان از ديدگاه آيات و روايات
نویسنده:
محمدتقى حسينى، محمدرضا موسوى نسب
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
موضوع گريستن، از جمله موضوعاتى است كه از ابعاد مختلف از جمله ابعاد روان شناختى، تربيتى، دينى، اخلاقى و عرفانى مورد بررسى قرار گرفته است. اين مقاله به بررسى آثار تربيتى گريستن بر تكامل معنوى انسان مى پردازد كه با روش تحليلى و توصيفى و به منظور تبيين ارتباط ميان گريستن، با تربيت اخلاقى و تكامل معنوى انسان، تدوين يافته است. گريه، نوعى واكنش به احساسات و هيجان هاى درونى انسان است كه مى تواند بر ابعاد روانى، تربيتى، معنوى و اخلاقى انسان تأثير بگذارد. ابتدايى ترين تأثير گريه، به ويژه گريه در امور معنوى، ايجاد آرامش است كه انسان بعد از گريه كردن، در اثر تخليه شدن فشارهاى درونى، احساس خوشايند و يك سبكى و آرامش برايش پديد مى آيد. همچنين گريه موجب نشاط و اميد در انسان شده و انگيزه فرد را تقويت مى نمايد و سلاحى در مبارزه با شيطان درونى انسان مى شود. از سوى ديگر، گريه سبب پاك شدن گناهان انسان و نزول رحمت خداوند شده، انسان را در دفع برخى رذائل اخلاقى و نيز كسب برخى فضيلت ها، كمك مى نمايد و سرانجام انسان را در رسيدن به قرب الهى يارى مى كند.
صفحات :
از صفحه 27 تا 41
اسلام، اخلاق و خودمهارگری روان‌شناختی
نویسنده:
حمید رفیعی هنر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
همگان این مطلب را تصدیق می‌کنند که افراد، یک‌سری قواعد اخلاقی دارند که با آن، اعمال صحیح را از ناصحیح، متمایز می‌سازند. این قواعد اخلاقی، اعمال خودخواهانه، تکانشی، و کوته‌بینانه را محکوم کرده، در مقابل، اعمالی را تقویت می‌کنند که به منافعی در چشم‌انداز بالاتر می‌انجامد. در نتیجه، افراد دست به انتخاب می‌زنند. توانایی برای چنین انتخاب‌هایی، «خودمهارگری» نامیده می‌شود. امروزه در روان‌شناسی، خودمهارگری، یک توانایی شناخته می‌شود که رفتار فرد را تا مرز قواعد و معیارهای پذیرفته‌شده می‌رساند. اما شاید هر کسی در عمل براساس ایده‌های اخلاقی خود، در برخی جهات، ناکامی‌هایی داشته باشد. پس نیروی خودمهارگری به یاری و کمک، نیازمند است و آموزه‌های ادیان می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند. ظاهراً در آموزه‌های اسلامی، بسیاری از فضیلت‌های اخلاقی، از موفقیت در خودمهارگری ناشی می‌شوند. مثلاً فضیلت‌هایی چون حزم، کرامت، صبر، و بالاتر از همه «تقوا»، از خودمهارگری سرچشمه می‌گیرند. در مقابل، رذایل اخلاقی آزمونی برای خودمهارگری در این حیطه به شمار می‌آیند. بنابراین هدف این مقاله، بررسی توان دین اسلام در پرورش رفتارهای فضیلت‌مندانۀ اخلاقی با ارتقای عوامل خودمهارگری می‌باشد. از بررسی‌ها درمی‌یابیم که دین اسلام با پنج شیوه، باعث ارتقای خودمهارگری می‌شود که عبارتند از: «ارائه معیارهای روشن»، «ایجاد انگیزش برای رفتار اخلاقی»، «نظارتگری بر رفتار»، «مدیریت تمایلات ناشایست»، و «مهار و تنظیم هیجانات».
صفحات :
از صفحه 147 تا 171
سلسله درس‏هایى از: اخلاق و عرفان اسلامى (1)
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث این مقاله در حوزه اخلاق و عرفان اسلامی پیرامون این موضوعات شکل گرفته است: انواع تمایلات و خواسته های آدمی، تحولات غیرمحسوس درونی، امیال موقت و امیال ماندگار و در نهایت تحولات روحی. روال بحث این گونه است که از شکل گیری نیازی در انسان آغاز می کند و تا کامل شدن آن پیش می رود. از این رو آن دسته از نیازها که بر پایه برآورده کردن جسمیات هستند مقدمه ای می شوند تا به نیازها و تغییرات اساسی یعنی روحی انسان منجر شوند.
  • تعداد رکورد ها : 80