جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
نام خانوادگی :
*
پست الکترونیک :
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
حروف تصویر :
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
نفس آدمی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 36
عنوان :
وجوه فردی و جمعى روایت حى بن یقظان
نویسنده:
مرتضی بحرانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فرد
,
حی بن یقظان
,
ابن طفیل
,
سلامان و ابسال
,
امور اجتماعی
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
نفس آدمی ,
مشاء ,
واجب الوجود ,
مرگ ,
اجتماعی بودن انسان ,
مدینه فاضله ,
اشراقیون ,
روح بخاری ,
انزوا ,
نفس در حکمت مشاء ,
وضع لغت ,
ابزارسازی ,
کشف آتش ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
تهذیب نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
داستان رمزی حی بن یقظان («حی»، رمزی از عقل و «یقظان»، رمزی از خداوند) به گونه ای روایت شده است که می توان آن را به وجوه مختلف و حتی متفاوت تفسیر نمود. می توان برخی از این تفاسیر را چنین خلاصه کرد: الف) اثبات جاودانگی نفس ناطقه انسان؛ ب) نظریه پردازی دوگانه در باب ابتدای خلقت انسان؛ ج) بررسی رابطه میان فرد و اجتماع و ارائه این نظریه که منشأ جامعه فرد است؛ د) شرح غربت و تنهایی انسان. این دو تفسیر اخیر، بر اساس مقایسه رساله حیّ بن یقظان ابن طفیل با کتاب تدبیرالمتوحّد ابن باجّه صورت گرفته است. طی تفسیر اخیر، انسان موجودی گمشده در این جهان است که به دنبال پیدا کردن خویش است. اگر انسان بتواند خودش را پیدا کند می تواند به مراحل کامل انسانیت برسد. نکته مهم روایت حی ابن یقظان این است که انسان در جستجوی خویش، به اموری دست پیدا می کند که همگی وجوه اجتماعی دارند: تقلید اصوات و وضع لغت، اختراع لباس، تهیه مسکن، آماده ساختن وسایل و ابزار دفاعی مانند چوب دستی و نیزه، بهره گیری از حیوانات اهلی؛ کشف آتش و به کار بردن آن در پختن غذا و رفع نیازمندیهای دیگر، آگاهی انسان به اهمیت اعضا و جوارح خود و همچنین تشریح آنها و سرانجام کشف نقش اساسی قلب در ساختمان بدن که می تواند استعاره ای از وجود رهبر و ضرورت یا حاکم در جامعه باشد. در این مقاله، تلاش می شود تا به روش تحلیل فلسفی، و با تمرکز بر تفسیر داستان حی بن یقظان و مقایسه آن با سلامان و ابسال، به شرح غربت انسان پرداخته شود و وجوه اجتماعی آن نیز به بحث گذاشته شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 93 تا 114
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وجود نفس و سیر و غایت استکمال آن با تأکید بر آثار رمزی سهروردی
نویسنده:
قاسم پورحسن , ملیحه آقائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق
,
نفس آدمی
,
پیر طریقت
,
نظام نور و ظلمت
,
سرّ
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
تأویل ,
تصوف (صوفیگری) ,
مکاشفه ,
امام محمد غزالی ,
اخوان الصفا ,
کمال نهایی نفس ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
جمع میان کشف و شهود ,
رسائل رمزی و تمثیلی سهروردی ,
عالم خیال سهرودی ,
نور اسفهبدیه ,
علم النفس اشراقی ,
عینیت نفس و آگاهی ,
نور مدبر ,
سیر استکمالی نفس ,
چله نشینی ,
رهایی از بند نفس ,
نفس در آثار رمزی سهروردی ,
تاویل آثار رمزی سهروردی ,
فردوسی ,
ابن سینا ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
شاپا (issn):
2345-3761
چکیده :
نفس در نگاه سهروردی نوری از انوار اسفهبدیه است که در شرق هستی ریشه داشته، لیکن به بدن مادی تعلق گرفته و به تدبیر و تصرف در او مشغول شده است، از عالم قدسی به ظلمتکدۀ ناسوت هبوط کرده و در آن اسیر گشته است. پس از معرفت خویشتن، جایگاه حقیقی خویش را مییابد و در پی رسیدن به آن به جستجو میپردازد. راه بازگشت به سرای حقیقی، موانع پیش رو و مراحلی را که نفس میبایست طی نماید با راهنمایی پیرِ راه، موضوع غالب رسالههای رمزی شیخ اشراق است که به زبان رمزی نگاشته شده است. وی کسب معرفت نسبت به خویشتن خویش، قوای نفسانی و جهان ظلمت را به عنوان مقدمه حرکت لازم و ضروری شمرده و راه رهایی از بند قوا و بندهای جسمانی را کسب معرفت کسبی و بحثی همراه با ترک تعلقات دنیوی میداند. در سیر استکمالی، نفس قابلیت آن را داراست که نه تنها از خود و مقام حقیقی خویش فراتر رفته، بلکه خود عقلی از عقول مفارق شود که صفیر او خفتگان را بیدار کرده و نفوس و ماده از او منفعل گردند. نظریه نفس در سهروردی با رویکرد هستی شناسانۀ نوری او در پیوند است. بدون فهم دقیق آرای نظام نوری او نمیتوان به درستی مسأله نفس و سیر کمالی آن و نیز چگونگی کسب معرفت را دریافت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 47
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش تشکیک در اتحاد عاقل ومعقول
نویسنده:
زهره قربانی، جعفر شاه نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
مراتب هستی
,
تشکیک وجود
,
اتحاد عالم و معلوم
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
ادراک عقلی ,
عاقل بالفعل ,
نفس آدمی ,
اتحاد عاقل و معقول ,
حمل ذاتی اولی ,
حمل شایع صناعی (منطق) ,
نظام معرفتی صدرایی ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
مراتب ادراک ,
کلی طبیعی ,
علم حصولی و حضوری ,
مراتب نفس ,
حلول صور اشیاء در نفس ,
تجرید عقل ,
حمل حقیقت و رقیقت ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
صورت ذهنی ,
ادراک خیالی ,
هستی شناسی صدرایی ,
وجود جمعی اشیاء ,
وجود سعی ,
نظریه تعالی ,
نظریه مشاهده مثل ,
نظریه دخالت عقل فعال ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
حسن حسن زاده آملی
چکیده :
تشکیک در وجود از اصولی ترین مبانی حکمت متعالیه است ، این مسأله مبنای تبیین و اثبات مسائل متعدد فلسفی گردیده است به گونه ای که ملاصدرا بسیاری ابتکارات خود را در حوزه های مختلف فلسفی وامدار این مسأله است، یکی از مهمترین ابتکارات ملاصدرا در حوزه معرفت شناسی که تشکیک در آن نقش اساسی ایفا کرده است، مسأله اتحاد عالم ومعلوم است، حکماء پیش از صدرالمتالهین چون از مساله تشکیک در وجود غافل بوده اند مناط انواع ادراک را میزان تجرید مدرَک از ماده و لواحق آن می دانستد و تفاوت ادراکات را ناشی از تفاوت مقدار تجرید ماهیت از امور مغایر خود می دانستند؛ لکن صدرالمتالهین با رد نظریه تقشیر، تفاوت ادراکات را ناشی از تفاوت انحاء وجود مجرد می داند. درحکمت متعالیه ملاک معلومیت فقط بر اساس نظام تشکیکی وجود توجیه پذیر است وی با پذیرش وجود جمعی در نطام تشکیکی وجود قائل به انحاء وجود در طول یکدیگر برای یک ماهیت می شود که مستلزم حمل دیگری به نام «حمل حقیقه و رقیقه» است و بر همین اساس ملاک معلومیت براساس تأکد وجود است، هر چه میزان وجود از نطر تحصّل و فعلیت شدیدتر باشد میزان معلومیت آن بیشتر است و هر قدر وجود آن ضعیف تر باشد از میزان معلومیت آن کاسته می شود و نفس برای ادراک هر معلومی در مرتبه همان معلوم با آن متحد می گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 53
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حدوث و بقای نفس ناطقه و نفس استعلایی از دیدگاه ملاصدرا و کانت
نویسنده:
محمد کاظم علمی سولا، طوبی لعل صاحبی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نفس از دیدگاه ملاصدرا
,
نفس از دیدگاه کانت
,
مقایسه تطبیقی کانت و ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
حادث ,
حکمت متعالیه ,
عقل فعال ,
اصالت وجود ,
نفس آدمی ,
بقا ,
علم نفس ,
خیر اعلا ,
روح ,
اصالت وجود ,
واهب الصور (اسماء فعل) ,
نفس استعلایی ,
شرط ایجاد معرفت ,
بهشت محمد (ص) ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
حسن حسن زاده آملی
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
ملاصدرا و کانت، به عنوان دو فیلسوف مهم اسلامی و غربی، تأکید و تمرکز ویژهای بر مسئله «خود» یا «نفس» داشتهاند. نفس از دیدگاه ملاصدرا معانی و مراتب گوناگونی دارد که در برخی از آنها، منفصل از بدن وجود داشته و در برخی مراتب، عین بدن میشود و پس از طی مراحل نباتی و حیوانی، عنوانِ نفس ناطقه بر آن قابل اطلاق است. این نوشتار درصدد تبیین این امر است که حدوث نفس ناطقه با پذیرش عقل نظری ممکن میشود اما بقای آن، در فرایند رشد عقل نظری و عملی صورت میپذیرد. این مسئله با دیدگاه کانت به عنوان فیلسوفی معرفتشناس که پیدایش نفس استعلایی را در کارکرد عقل نظری یا معرفت یقینی، و بقای آن را صرفاً در کارکرد عقل عملی میسر میداند، قابل مقایسه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین حکمی و عرفانی حدیث «من عرف نفسه»
نویسنده:
امیر شیرزاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حدیث «من عر نفسه» از نظر حکمی
,
حدیث «من عر نفسه» از نظر عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
علیت ,
حدوث نفس ,
خداشناسی ,
نفس آدمی ,
خودشناسی ,
فطرت(کلام) ,
علم نفس ,
قرآن ,
فطرت ,
رب ,
احاطه و معیت قیومیه ,
ظهور و بطون ,
علو و دنو ,
جامعیت و فاعلیت ,
تجلی (پدیداری) ,
علیت ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
تجلی ,
رب (اسماء فعل) ,
قرآن کریم ,
معرفت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
معرفت نفس، به حکم حدیث شریف من عرف نفسه فقد عرف ربه رهنمون معرفت رب است. از این رو بعضی از عالمان و عارفان به تبیین حکمی و عرفانی آن پرداخته اند. برخی آن را از قبیل تعلیق به محال دانسته اند و بعضی به طرق گوناگون در صدد توجیه و تبیین کیفیت معرفت رب از راه معرفت نفس بر آمده اند. از نظر این گروه، معرفت فطرت، حدوث، امکان، حرکت، تجرد و فقر هستی نفس ما را به خدای متعال دلالت می کند و نفس از جهات جامعیت، احاطه، معیت، ظهور و بطون، علو و دنو، وحدت، فاعلیت و وجوه بسیار دیگر، ظلال و مثال باری تعالی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 201 تا 221
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
زشتیگرایی نفس در حیات انسان از منظر قرآن و مکتب تحلیل روانی
نویسنده:
علی بنائیان اصفهانی، محمد جواد نجفی و حمید طاهر نشاط دوست
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نفس اماره
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
زشتی گرایی نفس از نظر قرآن
,
زشتی گرایی نفس از نظر مکتب تحلیل روانی
کلیدواژههای فرعی :
تقوا ,
تزکیه ,
نفس آدمی ,
هوای نفس ,
شیطان (ابلیس) ,
خود ,
تزکیه (افعال انبیاء) ,
شیطان ,
قرآن ,
روح ,
نفس لوامه ,
ناخودآگاه ,
نهاد ,
خود و فراخود ,
قرآن کریم ,
تقوا ,
هوای نفس ,
تعالی انسان ,
امیال شهوانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2322-3421
چکیده :
انسان در طول حیات دنیوی خویش از سویی به نیکی و زیبایی و از سوی دیگر به زشتیها میگراید. از این رو، خداوند در قرآن خطرات و خطورات پلید نفسانی را به انسان یادآور شدهاست و نفس امّاره را به مثابه خاستگاه زشتیگرایی روان، فریبنده توصیف و شناخت مهالک نفسانی را مقدمه وصول به حیات طیبه قرآنی معرفی کرده است. یکی از وظایف دانش روانشناسی کشف و تبیین خاستگاه زشتیگرایی نفس و عوامل مؤثر بر انحراف حیات بشری است. از میان مکاتبی که در روانشناسی با نگاهی ژرف به این مسأله پرداخته، باید به مکتب تحلیل روانی اشاره نمود. از میان روانشناسان این مکتب، دیدگاههای زیگموند فروید (مؤسس مکتب) و کارل گوستاو یونگ نیازمند بررسی تطبیقی با دیدگاه قرآنی، اسلامی است. این نوشتار نخست به تبیین مفهوم نفس و ویژگیهای آن پرداخته، سپس فرایند تأثیرگذاری نفس امّاره را بیان نموده است. همچنین خاستگاه زشتیگرایی نفس از منظر فروید و تأثیر نیروهای شیطانی از منظر یونگ را توصیف کرده و به بررسی تطبیقی این دیدگاهها با نگرش قرآنی پرداخته است. خاستگاه زشتیگرایی نفس در لسان قرآن، نفس امّاره و در نظریه فروید نهاد خوانده شده است. از منظر قرآن، نفس امّاره متأثر از گرایشهای منفی درونی (هوای نفس) و محرک نامرئی بیرونی (شیطان) آدمی را به ارتکاب زشتی فرامیخواند. از این رو، قرآن شیطان را به عنوان دشمن و موجب سقوط انسان معرفی نموده و حاوی برنامه عملی مبارزه با شیطان است. روانشناسی تحلیلی یونگ نیز بر نقش تأثیرات شیطانی در زشتیگرایی انسان تأکید نموده و راه رهایی و تعالی انسان را مبارزه با شیطان میداند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شأن انگیزشی عقل در حدیث
نویسنده:
محمدحسین رجائی، محمود موسوی، هادی صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل نظری
,
عقل عملی
,
عقل و دین
,
عقل و ایمان
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
شأن انگیزشی عقل
,
شأن ادراکی عقل
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح عقلی ,
نفس آدمی ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
عقلانیت شیعی ,
صبر ,
عبودیت ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
اعتبار عقل ,
جنود عقل و جهل ,
جحود کردن ,
رابطه عقل نظری و عملی ,
عقل فطری ,
فعلیت عملی عقل ,
مبدئیت نفس نسبت به افعال ,
وظیفه عقل عملی ,
مدرکات عقل عملی ,
عقل روحانی ,
روایات شأن عملی عقل ,
اطاعت عقل از خداوند ,
جهل در روایات ,
اوصاف عقل در روایات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از نگاه منابع دینی، عقل جایگاهی ارزشی دارد. شئون ارزشی عقل هم شامل دریافت و نیل به حقایق امور و ادراکات شایسته و بایسته است، که شان علمی و ادراکی یا به تعبیری عقل نظری خوانده میشود، و هم شامل بعث و تحریک عقل و نقش آن در امامت و اداره امور نفوس و ابدان مادی و مثالی موجود در انسان و تدبیر ادراکات و تحریکات نفوس و ابدان و، در پی آن، اراده و صدور فعل ادراکی و تحریکی از نفوس و ابدان است، که شان تحریکی و انگیزشی یا به تعبیری عقل عملی خوانده میشود. لازمه فعلیت شان ارزشی عقل در انسان تعلق گوهر عقل به انسان و تعبیه آن در فطرت اوست. عقل فطری تا به وجود انسان تعلق نگیرد (مرتبه آدمیت و وجه تمایز آن با حیوان) و بر نفوس و ابدان موجود در فطرت او اشراف و سلطه فعلی نیابد قوا و جنودش به فعلیت نرسیده، تکمیل نمیگردد (مرتبه انسانیّت با درجات آن). افعال و قوای ادراکی و تحریکی نفوس و ابدان تحت امامت و امارت و سلطنت و اداره و تدبیر عقل از بند قوا و جنود جهل و افعال جاهلانه متعلق به نفوس و ابدان به سبب محدودیتهای ابدان مادی و مثالی و نفوس نباتی و حیوانی، و اقتضائات آنها، از جمله امارت و سلطنت هواها و خواستههای نفس امّاره حیوانی، رهایی مییابند و به قوای عقل و افعال ادراکی و تحریکی عقلانی مبدّل میشوند. افعال ادراکی و تحریکی قوا و جنود عقل نیز قلب حیوانی را تحت تأثیر قرار داده، ادراکات و تحریکات حیوانی و امیال نازل را به ادراکات و تحریکات انسانی و امیال عالی و گرایشها و رانش های متعالی تبدیل میسازند و قلب حیوانی را به قلب انسانی تغییر میدهند؛ همانگونه که در صورت سلطه نفس بر عقل، قوا و افعال عقلانی و انسانی به قوا و افعال جهلانی و حیوانی و شیطانی تبدیل میشوند و عقل در سایه آن، تغییر ماهیت داده، به دها و نکرا تبدیل میگردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى فرایند استکمال نفس از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
علیرضا اسعدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
استکمال نفس
,
علم النفس ملاصدرا
,
استکمال علمی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
نفس آدمی ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
سعادت و شقاوت ,
اتحاد عاقل و معقول ,
حرکت اشتدادی نفس ,
حرکت مجردات ,
اشتداد جوهری ,
سعادت عظمی ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
غایت عقل نظری ,
سعادت قوای نفس ,
سعادت در حکمت متعالیه ,
نسبت تصورات عقلی به نفس ,
قیام صدوری صور نفسانی ,
اندماک نفوس جزئی در عقل فعال ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
استکمال نفس از دیدگاه دین و فلسفه امرى پذیرفته شده است. آنچه در این میان بحث انگیز است، چگونگى استکمال نفس مجرد است. در فلسفه، علم و عمل را از عوامل استکمال نفس مى شمارند؛ اما پرسش این است که این دو چگونه به استکمال نفس مى انجامند. افزون بر این آیا استکمال نفس پس از مرگ نیز ادامه مى یابد؟ و اگر آرى چگونه؟ این مقاله در پى تبیین فرایند استکمال نفس از دیدگاه ملّاصدرا و پاسخ به پرسش هاى پیش گفته است. در این مقاله براى پاسخ به این پرسش ها ربط و نسبت صور معقول با نفس و نیز کیفیت ارتباط نفس با عقل فعال بررسى شده است. ملّاصدرا در نحوه استکمال نفوس پس از مرگ، چگونگى استکمال اقسام نفوس را بررسى کرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 113
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى تطبیقى ـ انتقادى اتحاد نفس با عقل فعال در فلسفه اسلامى
نویسنده:
مهدى عبداللهی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل فعال
,
نفس آدمی
,
اتصال نفس به عقل فعال
,
استکمال نفس
,
عقل مستفاد
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
عالم عقول ,
عقل منفعل ,
کمال نهایی نفس ,
علم النفس ملاصدرا ,
افاضه صور علمی ,
استحاله اتحاد دو موجود ,
وحدت علت فاعلی و غایی انسان ,
وجود فی نفسه عقل فعال ,
وجود فی انفسنای عقل فعال ,
امتناع تبدل انواع ,
حدوث عقل فعال ,
تعدد عقل فعال ,
اتحاد مجردات ,
عامل کثرت افراد نوع ,
تبدل ذاتی نفس به عقل فعال ,
عامل کثرت انواع ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
عقل فعال افزون بر اینکه علت فاعلى و مدبر جهان مادى است، به منزله مخزن صورت هاى عقلى، آنها را به نفس انسانى افاضه مى کند. فیلسوفان مشائى و اشراقى به پیروى از ابن سینا با نفى اتحاد نفس با عقل فعال معتقد بودند دریافت صورت هاى عقلى، تنها با ارتباط نفس با عقل فعال حاصل مى شود. با این حال صدرالمتألهین در دو مسئله از اتحاد نفس با عقل فعال دفاع کرده، اشکالات ابن سینا را پاسخ مى دهد. نگارنده نخست با کمک گرفتن از سخنان صدرالمتألهین اشکالات فیلسوفان پیشین بر اتحاد نفس با عقل فعال را پاسخ گفته و سپس دیدگاه وى را تبیین کرده است. نگارنده بر دیدگاه صدرالمتألهین در موضع نخست، یعنى اتحاد نفس با عقل فعال در ادراک عقلى انتقاد دارد و ادعاى اتحاد نفس با عقل فعال از ابتداى پیدایش ادراک عقلى را ناتمام مى داند. نفس تنها پس از طى مراتب اشتداد جوهرى به اتحاد با عقل فعال دست مى یابد که همان موضع دوم مدعاى صدرالمتألهین است. مقصود از این اتحاد نیز، استکمال ذاتى نفس و تبدل آن به عقل است. به اعتقاد نگارنده در اینجا نیز پرسشى مهم پیشاروى صدرالمتألهین است که اگر چند نفر از انسان ها به مرتبه اتحاد با عقل فعال دست یافتند، آیا باید معتقد به کثرت عددى عقل فعال باشیم؛ درحالى که صدرالمتألهین معتقد است که «هر عقلى نوع منحصر به فرد است» نگارنده این قاعده را نیز داراى اشکال مى داند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 59 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
هستى عقلى نفس از منظر عقل و نقل
نویسنده:
احمد سعیدى
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نفس آدمی
,
علم النفس ملاصدرا
,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه)
,
علم نفس
,
هستی عقلی نفس
,
رابطه ذاتی نفس و بدن
کلیدواژههای فرعی :
قوس نزول و صعود ,
مجرد ,
وجود سعی نفس ,
حرکت اشتدادی نفس ,
اتحاد با هستی ,
وجود نفس قبل از بدن ,
بالقوه ,
وجود تجردی موجودات ,
نشئات نفس ,
هبوط نفس از عالم عقل ,
تطابق قوس صعود و نزول ,
روایات وجود قبلی نفس ,
تجلی بودن نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
درحالى که بسیارى از آیات و روایات حاکى از خلقت نفس پیش از بدن هستند، ملاصدرا مانند اکثر فلاسفه مسلمان، حدوث نفس را پیش از بدن مخالف ادله عقلى، و مستلزم محذورات فراوانى دانسته، و آن را انکار کرده است؛ اما به دلیل اهتمامى که به نشان دادن تطابق عقل و نقل داشته و براى حفظ حرمت ظواهر، کوشیده با تصرف در دلالت و ظهور ادله، سطحى برتر از معناى آیات و روایات ارائه، و مشکل پیش آمده را برطرف کند. وى معتقد بود که همه ادله حاکى از خلق روح پیش از بدن، درصدد بیان احوال نفس در عوالم برترند و نفس را به منزله کمالى از کمالات مبادى عالیه و موجودى در ضمن موجودات برتر توصیف مى کنند؛ یعنى ادله مزبور، ناظر به وجود عقلى نفس اند نه وجود نفسى آن. در این مقاله، ضمن تبیین و تثبیت آموزه «هستى عقلى نفس»، پاره اى از اشکالات عقلى و نقلى به آن را پاسخ داده ایم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 36
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
با موفقیت به ثبت رسید