جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف این مقاله بررسی ارتباط بین شکل‌های مختلف واقع‌گرایی اخلاقی و برخی دیدگاه‌ها دربارۀ اخلاق دینی و به‌ویژه اخلاق دینی در سنت اسلامی است، هرچند بیشتر گفته‌ها در سنت‌های دینی دیگر نیز کاربردی خواهد بود. نخست، مرور تاریخی مختصری از ظهور واقع‌گرایی اخلاقی در قرن بیستم بیان می‌شود؛ دوم، انواع اصلی واقع‌گرایی اخلاقی را از هم تفکیک خواهیم کرد؛ سوم، نشان خواهیم داد که در مورد هر یک از انواع اصلی واقع‌گرایی اخلاقی، از واقع‌گرایی‌اخلاقی ‌اکید گرفته تا واقع‌گرایی‌اخلاقی حداقلی، دیدگاه‌های دینی‌ای را نسبت به اخلاق می‌توان صورت‌بندی کرد که هم با واقع‌گرایی سازگار باشند و هم با ردّ آن. ولی، در هر حال، اخلاق‌شناس دینی باید برای پذیرفتن واقع‌گرایی یا ردّ آن هزینه‌ای بپردازد. در نهایت استدلال می‌شود موضعی که فیلسوفان برجستۀ مسلمان در سنت سینوی تا ملاصدرا اتخاذ کرده‌اند موضعی است که در شماری از نقاط مهمش با موضع ضدواقع‌گرایی توافق دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 26 تا 64

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار نظام اخلاقی قرآن

مدرس:

مصطفی ملکیان

نوع منبع :

درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF متن

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

03. انسان شناسی Human nature , معصومین(ع) , وجدان خیر و شر , اخلاق اسلامی و دینی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , اعجاز اخلاقی قرآن , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , فلسفه اخلاق (عام) , آیات قرآن , درسگفتار / سخنرانی اخلاق و فلسفه اخلاق , درسگفتار / سخنرانی علوم اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

موقعیت های مرزی , عقل , خوف از گناه ,

چکیده :

درسگفتار فوق درباب نظام اخلاقی قرآن، انسان شناسی در قرآن، خیر و شر، خوف به بحث پرداخته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار اخلاق قرآنی یا نظام اخلاقی در قرآن

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق اسلامی و دینی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , اخلاق قرآنی یا نظام اخلاقی در قرآن , درسگفتار / سخنرانی اخلاق و فلسفه اخلاق , درسگفتار / سخنرانی علوم اسلامی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار اخلاق زبان در نهج‌البلاغه

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق اسلامی و دینی , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , 02- نهج البلاغه , اخلاق زبان , درسگفتار / سخنرانی اخلاق و فلسفه اخلاق

چکیده :

درس‌گفتار «اخلاق زبان در نهج البلاغه» در قالب سه جلسه توسط ابوالقاسم فنائی در کانون توحید لندن برگزار شده است. در ادامه می‌توانید صوت آن را دریافت کنید: استقلال زبان اخلاق از زبان دین یک نظریه زبان‌شناسانه درباره اوصاف اخلاقی یا کارکرد جملات اخلاقی است. بر اساس این نظریه، تعریف خوبی و بدی یا درستی و نادرستی اخلاقی بدون ارجاع به امر و نهی الهی امکان‌پذیر است. یعنی ما برای اینکه تصور و تصدیق کنیم که ظلم بد و عدالت خوب است، لازم نیست تصور و تصدیق کنیم که خدایی هست که عدالت را واجب و ظلم را حرام کرده است. این یک موضوع است. موضوع دیگر این است که زبان دین از نظر اخلاقی چه حکمی دارد: یعنی آیا تعبیراتی که در متون دینی داریم با ارزش‌های اخلاقی حاکم بر زبان سازگارند یا این ارزش‌ها را نقض می‌کنند؟ …

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وحدة المطلقة عند ابن سبعين

نویسنده:

محمد یاسر شرف

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

عراق: دارالرشید,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت وجود , ابن سبعین

کلیدواژه‌های فرعی :

فلسفه اسلامی , علیت , برهان علة العلل , کلام ذاتی , نظام علی و معلولی , اصطلاحنامه فقه , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , رذایل اخلاقی , 6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) , فلسفه اخلاق (عام) , وحدت مطلق ,

چکیده :

کتاب «وحدة المطلقة عند ابن سبعين» نوشته محمد یاسر شرف است. ابن سبعین فیلسوف متصوف اندلسی (613-669 هـ.ق) است و دلیل شهرت او پاسخ دادن به سوالات فلسفی فردریک دوم، فرمانروای نورمان سیسیل (صقلیه) است که بعدها امپراتور مقدس روم شد. وی به «وحدت وجود» بسیار اعتقاد داشت. این کتاب نیز درباره همین موضوع است. ابن سعبین قائل به وحدت اطلاقی وجود بود لذا بر این اساس فقه و علم کلام را تفسیر می‌ کرد. ابن سبعین بر این باور است که هویت موجودات متعدد با ماهیت های مختلف واحد است و آن هویت واحد را وجود م طلق الله می داند. در این کتاب آمده است که ابن سبعین مانند بسیاری از فلاسفه اسلامی، عقل را نخستین موجود در عالم ابداع می شناسد و می گوید عقل در همه اشیا مادون خود به انحا مختلف حضور دارد. همچنین طبق نظریه فیض ابن سبعین، مبدأ متعال را به احد و واحد نامگذاری شده و وی آن احد و واحد را علت العلل موجودات می داند. وی عمل فیض الهی را، در بیانی پیچیده با دو اصطلاح قصد اول و قصد دوم توضیح می دهد: در قصد اول از علت العلل، بر همه اشیاء افاضه فیض می شود و در این مرحله میان خالق و مخلوق یا علت و معلول هیچ انفصالی نیست و قصد اول قصد حقیقی و علت سرمدی است. اما منظور از قصد دوم، رابطه علی بین ممکنات است یعنی آنچه از مخلوقات صادر می گردد. کتاب فوق ابتدا به زندگی و حیات ابن سبعین پرداخته است و آثار و آراء وی را برشمرده و بررسی کرده است. در ادامه ابن سبعین را به عنوان یک فقیه، یک متکلم و یک صوفی هر کدام جداگانه تحلیل کرده و در انتها نیز فلسفه وحدت وجودی مطلق را از نظر وی بیان نموده است. این کتاب در سه باب نگارش یافته است: باب اول- ابن سبعین و عصره؛ شامل: من حرکه الحیاه، مولفات و آراء. باب دوم- الاطر الفکریه؛ شامل: الفقیه، المتکلم، الصوفی. باب سوم- فلسفه الوحده المطلقه؛ شامل: الاساس التکوینیه، نظریه المعرفه، العلم الاصغر، العلم الاکبر، میتافیزیقا الاخلاق.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار سپهر معرفت ـ سلسله مباحث عرفان اسلامی ـ جلسه بیست و پنجم

نوع منبع :

فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , ادبیات عرفانی , عرفان شیعی , عرفان نظری

کلیدواژه‌های فرعی :

خلود , شناخت راه کمال , حیات ابدی , احکام فقهی , احکام اولیه فقهی , شک دستوری , معاد(فلسفه) , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , 13. علم کلام , شک واقعی(مقابل شک دستوری) , شک دستوری(مقابل شک واقعی) , نیازهای اولیه , قوانین اجتماعی (وابسته اخص قوانین الهی) (فلسفه سیاسی) , مقررات اجتماعی (وابسته اخص قوانین اجتماعی)(فلسفه سیاسی) , حیات فرامادی , شک بیمارگونه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه جعفری (محمد تقی جعفری)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار نسبت دین و اخلاق: ارائه و گفتگو میان دیدگاه‌هایی درباره نسبت دین و اخلاق

نوع منبع :

مناظره،گفتگو و میزگرد , درس گفتار،جزوه وتقریرات

وضعیت نشر :

مدرسه آزادفکری,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

چکیده :

در این درس-گفتگو چه می‌گذرد؟ معمولا برای همه ما پرسش هایی از ین قبیل به وجود آمده است: «آیا این حکم دینی غیر عقلانی نیست؟ آیا این حکم شرعی با عقل سلیم موافق است؟ آیا اسلام حقوق بشر را می پذیرد؟ آیا همه انسان ها در اسلام مساوی هستند؟ آیا حقوق اقلیت های دینی در اسلام رعایت شده است؟ آیا مجازات های اسلامی خشونت آمیز نیستند؟ آیا زن ها و مردها در اسلام حقوق برابری دارند؟ و ...» اینها برخی سوالاتی است که گاه و بی گاه در ذهن ما پر رنگ شده اند و احتمالا به آنها اندیشیده ایم و شاید هم کمی دربارهشان مطالعه کرده باشیم. اما اگر بخواهیم همه این موضوعات را ذیل عنوان واحدی قرار دهیم می توان آن را «نسبت دین و اخلاق» نامید. متفکرانی که در این حوزه صاحبنظر هستند تلاش می کنند پاسخ هایی به این سوالات ارائه دهند، البته از راههای مختلف: برخی معتقدند ایرادات اخلاقی عیانی در برخی احکام شرعی و دینی که توسط علمای دین اعلام می شود وجود دارد که نشان دهنده ایرادی در استنباط این احکام است. پس با توجه به اینکه قطعا خداوند دستور به امر غیر اخلاقی و غیر انسانی نمی دهد باید این احکام را نقادی کرد و احکام اخلاقی ای جانشین آنها نمود. در مقابل برخی معتقدند گرایش ما درباره غیر انسانی بودن برخی احکام و اعتقادات اسلامی ناشی از گمان ها و احتمالات کم ارزشی است که هیچ گاه توان خدشه وارد کردن به ایمان و اعتقاد راسخ ما به صحت روایات و آیات اسلامی ندارد و در خصوص سوالاتی که این احکام صریح اسلامی برآمد از آیات و روایات را به چالش می طلبد باید به دنبال حکمتی بود که این احکام در پرتو آن حکیمانه می گردند، نه در پی تغییر حکم. در هر صورت با این نظرات و نظرات دیگری که در این حوزه وجود دارد طیف بزرگی از دیدگاه ها پدید می آید که تلاش می کنند پاسخی برای سولات یاد شده فراهم کنند. در یک دیدگاه کلان تر این دیدگاه ها در باب «نسبت دین و اخلاق» مبتنی بر یک «فلسفه دین» و «فلسفه اخلاق» است که به صورت کاملا ویژه ای دیدگاه ما درباره دین را معین می کنند و تفسیر ما از دین را با خود متناسب می سازند. بنابراین می توان گفت تامل در چنین موضوعی علاوه بر تعیین تکلیف بسیاری از پرسش های ما، سازنده ابعاد وسیعی از دیدگاه ما درباره دینی و چیستی و قلمرو آن است. ما در این درس-گفتگو به همراه دو نفر از اساتید که تا حدی نماینده دو دیدگاه یاد شده هستند، به این موضوع خواهیم پرداخت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار صورت‌بندی نظام اخلاقی اسلام

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

متن صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق اسلامی و دینی , مکتب اخلاقی اسلام , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , صورت‌بندی نظام اخلاقی اسلام , درسگفتار / سخنرانی اخلاق و فلسفه اخلاق

چکیده :

جلسه اول هدف درس حاضر؛ساختار مقالات پژوهشی کلاس؛مفهوم «نظام» در نظام اخلاقی اسلام؛اهمیت نگرش نظام مند به اخلاق اسلامی؛فواید و کاربردهای آشنایی با نظام اخلاقی اسلام؛لزوم تدوین نظام اخلاقی اسلام در عصر حاضر ———— جلسه دوم -‌ معرفی برخی منابع درباره نظام اخلاقی اسلام؛کمبود منبع جامع درباره نظام اخلاقی اسلام؛اهمیت و جایگاه اخلاق در منظومه اندیشه اسلامی؛ویژگی های یک نظام اخلاقی مطلوب؛پیشفرض های وجود نظام اخلاقی در اسلام؛تعریف «نظام اخلاقی اسلام» —————- جلسه سوم -‌وجوه اشتراک نظام اخلاقی اسلام با دیگر نظام های اخلاقی؛ ویژگی های نظام اخلاقی اسلام: ۱٫ جامعیت و شمول ————– جلسه چهارم ادامه ویژگی های نظام اخلاقی اسلام:. ۲٫خدامحوری،۳٫ قاعده مندی۴٫ توان توجیه اخلاقی۵٫ توجه به تفاوت انسان ها ۶٫ چند ساحتی بودن نظام ارزشی ————- جلسه پنجم ادامه ویژگی های نظام اخلاقی اسلام:۷٫ انسجام درونی۸٫ قابلیت تبیین عقلانی۹٫توجه به حسن فعلی و حسن فاعلی۱۰٫ مراتب داشتن ارزش ها۱۱٫ آخرت گرایی ——————- جلسه ششم چرا باید اهداف اخلاق را مشخص کرد؟؛چگونه میتوان اهداف اخلاق اسلامی را شناخت؟؛اهداف اخلاق در اسلام: – هدف غایی اخلاق در اسلام؛- اهداف کلان؛اهداف واسطه —————– جلسه هفتم نسبت اخلاق با علوم دیگر:نسبت اخلاق با فقه: معرفی منابعی درباره رابطه فقه و اخلاق؛شباهت ها و تفاوت های گزاره های فقهی و گزاره های اخلاقی؛ نسبت استدلال های فقهی با استدلال های اخلاقی. ————— جلسه هشتم – مبانی هستی شناختی وانسان شناختی اخلاق از دیدگاه اسلام ————– جلسه نهم – مبانی معرفت شناختی و ارزش شناختی اخلاق اسلامی؛نسبت اخلاق اندیشی و اخلاق پژوهی های ما با مسائل اخلاقی جامعه چه اندازه است؟

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پاسخ به شبهات درباره دین؛‌ درس‌های اخلاق سال تحصیلی 98-99

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , درسگفتار / سخنرانی حوزوی , درسگفتار / سخنرانی اخلاق و فلسفه اخلاق

انتخاب :