جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 150
نقد دیدگاه فخررازی در تفسیر آیه 54 مائده
نویسنده:
جعفر انواری
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
برخی از مفسران اهل سنت از جمله فخررازی، در برداشت های تفسیری خود کوشیده اند تا از آیه 54 سوره مائده برای اثبات خلافت خلیفه نخست استفاده نمایند. فخررازی در تفسیر این آیه چنین ادعا می کند که آیه شریفه مبارزه کنندگان با مرتدان پس از رحلت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله را ستایش می کند و ابوبکر رهبر مبارزان و مصداق روشن ویژگی های مطرح شده در آیه شریفه است. بنابراین او محبوب خدا بوده و در نتیجه در ادعای خلافت خود صداقت دارد. در این مقاله تفسیر و برداشت فخررازی و دیگر عالمان اهل سنت در بوته نقد نهاده می شود و ناکارآمدی استدلال به این آیه شریفه بر مدعای آنان تبیین می گردد.
صفحات :
از صفحه 83 تا 100
تفسير آيه کرامت و رفع تعارض نمايی آن با اوصاف نکوهيده انسان
نویسنده:
صمد بهروز، محمد علی رضايی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
قرآن کريم در آيه کرامت تمامی انسان ها را دارای وصف کرامت ويژه دانسته است. اين آيه در نگاه ظاهری با برخی از آيات ديگر قرآن مانند: ابراهيم / 34، معارج / 21 ـ 19، علق / 7 ـ 6، احزاب / 72، قيامت / 5، عصر / 2 ـ 1 و اعراف / 179 در تعارض است. ديدگاه های مختلفی از سوی مفسران جهت رفع اين تعارض مطرح شده است. در اين ديدگاه ها ايمان، تربيت يافتگی انسان، پاکی فطرت، به کارگيری درست غرايز، عدم قناعت به زمينه خلقت، تمايز قائل شدن بين کرامت آغازين و رذالت فرجامين و به فعليت رساندن جنبه های مثبت وجود انسان، به عنوان ملاک کرامت مورد توجه قرار گرفته است. اين مقاله بر اين نکته تاکيد می ورزد که تکريم انسان به نوع آفرينش او باز می گردد که به انسان ظرفيت ها، استعدادها و توان مندی هايی خاصی عطا کرده است و تکريم انسان بر مبنای اين ويژگی های منحصر به فرد آفرينش انسان در ميان مخلوقات الهی است و نکوهش از انسان در برخی از آيات به جهت استفاده نادرست او از اين نعمت ها است.
صفحات :
از صفحه 117 تا 136
کارآمدی سنت های اجتماعی قرآن
نویسنده:
قدرت الله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
قرآن کتاب الهی است که در آن مهم ترین نیازمندی های دنیوی و اخروی انسان برای تحقق سعادت واقعی او بیان شده است. در این زمینه مسایل اجتماعی دارای جایگاه مهمی هستند. قرآن به اهمیت زندگی اجتماعی انسان برای تکامل معنوی او توجه کرده و برخی سنت ها یا قانونمندی های زندگی اجتماعی را در اختیار او قرار می دهد تا با استفاده از آنها او راه حقیقی خود را بیابد. در این زمینه، قرآن به نفی مطلق عصیان، ظلم، رذایل و فسادهای اخلاقی، دامن زدن به منازعات اجتماعی، اسراف، شیوع نتایج آثار اعمال اکثریت و تبعیت از کفار تاکید کرده و فضایل مقابل آنها را برای سعادت اجتماعی بشر سفارش می کند. همچنین به سنت امتحان، ابتلا، استدراج و مجازات اشاره دارد که ضرورت تحقق عدل اجتماعی الهی را نشان می دهد. اهمیت این آموزه ها نقش جهت دهنده آنها در حیات اجتماعی و در مطالعات اجتماعی به منظور اصلاح مبانی، نظریه ها و قوانین اجتماعی است تا بتوان به قوانین کلی و واقع نمای مطلوب دست یافت.
صفحات :
از صفحه 65 تا 91
بررسی معناشناسی و تفسیر آیه خلیفه الهی
نویسنده:
حسین باقری، علی نصیری، احمد میریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آیه 31 سوره بقره ضمن ترسیم جایگاه انسان در هستی و رابطه او با خداوند، بسیاری از پرسش های انسان شناسی را پاسخ گفته است. اما وجود برخی ابهام ها و چالش ها در ذیل آیه، آن را به یکی از آیات پرچالش قرآن تبدیل ساخته است. اگر خلافت در این آیه به معنای نیابت و جانشینی از اسلاف اعم از جانشینی جنیان، نسناس و دیگر انسان های ماقبل حضرت آدم (ع) باشد، فضیلت قابل توجهی برای آن حضرت و ذریه او به دنبال نخواهد داشت، زیرا سیاق قبل و بعد از این آیه به طور عام دلالت بر این دارد که خلیفه الهی از موضوعات بسیار مهمی است که خداوند از آن به فرشتگانش خبر داده است. این مقاله با واکاوی دیدگاه مفسران فریقین مهم ترین مولفه ها و آثار نظریه «خلافت انسان» را مورد بررسی قرار می دهد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 86
مبانی کرامت انسان از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
فتانه درتاج، محمد محمدرضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
در تفکر صدرایی و با توجه به اصول و مبانی فلسفی وی، کرامت انسان امری حقیقی و وجودی است، نه اعتباری و قراردادی و چون وجود ذومراتب محسوب می‌شود، پس کرامت نیز امری تشکیکی و دارای مراتب است. بر این اساس انسان ذاتاً دارای کرامت است، یعنی کرامت در نظام تکوین و با فطرت انسانی عجین و امری ثابت و لایتغیر بوده که به‌دلیل ویژگی‌هایی چون، عقل و خرد، نفخة روح و ... به انسان ارزانی شده است، اما انسان در سیر صعودی می‌تواند به جهانی وسیع‌تر و بالاتر برسد و به عقل قدسی متصل و به کرامت اکتسابی نائل شود. البته تحصیل مراتب کرامت اکتسابی نیز با صفات کمالی وجودی مانند علم و معرفت، ایمان، تقوا و تعقل میسر است. پس کرامت انسان از نگاه ملاصدرا امری دوسویه محسوب می‌شود که یک سوی آن انسان و سوی دیگر آن ملکوت قرار دارد و انسان حقیقت یگانه‌ای است که می‌تواند از مرتبۀ جسمانی تا مقام روحانی سفر کند.
صفحات :
از صفحه 553 تا 578
سرّ الإسراء في شرح حدیث المعراج المجلد 1
نویسنده:
علي سعادت پرور
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این کتاب با روشی بدیع و به دور از پیش داوری، در مجموعه منسجم به شرح و تفسیر فرازهای این حدیث که بالغ بر 200 فراز است، نخست آیات و روایات متناسب با فراز مورد بحث را ذکر کرده و در پایان هر فراز - در موارد مورد نیاز - با بیان مختصر به رفع اشکال یا جمع بین احادیث باب پرداخته است و بدین ترتیب، عمده مشکلاتی را که موجب سردرگمی طالبان می‏گردد، پاسخ داده و فضای منحصر به فرد علمی و عملی را فراهم آورده است که هم خواننده در اثر جذابیت خاص مجلس گفت و گوی حضرت حق با برگزیده‏ ترین بنده خود، به سوی عمل به مضامین این حدیث ناب جذب می‏گردد و هم مشکلات علمی خود را که در راه سیر و سلوک الی الله برای سالکان پیش می‏ آید، حل شده می‏بیند. این اثر در واقع حاصل بخشی از جلسات اخلاقی، عرفانی علامه طباطبایی است که طی آن با عنایتی ویژه، حدیث معراج را یک دوره از آغاز تا پایان شرح کرده و نکاتی ارزشمند در شرح جملات آن بیان داشته‏ اند، که این نکات بدون نقل مستقیم از آن بزرگوار، در جای جای این شرح متبلور است. كتاب سرالاسراء در دو جلد و سي و هشت فصل تنظيم شده است كه هر جلد داراي نوزده فصل است. هر فصل با توجه به فقرات به چند قسم تقسيم و عنوان گذاري شده است. در ذيل هر عنواني به تناسب، آيات و روايات مندرج شده و در پايان هر عنوان توضيحاتي از مرحوم مؤلف در جمع بندي آيات و روايات و ارتباط آيات و روايات با فقره مورد بحثِ حديث معراج كه در صدر عنوان آمده، مطرح شده، در مجموعه كتاب 1450 آيه قرآن و 2800 حديث و فقراتي از ادعيه در ذيل 270 جمله حديث معراج مورد استفاده قرار گرفته است. جلد اول به شرح مطالب ذیل می پردازد: «خلافت الهيه» و وصول به آن تكلّم خداوند قرب به خدا مراقبتِ حق نسبت به ما جهل و حماقت مجاهدت
معناشناسی «امام حق» در آیات قرآن
نویسنده:
فتحیه فتاحی زاده، فریده امینی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
مفهوم «امام حق» از مهمترین مفاهیم قرآنی است که از دیرباز مورد توجه مکاتب مختلف فقهی، کلامی، عرفانی، تفسیری، روایی و تاریخی بوده است. تاکنون با رویکرد معناشناسانه به آن پرداخته نشده است. گرچه کاربرد واژه «امام» در معنای پیشوای حق در قرآن کریم 5 مرتبه است اما می توان گفت اکثر آیات قرآن کریم در خدمت پرورش انسان کامل است. این پژوهش با استفاده از روش معناشناسی به تبیین مفهوم «امام حق» و استخراج مولفه های معنایی آن از قرآن کریم پرداخته است؛ زیرا معناشناسی به دلیل به کارگیری نگاه تحلیلی و موشکافانه به متن، برای دستیابی حقیقی به مفهوم واژگان، روشی مناسب است. با بررسی رویکرد هم زمانی در 5 آیه ای که مفهوم «امام حق» در آنها به کار رفته، روشن شد که «امام حق» در کاربرد وحیانی بر محور هم نشینی با مفاهیم جعل، هدایت و دعوت و بر محور جانشینی با مفاهیم خلیفه، آیه، کلمه، امه، صراط در یک حوزه معنایی قرار می گیرد. کشف مولفه های معنایی «امام» سبب آشکار شدن معارف نهفته در باطن آیات و نشان دادن اندیشه نظام مند قرآن کریم است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 72
نقش التفاتی و کشفی ایده انسان کامل ابن‌‌‌‌‌عربی در امامت شیعی، در آثار فیض کاشانی
نویسنده:
شهناز شایان فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
در سنت عرفانی ابن‌‌‌‌‌عربی، بعد از وحدت وجود، مؤلفه محوری‌‌‌‌‌ای با عنوان «انسان کامل» مطرح است. برخی شارحان نیز «انسان کامل» و «توحید» را دو مسأله اساسی عرفان نظری دانسته‌‌‌‌‌اند. ولایت، مقام خلیفةاللّهی، تصرف در عالم و سریان در آن، خزانه‌‌‌‌‌دار اسرار الاهی و آینه دانایی و شاهیِ حق، پاره‌‌‌‌‌ای از ویژگی‌‌‌‌‌های انسان کامل است. بنابراین مؤلفه انسان کامل، همانند مفهوم «قیم کتابِ» سهروردی، همان اوصاف امام در احادیث شیعی را دارد و مخاطب شیعی، آن را به مصداق «امام» بسیار نزدیک می‌‌‌‌‌یابد. ایده انسان کامل در منظومه فکری فیض کاشانی به عنوان متفکری شیعی سبب شده او به آن دسته از روایاتی که در میان اندیشمندان شیعی به‌‌‌‌‌ویژه متکلمان، کمتر مورد توجه قرار گرفته، التفات دوباره و جدی کرده است؛ و با استمداد از ایده یادشده، به کشف دلالت‌‌‌‌‌های پنهان آیات و روایات و یا تثبیت دلالت‌‌‌‌‌های آشکار آن‌‌‌‌‌ها بپردازد. در این جستار، نقش التفاتی انسان کامل در امامت مطرح شده است و بر اساس آثار فیض کاشانی و نیز در پرتو ایده انسان کامل، از چگونگی کشف دلالت‌‌‌‌‌های پنهان روایات در باب جایگاه وجودی امام و تثبیت دلالت‌‌‌‌‌های آشکار آن بحث می‌‌‌‌‌شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
هویت بخشی دین به انسان از دیدگاه علامه جوادی آملی
نویسنده:
رحیم دهقان سیمکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
شکل ­گیری هویت هر فرد مرهون دو عنصر کلیدی شناختن خود و داشتن هدفی مشخص است، که دو محورِ تحقیق در عرصه معرفت‌شناختی و غایت‌شناختی را بر انسان لازم می­سازد. علامه جوادی آملی، ضمن ارائه تعریفی جامع از انسان بر مبنای دین به «حیّ متالّه»، به هویت‌بخشیِ دین به انسان هم در عرصه معرفت­شناختی به لحاظ شناختِ خود و هم در عرصه غایت‌شناختی پایبند است: در عرصه معرفتی، همان‌گونه که انسان در هستیِ خود فقر محض بوده، به لحاظ معرفتی نیز عین فقر است و بدون تعریف شدن از سوی خداوند سبحان ممکن نیست خود را بشناسد و هویت خود را دریابد. در عرصه غایت شناختی نیز، حرکت انسان به سوی مظهریت اسماء حسنای حق بوده و انسانیت انسان یا هویتِ او در پایان این سیر جوهری مشخص می‏شود. این دو عرصه نشان خواهد داد که تنها فردی از انسانیت و هویت حقیقیِ انسانی برخوردار خواهد بود که به لحاظ اعتقادی دین درست و حق را برگزیده باشد و به لحاظ اعمال و اخلاق بر مبنای رفتارهای صحیح دینی عمل کند. این مقاله در دو محورِ عمده خودشناسی و غایتمندی و با تمرکز بر آثار علامه جوادی آملی نقش دین در هویت‌بخشی به انسان را تبیین نموده است. روش این مقاله در مراجعه به آرا، استنادی و در تبیین محتوا، تحلیلی و تبیینی است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 110
اسلام و اخلاق زیست‌محیطی با تأکید بر آرای آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
محمد تقی اسلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مهم‌ترین چالش و معضلی که بحث اخلاق در محیط زیست را دامن زده، پدید آمدن مخاطره یا بحران زیست‌محیطی است که بر اثر توسعه زندگی مادی انسان پدید آمده است. دغدغه‌مندان و پژوهشگران این عرصه مباحثاتی را در جهت چگونگی برطرف‌سازی این مخاطره یا نحوه مدیریت آن به راه انداخته‌اند که مهم‌ترین آن‌ها به نحوه بازنگری مسائل اخلاقی در محیط زیست، شناخت رابطه اخلاقی صحیح انسان با سایر موجودات طبیعی، ریشه‌یابی معضلات و مشکلات زیست‌محیطی، و نقد اخلاق سنتی مردانه غربی در مواجهه با محیط زیست بازمی‌گردد. در این مقاله ضمن گزارش روشن این مباحثات، سعی شده خطوط کلی منظر اسلامی در آن‌ها با نظر به آثار حضرت استاد آیت الله جوادی آملی (حفظه الله) ترسیم شود.
صفحات :
از صفحه 77 تا 111
  • تعداد رکورد ها : 150