جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 504
نگاهی به برخی زمینه های ارتباط مسئله «نفس (ذهن) ـ بدن» و مسئله «آفریدگار ـ جهان»
نویسنده:
پیروز فطورچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نوشتار حاضر بررسی کوتاهی است درباره برخی زمینه­ های ارتباط میان دو مسئله مهم و دیرپا در فلسفه و الهیات یعنی مسئله «نفس و بدن» و یا به تعبیر جدیدتر مسئله «ذهن ـ بدن»، از یک سو و مسئله چگونگی ارتباط آفریدگار و جهان طبیعت، از سوی دیگر. آیا به لحاظ تاریخی و تحلیلی می ­توانیم میان نحوه تلقی خود از این دو مسئله نسبتی برقرار کنیم؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا با تحلیلی فلسفی و کوتاه نشان داده می‌شود که در بحث از تبیین چگونگی ارتباط میان آفریدگار و جهان طبیعت با مسائل و مشکلاتی مواجهیم که با دشواری­های مربوط به فهم ما از مسئله ارتباط نفس و بدن (یا ذهن و بدن) بی­ شباهت و بی­ مناسبت نیست. سپس با ذکر چند نمونه از دیدگاه ­های تاریخی و معاصر در فلسفه و الهیات غرب به برخی زمینه‌های ارتباط میان این دو مسئله در تفکر غرب می‌پردازیم. پس از آن، زمینه‌های ارتباط میان این دو مسئله را در اندیشه اسلامی پی می‌گیریم. توصیه‌های جدی درباره لزوم دقت و پرهیز از زیاده‌روی در به کارگیری تمثیل نفس ـ بدن نیز مورد توجه خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
تبیین جایگاه «فطرت» در خداشناسی دکارت و نسبت آن با برهان فطرت در اندیشه اسلامی
نویسنده:
مهدی گنجور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از جریان‏های مهم عصر رنسانس، شکاکیت معرفتی حاصل از پیشرفت‌های علمی- تجربی و ظهور آرای متعارض در حوزۀ الهیات و به تبع آن، تزلزل خداشناسی بود. دکارت نخستین متفکری است که در پاسخ به این شکاکیت، با امید به کشف حقیقت، حوزۀ فلسفی نوی گشود و اهتمام خود را از میان انبوه مسائل فلسفی، به مسئله خدا و نفس معطوف داشته است. دراین حوزه، مسئله فطرت و خداشناسی فطری، به جهت اشتراک و انطباق با آموزه‏های دینی، از اهمیتی خاص برخوردار و درخور پژوهش است. برهان فطرت در آثار دکارت، با عنوان برهان «علامت تجاری» مطرح شده که بر مبنای وجود مفهوم فطری «کمال مطلق»- خدا- در ذهن انسان استوار است. مقالۀ حاضر سعی دارد ضمن بررسی معنای فطرت و تصورات فطری، به تبیین جایگاه فطرت در خداشناسی دکارت و بررسی نسبت استدلال فطری وی با برهان مشهور فطرت در اندیشه اسلامی بپردازد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 110
بررسی نقد کانت بر برهان وجودی اثبات وجود خداوند
نویسنده:
سیدمسعود سیف
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
برهان وجودی از مهم ترین براهین اثبات وجود خداوند است که تقریرهای مختلفی از آن در آثار آنسلم، دکارت، اسپینوزا و لایب نیتس آمده است و معروف ترین ناقدان آن آکویناس و کانت بوده اند. از آنجا که نقد کانت بر این برهان بر مبانی معرفت شناسی او استوار است، در این مقاله سعی بر آن است که جایگاه آن نقد در معرفت شناسی و وجودشناسی کانت روشن شود و معلوم شود که چگونه می توان از آن، فهمی درست و متناسب با آن جایگاه داشت و سپس، در خصوص اعتبار یا عدم اعتبار آن قضاوت کرد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
روش های پژوهش رازى در پزشکى
نویسنده:
فهیمه مخبر دزفولی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دوره رنسانس را آغاز توجه به علوم تجربى و تفکر انتقادى در غرب دانسته اند؛ اما رواج به کارگیری روش هاى تحقیق و دیدگاه هاى پژوهشى در علوم مختلف به اوایل قرن بیستم برمى گردد. با این همه در جهان اسلام در دوره شکوه تمدن اسلامى، دانشمندان مسلمان بسیار پیش تر از غربیان، آثار خود را با ابتنا بر روش ها و بینش هاى خاص پژوهشى تالیف می کرده اند. در این میان محمد بن زکریاى رازى (د313/925م)، پزشک بزرگ ایرانى، داراى روش ها و دیدگاه هایى بوده است که با توجه بدانها می توان وى را در ردیف پزشکان قرون هفدهم و هجدهم میلادى در اروپا قرار داد. رازى با طبعی نقاد و ذهنى وقاد و با تاکید بر مشاهدات بالینى و روش هاى تجربى به کاوش در علوم پزشکى پرداخته و روش هاى معمول در تحقیقات امروزین، چون بیان مساله پژوهش، اهداف پژوهش، نقد منابع تحقیق، پرسش و فرضیه، آوردن مقدمه بحث و نتیجه گیرى را در تالیف آثار ارزشمند خود به کار می برده است. این مقاله با بررسى آثار مهم محمد بن زکریای رازى در پزشکى، نمونه هایى از کاربرد روش ها و دیدگاه هاى پژوهشى او را عرضه خواهد کرد که بسیار فراتر از زمانه وى و مشابه روش هاى امروزین بوده اند.
صفحات :
از صفحه 37 تا 52
براهین اثبات وجود خدا در آثار اسپینوزا
نویسنده:
عبدالرزاق حسامی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
اسپينوزا با اعتقاد به تک جوهری خدا را تنها حقيقت جوهری عالم و بقيه موجودات را حالات صفات او دانست. وی در براهينی که بر وجود خدا اقامه کرده است، از دو روش انّی و لمی استفاده کرده است و از ميان آن دو اتقان برهان لمّی را بيشتر می داند. اين براهين به طور عمده در سه اثر او آمده است: «اصول فلسفه دکارت»، «رساله مختصره» و «اخلاق». برهان مهم او بر وجود خدا برهان وجودی است و تقرير او از اين برهان مشابه تقرير دکارت از آن است. نسبت ساير براهين او با برهان وجودی محل بحث است، به طوری که برخی شارحان انديشه او اين براهين را در عرض برهان وجودی و برخی آن ها را تقريرهای ديگری از برهان وجودی دانسته اند. در اين مقاله براهين او در آثار يادشده و نيز نظر چند تن از شارحان فلسفه او بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 117
بررسی انتقادی غایت‌گریزی دکارت در فیزیک
نویسنده:
مهدی سلیمانی خورموجی ، مجید ملایوسفی ، علی صداقت
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
با آنکه برخی دکارت‌پژوهان، ادعای صریح وی مبنی بر استنتاج فیزیک از متافیزیکش را اغراق‌آمیز (یا حتی گمراه‌کننده) می‌دانند، برخی دیگر از آنان، ادعای او را جدی (یا حتی تعیین‌کننده) می‌دانند. این مقاله با تکیه بر آراء گروه دوم، سعی دارد تا غایت‌گریزی دکارت در فیزیک را بر اساس مبانی متافیزیکی‌اش تبیین کند. مؤلفان پنج تبیین متفاوت را پیشنهاد می‌دهند. (1) غایت‌گریزی، اقتضای راهکار وی دربارۀ اعتبارِ معرفتیِ قضایایِ ناظر به شیء خارجی است؛ (2) در دیدگاه دکارت، فاهمۀمان نمی‌تواند حد احتمالی امور نامحدود را کشف کند و همین نیز مانع از پیگیری غایت شیء طبیعی به‌نحو درخوری می‌شود؛ (3) به‌عقیدۀ وی، برخلاف سنت ارسطویی، همیشه نمی‌توان از کارکرد، غایت را نتیجه گرفت؛ (4) فرضِ غایتمندی شیء طبیعی، چه ناظر به «ما الیه الحرکه» باشد و چه ناظر به «ما لِاَجلِه الحرکه»، خواه آگاهانه باشد و خواه ناآگاهانه، یا با خودش ناسازگارست یا با مبانی متافیزیکی دکارت؛ (5) نقشِ خدایِ نافریبکار نزد دکارت، غایت‌گریزی وی را ایجاب می‌کند. در پایان نیز مؤلفان توضیح می‌دهند که به چه معنایی، دکارت، مبانی فیزیکش را از مبانی متافیزیکی‌اش استنتاج کرده است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 117
امکان یا امتناع جاودانگی نفس در مابعدالطبیعه: دکارت
نویسنده:
سید مصطفی شهرآیینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
تاملات در فلسفه اولی بهترین و گویاترین اثر دکارت است که او در آن مابعدالطبیعه ‌خود را به ‌بیانی روشن و به ‌گفته خود به «بهترین و درست ‌ترین روش تعلیم» یعنی به‌ «روش تحلیل» بر خواننده عرض می ‌دارد (CSM II 111). دو واژه «خدا» و «نفس» در عنوان فرعی این کتاب، چه ‌بسا امروزه خوانندگانی را از غیر اهل فلسفه که دغدغه دین و حیات اخروی دارند، به خواندن این کتاب برانگیزد. البته باید توجه داشت که با نگاهی گذرا به نمایه‌ آثار دکارت، در می ‌یابیم که واژه ‌های «خدا» و «نفس» یا «ذهن» (که دکارت این دو را به یک معنا می ‌گیرد) از پرتکرارترین واژه ‌ها در آثار او به‌ شمار می ‌رود و هر کس که اندک آشنایی با نظام فلسفی او داشته باشد، خوب می ‌داند که بن‌‌ مایه نظام فلسفی دکارت بر محور همین مفهوم نفس یا ذهن استوار است. نویسنده مقاله پیش ‌رو بر آن است که اولا آنچه دکارت از آن به نفس انسانی یاد می ‌کند با آنچه در گفتمان دینی و در بحث جاودانگی نفس در ادیان، در مدنظر است، تفاوت بسیاری وجود دارد تا جایی ‌که نفس مدنظر دکارت، به ‌فرض جاودانگی، کارکرد دینی نمی ‌تواند داشته باشد. ثانیا قول به جاودانگی نفس با التزام به اصول مابعدالطبیعه ‌دکارتی سازگار در نمی ‌آید.
صفحات :
از صفحه 263 تا 281
برون گرایی در معرفت شناسی آلوین گلدمن - گزارشی از سه مقاله
نویسنده:
محمد علی مبینی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم ,
چکیده :
یکی از رویکردهای مهم به مسئله معرفت و توجیه، در معرفت‌شناسی معاصر رویکرد برون‌گرایانه است که در آن بر نقش شرایط علی مناسب در تولید معرفت و باور موجه تأکید می‌شود. اعتمادگرایان که دسته‌ای از برون‌گرایان را تشکیل می‌دهند، معتقدند که اگر یک باور از مجاری قابل اعتماد سرچشمه گرفته باشد می‌تواند باوری موجه باشد، حتی اگر فرد باورکننده از نحوه توجیه باور خود آگاه نباشد و نتواند وجه توجیه باور خود را بیان کند. دیدگاه‌های آلوین گلدمن را می‌توان سرآغازی برای این رویکرد دانست. در اینجا، با مروری بر سه مقاله او، سیر اندیشه وی را به‌سوی اعتمادگرایی مشاهده خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 82 تا 115
تعالی و حلول در فلسفه اسپینوزا با تکیه بر عرفان اسلامی
نویسنده:
شهناز شایان فر، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در نظام يكتاگوهری اسپينوزا، تأكيـد بـر برخـی واژگـان محـوری از جملـه طبيعت، جوهر، علت داخلی (علت حلولی)، و طرح حضور ماده در خدا (= خدا بـه عنوان شئ ممتد) سبب شده تا در عصر حيات او و پس از آن، قرائت های حلـولی از فلسفه او پديدار شود و او متهم به همه خدايی گردد؛ در حالی كه اسـپينوزا بارها خويش را از اين اتهام مبرا دانسته و شواهد مختلفی در آثار او بر برائت او از چنين اتهاماتی گواهی می دهد. با نظر به فلسفه اسپينوزا به عنوان كليتی مشتمل بر رهيافت، مبانی و شبكه زبانی خاص، می توان به قرائت های حلولی برآمـده از برخی عناصر زبانی، از جمله خدا به عنوان علت داخلی، خدا به عنوان شئ ممتد و خدا به عنوان طبيعت، پاسخ داد. در جستار حاضر، با تكيه بر عرفان اسلامی، صور مختلفی از تعالی و حلول ارائه می گردد. افزون بر آن اشكالات وارد بـر تعـالی در فلسفه اسپينوزا، بر اساس نظام فلسفی او، نقد و بررسی می گـردد و بـا نظـر بـه ساختار كلی فلسفه اسپينوزا و ويژگيهايی كه او برای خـدا در نظـر مـی گيـرد، می توان تصويری متعالی از خدا در نظام فلسفی او ترسيم نمود؛ از ايـن رو گرچـه خدای اسپينوزا از تعالی وجودی يا واقعی برخوردار نيست، از بين صور تعـالی، در فلسفه اسپينوزا سه صورت از تعالی (تعالی حالتی، تعالی منطقی و تعالی معرفتی) قابل طرح است. گفتنی است اين مقاله جهت تبيين و تحليل مطالب، افـزون بـر آرای اسپينوزا، از برخی اصطلاحات و تعابير فلسفه اسلامی و عرفان بهره جـسته است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 58
تقریرهای برهان آنسلم در فلسفه جدید غرب
نویسنده:
حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برهانی که آنسلم در قرن یازدهم اقامه کرد، در فلسفه جدید غرب، یعنی از قرن هفدهم به بعد مورد توجه و بازخوانی دکارت، اسپینوزا، لایب نیتس، هیوم و کانت قرار گرفت و هر یک از ایشان در مقام دفاع یا انتقاد نسبت به آن برآمدند. این مقاله مباحثی را که از قرن هفدهم تا کنون در فلسفه غرب، درباره برهان آنسلم شکل گرفته است، از منظر حکمت اسلامی بر می‌رسد.
صفحات :
از صفحه 21 تا 37
  • تعداد رکورد ها : 504