جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 965
تأثیر انسان شناسی بر اخلاق شهروندی
نویسنده:
عبدالحمید غلامی نیا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پژوهشگر در این مقال بر این باور است که سرشت انسان همواره میل به اعمال نیک و پسندیده دارد، لذا شناخت صحیح حقیقت وجودی انسان باعث می‌شود تا شهروند رفتار و اعمال خود را به گونه‌ای تنظیم کند که با سرشت پاک او سازگار باشد و موجب سعادت و نیک‌بختی او شود. از آنجایی که اخلاق از ضروری‌ترین نیازهای جامعه انسانی است و بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی ریشه اخلاقی دارد، می‌توان اصلاح اخلاق را زیربنای اصلاح جامعه دانست.
صفحات :
از صفحه 161 تا 171
تحلیل زبان دعا
نویسنده:
محمدجواد سلمانپور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
زبان دعا از عناصر مشترک و مهم همه انسان‌ها و فرهنگ‌ها است و جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ شیعی دارد. این زبان منشأ فطری و تاریخی به قدمت تاریخ انسان دارد و ترجمان دعای حقیقی بوده و ارتباط خاصی بین فقیر محض و غنی مطلق، خداوند متعال، برقرار می‌کند. حقیقت زبان دعا ویژگی‌هایی به این زبان بخشیده است که آن را از سایر زبان‌ها ممتاز ‌کرده و به زبان عرفان نزدیک می‌کند. در این مقاله حقیقت زبان دعا مورد تحلیل قرار گرفته و ضمن بهره فراوان از ادعیه پیشوایان دین اسلام به ویژه ادعیه امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه به ویژگی‌های زبان دعا اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 21 تا 40
تفسیر به رأی و هرمنوتیک فلسفی
نویسنده:
عزیزالله سالاری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هرمنوتیک یعنی نظریه و عمل تأویل. عوامل تأویل گرایی گسترده و انگاره قرائت پذیری دین در مغرب زمین و به ویژه تاریخ مسیحیت عبارتند از: ابهام و ایهام در آموزه های دینی، تناقض‌ها و تعارض‌ها در مورد زندگی و سیره حضرت عیسی (ع)، چالش دین و خرد، ناسازگاری دین و دانش، تنگنای شریعت مسیحیت. اما آیین اسلام به سبب ویژگی‌های وحیانی بودن، یگانگی و یک‌دستی، سازگاری با عقل و علم، جامعیت، پویایی و برخورداری از اصل اجتهاد، مسلما در معرض تهدید هیچ تنگنا و کاستی‌ای نبوده تا برای رفع آن، از تراوشات اندیشه بشر معمولی بهره بگیرد و با قوانین زمینی درآمیخته شود. پس هرمنوتیک در دامان دیانت مسیحیت با آن پیشینه و سیر تاریخی سر برآورد تا گیر و گره‌های آن را بگشاید. افزون بر این، معرفت شناسی نسبیت گرایانه در پیدایش هرمنوتیک فلسفی و در پی آن انگاره قرائت پذیری دین نقش بسیار داشت. رهاورد هرمنوتیک فلسفی عبارتند از: 1- مفسر محوری 2- بی ثباتی فهم و تفسیر متن 3- عدم فهم و ادراک عین متن 4- برداشت‌ها و دریافت‌های تفسیری نامحدود 5- نبودن هیچ منطق و معیاری برای صحت فهم و تفسیر 6- نسبیت گرایی. تفسیر به معنای روشن نمودن مراد و مقصود خداوند از کتاب پیروزمندش است و تأویل، برگرداندن آیه است از معنای ظاهری به معنای محتمل. تفسیر به رأی همان تبیین ناصواب از گفتار خداوند- با تکیه بر گمان، استحسان و هوای نفس است که طبعا برون از راه عقل و شرع و نیز بر خلاف مراد و مقصود خداوند و صاحب متن خواهد بود. موضع معتقدان به هرمنوتیک فلسفی، افراطی‌تر و ویرانگرتر از پیروان تفسیر به رأی است. زیرا اینان هم متشابهات و هم محکمات را به تأویل می‌برند و هم فهم و تفسیر عینی و مؤلف مدار را تخطئه می‌کنند. هم قرائت‌ها را بی پایان می‌دانند و هم مرزی و معیاری برای تشخیص فهم و تفسیر معتبر از نامعتبر نمی‌شناسند. هم تفسیر را بی ثبات می‌دانند و هم گرفتار نسبیت گرایی و آشفتگی فهم در متون دینی‌اند.
صفحات :
از صفحه 131 تا 152
بررسی اعتبار سبب نزول و سیاق و تعامل و تعارض آن دو در تفسیر
نویسنده:
علی اکبر بابایی، رحیم حاصلی ایرانشاهی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سیاق آیات در صورتی که پیوستگی در نزول و وحدت موضوعی آنها ثابت باشد، از قراین معتبر آیات است که باید در فهم ظهور آیات به آن توجه شود. اسباب نزول آیات نیز در صورتی که دارای شرایط صحت سندی و محتوایی باشند، از قراین آیات است که توجه به آن نیز در تفسیر آیات لازم است. در تفسیر برخی آیات این دو تعامل دارند و در تفسیر برخی آیات تعارض. این مقاله در صدد است که پس از بیان شرایط اعتبار سیاق و اسباب نزول و ذکر نمونه هایی از موارد تعامل آن دو، موارد استقرار تعارض میان آنها را بررسی، و وجه تقدیم یکی از آن دو بر دیگری را با توجه به ملاک اعتبار آن دو بیان کند.
صفحات :
از صفحه 3 تا 26
نسخ آیات قرآن در مکتب اهل بیت ( علیهم السلام)
نویسنده:
موسی آذرنیوند
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
الف- موضوع و طرح مسأله: با توجّه به اهمیّت مبحث ناسخ و منسوخ در قانون‌گذاری و استنباط مسائل شرعی از قرآن کریم و سنّت و محوریّت کلمات معصومین (علیهم السّلام) در شرح و تبیین و تفسیر قرآن و از طرفی مغفول واقع‌شدن اهل‌بیت (علیهم السّلام) در این‌گونه مسائل، بررسی «نسخ آیات قرآن در مکتب اهل بیت (علیهم السّلام)» امری ضروری به نظر می‌رسد.هدف این کار تحقیقی، بررسی دیدگاه معصومین (علیهم السّلام) در مورد نسخ آیات قران و اهمیّت این مبحث در منظومه روایی شیعه می‌باشد.ب- مبانی نظری شامل مرور مختصری بر منابع، چارچوب نظری، پرسش‌ها و فرضیه‌ها: کتب روایی و تفاسیر روایی شیعه مهم‌ترین منبع مورد استفاده در نگارش این پایان نامه بود. این تحقیق بر مبنای دو سوال اساسی استوار است:?- روایات منقوله از معصومین (علیهم السّلام) در مقوله اصل نسخ و مصادیق آن از جهت سندی در چه مرتبه‌ای از اعتبار قرار دارند؟?- از جهت دلالت و فقه الحدیث، این روایات چه مقدار بر نسخ مصطلح امروزی در علوم قرآنی منطبق هستند؟در پی این سوالات فرضیه‌هایی نیز مطرح شد که عبارت‌اند از: ?- نسخ به معنای مصطلح علوم قرآنی، در روایات اهل‌بیت (علیهم السّلام) نیز دیده می‌شود. گرچه اکثر روایات این مسأله از جهت سندی دچار ضعف هستند امّا تراکم احادیث ضعیف در مورد واحد می‌تواند اثبات‌کننده این فرضیه باشد.?- روایات وارده در زمینه گزارش موارد و مصادیق نسخ آیات قرآن، اکثراً دچار ضعف سندی هستند.بعد از پیدایش سوالات و طرح فرضیه‌ها به‌منظور بررسی صحت فرضیه‌ها، روایات مرتبط با نسخ از منابع روایی و تفسیری شیعه جمع‌آوری شد و با استفاده از منابع معتبر علم رجال و درایه مورد بررسی قرار گرفت.پ- روش تحقیق: برای نگارش پایان‌نامه از روش تحقیق توصیفی و برای جمع‌آوری مطالب از روش کتاب‌خانه‌ای استفاده شد. ابتدا با مراجعه به کتب فیش‌برداری صورت گرفت و سپس مطالب جمع‌بندی و دسته‌بندی شد.ت- یافته‌های تحقیق: اکثر روایات بررسی‌شده در زمینه اصل و مصادیق نسخ در ناحیه سند دچار ضعف هستند و در ناحیه دلالت نیز می‌توان نسخ به‌اصطلاح امروزی علوم قرآنی را به روشنی در این روایات دید.ث- نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها: مبحث نسخ از منظر اهل‌بیت (علیهم السّلام) دارای اهمیّت فراوانی است به گونه‌ای که هر کس در زمینه علوم دینی مرجعیّتی دارد (فقها، قضات، مفسّر ین و ...) باید در ابتدا مبنای خود را در این زمینه تنقیح نماید که در غیر این صورت خود و سایرین را به هلاکت می‌افکند. روایات این مبحث اکثراً دچار ضعف سندی هستند که البته تراکم روایات ضعیف می‌تواند اطمینان آفرین باشد.پیشنهاد می‌شود در مورد مبحث نسخ و تأثیر موضع‌گیری‌ها و ارشادات معصومین (علیهم السّلام) بر رفتار پیروان مکتب اهل‌بیت (علیهم السّلام) از فقها و مفسّر ین تحقیقات مستقلی صورت پذیرد به گونه‌ای که در این بررسی‌ها محوریّت کلمات اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السّلام) عنصر اساسی باشد.
بيست و پنج سال سكوت نگاهى به فرايند سكوت اميرمؤمنان (عليه السلام) در روزگار جانشينان خلفاى سه‌گانه
نویسنده:
حامد منتظرى مقدم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
آنگاه كه آسمان مدينة النبى در غروب غمين زندگانى رسول خدا (صلى الله عليه وآله) سراسيمه پيكر گرامى اش را وانهاد و به شتاب، پذيراى سايه هاى ماتم افزاى «سقيفه» گشت و آنگاه كه ديدگان ماتمزده بنى هاشم به دور از پناهى استوار و در كمينگاه انتقامجويان، دهشت را بارور شد همان زمان، آغاز عصرى از زندگانى على (عليه السلام)، ايمان آورنده نخست و يگانه شايسته خلافت، بود كه در نقل ناقلان و گفتار محاوران به دوران «سكوت» نام يافت. بدينسان، كرانه هاى تاريخى آن دوران كه «مظلوميت» را پيام مى داد در سكوت و تحريمى فراگير از سوى تاريخنگاران، در هاله هاى ابهام فرو مى رفت و تاريخنگرى عرصه هاى حساس آن دوره را سخت به پيچيدگى مى آميخت. انگيزه ها و زمينه هاى تحميل «بيست و پنج سال سكوت» و رمز و راز پذيرش آن از سوى امير مؤمنان (عليه السلام) گسترهاى وسيع از مباحث تاريخ صدر اسلام را در بر داشته و برانگيزنده مسائلى چند بوده كه هرگونه رهيافتى بر آنها پديدآور نگرشى خاص بر سيره على بن ابى طالب (عليه السلام)خواهد بود. اينكه «على (عليه السلام) با تحمل اين سكوت ناخواسته، چگونه ارتباطى را با جامعه اسلامى پيشه ساخت» پرسشى زاده از ابهام حقيقت اين سكوت و زاينده مسائل بنيادين ديگر است. در اين نگارش، اميد آن داريم تا با گذرى به اختصار، ماهيت رخدادهاى دوران بيست و پنج ساله سكوت امام (عليه السلام) را كشف نماييم و بر چهره هاى اين سكوت آگاهى يابيم. ناگفته پيداست كه ورود به جزئيات حوادث عصر ياد شده در فرصت اين سطور نمى گنجد و بررسى كامل اين مسأله از عهده راقم برون است. از اين رو، با مرورى گذرا بر اين وقايع، برآنيم تا به دور از هرگونه پيش فرض، بر نگرشى تاريخى بسنده نماييم.
پژوهشى در زمینه آیه ‏الاکمال
نویسنده:
احمد فقیهى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
در بخش اول اين نوشتار، كه در شماره 24 به محضر اهل معرفت تقديم گرديد، در زمينه مفردات آيه سوم از سوره مباركه مائده، تقديم «اليوم» بر «لكم»، نكاتى درباره «اكمال» و «اتمام»، معترضه بودن بخشى از آيه، ارتباط و هماهنگى بين دو بخش «اليوم» در آيه و منظور از آن در آيه مزبور، هم چنين نكاتى در باب روزنه اميد كافران، برداشته شدن زمينه ترس و اكمال دين مطرح گرديد. اكنون در ادامه سخن، بحث را درباره اكمال دين ادامه مى دهيم و سخن را در ديگر موضوعات پى مى گيريم.
خاتمیت در ولایت از منظر عرفان و دین، با تکیه بر آراء ابن عربی
نویسنده:
مهین عرب
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
بی شک یکی از ارکان دین ولایت است، تا آنجا که اعتقاد به ولایت باطن دین و سر قبول عبادات تلقی شده است و منقول است که: «لاتقبل الاعمال الا بالولایه». در عرفان اسلامی ولایت باطن و رکن جمیع کمالات انسانی و سرآغاز رسیدن به مراتب عالی کمال است. هجویری، عارف بزرگ، در اهمیت ولایت گفته است: «بدان که قاعده و اساس طریقت و معرفت حق جمله بر ولایت و اثبات آن است.» (کشف المحجوب، 1382، ص 265). بر اساس نصوص شریفه، بالاترین درجه ولایت فقط از آن حق تعالی است: «انما ولیکم اله ... »، و سایر ولایات جلوه ای است ساری از این چشمه ازلی. اگر چه در شاخه های مختلف علوم اسلامی بحث های مستوفایی در باب ولایت صورت گرفته است، لیکن در این میان یکی از مهم ترین مباحث بدیع، به ویژه از دیدگاه عرفانی، مبحث خاتمیت ولایت است که هنوز هم محل مناقشه و معرکه آرا اهل ذوق و صاحب نظران می باشد. در این مقاله پس از بررسی گذرای معنا و مراتب ولایت، آراء ابن عربی خصوصا در مبحث ختم ولایت و خاتم الاولیا به اجمال نقد و بررسی و سپس با تکیه بر نقل، تاکید مجددی بر اعتقادات ولایی شیعی می شود.
صفحات :
از صفحه 25 تا 44
مبانی و روش تفسیری حضرت زهرا (س)
نویسنده:
سمانه نوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بحث روش تفسیر قرآن در قرن اخیر از بحث های مطرح در حوزه دینی می باشد. نظرات و آراء فراوانی در این زمینه از سوی قرآن پژوهان و مفسران ارائه شده است که هر کدام برای نظر خود به دلائلی استناد کرده اند.ائمه (ع) به عنوان رهبران دینی ما که خود قرآن ناطق می باشند، طلایه داران تفسیر قرآن بودند. در این پایان نامه به روش و سبک تفسیری حضرت فاطمه زهرا (س) پرداخته شده است که در فصل اول جایگاه تفسیر در عصر ایشان و دانش قرآنی حضرتفاطمه زهرا (س) اشاره شده و در فصل دوم به استقراء آراء تفسیری و غیر تفسیری ولی مرتبط با تفسیر قرآن و همچنین استنادات قرآنی حضرت فاطمه زهرا (س) پرداخته شده است. در فصل سوم مبانی تفسیر از دیدگاه حضرت فاطمه زهرا (س) مطرح شده و در فصل چهارم روش و قواعد تفسیری به کار برده شده توسط حضرت فاطمه زهرا (س) استخراج شده و در فصل پنجم نیز پس از معرفی اجمالی 7 تفسیر معاصر میزان اهتمام این تفاسیر به روش و قاعده مورد استفاده حضرت فاطمه زهرا (س) بررسی شده است.
سُدّی کبیر و اقوال او در تفسیر براساس تفسیر مجمع البیان و المیزان
نویسنده:
علی تفریحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ابو محمد اسماعیل بن عبد الرحمن بن ابی کریمه معروف به سُدّی کبیر، از مفسران امامیّه و از اصحاب سه تن از ائمه اطهار؛ حضرت سجاد، امام محمد باقر و امام جعفر صادق علیهم السلام به شمار می‌رود. سدّی از جمله تابعین و تریبت شدگان مدرسه کوفه است که علاوه بر تفسیر، عالم به حدیث و آشنا به وقایع و حوادث تاریخی بوده است. وی درعلم قرائتنیز صاحب نظر بوده است. او را در تفسیر می‌توان در ردیف مجاهد و قتاده به شمار آورد. توجه فریقین، مخصوصاً مفسّرین اهل سنّتبه تفسیر او، یکی از وجوه برجسته این مفسّر بزرگ شیعی است تا آنجا که سیوطی، تفسیر او را بهترین تفسیر دانسته است. عموم علمای عامه، سدّی را صدوقو موثّق می‌دانند؛ امّا از دیدگاه رجالی شیعه، وی مجهول الحال است. سُدّی در تفسیر خود از روش‌های تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر قرآن با سنت، تفسیر قرآن با نظر صحابه، تفسیر قرآن با نظر تابعین و تفسیر قرآن با عقل و اجتهاد خویش بهره برده است. در این تحقیق ابتدا، زندگی و شخصیت سُدّی کبیر و مبانی، اصول و روش تفسیری وی با استفاده از منابع مختلف رجالی، حدیثی و تفسیری مورد کنکاش و تحلیل قرار گرفته و سپس به جمع‌آوری و بررسی آراء تفسیری او که مورد عنایت دو مفسّر بزرگ عالم تشیّع؛ علامه طباطبایی و امین الاسلام طبرسی بوده پرداخته شده است.تحقیق حاضر در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم و تدوین گردیده است.
  • تعداد رکورد ها : 965