جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 202
نسبت «ارواح مهیمین» با «قلم اعلی» در عرفان ابن عربی و حکمت متعالیه
نویسنده:
مهدی زمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«مهیمین» عنوانی است که در مکتب ابن عربی و حکمت متعالیه در مورد ارواح یا فرشتگانی به کار رفته که از شدت عشق به خداوند در جلال الهی متحیر و به تسبیح او مشغولند و از خود و آفرینش جهان و انسان بی خبرند و بنابراین روح محض اند و تنها از روی توسع به آنان ملائکه گفته می شود.بدین سان آنان به سجده در برابر آدم مکلف نبوده اند و به همین دلیل گفته شده که مراد از «عالین» درآیه «قال یا ابلیس ما منعک ان تسجد لما خلقت بیدی استکبرت ام کنت من العالین» (ص:37) همین ارواح هستند. البته گاهی به این ارواح، «کروبیون» نیز گفته شده و بعضی از اندیشمندان حکمت متعالیه آن ها را با «انوارقاهره» درحکمت اشراق تطبیق نموده اند. این ارواح در اثر «تجلی بنفسه لنفسه» حق تعالی و از مرتبه «عماء» و به مدد «نفس رحمانی» مورد «آفرینش»، یا به تعبیر دقیقتر «ابداع» قرار گرفته اند. از میان طبقات عارفان، «افراد» را می توان مظاهر آنان ارواح دانست. این ارواح از جهتی برتر از قلم اعلی یا عقل اول قرار دارند اما از جهتی دیگر با آن هم رتبه هستند.هم چنین از دیدگاه برخی اندیشمندان مثل ملاصدرا این ارواح برتر از اهل جبروت هستند اما از دیدگاه قیصری بخشی از عالم جبروت به شمار می آیند.
صفحات :
از صفحه 243 تا 259
وحدت وجود از دیدگاه عین القضات همدانی
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
وحدت وجود به معنای اینکه خداوند موصوف به وجود است و هیچ یک از کائنات به وجود توصیف نمی شوند، در آثار عین القضات همدانی به خصوص در مکاتبات وی، بسیار مجال ظهور یافته است. عین القضات با تاویلی بر آیه کریمه «ألا إنهمْ فی مرْیه منْ لقاء ربهمْ ألا إنه بکل شیْء محیط» (فصلت/54) کسانی را که از لقای پروردگار در شک هستند، کور می داند. کوران کسانی هستند که احاطه خداوند بر تمامی موجودات و از جمله بر وجود خود را نمی بینند؛ چه اگر این احاطه را می دیدند، مشاهده می کردند که خود جلوه ای از خداوند هستند. از نظر وی خداوند به واسطه احاطه ای که بر مظاهرش دارد، هم مرکز است و هم محیط. بنابراین تنها حق تعالی موجود است؛ اما نه به آن معنی که کائنات، سراب باشند. بلکه آنها جلوه های گوناگون وجود واحد هستند که قاضی آنها را گاهی حادث نامیده است. خداوند قدیم است به این معنی که فراتر از زمان است و همچنان که در ازل، خدا بود و چیزی با او نبود، در ابد و در حال نیز به همان گونه است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 51
سبع هشتم، حقیقتی اسرارآمیز تا تعبیری طنزآمیز (بررسی معنای اصطلاحی «سبع هشتم» در ادبیات عرفانی)
نویسنده:
فاطمه عسکری ,سیدحسین سیدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
حقیقت انسان به لحاظ ادراک و آگاهی دریایی عمیق و ژرف است که انسان بالقوه توانایی دستیابی به دیگر سطوح آگاهی و ادراک را دارد و چگونگی بازتاب و بحث در آن از جایگاه گسترده و وسیعی در میان تعابیر و مفاهیم گوناگون قرآنی، و به ویژه در زمینه ادبیات عرفان اسلامی برخوردار است. در برخی از شواهدی از آثار ادیبان و سالکان، واژگانی چون: «سبع هشتم» دیده می شود که تاکنون چگونگی معنای اصطلاحی و مفهومی آن محل بحث و اختلاف بوده است. ازطرف دیگر، بررسی این مدخل، به عنوان یک اصطلاح عرفانی و ادبی مورد توجه و تحقیق فرهنگ نامه های اصطلاحی و عرفانی نبوده است. هدف از این تحقیق، آن است که با مطالعه نمونه موردی در معنای لغوی، و به ویژه اصطلاحی و مفهومی مدخل «سبع هشتم» اثبات و تحلیل چگونگی جایگاه آن در زمینه ادبیات عرفانی، بتواند به نوعی اهمیت توجه و ذکر این مدخل را در فرهنگ نامه ها و لغت نامه ها، به ویژه در زمینه اصطلاحات عرفانی معاصر متذکر شود.
صفحات :
از صفحه 51 تا 80
بررسی معانی سفر آفاقی و دستاوردهای آن از منظر  عرفای مسلمان
نویسنده:
وحیده فخارنوغانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
در عرفان اسلامی با استناد به آیه شریفه «سنریهم آیاتنا فی الآفاق و فی‏ أنفسهم حتى یتبین لهم أنه الحق» سفر به دو مرتبه «سفر آفاقی» و «سفر انفسی» تقسیم شده است. سفر آفاقی عبارت از سفری است که طی آن مسافر و سالک به سیر و سلوک در عوالم ظاهری و مراتب بیرون از نفس انسان می پردازد. در مقابل این سفر ظاهری، سفر باطنی است که در آن انسان سالک به سیر و سلوک در مراتب نفس خویش می پردازد و از آن جا که تمامی مراحل این سفر در نفس سالک و نه بیرون از آن محقق می گردد از آن به سیر انفسی تعبیر می گردد.از منظر برخی از عرفا، سفر آفاقی به دلیل تقدم وجود مرتبه آفاق بر انفس و ظهور تفصیلی آیات حضرت حق در مرتبه آفاق، بر سفر انفسی تقدم دارد. هر چند در نگاه اولیه، رایج ترین معنایی که از سیر در آفاق در متون عرفانی مطرح شده است، سیر و سفر در شهرها و مناطق مختلف است اما به نظر می رسد که معانی دقیق تر و عمیق تری از سیر در آفاق در عرفان اسلامی قابل طرح است. در این مقاله ضمن بیان معنای رایج و متداول از سیر آفاقی و اشاره به دستاوردهای آن در مسیر سلوک معنوی، تلاش شده است تا با استناد به مبانی هستی شناسانه در عرفان اسلامی و نیز توجه به معانی عمیق تری که آیه شریفه بدان اشاره دارد، مراتب دیگری از سیر آفاقی در عرفان اسلامی مطرح شود.
صفحات :
از صفحه 121 تا 141
بازتاب هنری اندیشه دینی در هفت چکامه نخست دیوان خاقانی
نویسنده:
محمدحسین کرمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: اندیشه دینی,
چکیده :
دین اسلام و قرآن کریم منبعی فیاض و پایان ناپذیر برای شاعران و نویسندگان مسلمان بوده و هست. و همگان بیش و کم و مستقیم و غیرمستقیم از آن برخوردار شده اند. یکی از شعرای توانای زبان فارسی که به شیوه ای بسیار هنرمندانه از این منبع فیاض برخوردار شده و مفاهیم دینی و قرآنی فراوانی را در اشعار خویش آورده است، خاقانی شروانی است. نگارنده در این مقاله، به عنوان نمونه، هفت چکامه نخست دیوان او را مورد بررسی قرار داده و میزان بهره وری شاعر را از اندیشه های دینی و قرآنی و بازتاب هنری این اندیشه ها را نشان داده و برای پرهیز از طولانی شدن مقاله، کوشیده است که از توضیح مفصل خودداری کند و برای استفاده بیشتر خوانندگان، آنان را به سوی منابع کاملتر راهنمایی نماید.
صفحات :
از صفحه 95 تا 120
امیرالمومنین علی علیه ‌السلام وجهه جاودانه
نویسنده:
محمدیوسف نیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
تاثیر و تجلی حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام در عالم عرفان اگر چه از خورشید آشکارتر است اما از ظریفترین مباحث عالیه معرفت و حکمت بشمار می رود. آنچه که این حضور شگفت انگیز را به روشنی توصیف می کند یکی از القاب آن حضرت است یعنی وجه الله می باشد منظور اجمالی از این لقب شریف این است که وجود مقدس آن حضرت وسیله توجه و تقرب ارباب عرفان و ایقان به مقام احدیث است. هر سالکی به اعتبار نورانیت قلبی و مرتبه معنوی ارتباطی ویژه با این وجهه جاودانه دارد. این ارتباط را در چهار مقوله می توان مطالعه کرد: اتباع، مواجهه روحانی، نسبت معنوی یا تولد ثانوی و حکمت علوی. مقصود از اتباع پیروی عقل معادی از امیرالمومنین (ع) است. از نمونه های جالب اتباع جریان گسترده سیاسی و فرهنگی فتوت در تاریخ اسلام است. مواجهه روحانی پدیدار شدن مکاشفاتی است که به نوعی با امیرالمومنین (ع) مربوط است. نسبت معنوی یا تولد ثانوی تغییر و تحول بنیادی در هویت سالک به برکت ولایت علوی است و مقصود از حکمت علویه اقتباس نور حکمت از مشکات ولایت آن حضرت است که از نمونه های برجسته آن ظهور حکمت علویه در قرن دوازدهم توسط سید قطب الدین محمد نی ریزی است.
صفحات :
از صفحه 141 تا 162
معناشناسی کینونت عقلی جمعی نفس و تبیین آن در فلسفه‌ی صدرالمتألهین شیرازی
نویسنده:
محمد خسروی فارسانی، فروغ رحیم‌پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مسأله‌ی نحوه‌ی وجود نفس در عالم طبیعت، قبل از آن و پس از آن، از جمله مسائل مهم در فلسفه‌ی صدرا است. او معتقد است که وجودِ نفس قبل از حدوث در عالم طبیعت، به‌نحو کینونت عقلی جمعی است، اما وجود دنیوی‌اش وجودی است حادث، به‌نحو حدوث جسمانی و همراه با حدوث بدن. او نفس بشری را دارای یک وجود سِعی می‌داند و تمامی مراتب وجود نفس در قوس نزول تا تحقق در عالم طبیعت و همچنین پس از آن، در قوس صعود تا نیل به درجه‌ی تجرد تام را مراتب این وجود سعی می‌شمارد. این مقاله از میان تمام مراتب وجود نفس، قصد بررسی اولین مرتبه‌ی وجودی آن را در ابتدای قوس نزولی دارد، که از سوی صدرا، کینونت عقلی جمعی نفس نامیده شده است و در صدد است تا نحوه‌ی وجود نفس را در این مرتبه روشن سازد. روش این مقاله پژوهشی-تألیفی است و از جمله نتایج آن، بیانسازگاری این نظریه‌ی صدرا با مبانی فلسفی او و هماهنگی آن با آیات و روایات است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 72
مرگ اختیاری از دیدگاه ابن‌سینا و سید حیدر آملی
نویسنده:
محمدباقر عباسی، محسن مردانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مسأله‌ی مرگ اختیاری و قیامت انفسی و کیفیت تحقق آن از جمله مسائلی است که مورد توجه عرفا و حکما بوده است. مرگ اختیاری، که به معنای قطع علاقه و تعلق از ماسوی‌الله و توجه تام به خداوند متعال است، دارای مراتب و درجات و نیز نتایج و ثمراتی است که در این نوشته تحلیل می‌شود. رویکرد ابن‌سینا و سید حیدر آملی، که به دو مکتب مختلف فکری تعلق دارند، از این جهت دارای اهمیت است که با مقایسه‌ی دو رویکرد مذکور و بیان وجوه اشتراک و افتراق آن‌ها، تفسیر روشن‌تری از مرگ اختیاری به دست می‌آید. ابن‌سینا با تجزیه و تحلیل قوای نفس ناطقه و اتحاد با عقل فعال، مراتبی از تجرید یا مرگ اختیاری را مستدل کرده است. اما سید حیدر آملی با طرح مسأله‌ی فنا و اقسام و درجات آن، درجات مختلف مرگ اختیاری را تببین کرده است.
صفحات :
از صفحه 147 تا 162
برخورد متشرعان اسلامی و فلسفه با مساله عرفان
نویسنده:
امین روشن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
از ديرباز عرفان و تصوف مـورد حمـلات شـديد متـشرعان دينـی و در برخـی مـوارد بـا تعرّضات فلاسفه روبرو شده است و چه از لحاظ برخـورد تئـوريكی، چـه از لحـاظ فيزيكـی، بی مهری فراوانی را متحمل گرديد، كه ركود ظاهری عرفان را در ادوار مختلف شـاهد هـستيم، اما در اين بين برخی متشرعان دينی و فلاسفه ديدگاه های دوگانه ای با پديده عرفان داشته انـد و كما فی السابق دارند ولی اغلب موارد علی رغم مخالفت شديد با عرفان، انديشه های عارفانه را پشتوانه قدرت تفكر خويش ساخته و نه تنها از آن سود جسته، بلكه جهت تكامل بخشيدن بـه انديشه های فلسفی و دينی خويش دست به اصلاحات مفيدی زده اند، نوشته حاضـر در جهـت شناساندن پی رنگ عرفان و عوامل مبارزات شريعت بـا طريقـت و بيـان ديـدگاه هـای دوگانـه متشرعان و فلاسفه ترتيب يافته است كه در خلال آن به نظريات برخـی فقهـا و فيلـسوفان بـه ظاهر مخالف كه متابعت از انديشه ها عرفـانی را سـرلوحه ضـمير خـويش سـاخته انـد را بيـان می كند.
صفحات :
از صفحه 165 تا 192
روی‌کرد پدیدارشناسانه‌ی سید حیدر آملی و رودلف اتّو به «امرقدسی»
نویسنده:
فاطمه فرضعلی، مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه شیراز,
چکیده :
آن چه پدیده ی دین را از سایر پدیده ها متمایز می سازد قداست آن است. موضوع اصلی این نوشتار بررسی روی کرد پدیدارشناسانه ی دو اندیشمند دین شناس خداباور مسلمان و مسیحی، یعنی سید حیدرآملی و رودلف اتو (1869-1937) به «امر قدسی» است. برای رسیدن به نقاط اشتراک و امتیاز آن ها، ابتدا به تبیین فرآیند پدیدارشناسی و اقسام نگرش پدیدارشناسانه، به ویژه نگرش عاطفی و عقلانی به پدیده ی قدسی، پرداخته ایم. دیدگاه ها و انتقادهای صاحب نظران بررسی شده و در انتها، تفاوت ها و شباهت های رهیافت پدیدار شناسانه ی آن دو درباره ی «امرقدسی» ارائه گردیده است. در این تطابق، روشن می شود که هردو با تحویل گرایی مخالف اند و امر قدسی را «خودآشکار» می دانند، ولی بر خلاف نگرش صرفا عاطفه گرایانه ی اتو، سید حیدر هر دو نگرش عقلانی و عاطفی به «امر قدسی» را به گونه ای کامل تر و بدون تعصب دینی، ارائه داده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 80
  • تعداد رکورد ها : 202