جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 202
علم و معرفت از دیدگاه ابن عربی
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
از دیدگاه ابن عربی و بنابر نظریه خلق مدام، «علم» تجلی دائم خداوند بر دل هایی است که سرگرمی های دنیا آنها را محجوب نکرده باشد. علم حقیقی همراه با عمل است و نتیجه آن «بهشت معنوی» است. از نظر وی مقام علم، الهی و مقام معرفت، ربانی است؛ بنابراین علم برتر از معرفت است. عارف فقط محل شهود اسم «رب» خداوند است؛ اما عالم آن است که خداوند با ذات و الوهیت خود در او تجلی کرده است، پس تمام اسمای الهی را شهود می کند. بر اساس این تفاوت است که معرفت از عالم خلق و علم از عالم امر است. و نیز عارف دارای احوال عرفانی است، به خلاف عالم که آن احوال در او ظهور نمی کند؛ بلکه دارای مقامات ثابت است. عارفان موحد هستند؛ اما عالمان- گرچه از جهت عارف بودن موحدند- دارای «علم نسب» اند؛ تنها عالمان اند که علم احدیت کثرت و احدیت تمییز دارند.
صفحات :
از صفحه 19 تا 41
تسبیح ظاهر و مظهر و مراتب تشکیکی آن
نویسنده:
فاطمه طباطبایی، الهام غیور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با توجه به جایگاه عظیم تسبیح در قرآن اعم از تسبیح خداوند و مخلوقات، با طرح دو ساحت «ذات» که از هر گونه قیدی مبراست و «ظهور» که دربردارنده هر گونه صفات و کمالات مخلوقات است، کوشش می شود تا کیفیت تسبیح همه موجودات، مراتب تشکیکی آن، تسبیح انسان کامل و تفاوت آن با تسبیح سایر مظاهر تبیین گردد و نیز به شرح تنزیه و تشبیه و تنزیه از تنزیه و یا تسبیح از تسبیح که همان «یسبح بحمده» است پرداخته شود.
صفحات :
از صفحه 85 تا 113
رویکرد پدیدارشناسانه سید حیدرآملی و رودلف اتو به «امر قدسی»
نویسنده:
فاطمه فرضعلی, مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
آن چه پدیده دین را از سایر پدیده ها متمایز می سازد قداست آن است. موضوع اصلی این نوشتار بررسی رویکرد پدیدارشناسانه دو اندیشمند دین شناس خداباور مسلمان و مسیحی، یعنی سید حیدرآملی و رودلف اتو (1937-1869 ) به « امر قدسی » است. برای رسیدن به نقاط اشتراک و امتیاز آن ها، ابتدا به تبیین فرآیند پدیدارشناسی و اقسام نگرش پدیدارشناسانه، به ویژه نگرش عاطفی و عقلانی به پدیده قدسی، پرداخته ایم. دیدگاه ها و انتقادهای صاحب نظران بررسی شده و در انتها، تفاوت ها و شباهت های رهیافت ارائه گردیده است. در این تطابق، «امرقدسی » پدیدار شناسانه آن دو درباره « خودآشکار » روشن می شود که هر دو با تحویل گرایی مخالف اند و امر قدسی را می دانند، ولی بر خلاف نگرش صرفا عاطفه گرایانه اتو ، سید حیدر هر دو نگرش را به گونه ای کامل تر و بدون تعصب دینی، ارائه «امر قدسی » عقلانی و عاطفی به داده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 80
تفکیک گوهر و صدف دین از یکدیگر، مقدمه‌ای برای کثرت‌گرایی دینی؛ بررسی دیدگاه سیدحیدر آملی
نویسنده:
خدیجه تبریزی ، حسن یوسفیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تفکیک گوهر و صدف دین از یکدیگر مسئله‌ای است که طیف وسیعی از کثرت‌گرایان برای پی‌ریزی دیدگاه کثرت‌گرایانۀ خود از آن سود جسته‌ و آن را به عرفای مسلمان مستند ساخته‌اند. سید حیدر آملی یکی از پیشگامان عرفان اسلامی است که اهتمام خاصی به تفکیک گوهر دین از صدف آن دارد، زیرا آرمان آشتی دادن شیعیان دوازده‌امامی با متصوفه راستین را در سر می‌پروراند و کلید این قفل را در رتبه‌بندی معارف الهی و تکالیف دینی شرعی می‌یابد. ازاین‌رو اغلب آثار وی حول محور تبیین گوهر دین نگاشته شده و تعابیر دیرآشنای «ظاهر و باطن دین» و «شریعت، طریقت و حقیقت»‌ کاربرد گسترده‌ای در آن‌ها دارد. درعین‌حال سید به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم کثرت‌گرایی درون‌دینی و برون‌دینی را نفی می‌کند. بررسی ابعاد گوهر و صدف دین از نگاه ایشان و چگونگی تفکیک آن‌ها از یکدیگر که موردتوجه این نوشتار است، به‌روشنی نشان می‌دهد که اعتقاد به این تفکیک، لزوماً به معنای اعتقاد به کثرت‌گرایی نخواهد بود.
صفحات :
از صفحه 89 تا 109
اسرار اعداد و تطبیق آن با عوالم هستی در اندیشه‌ی علامه سید حیدر آملی (ره)
نویسنده:
رشید فریدپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سید حیدر آملی (ره) یکی از بزرگ ترین عرفای جهان اسلام و نماینده برجسته ی عرفان ناب شیعی است.نظرات وی در زمینه های مختلف سرشار از نکات عالمانه و لطایف عارفانه است. از جمله موضوعاتی که سید حیدر با دیدگاه خاص خود به آن پرداخته، بحث از اسرار اعداد و تطبیق آن با عوالم صوری و معنوی می باشد.از نظر او در تمامی اعداد حکمتی بالغ و اسراری دقیق نهفته شده و اساسا در ذات هر عدد سرّی است که در اعداد دیگر نمی باشد. سید حیدر (ره) اسرار برخی اعداد از جمله: یک، سه، هفت، دوازده، نوزده و ... را تبیین نموده و سپس به تطبیق این اعداد با عوالم صوری و معنوی و دیگر عوالم هستی می پردازد.ایشان معتقد است اسرار و حقایق موجود در اعداد، نوعی نگرش جهانشناسانه ی مبتنی بر هستی شناسی را در برابر اندیشه ی ما قرار می دهد که آشکار کننده ی نوع خاصی از معرفت شناسی نیز می باشد.طرح مباحث تثلیث معرفت شناسی، از جمله مباحث مهم و قابل توجهی است که علامه سید حیدر در باب معرفت شناسی ارائه می دهد و در آن نگرش خاص خود را نمودار می سازد.از آثار و پیامد های نظریه سید حیدر (ره) در باب معرفت شناسی پیوند تشیع و تصوف و برطرف شدن نزاع ظاهری بین شیعه و صوفی است که از مهم ترین اهداف و آرمان های وی محسوب می شود.مساله اصلی این تحقیق، بررسی آراء و نظرات سید حیدر آملی (ره) در باب اسرار و حقایق اعداد و هستی شناسی آن و هم چنین تحلیل و تبیین نحوه ی ارتباط اعداد با عوالم صوری و معنوی و چگونگی تطبیق آنان با عوالم هستی است.
گوهر و صدف دین از دیدگاه عارفان مسلمان و سنت گرایان استعلایی (با تأکید بر دیدگاه سیدحیدر آملی و فریتیوف شوان)
نویسنده:
خدیجه تبریزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بحث از «گوهر و صدف دین» یکی از موضوعات رایج در دین‌پژوهی نوین است که در بسیاری از مباحث مطرح در این حوزه، نقشی مبنایی و محوری دارد. این بحث در گذشته نیز ذیل عناوینی همچون «شریعت، طریقت و حقیقت»، «ظاهر و باطن»، «اصل و فرع»، و «پوست و مغز (قشر و لبّ)» مطرح بوده است.در میان عالمان و متفکران جهان اسلام، عارف شیعی،‌ سیدحیدر آملی یکی از شاخص‌ترین کسانی است که به این بحث پرداخته‌اند. وی از همه اصطلاحات یادشده، در این بحث بهره گرفته؛ اما تعبیر سه‌گانه نخست، در آثار او پرکاربردتر است. علت آن نیز این است که نگاه تثلیثی بر کل نظام فکری سید سایه انداخته است. وی همچنین ضمن تقسیم هرکدام از اصول و فروع دین به پنج قسم، تفسیر خاص هر کدام از اهل شریعت، طریقت و حقیقت را از این آموزه‌ها متمایز از دیگری می‌داند؛ با این تأکید که هیچ‌گاه افراد گروه‌های بالاتر، اعتقادات و اعمال مربوط به گروه‌های پایین‌تر را کنار نمی‌گذارند.فریتیوف شووان یکی از پیشگامان جریان موسوم به «سنت‌گرایی» است؛ جریانی فکری که همه آموزه‌های اساسی آن را می‌توان با نگاه مورد نظرِ این نوشتار بازخوانی کرد. مقصود این گروه از سنّت «حقایق همیشگی و همه‌جایی» است. در واقع،‌ سنت گوهری است که در زمان‌ها و مکان‌های گوناگون، صدف‌‌های مختلفی آن را احاطه کرده‌اند. به گفته شووان، اکتشاف حقایق یادشده، به دست گروه‌های زیر انجام می‌گیرد: عارفان ، روحانیون و حکیمان الهی. سنت‌گرایان همچنین بر وحدت متعالی ادیان تأکید می‌ورزند. بر اساس این آموزه، ادیان موجود در باطن و گوهر با یکدیگر وحدت دارند؛ اما در سطح ظاهر و از نظر صدف، هیچ دینی دارای اعتبار مطلق نیست. همچنین، از نظر شووان، همه ادیان دارای ظاهر و باطنی هستند؛ باطن چون از امر مطلق سرچشمه می‌گیرد، مقتضیات نامحدودی دارد؛ اما ظاهر امری نسبی است و بنابراین مقتضیات آن هم محدود است. شووان به بررسی عوامل صدف‌ساز نیز پرداخته و برای مثال، برخی از خصلت‌های اعراب را در شکل‌گیری صدف اسلام موثر می‌داند.لایه‌بندی دین، ارائه تعریفی مشابه از حقیقت و سنت، وجود اصطلاحاتی مشترک، و دسته‌بندی انسان‌ها متناظر با تقسیم دین به سه‌لایه، از شباهت‌های میان دو دیدگاه یادشده است. از میان تفاوت‌های دو مکتب نیز می‌توان موارد زیر را برشمرد: سیدحیدر برخلاف شووان، بحث گوهر و صدف دین را مقدمه‌ای برای کثرت‌گرایی دینی نساخته است. همچنین آنچه شووان و سنت‌گرایان از سنت مراد می‌کنند، و از گوهر بودن آن سخن می‌گویند، فراتر از ادیان رایج است. سخنان سید در بحث مربوط به گوهر و صدف دین، برخلاف بیانات شووان، بسیار تفصیلی و ناظر به همه اصول و فروع دین است. سرانجام سید بر پای‌بندی به شریعت (و نیازمندی دائمی به صدف) تأکید می‌ورزد؛ اما در آثار شووان چنین تأکیدی دیده نمی‌شود.
یگانگی نفس و بدن در اندیشه اهل معرفت
نویسنده:
محمد میری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حکمای مشائی به دوگانگی نفس و بدن معتقد بوده و درمقابل، در حکمت متعالیه، سخن از یگانگی نفس و بدن است. نوشتار پیشرو نگاه اهل معرفت به این مسئله را بررسی کرده و نشان می دهد که عارفان، قرن ها پیش از صدرالمتألهین، یگانگی نفس و بدن در وجود انسانی را باور داشته اند. افزون بر تصریحاتی که از آنها در این موضوع به جا مانده است، بسیاری از مبانی و اصول عرفان نظری نیز مبنای یگانگی نفس و بدن را مورد تأکید قرار می دهد. کون جامع بودن وجود انسانی، آفرینش او بر صورت الهی و با دو دست حق متعال، احدیت جمع وجود انسانی بین روح و بدن، تطابق نسختین و مقام خلافت الهی انسان، برخی از این مبانی عرفانی است که مبتنی بر مسئله یگانگی نفس و بدن می باشد. نوشتار پیشرو به بررسی چگونگی تلازم هرکدام از مبانی مزبور با یگانگی نفس و بدن می پردازد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 143
توحید و نسبت آن با علم و عمل
نویسنده:
محمود یوسف‌ثانی، محمد کوکب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پژوهش حاضر متکفل بررسی معنا و مفهوم توحید و ربط و نسبت آن با علم و عمل است. عرفان اسلامی به دو پرسش کلیدی «توحید چیست؟» و «موحد کیست؟» در دو حوزه عرفان نظری و عرفان عملی پاسخ می‌دهد. در عرفان نظری، حاقّ معنای توحید آشکار می‌شود و در عرفان عملی به‌ تبلور این معنا در عینیت خارجی توجه می‌شود. در این پژوهش تلاش گردیده است تا به این دو پرسش اساسی – که درواقع پرسش از نسبت علم و عمل با یکدیگر و این هر دو با مفهوم توحید است – ضمن تبیین مراتب تشکیکی توحید و موضع و جایگاه علم و عمل در هریک از این مراتب، پاسخ داده شود.
صفحات :
از صفحه 243 تا 265
عرفان شریعت: از تعارض تا گفتگو گونه شناسی ارتباط میان عرفان و شریعت
نویسنده:
علی شیخ الاسلامی، ابوالفضل تاجیک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رابطه میان عارفان و متشرعین - به نمایندگی فقها - در طول تاریخ تمدن اسلامی، رابطه‌ای پر فراز و نشیب بوده است. تلقی عارفان از شریعت نیز به همین منوال با نوسانات مختلفی همراه بوده است. برخی از اهل تصوف، حقیقت را همان شریعت می‌دانند (وحدت‌انگاران) و برخی دیگر حقیقت را ورای شرع و قانون می‌انگارند و حضور شریعت را مخلّ ظهور طریقت و تصوف می‌دانند (معارضان). برخی گروه‌های دیگر نیز با اصالت دادن به هر یک از دو گفتمان، معتقدند نبایستی هیچ‌یک در حریم دیگری ورود کرده و هر یک متکفل سامان دادن به بخشی از نیازهای این‌جهانی و آن‌جهانی فرد است (استقلال‌اندیشان). گروه دیگری نیز فارغ از آنکه خود به کدام‌یک از دو گروه وحدت‌اندیش یا استقلال‌اندیش معتقدند، در پی ایجاد گفت‌و‌گو میان این دو گفتمان پرقدرت فرهنگ و تمدن اسلامی‌اند و معتقدند چنانچه بتوان با گفت‌و‌گو و برقراری آتش‌بس میان این دو گروه پتانسیل‌های موجود در هر یک را به فعلیت رساند، فرهنگ و تمدن اسلامی شاهد یک جهش عظیم رو به جلو، هم در جهات مادی و هم در سمت‌و‌سوی معنوی خواهد بود (گفتگو). این مقاله می‌کوشد تا آرای جریانات مختلف فکری اسلامی را ذیل یکی از این چهار گروه دسته‌بندی نماید.
صفحات :
از صفحه 51 تا 73
انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و مولانا
نویسنده:
خلیل بهرامی قصرچمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان کامل، حقیقت الهی، نقاوه آفرینش؛ جام گیتی‌نما و مظهر عنایت رحمانی است. شناخت وی، آشنایی با ناخدای کشتی عالم وجود، در مسیر حیات ابدیت و صمدیت است(بیان وضرورت). پژوهش و درک ویژگی‌های او، از فراز و نشیب آرای عارفان، و تطبیق و قضاوت در آن‌ها تفرقه‌زدگان دیار فرقانی را، به کوثر قرآنی سوق خواهد داد(هدف). در این تتبع، مسئله و فرض آن است که: آیا با بررسی آرای مولانا ازشرق ولایت انسانی، و ابن‌عربی از غرب آفاق عقلانی اسلامی، می‌توان تأثیرپذیری مولانا را از نظریه انسان کامل محی الدین اثبات کرد؟ یا خیر؟ درحالی‌که، مدت مدیدی بین آن دو، برزخی لایبغیان حائل بوده است؛ و در اواخر عمر، در حد دیار عاشقان، (ایران)، باهم برخورد کرده‌اند! دراین‌باره گرچه بخردان و عاشقان بسیاری در مکتوبات خود چراغ‌داری راه سالکان کرده‌اند؛ و مشترک و مختلف سخن رانده‌اند(پیشینه)؛ ولی یک نکته اینکه؛ مفهوم انسان کامل تبادر وجدان هر دو بوده است؛ و صرف مشاهده برخی تشابهات در مفهوم انسان کامل در آرای آن دو، نمی‌تواند مؤید اثرپذیری کامل مولوی از ابن‌عربی باشد. زیرا در صورتی می‌توانیم به وجود اقتباس صرف و تأثیر، یقین پیدا کنیم که خصوصیات کامل یک نظریه، در نظریه مقتبس مشاهده گردد.
صفحات :
از صفحه 18 تا 50
  • تعداد رکورد ها : 202