جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 595
شيخ صدوق روايتي را نقل کرده است که پيامبر اسلام (ص) يكي از نمازهاي چهار ركعتي را سهواً دو ركعت خواند، و مردم به او ياد آور شدند و حضرت نماز را دوباره خواند. آيا اين روايت صحيح است يا نه؟ اگر صحيح است آيا اين موضوع با عصمت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ مغاير نيست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
دربارة سهو نبي در نماز و يا اين كه روزي بر اثر غلبه خواب نماز صبح آن حضرت قضا شد، رواياتي آمده است؛[1] و صدوق نيز دربارة سهو نبي در نماز آورده اين روايت را آورده است: «ان الله تعالي انام رسوله عن صلاة الفجر و اسهاه في صلاته فسلم في ركعتين»؛[2] يعني خ بیشتر ...
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
بشارت های عهدین در مورد پیامبر اکرم (ص)
نویسنده:
محمد کاظم شاکر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیت ایران,
چکیده :
آموزه های قرآنی به صراحت بیان می کند که اهل کتاب پیش از اسلام، چشم انتظار ظهور پیامبری بزرگ در جزیره العرب بودند. همچنین بیان می کند که وقتی پیامبر اکرم (ص) ظهور کردند، او را چنان می شناختند که فرزندان خویش. این امر حکایت از آن دارد که در سنت شفاهی و مکتوب آنها اوصاف دقیقی از آن حضرت وجود داشته است. بنا به تصریح قرآن، حضرت عیسی (ع) آمدن پیامبر اسلام (ص) را با وصف احمد به پیروان خویش بشارت می داده است. از همه این موارد که بگذریم، بحث برانگیزترین ادعای قرآن این است که یهودیان و مسیحیان در تورات و انجیلی که در زمان نزول قرآن مورد استفاده اهل کتاب بوده است، به راحتی می توانستند اوصاف پیامبر و یارانش را دریابند. امروزه این سوال به صورت بسیار جدی مطرح است که با فرض این که کتاب مقدسِ موجود یهودی و مسیحی همان کتابی باشد که در زمان نزول قرآن رایج بوده است، این ادعای قرآن بر کدام بخش یا بخش هایی از کتاب مقدس منطبق است. در این مقاله، ضمن روشن کردن مصداق تورات و انجیل مورد اشاره قرآن، به تحلیل مواردی پرداخته شده که به صراحت یا اشارت در کتاب مقدس فعلی یهودیان و مسیحیان در مورد پیامبر گرامی اسلام (ص) آمده است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 134
تبارشناسی روایات طبی
نویسنده:
علی نصیری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
يکی از عرصه هايی که سنت به مفهوم عام و سنت نبوی به مفهوم خاص آن بدان اهتمام ورزيده، عرصه طب و بهداشت تن و روان است. در اين مقاله تلاش بر اين است كه به سوالاتی كه در زمينه اعتبار اين روايات مطرح است، پاسخ داده شود؛ نظير: روايات طبی با توجه به منبع و سند آنها در چه درجه ای از اعتبار قرار دارند؟ با فرض اعتبار منبع و صحت سند روايات طبی، معيار اعتبار آنها چيست؟ به عبارت روشن تر آيا اين دست از روايات را بايد بسان روايات فقهی از روی تعبد پذيرفت يا آن که مبنای پذيرش آنها اثبات پذيری بر اساس دستاوردهای قطعی علم است؟ آيا اساسا عرصه هايی همچون طب و بهداشت در قلمرو دين و رسالت پيامبر اکرم (ص) می گنجد يا نه؟ آيا با توجه به روايات طبی می توان قلمرو دين را تعريف کرد.
صفحات :
از صفحه 93 تا 112
حل تعارض روایات ذبائح اهل کتاب در جوامع حدیثی شیعه
نویسنده:
مجید معارف، حمید مدرسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
باب ذبائح اهل کتاب یکی از پراختلاف ترین ابواب فقهی شیعه است. در یک بررسی اجمالی پی می بریم که روایات این باب به چهار دسته تقسیم می شود، روایات نهی مطلق، روایات نهی از ذبیحه غیراهل کتاب، روایات حلیت ذبائح اهل کتاب به شرط تسمیه و روایات حلیت بی قید و شرط ذبائح اهل کتاب. تعارض روایات این باب به حدی است که به هیچ عنوان قابل جمع نبوده و مضامین آنها به هیچ عنوان با یکدیگر جمع نمی شود و باید یک طرف از روایات را بر دیگری ترجیح داد. با توجه به دستورات امامان معصوم علیهم السلام در حل تعارض روایات، پی می بریم که روایات حرمت اصل و مبنا بوده و روایات حلیت از روی تقیه صادر شده است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 24
توحید
عنوان :
نویسنده:
محمد بن علی ابن بابویه؛ مصحح: هاشم حسینی طهرانی
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
وضعیت نشر :
قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، موسسه نشر اسلامي,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «التوحید» تالیف شیخ صدوق محمد بن علی ابن بابویه است. موضوع کتاب روایات حضرت رسول خدا و ائمه اطهار، پیرامون توحید و شناخت ذات و صفات و اسماء و افعال خداوند متعال و دیگر مباحث مهم کلامی است. این کتاب در شناخت خداوند متعال و معرفی دیدگاه شیعه درباره مباحث توحید، کتابی ارزشمند است. کتاب التوحید جامع عقاید اصلی و مهم امامیه‌ است و از مهم ترین منابع کلام امامیه به شمار می‌رود، شیخ صدوق هر چند در بحث و استدلال بسیار چیره دست بود اما سعی می‌ کرد بیشتر از نقل و نصوص دینی بهره گیرد. این کتاب در موضوع توحید به معنای عام آن مشتمل است بر بیان وحدانیت ذات الهی و بیان صفات ثبوتی و سلبی ذاتی و فعلی و نسبت آنها با ذات الهی و حدوث و قدم و نیز قضا و قدر و جبر و تفویض و مسائل و عناوین مرتبط با جبر و اختیار است. مباحث اخیر در دوره‌های بعد زیر عنوان افعال الهی و در حال حاضر عموماً زیر عنوان عدل الهی در کتابهای اعتقادی بحث می‌شود .
فطری بودن معرفت خدا
نویسنده:
امیر توحیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
علمای علم کلام معمولا بحث پیرامون معرفت خدا را به عنوان «اثبات صانع» آغاز می کنند و با طرح مقدماتی، وجوب معرفت باری را مطرح می نمایند. اهل کلام شناخت و معرفت خدا را امری بدیهی و بی نیازی از اثبات نمی دانند و معتقدند این موضوع نیز همانند دیگر موضوعات مجهول و مشکوکی است که شناخت آن ها از طریق علم حصولی و تصور آن ها صورت می گیرد، ولی از آنجا که تصور خدا امری محال است، می گویند: معرفت خدا یعنی قطع به وجود خدا با تصور وجه او، نه تصور خودش. و این معرفت را معرفت «معرفت بالوجه» می نامند. این در حالی است که قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام معرفت خدا را امری بدیهی و فطری می دانند که نیاز به تذکر و یادآوری انبیا و اولیای الهی دارد. در این مقاله تلاش بر این است که فطری بودن معرفت خدا با استفاده از آیات و روایات به اثبات رسیده و انبیا و اولیای الهی به عنوان مذکران این نعمت فراموش شده معرفی گردند.
صفحات :
از صفحه 81 تا 92
عقلانیت و مقابله با خرافات با تاکید بر آثار سید مرتضی
نویسنده:
مجید معارف، حامد شریعتی نیاسر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قرآن: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
سید مرتضی از عالمان به نام امامیه در قرن پنجم در زمره دانشمندانی است که جنبه‌ی عقلانیت در آثار آنان بسیار قوی بوده و همین قوت عقلانیت، نقش بسزایی در مخالفت جدی وی با خرافات داشته که آن هم ریشه در جهل و نادانی بشر دارد. باورهایی از قبیل اعتقاد به فال بد یا طیره و نیز شوم بودن برخی موجودات. عقلانیت نزد سید مرتضی تا بدان حد از اهمیت است که وی افرادی که از سر تقلید و بدون تعقل معتقد به حق بوده و مبانی اعتقادی خویش را بدون تدبر و تأمل پذیرفته‌اند را، چنانچه این شاکله‌ی ذهنی به تضییع حقایق اسلامی منجر شود، کافر و فاسق می‌داند و بر همین اساس سخن آنان را فاقد حجیت لازم دانسته و اخبار و روایات‌ آنان را نیز مردود اعلام می‌کند. سید مرتضی در آثار خود بر اساس همین عقلانیت به شدت به نفی چنین باورهای خرافی پرداخته و حتی روایات سازگار با این باورها را یا مردود دانسته و یا در صدد تأویل و توجیه آن برمی‌آید و در عین حال در قلمرو دینی خارج از عقلانیت حتی با وجود غرابت ذهنی برخی از روایات، ملتزم به تعبد در برابر آن است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
بررسی و تحلیل ارادهٔ الهی از دیدگاه میرداماد
نویسنده:
محمود صیدی؛ مصطفی موسوی اعظم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آرای میرداماد در بحث ارادۀ الهی را می‌توان در سه بخش طرح کرد: (1) معناشناسی، (2) وجود شناسی و (3) تفسیر روایات دالّ بر فعلی بودن صفت اراده. در حوزۀ معناشناسی، با استناد به ادلهٔ نقلی و عقلی، او قائل به تفاوت میان ارادۀ الهی و انسانی شده و ارادۀ الهی را «علم به نظام اکمل و عنایت به تحقق آن» تعریف کرده است. در ساحت وجودشناسی، و بحث از ذاتی یا فعلی بودن صفت اراده، میرداماد ادله‌ای بر ذاتی بودن آن بیان کرده و به دنبال آن به مصاف دیدگاه کلینی در باب نفی ارادۀ ذاتی در حق تعالی و نقد آن رفته است. در مقام سوم، میرداماد سعی در تبیین عدم تنافی دیدگاه خود با احادیث و روایات دال بر صفت فعل دانستن اراده و حادث بودن آن دارد. بدین منظور وی اراده را به دو اطلاق در نظر می‌گیرد، نخست معنای مصدری که اراده بدین معنا سازگار با ذات الهی و به معنای احداث و ایجاد شیئی است، و گاهی نیز مقصود از اراده معنای فعلی است که همان فعلی است که فاعل آن را ایجاد می‌کند و در روایات اراده در این معنا منتزع از مقام فعل بوده و حادث است.
صفحات :
از صفحه 185 تا 200
نقد دلالی روایات «تحنّث» پیامبر اکرم (ص)
نویسنده:
عبدالهادی فقهی زاده، مجتبی محمدی انویق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
مسأله­ ی خلوت­گزینی یا «تحنّث» پیامبر اکرم (ص) در غار حراء، یکی از مسائلی است که در ارتباط با زندگانی پیش از بعثت آن حضرت طرح شده است. اکثر دانشمندان با استناد به روایاتی که در کتب فریقین در این باره وارد شده است، «تحنّث» در غار حراء را جزئی از زندگانی پیامبر اکرم (ص) به شمار آورده­ اند؛ حال آنکه این روایات از نظر دلالی و نیز سندی از اعتبار کافی برخوردار نیستند. روایات حاکی از «تحنّث» پیامبر اکرم (ص) در غار حراء، از سویی مشکلات متعدد محتوایی از قبیل مخالفت با آیات قرآن کریم و مخالفت با عقل دارند و از سوی دیگر فاقد اسناد صحیح و متصل به شمار می روند؛ افزون بر آنکه گوشه‌نشینی در غار حراء با اسوه بودن پیامبر اکرم (ص) که در آیه ­ی 21 سوره احزاب به آن تصریح شده، در تعارض است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
سیر تطور آرای فقیهان امامیه پیرامون شئون اراده
نویسنده:
مصطفی ملیحی، سید محمدصادق موسوی، سید عبدالرحیم حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
مطالعه و تأمل در سیر تاریخی و روند تحولات نظریات فقیهی بنیادین پیرامون ماهیت اراده و شئون مختلف آن از جمله شیوه های کاربردی در انجام استنباط جامع و پویا از متون و منابع فقهی به شمار می آید، شیوه ای که تاکنون کم تر بدان توجه گردیده یا بهتر است گفته شود پژوهش بنیادینی در این زمینه سامان نیافته است، از آنجا که مطالعه و تحقیق در تاریخ فقهی اراده برای صاحب نظران و اهل تأمل و تعمق در حوزه مباحث فقه و حقوق امری پوشیده و دور از نظر نیست و انجام تجزیه و تحلیل های فقهی و حقوقی مقوله اراده منوط به تأمل در این عرصه است، از نگاه این مقاله اراده نسبت به افعال حقوقی و رفتارهای اخلاقی به عنوان ویژگی منحصر به فرد فعل منشأ مسئولیت آدمی و فصل ممیز و محصل انسانیت انسان در مرحله فعل و عمل، بلکه مهم ترین نشانه سنجش صحت و بطلان افعال حقوقی، به رغم اهمیت و جایگاه اراده و مفاهیم مرادف آن چون قصد و رضا حقیقت این عنصر حیاتی پیوسته محل بحث و نزاع اندیشمندان عرصه فقه و حقوق بوده و هست، امری که معنا بخش همه تعهدات، التزامات و الزامات ناشی از شخصیت های حقیقی و حقوقی است. اگر به دامنه های اختلاف آرای صاحب نظران پیرامون اراده توجه عمیق تری داشته باشیم، اغلب اختلافات و تفاوت نظرات برخاسته از تفاوت ها و تمایزها در مبانی فکری است. که در تاریخ فقهی و سیر تطور آن می توان دست کم سه مرحله نظری و بنیادین را مورد تأکید قرار داد.
صفحات :
از صفحه 117 تا 130
  • تعداد رکورد ها : 595