جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
قاضی عضدالدین ایجی , عبدالرحمن بن احمد (مکتب اشعری), 700ق./1301م. إیج (شهرى در فارس) 756 ق./1356م.(کرمان)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 100
وجود ذهنی از دیدگاه فیلسوفان مکتب شیراز
نویسنده:
عزت مقصودی، قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
فیلسوفان مکتب شیراز، که پس از خواجه نصیرالدین طوسی و پیش از میرداماد میزیسته اند، در اندیشه ها و نوآوریهای ملّاصدرا و حکمت متعالیه او نقش بسزایی داشته اند؛ ولی هنوز آثارشان ناشناخته مانده است. در این مقاله، همراه با مراجعه مستقیم به نسخ خطی موجود از آثار فیلسوفان مکتب شیراز (صدرالدین دشتکی، غیاث الدین دشتکی، و جلال الدین دوانی)، به نقد و بررسی یکی از بحث هایی پرداخته میشود که ملّاصدرا در آن نوآوری خاصی داشته است: بحث «وجود ذهنی». در مناظرات دشتکیها با دوانی، نکات بسیار ارزشمندی درباره این موضوع به چشم میخورد که به راه حل نهایی ملّاصدرا کمک شایانی نموده است.
صفحات :
از صفحه 43 تا 70
مشخصات اثر
ابن سینا و گستره علم الهی
نویسنده:
شهاب الدین ذوالفقاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
در نظر ابن سینا، باری تعالی به همه اشیا، خواه جزیی باشند یا کلی، پیش از حدوث آنها علم دارد. این علم لازمه علم ذات به ذات بوده و از طریق علل و به سبب ارتسام صور موجودات در ذات، به آنها تعلق گرفته است. طرح نظریه ارتسام در علم الهی انتقادهای فراوان فلاسفه و متکلمان را به دنبال داشته است. این کوشش نشان می دهد ابن سینا خود از چنان ایرادهایی که بر یک قرائت اولیه از نظریه ارتسام وارد کرده اند، آگاه بوده است. او می کوشد ارتسام را چنان توضیح دهد که نتیجه آن تاثر ذات از غیر نباشد. در این نوشته، ضمن مرور بر دیدگاه های ابن سینا، نظر وی در عرصه مفهوم صحیح «ارتسام» بررسی می گردد.
صفحات :
از صفحه 193 تا 212
مشخصات اثر
براهین توحید در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
رحیم قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
استحاله دور و تسلسل , ترکیب از وجود و عدم , حقیقت وجود , ضرورت ازلی حقیقت وجود , شبهه ابن کمونه , بی نیازی وجود از تعریف , صفات الهی , برهان صرافت و محوضت واجب الوجود , برهان عدم تناهی واجب الوجود , الوهیت خدا , امتناع ماهیت بر خدا , قاعده «الواحد» , برهان سینوی , حرکت در مقولات , وجوب بالذات , اثبات ناپذیری خدا , حرکت جوهری , فلک الافلاک , عدم تناهی , تناهی ابعاد , اصالت وجود , بساطت واجب(امور عامه) , وحدت تشکیکی وجود , حمل حقیقه و رقیقه , تناسخ , برهان امکان , برهان حرکت , برهان حدوث , توحید ذاتی , برهان بسیط الحقیقه , برهان ان (منطق) , برهان لمّ (مقابل برهان انّ) , برهان انّ (مقابل برهان لمّ) , برهان‌پذیری خدا , اقسام ضرورت , هندسه اقلیدسی , ترکیب وجود از جنس و فصل , بی سبب بودنِ حقیقت وجود , واجب بودن خداوند از همه جهات , براهین اثبات صفات خدا , تقریرات برهان صدیقین , برهان امکان عالم جسمانی , برهان الهیدانان , برهان طبیعیدانان بر اثبات خداوند , برهان وحدت عالم , امکان وجود عوالم دیگر , کرویت عالم , برهان ابوالبرکات بر حدوث نفس ,
چکیده :
فلاسفه در طول تاريخ، تلاشهاي فراواني براي اثبات وحدانيت خداوند به انجام رسانده اند. ملّاصدرا در اين ميان، به طور مفصّل، به نقد و تهذيب اين براهين پرداخته و تا حدّ زيادي آنها را از نقص و ضعف پيراسته است، به گونه اي كه از ميان همه براهين موجود، فقط برهان «صدّيقين» و برهان «نفس» را تمام و صحيح ميداند. نوشته حاضر به بررسي و نقد اجمالي رويكرد ملّاصدرا در اثبات توحيد باري تعالي پرداخته و به ضعفها و نقصهاي برخي از براهين وي ميپردازد. در اين نوشته، برخي از تقريرهاي برهان «صدّيقين»، كه توسط فلاسفه بعدي اصلاح و ارائه شده، معرفي ميشود. برهان «نفس» نيز داراي اشكالاتي است كه مورد اشاره قرار ميگيرد. همچنين برهان «وحدت عالم» مورد خدشه جدّي قرار گرفته و بازخواني شده است. از سوي ديگر، برهان ناپذيري خدا و مباني هستي شناختي توحيد در فلسفه ملّاصدرا بررسي و ارائه شده است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 84
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی معنای اسم در علوم اسلامی عقلی و نقلی
نویسنده:
کاوس روحی برندق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم,
چکیده :
اسماء و صفات الاهی، از مباحث بسیار پردامنه الاهیاتی است و واژه «اسم» و مشتقات آن از واژه‌های بسیار پرکاربرد در علوم اسلامی (اعم از علوم نقلی و عقلی) است. بحث از مفهوم «اسم خدا» نقش تعیین‌کننده‌ای در موضوع گزاره‌های مربوط به مباحث اسمای الاهی دارد. این مقاله، پس از بررسی معنای اسم خدا در علوم مختلف اسلامی، از جمله علم کلام، فلسفه و عرفان اسلامی، تفاوت این معانی را می‌کاود. افزون بر نتایج مختلف درباره ارتباط معانی اسم خدا در علوم مختلف اسلامی به این نتیجه می‌رسد که اصطلاح کلامی اسم خدا با اصطلاح حکمت متعالیه و عرفان اسلامی آن متفاوت است. در علم کلام مقصود از اسم خدا، لفظ مأخوذ از صفت و فعل است، اما در اصطلاح حکمت متعالیه و عرفان اسلامی اسم به عنوان یک امر عینی در برابر ذات، صفت و فعل الاهی کاربرد دارد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 140
مشخصات اثر
حسن و قبح عقلایی و اعتباری (بررسی مقایسه ای حسن و قبح از دیدگاه متکلمان و حکمای مسلمان به ویژه علامه طباطبایی)
نویسنده:
عبدالرضا باقی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
اين نوشتار عهده دار تبيين حسن و قبح از ديدگاه متکلمان و حکمای مسلمان به طور عام، و بيان ديدگاه علامه طباطبايی در اين راستا به نحو خاص می باشد. از اين رو ضمن تحليل و نقد ديدگاه متکلمان، حسن و قبح عقلايی و اعتباری از ديدگاه حکمای مسلمان مورد توجه و تاکيد قرار گرفته است. از آن رو که برای اين موضوع در آثار حکمای قبل از علامه بابی مستقل باز نشده است و آنچه در اين زمينه از آن ها برجای مانده است، نکاتی اجمالی است که اين اجمال را نيز بيشتر بايد در لا به لای آثار منطقی ايشان، جستجو و اصطياد نمود. از اين رو بجاست اين موضوع را در آثار علامه طباطبايی بکاويم چه اينکه ايشان ضمن پايبندی فی الجمله به همان موضع حکما در اين باب ورود جدی و جديدی نموده اند، و موضوع را مورد تامل و دقت و بازنگری قرار داده اند، از اين رو ايشان در آثار خود بحثی تحت عنوان ادراکات حقيقی و اعتباری طرح نموده اند و امور اعتباری را به اعتباريات قبل الاجتماع و بعد الاجتماع تقسيم نموده اند و پس از نقد تلقی متکلمان اشعری و معتزلی از حسن و قبح، حسن و قبح عقلايی و اعتباری را در قالب اعتباريات بعد الاجتماع، تشريح، تحليل و مورد تاکيد قرار داده اند و در مواضع مختلف به زوايای گوناگون اين ديدگاه پرداخته اند. نگاه علامه در اين باب از ابعاد مختلف مانند بعد معرفتی، دينی، فلسفی، اخلاقی، اصولی و کلامی می تواند مورد توجه قرار گيرد که در اين نوشتار به برخی از اين ابعاد پرداخته شده است. ضمن اينکه از بيان برخی ديدگاه های مغاير و مخالف با علامه نيز غفلت نشده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 164
مشخصات اثر
قضایاى حقیقیة، خارجیه، لابتیه
نویسنده:
عسکرى سلیمانى امیرى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
یکى از اصطلاحاتى که در مباحث عقلى، به‏ خصوص در فلسفه، مورد استفاده فراوان قرار مى‏ گیرد اصطلاح قضیه حقیقیه است در مقابل قضیه خارجیه، اما تعریف آن، دقیقا روشن نیست و در این زمینه، سؤالاتى از این قبیل، مطرح است: آیا تقسیم قضایا به حقیقیه و خارجیه، براساس قاعده فرعیه «ثبوت شى‏ء لشى‏ء فرع ثبوت المثبت‏ له‏» است، یا نه؟ و آیا اساسا این تقسیم‏ بندى، یک تقسیم ‏بندى منطقى است، یعنى اگر این تقسیم، در منطق انجام نمى شد، بعضى از قواعد معتبر استنتاج، در منطق مطرح نمى‏ شدند؟ و آیا قضایاى حقیقیه، قضایاى حملیه ‏اند؟ و آیا در تعریف قضایاى حقیقیه، قضایاى لابتیه، داخل‏اند، یا نه؟ در این مقاله سعی می شود پاسخ به این سوالات ذیل این موضوعات کاویده شود: پیشینه تاریخی بحث، قاعده فرعیه، موضوع در قضیه، مشکل وجود موضوع در برخی قضایا.
مشخصات اثر
بررسی نظریه امامت عضدالدین ایجی و میرسیدشریف جرجانی ونقداز دیدگاه استادجوادی آملی
نویسنده:
علیرضا شمس الدین نژادمطلق
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
چکیدهپایان نامه ی پیش رو به «بررسی نظریه ی امامت عضدالدین ایجی و میرسیدشریف جرجانی و نقد آن در نگاه استاد جوادی آملی» می پردازد. به عقیده ی ایجی و جرجانی امامت مقامی دنیایی است و کسی که به آن مقام نائل می شود به قهر و غلبه، به انقیاد و رغبت، یا به حکم شورا و یا به حکم وصیت و ولایت عهدی بر مردم و کشور تسلط پیدا می کند. از این رو، مرتبه امامت را پایین آورده و آن را جز فروع وابسته به افعال مکلفین قرار دادند و به دلیل ان که منکر حسن و قبح عقلی اند صدور هیچ کاری را از خداوند لازم و ضروری نمی دانند و نتیجه ی این تفکر، عدم لزوم امام بر خداوند سبحان است و اگر انتخاب امام را بر خدا می دانستند برای آنها محذور پیش می آمد و امامت سه خلیفه ی اول، مورد خدشه قرار می گرفت. ولی در دیدگاه شیعه که ناقد(استاد جوادی آملی) از این گروه می باشد امامت را منصبی الهی دانسته و خلافت ظاهری را تنها شأنی از شئون امام می دانند.از آنجا که ابوبکر دارای شروط عصمت و افضلیت نبود، آن دو متکلم اشعری، آن شروط را رد کرده و تنها شرط «قرشی بودن» را، که ابوبکر واجد آن بود پذیرفتند. اما نویسنده دیدگاه آن دو را نقد کرده و در بررسی، بر شروط عصمت و افضلیت دلایل عقلی و نقلی ذکر نموده است. در ادامه آن دو متکلم، بدلیل اینکه انتخاب ابوبکر، عمر و عثمان، به ترتیب توسط برخی از اعضای سقیفه، امام سابق، و شورا بود، موارد اجماع، نص امام سابق و شورا را جزء ملاک های نصب قرار دادند لکن این نوشتار به نقد آنها می پردازد.در اثبات امام بعد از رسول الله، از احادیث جعلی بر افضلیت ابوبکر، استفاده کرده اند ولی نگارنده در بررسی ونقد به توضیحِ منعِ نقل حدیث، به خاطر وجود حدیث غدیر، و استدلال های حضرت به تصریحات پیامبر و برخی آیات قرآناشاره کرده و به جعلی بودن وجوه ذکر شده بر افضلیت ابوبکر پرداخته است. سپس این دو متکلم اشعری، امامت مفضول را با وجود فاضل پذیرفته اند که در نقد قبیح بودن امامت مفضول با وجود فاضل به اثبات رسیده است.در پایان آن دو، بزرگداشت همه ی صحابه را واجب دانسته ولی نگارنده با استفاده از آیات و احادیثی که در آثار استاد جوادی ذکر شده به نقد آنها پرداخته است.کلمات کلیدی: امامت، ولایت، ولی، مولی، قاضی عضد الدین ایجی، میر سید شریف جرجانی، جوادی آملی.
مشخصات اثر
دلالت آيه مباهله بر خلافت بلافصل امير المؤمنين
نویسنده:
علی میلانی، اصغر غلامی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF متن
وضعیت نشر :
قم: بنياد فرهنگى امامت,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
سید بن طاووس , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
يكی از دلايل متقن و مستند بر امامت و خلافت حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام آيه شريفه مباهله است. در اين آيه خداىْ تعالی به پيامبرش دستور می دهد كه مجادله كنندگان با حق را به مباهله فرا خوانَد تا هردو گروه به همراه فرزندان، زنان و كسانی كه به منزله نفس و جان ايشانند در اين امر شركت كنند. خداىْ تعالی خطاب به رسول خويش می فرمايد: ((إنَّ مَثَلَ عِيسَی عِنْدَ اللهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ* الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلاَ تَكُنْ مِنَ الْمُمْتَرِينَ* فَمَنْ حَاجَّة فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَة مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أبْنَاءَنَا وَ أبْنَاءَكُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ وَ أنْفُسَنَا وَ أنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ الله عَلَی الْكَاذِبِينَ* إنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَ مَا مِنْ إلَهٍ إلاَّ اللهُ وَإنَّ اللهَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ* فَإنْ تَوَلَّوْا فَإنَّ اللهَ عَلِيمٌ بِالْمُفْسِدِينَ)). و رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم پيرو اين دستور الاهی به همراه حَسنين عليه السلام به عنوان مصاديق «فرزندانمان»، و صديقۀ طاهره عليها السلام، به عنوان مصداق «زنانمان»، و حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام ، به عنوان مصداق «جانمان»، برای مباهله با مسيحيانِ نجران خارج شدند. اما مسيحيان كه از راستی ادعای پيامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم آگاه بودند و با ديدن اين صحنه بر يقينشان افزوده شده بود، از ترس هلاك، حاضر به مباهله نشدند.
صفحات :
از صفحه 37 تا 75
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی دیدگاه خلق قرآن و بشری بودن قرآن (رویکرد معتزله و سروش)
نویسنده:
جواد گلی، ابوالفضل روحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
سروش، قرآن را بشری معرفی کرده و کوشیده است با نسبت دادن این نظریه به معتزله، برای نظریه خود در کلام اسلامی، خاستگاهی معرفی کند. وی مدعی است که باور معتزله به حادث بودن قرآن، به بشری و خطاپذیر بودن آن اشاره دارد. هدف این نوشتار، بررسی این مدعاست که آیا نظریه معتزله درباره خلق قرآن، به نظریه سروش درباره بشری بودن قرآن اشاره دارد؟ در این مقاله، با مراجعه به آثار معتزله، منابع معتبر کلامی و آثار سروش، اطلاعات لازم گردآوری شده سپس، با روش توصیفی ـ تحلیلی نظریات معتزله و سروش درباره قرآن تبیین شده و خاستگاه، مبانی، ادله و لوازم نظریات آنها ارائه و مورد نقد و بررسی تطبیقی قرار گرفته است. نتیجه این پژوهش این است که دیدگاه سروش با دیدگاه معتزله درباره قرآن از جهات مختلف در تضاد میباشد. بر خلاف نظر سروش، معتزلیان، خداوند متعال را خالق بدون واسطه قرآن دانسته و بشری بودن آن را مردود میدانند.
صفحات :
از صفحه 113 تا 142
مشخصات اثر
تحلیل و بررسی رویکرد خواجه نصیرالدین طوسی و قاضی عضدالدین ایجی به برهان صدیقین ابن سینا
نویسنده:
فرزانه چیلکی مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
با بیان شرایط و مختصات برهان صدیقین، با بررسی تمایز مابعدالطبیعی وجود و ماهیت و بیان نظر ابن سینا در مورد علیت و قائل بودن به وصف امکان ذاتی ماهیت نسبت به وجود و عدم بحث را پیش برده و تقریرهای برهان صدیقین در آثار مختلف ابن سینا ذکر شده است. با بررسی نظریه خواجه نصیرالدین طوسی که برخلاف ابن سینا ایجاد الشی من شی را نپذیرفته و قائل به ایجاد الشی لا من شی شده است، چون مابعدالطبیعه ی خواجه نصیر متفاوت از مابعدالطبیعه ی ابن سیناست، برهان صدیقین خواجه متفاوت از ابن سیناست. با بررسی برهان هایی که عضدالدین ایجی در باب اثبات وجود خدا به این مساله می پردازد چون ایجی قائل به هیچ سنخیتی میان واجب تعالی و ممکنات نیست، بنابراین نمی تواند برهانی از جنس صدیقین که برهان مورد قبول حکما است را بپذیرد و برهان مورد قبول وی همان برهان وجوب و امکان است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 100