جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 729
لاادری‌ بودن عرفا در مقام ذات
نویسنده:
منوچهر خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
تقریر متداول و مرسوم از سخنان عرفا در خصوص مقام ذات حق تعالی، لابشرط مقسمی بودن آن است. اما در این مقاله با الهام از تقسیم‌بندی عمیق و جدیدی که مرحوم غروی اصفهانی از صرف حقیقت، ماهیت، و هویت ارائه داده است اعتبار دیگری که در آن نه لحاظ با غیر، که مفاد لابشرط مقسمی است درنظر گرفته می‌شود و نه عدم لحاظ با غیر را اثبات کرده و این اعتبار را مناسب‌ترین لحاظ برای ذات غیبی حق دانسته و به دنبال آن، اعتبار لابشرط مقسمی را مربوط به ذات حق در مقام ظهور و بروز در مجالی اسمائی و اعیانی و تجلی و تنزل و تعین در مواطن و مطالع کونی و خلقی می‌دانیم. این در حالی است که اعتبار مورد نظر ما، مربوط به لحاظ غیب الغیوب و ابطن کل الباطن و غیب مغیب و عنقای مغرب و کنز مخفی دانستن ذات حق است که بر طبق آن با فرایند ظهور و تجلی، تباین ذاتی داشته و هیچ‌گونه حضور و نزولی در محاضر ربوبی و حضرات وجودی نداشته، بلکه همچنان با وجود تعینات تفصیلی و تجلیات نامتناهی، در کمون صرف و بطون محض، مستقر و مستغرق بوده و جامع و شامل و هاضم ظهور اسم الظاهر مقید و بطون اسم الباطن مقید که از اسمای الهی هستند است. در ادامه شواهدی از عبارات عرفا در کتب عرفانی که به طرز بسیار لطیفی به اعتبار مورد نظر ما، اشاره‌ای داشته‌اند را ذکر کرده، در بخش نهایی، که مهم‌ترین بخش مقاله است، به لوازم دیدگاه مختار پرداخته شده و در پی آن، تمامی لوازم اعتبار لابشرط مقسمی ذات حق را ابطال و انکار کرده و مقابل آن‌ها را در مورد اعتبار مزبور، اثبات کردیم؛ لوازمی چون تحقق اجتماع و ارتفاع نقیضین در مرتبه غیب ذات، انکار تحقق اسما و صفات چه با حیثیت تقییدی اجمالی اندماجی و چه با حیثیت تقییدی تفصیلی شأنی، تباین ذاتی داشتن با ظهور و تجلی در مرائی و مجالی، غیب مغیب و عنقای مغرب و کنز مخفی‌ماندن ذات، سلب اسناد وجود اطلاقی و عدم اطلاقی، مجهول مطلق ازل و ابد بودن ذات حق و مقام مسکوت عنها.
صفحات :
از صفحه 21 تا 51
درآمدى بر مبانى عرفان و تصوف در قرآن
نویسنده:
على شیروانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تصوف و عرفان از موضوعاتى است که طیف گسترده ‏اى از افراد برجسته و داراى خصایص ویژه را در طول قرون متمادى و در سرزمین‏ها و فرهنگ‏هاى گوناگون به خود مشغول ساخته و در سراسر حیات فکرى و اجتماعى ایشان اثر گذارده‏ است - و اینان‏ کسانى هستند که از آنها به عنوان عارف و یا صوفى و مانند آن‏ یاد مى‏ شود - افزون بر این اذهان گروهى بس فراوان‏تر را همواره ‏متوجه خودت ساخته‏ است؛ کسانى که اگر چه مستقیما در این ‏میدان وارد نشده، منازل آن را طى نکرده و به اهداف آن نایل‏ نگشته اند، اما همواره در پى شناخت‏ حقیقت آن، پژوهش درباره ‏صحت و سقم مبانى و اصول و طریقه و روش پیشنهادى آن‏ براى سیر و سلوک و نیل به سعادت حقیقى بوده‏ اند. در این مقاله با توجه به معارف قرآن کریم و آراء بزرگان به تبیین: ویژگی های مکاتب عرفانی، موضوع تصوف و تفاوت عرفان و تصوف مبادرت شده است.
توبه و جایگاه بلند آن در عرفان -1
نویسنده:
سید على حسینى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
يكی از مباحث مهم در عرفان عملی و مقامات‌ العارفين توبه است. توبه گرچه در نظر مفسران، علمای علم‌ اخلاق، متكلمان و محدثان از جايگاهی بلند و ارزشی والا برخوردار است اما عارفان و صوفيان توجه‌ای خاص و عنايتی ويژه به آن مبذول داشته‌اند. سيری اجمالی در آثار مشايخ بزرگ به وضوح نشانگر اين معنی است. از آثار ارزشمند آنان چنين بدست می آيد كه تقريبا همه اينها توبه را از مهمترين مقام‌های سالك راه حق می دانسته‌اند. در این مقاله برای تبیین این موضوع، مباحث ذیل مورد بررسی قرار گرفته است: معنای سلوک و مقام، تعداد و ترتیب مقامات، توبه اولین مقام و منزل، مفهوم توبه.
گوهر دین و دینداری از منظر عرفان اسلامی (باتأکید بر رابطه آن با مراتب هستی)
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، زهرا شریف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
«گوهر دین و دینداری» مسأله ای فلسفی- کلامی است که بستر آن مغرب و زمان رویش آن رنسانس می باشد. دو نظریه «تجربه دینی» و «حکمت خالده» از دیدگاه های مطرح در این زمینه اند. در نگرش اول گوهر دین، تجربه ای است که سبب می شود، فاعل آن تجربه، دیندار تلقی گردد و صدف مجموعه عقاید خواهد بود که با وصول به گوهر از آن استغناء حاصل می شود و در نظریه دوم دینْ دارای دو ساحت ظاهری و باطنی است و سطح باطنی آن توحیدی است که به صورت حکمت خالده در درون انسان تجلی نموده و صدف نیز سنت هایی هستند که رهنمون به سوی گوهرند. در عرفان اسلامی، دین حقیقتی واحد است که دارای تجلیات سه گانه ظاهری، باطنی و بطن الباطنی می باشد؛ لایه باطنی وحدت شخصیه و گوهر دین است و جلوه های ظاهری، اگر چه به عنوان صدف مطرح می شوند، اما رقیقه همان حقیقت باطنی است، پس هیچ گاه قابل زوال نخواهند بود. دینداری نیز حقیقتی سه لایه است که گوهر آن، شهود حق الیقینیِ توحید عرفانی است؛ بنابراین گوهر دین ودینداری بایکدیگر متناظرند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 98
عرفان شیعی با دیگر مکتب‌های عرفانی اسلامی یا غیراسلامی چه تفاوتی دارد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
در عرفان شيعي راهي كه به ولايت الهي مي‌رسد، از راه ولايت اهل بيت(عليهم‌السلام) است. علاوه بر اين در عرفان شيعي بايد به همه احكام و دستورات شريعت عمل شود، و در طريقت نيز از ولاي اين خاندان بگذرد و از آن تجاوز نكند و تنها همين را مسير راه قرار بدهد، زي بیشتر ...
آیا راست است که مرحوم استاد آشتیانی گفته‌اند: کلمات عرفا دلپذیرتر از طریقه انبیاء عظام و ائمه کرام است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
در فلسفه صدرائی و عرفان اسلامی هیچ چیزی ندارد که انسان کسی را بر اهل بیت علیهم السلام ترجیح دهد، بلکه بر عکس انسان هرچه بهتر بخواند و بفهمد بیشتر معارف قرآن و روایات را می‌فهمد و کسانی که نخوانده‌اند هیچ وقت معارف عالی قرآن و عترت را متوجه نشده‌اند و بیشتر ...
کلیدواژه‌های فرعی :
استدلال تجربه دینی بر وجود خدا و پلورالیسم دینی
نویسنده:
محمد محمدرضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
اثر حاضر به دنبال اثبات این مدعاست که یکی از راه های شناخت خدا تجربه ی دینی است. برای این منظور ابتدا تقریرهای مختلف استدلال تجربه دینی مطرح شده است و سپس به برخی از تجربه های دینی اشاره نموده ایم . در ادامه اشکال یکی از منتقدان استدلال تجربه دینی، یعنی جان هاسپرز مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است. اشکال هاسپرز این است که قبول صحت استدلال تجربه دینی مستلزم پذیرش عقاید متناقض و ناسازگار است و این مساله چیزی جز پذیرش کثرت گرایی دینی نیست. نویسنده در نقد این اشکال دو مساله را مورد بررسی قرار داده است: نخست این که تجربه ی دینی مانند تجربه ی حسی. یک منبع شناخت است و دیگر این که عقاید متعارض در باب تجربه دیی را می توان همانند آراء متعارض در باب تجربه حسی توجیه کرد. در پایان چنین نتیجه گرفته شده است که می توان بسیاری از آراء متعارض در باب تجربه دینی را به تقابل اسماء الهی بازگرداند و صدق و کذب برخی دیگر را با معیار عقل و کتاب مقدس سنجید. هر کدام از تجربه ها که با این معیارها هماهنگی داشته باشند تجربه های صحیح و حقیقی خواهند بود.
صفحات :
از صفحه 77 تا 96
مقایسه دیدگاه خواجه عبداللّه انصارى و بندیکت قدیس درباره زهد و ترک گناه
نویسنده:
سید محمدرضا موسوى فراز
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله، دستورات بندیکت قدیس راهب مسیحى و خواجه عبداللّه انصارى درباره زهد و دورى از دنیا و ترک گناه مقایسه شده است. این تحقیق با روش توصیفى تحلیلى به هدف آشکار کردن شباهت ها و تفاوت هاى دیدگاه هاى دو شخصیت، به منظور افزایش آگاهى از ادیان ابراهیمى انجام شده است. این مقایسه با توجه به کتاب «منازل السائرین» خواجه و کتاب «قواعد» بندیکت انجام شده است. از مجموع مباحث نتیجه مى شود که آراء بندیکت و خواجه در موارد بسیارى یکسان یا شبیه هستند. ریشه مشابهت دستورات سلوکى بندیکت و خواجه این است که خاستگاه معرفتى آن دو، ادیان آسمانى مسیحیت و اسلام است که بر اساس فطرت مشترک انسانى است. بازگشت تفاوت مکتب خواجه و بندیکت به این است که مکتب عرفانى خواجه نسبت به مکتب بندیکت پیشرفته تر است.
صفحات :
از صفحه 93 تا 106
الفاظ و معانی عرفانی
نویسنده:
رضا حسینی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ارتباط وثیق میان «لفظ» و «معنا» موجب می شود تا ذهن آدمی به سرعت از لفظ به معنا منتقل گردد و از این طریق انتقال معانی صورت گیرد. خاستگاه و ماهیت این ارتباط و گونه دلالت لفظ بر معنا، همواره مورد توجه بوده و اندیشمندان فراوانی را در هریک از حوزه های زبان شناسی، فلسفه زبان، روان شناسی، منطق، اصول و عرفان به خود مشغول داشته است.در عرفان اسلامی نیز، از جمله مباحث زیربنایی و مهم، مباحث مربوط به زبان عرفان و به طور خاص بحث الفاظ و معانی عرفانی و رابطه میان لفظ و معنا، به ویژه در «نمادهای تصویری» عرفانی است. این بحث، هم برای علاقه مندان به مباحث نظری عرفان، هم برای اهل راه و سلوک و هم برای عرفان پژوهان، دارای اهمیت و بر مباحث بسیاری، مستقیم یا غیر مستقیم، اثرگذار می باشد.ذکر این نکته ضروری است که تفاوت های ماهوی عرفان با سایر دانش های مبتنی بر حس و عقل موجب تفاوت های فراوانی در وضع و دلالت الفاظ و نیز بحث های پیرامونی آن، همچون حقیقت و مجاز و ... شده است که عدم توجه به این تفاوت ها، ریشه بسیاری از بدفهمی ها و مخالفت ها با عرفان بوده است. این نوشته بر آن است تا با بهره گیری از مبانی و کلمات اهل معرفت، به ویژه با تأکید بر اندیشه های دو حکیم و عارف جامع نگر معاصر؛ حضرت امام خمینی و آیت الله جوادی آملی، به سهم خویش، تصویری منسجم و سامانمند به این بحث مهم عرفانی ارائه دهد.
حکمت خسروانی در مرصاد العباد
نویسنده:
زهره نجفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تصوف اسلامی در ایران در حالی که از آموزه‌ها و دستورات اسلام ریشه گرفته بود در زمین فرهنگی ایران رشد کرد و تحت نفوذ اندیشه‌های ایرانی قرار گرفت. این اندیشه‌ها نظریه‌ها، شیوه‌های سلوک، آداب و رسوم صوفیان گرایش‌های مختلف را تحت تأثیر قرار داد و سبب پیدایش دیدگاه‌های گوناگون عرفانی شد. شهاب‌الدین سهروردی در حکمةالاشراق سیر حکمت و فلسفه را در ایران باستان تا زمان خود توضیح می‌دهد و عارفانی مانند: بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی و ابوالعباس قصاب آملی را ادامه دهندگان این حکمت می‌نامد. وی با بهره‌گیری از دیدگاه‌های پهلویون باورهای خود را درباره نور و ظلمت با نام حکمت اشراق پایه‌گذاری می‌کند. این دیدگاه‌ها پس از سهروردی در آثار عارفان دیگری ادامه می‌یابد. یکی از کسانی که در نگرش‌های خود تحت تأثیر اندیشه‌های ایرانی قرار گرفته است نجم‌الدین رازیست. وی در کتاب مرصادالعباد که از مهم‌ترین منابع عرفانی است به بیان دیدگاه‌های خود می‌پردازد. سخنان او درباره نور و ظلمت، سلوک طوایف، ارزش پادشاهان، جایگاه آتش و برخی موضوعات دیگر یادآور اندیشه‌های مزدایی است. این پژوهش که به روش استقرایی انجام گردیده در صدد پاسخ به این پرسش است که نجم‌الدین رازی به عنوان یکی از صاحب‌نظران عرفان اسلامی در دیدگاه‌های خود چه برداشت‌هایی از اندیشه‌های ایرانی داشته ‌است. با بررسی کامل مرصادالعباد و نیز آثار دیگر نجم‌الدین رازی آشکار گردید که وی مانند شیخ اشراق برای ارائه نگرش‌های خود از حکمت پهلویون بهره برده است.
صفحات :
از صفحه 175 تا 200
  • تعداد رکورد ها : 729