جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 70
تشبیه، تفویض و تأویل در مکتب اصحاب حدیث
نویسنده:
هادی حجت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
آیات صفات بخشی از متشابهات قرآن به شمار می روند. مسلمانان در برابر این آیات دیدگاه های مختلفی دارند، در واقع در این باره سه نظر عمده وجود دارد: تشبیه، تفویض و تأویل. تشبیه همانند ساختن خداوند در ذات یا صفات به مخلوقات و اسناد صفات خلق به خالق است. تفویض آن است که معنای صفات خبریه خداوند متعال برای ما معلوم نیست و لذا مسأله را بایستی به خداوند متعال تفویض و در این باره سکوت کرد. تأویل، تفسیر این آیات مطابق با شأن خداوند باری تعالی است گرچه با ظهور ابتدایی الفاظ مخالف باشد. اهل حدیث به شدت از تأویل این آیات و احادیث مشابه آن اجتناب کرده و به ناچار به تشبیه یا تفویض رو آورده اند. در این مقاله نشان داده ایم تأویل ضرورتی است که نه تنها امامان شیعه که جمعی از صحابه، تابعان و حتی برخی از بزرگان اصحاب حدیث نیز با بهره گیری از آن به تفسیر و تبیین آیات پرداخته اند.
صفحات :
از صفحه 125 تا 156
آسیب شناسی رشد جریان های تکفیری در خاورمیانه
نویسنده:
علی اصغر ستوده، جعفر خزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در طی چند دهه اخیر اسلام گرایی به یکی از محوری ترین تحولات در جهان امروز تبدیل شده است. با وقوع انقلاب اسلامی ایران و ارائه ی الگوی نظام سیاسی دینی در مقابل لیبرال دموکراسی غربی پتانسیل های اسلام گرایی هر چه بیشتر آشکار شد. با شروع تحولات اخیر در خاورمیانه (انقلابهای عربی) این فرصت به وجود آمد که نظام سیاسی ج. ا. ایران به عنوان یک جایگزین مناسب برای نظام های خودکامه خاورمیانه مطرح شود؛ اما این فرصت با رشد جریان های تکفیری در خاورمیانه که از طرف کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای مورد حمایت قرار می گیرند، با چالش مواجهه شده است. این نوشتار محور کار خویش را آسیب شناسی رشد جریان های تکفیری قرار داده است. از این رو پرسش بنیانی این است گسترش جریان های تکفیری چه تاثیر بازدارنده ای بر رشد اسلام گرایی در منطقه و جهان خواهد داشت؟ رشد جریان های تکفیری از دو بعد اساسی فرایند اسلام گرایی را با چالش مواجهه خواهد نمود، نخست قطبی سازی جوامع اسلامی بر اساس تقابل شیعه و سنی و دیگری کاهش مشروعیت و مقبولیت اسلام گرایی به عنوان یک جایگزین در مقابل لیبرال دموکراسی، این پژوهش در راستای رفع چالش جریان های تکفیری فراروی اسلام گرایی راهکارهایی ارائه نموده که در قالب دو راهکار دیپلماسی ارتباطات گسترده میان گروه ها و کشورهای اسلامی، و مقابله با گسترش جریان های تکفیری قابل بررسی است
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
چرا مي‎گويند خداوند جسم است به نظر اهل سنت؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
مسئلة شناخت خداوند و توصيف ذات باري تعالي از همان آغاز جريان سقيفه بحران عقيدتي دردناكي آفريد. سخت‎گيريهاي عمر بن خطاب و خفقان فكري خاصي كه او در سراسر قلمرو خلافت ايجاد كرد، به بحراني شدن اوضاع فكري جامعه انجاميد. از طرفي رژيم اموي كه محصول اين جريا بیشتر ...
جریان‌شناسی اصحاب حدیث از ابتدای شکل‌گیری تا دوران اقتدار اشاعره
نویسنده:
علی امیرخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
جریان فکری موسوم به اصحاب حدیث یکی از مهم‌ترین جریان‌های فکری در سده‌های نخستین و از رقیبان جدی امامیه بوده است. نوشتار حاضر دوره‌های مختلف اهل حدیث از شکل‌گیری تا اوج‌ و سپس اضمحلال نسبی در دوران آل بویه که هم‌زمان با مدرسۀ کلامی امامیه در بغداد است و نیز تطورها و رویدادهای تاریخی آنان را با روش بررسی تاریخ اندیشه بررسیده است و ضمن اشاره به مهم‌ترین شاخصه‌های اعتقادی آنان و رهبران پرنفوذ هر دوره، به این نتیجه می‌رسد که جریان اصلی اهل حدیث، علاوه بر تعبد بر آثار نقلی و بسنده کردن بر معانی ظاهری و مخالفت سرسختانه‌ با کلام و تأویل، به گمان خویش با مجهول دانستن کیفیت و بدعت دانستن پرسش از آنها از محذور «تشبیه»، «تجسیم» و «جبر» بر حذر بودند. با این حال در عرض جریان اصلی اهل حدیث، دو گرایش فکری دیگر حضور داشتند: یکی گرایش ظاهرگرایان افراطی که از اتهام تجسیم، تشبیه و جبر پرهیز نداشتند و بیشتر با عنوان کنایی «حشویه» شناخته می‌شدند و دیگری گرایش حدیث‌گرایان متمایل به تأویل و کلام، که هر دو طیف مورد طرد و انکار جریان اصلی حدیث‌گرایان بودند.
صفحات :
از صفحه 126 تا 146
تمايز ميان خالقيت و فاعليت؛ نظريه اي ناتمام براي فرار از جبر و تفويض
نویسنده:
حسن طالقانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در تاريخ تفكر بشري، مسئله فاعليت انسان و تبيين ارتباط ميان ارادة خدا و ارادة انسان، پاسخ هاي متعددي يافته و ديدگاه هاي مختلفي را پديد آورده است. در ميان مذاهب اسلامي نيز كساني با تأكيد بر حاكميت ارادة الهي و نفي فاعليت انسان، به جبر گراييده و گروهي ديگر براي حفظ فاعليت حقيقي انسان، به تفويض متمايل شدند. در ميان جريان اصحاب حديث، كساني تلاش كرده اند راه حلي براي اين مشكل تاريخي بيابند. « مفعول » و « فعل » با تمايز نهادن ميان اين نظريه معتقد است، افعال بندگان اگرچه مخلوق و مفعول خداوند هستند، اما فعل او نيستند، بلكه حقيقتاً فعل انسان شمرده مي شوند. به نظر مي رسد، اين تلاش با توجه به مباني اصحاب حديث در مسئلة فاعليت، هم چنان گرفتار جبر است.
صفحات :
از صفحه 27 تا 42
سیر تاریخی ظاهرنگری در آیات صفات
نویسنده:
محمد حسین موسوی مبلغ
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این نوشتار، پس از نگاهی اجمالی به آیات صفات خبری خداوند، تفکر ظاهرنگری نسبت به آیات صفات، منشأ پیدایش و شکل گیری این تفکر،اوج و افول های آن در مقاطع مختلف تاریخ، پیامدها و آثار منفی آن در فرهنگ اعتقادی مسلمانان به تصویر کشیده شده است. از صاحب نظران و فرقه های کلامی و مذهبی که در پرورش اندیشه ظاهرنگری و انتساب صفات ظاهری انسان گونه به خداوند تلاش می ورزیدند، یاد می شود. از همفکران جریان ظاهرنگری که در بسترهای گوناگون تاریخی در جهت تعدیل دیدگاه های دیگر همسانان خود تلاش های لازم را به عمل می آورند، نیز سخن گفته شده است.
صفحات :
از صفحه 176 تا 213
رویکرد اخباریه و حشویه در مواجهه با حدیث
نویسنده:
مرتضی بلادر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تاریخ حدیث شاهد شکل گیری دو جریان مشابه بوده است یک جریان جنبش اخباریه در مکتب امامیه است و جریان دوم حشویه است که در میان اهل سنت بوجود آمده است.بعضی از نویسندگان اخباریه را شبیه حشویه می دانند. ما در این تحقیق با بررسی آموزه ها و رویکردهای حدیثی آنها اشتراکات و افتراقات آنها را به دست آورده ایم و ثابت کرده ایم که رویکرد اخباریهای افراطی در مواجهه با حدیث شباهتهای زیادی با حشویه داشته است. هردو گروه در نقل روایت قایل به تساهل هستند و اعتنایی به عقل و منطق و فلسفه و کلام ندارند و اعتقادی افراطی به کتب حدیثی خود دارند و اعتنای زیاد آنها به حدیث موجب قول به تحریف قرآن شده است، اما در بعضی از مسائل اختلافات عمیقی با حشویه دارند مثلا در مسائل عقیدتی اخباریان در سایه روایات صحیحی که از جانب ائمه اطهار در امور عقیدتی رسیده است به انحراف عقیدتی کشانده نشده اند اما حشویه در اعتقادات راه انحراف را در پیش گرفته اند واین انحرافات عقیدتی ناشی از عمل به روایات ضعیف و جعلی است که خداوند را تا حد جسم پایین آورده اند و انواع و اقسام بهتان و تهمت به انبیاء الهی روا داشته اند.حشویه توسل به پیامبر و ائمه را شرک دانسته و سایر فرقه های اسلامی را مشرک می دانند و تمامی صحابه را عادل می دانند در حالی که اخباریه چنین رویکرد هایی را ندارند.
مواجهه‏‎‎‏ی اهل بیت علیهم السلام با اهل حدیث در برداشت از قرآن کریم
نویسنده:
هادی حجت
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از جریان های فکری فعال و پرنفوذ در قرن های دوم و سوم هجری که تاثیرات ماندگار و ژرفی را در اندیشه های فقهی کلامی و تفسیری مسلمانان برجای نهاد جریان ظاهرگرایی اهل حدیث است. بارز بودن نمودهای تفکر اصحاب حدیث را می توان در تفسیر ایشان از قرآن کریم به ویژه آیات اعتقادی شاهد بود. در این نوشتار با عنوان مواجهه اهل بیت علیهم السلام با اهل حدیث در برداشت از قرآن پس از بیان کلیات در بخش دوم کاربرد اصطلاح اهل حدیث را در حوزه های فقهی و کلامی شیعه و اهل سنت بررسی کرده و معنای مورد نظر خود در این تحقیق را مشخص کرده ایم. سپس در بخش سوم ضمن نگاهی به فعالیت های تفسیری اصحاب حدیث اهل سنت به بررسی مهمترین نمودهای شیوه تفسیری ایشان همچنین مخالفت شدید با تاویل آیات حدیث زدگی و کم رنگ ساختن نقش عقل در تفسیر پرداخته ایم. در بخش چهارم که به بررسی موضع اخل بیت علیهم السلام در مقابل اصحاب حدیث و تفاوتهای تفسیری این دو اختصاص یافته است پس از معرفی بزرگان اصحاب حدیث معاصر هریک از امامان شیعه علیهم السلام تفاوتهای موجود در منابع و روشهای تفسیری این دو جریان بررسی و مباحث اعتقادی محورهای اصلی اختلافات تفسیری معرفی شده است. نمونه های متعددی از مواجهه مستقیم یا غیر مستقیم اهل بیت علیهم السلام با اهل حدیث در حوزه تفسیر آیات در این بخش گردآوری شده است. از آنجا که احادیث و آثار از مهمترین منابع اهل حدیث در تفسیر آیات به شمار می رود اهل بیت علیهم السلام در این زمینه نیز به دو اقدام اصلی دست زدند: یکی انکار اسرائیلیات و روایات مجعولی که مستند برداشت های نادرست اصحاب حدیث از آیات و معارف دینی بود: دوم تصحیح روایات نبوی که در بین اصحاب حدیث به تحریفات لفظی و معنوی دچار گردیده بود.
مسائل الامامة و مقتطفات من الکتاب الاوسط فی المقالات
نویسنده:
عبدالله بن محمد ناشی؛ مصحح: یوزف فون اشترنبرگ
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت: دارالنشر فرانتس شتاینر بقیسبادن,
چکیده :
كتاب حاضر مشتمل بر دو اثر كلامی عقیدتی منسوب به ناشی اكبر از متكلمان قرن سوم هجری است و از معدود آثار مربوط به سده‏ های نخست شكل‏ گیری فرقه‏ ها و مذاهب اسلامی است كه چالش های فرقه ‏ای درباره مسئله امامت و دیگر مسائل كلامی را به تصویر می كشد. یكی از آثار قرن سوم كتاب اصل النحل است كه قسمت باقی مانده آن با عنوان «مسائل الامامة» به همراه گزیده‏ هایی از كتاب دیگر ناشی اكبر با نام الكتاب «الاوسط فی القالات» به وسیله جوزف فان اس آلمانی تصحیح و با متن عربی انتشار یافته است. رساله «مسائل الامامة» به طور مبسوط آراء مكاتب فكری معتزله، فرقه ‏های شیعه، اصحاب حدیث و فرقه ‏های خوارج در باب امامت و خلافت آمده و در كتاب «الاوسط فی القالات» مباحث كلامی گوناگونی مانند: اعتقاد ثنویان، مجوس، یهود، خدا و صفات او، افعال انسان، معاد، تعریف ایمان، حقیقت انسان و نفس، كون و فساد ماهیت افلاك و مباحثی در طب آمده است.
  • تعداد رکورد ها : 70