جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 353
بررسی ذات و صفات حق از دیدگاه امام محمد غزالی و امام خمینی
نویسنده:
حجت اسدی ملکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ذات و صفات الهی و رابطه آنها با همدیگر از اساسی ترین مسائل کلامی است. اندیشوران مسلمان فارغ از روش ها و مبانی فکری هر یک درباره آن گفتگو وابراز عقیده کرده اند و بیشترین نزاع درباره نحوه ارتباط صفات با ذات بوده است.بنابراین با توجه به اینکه خداشناسی در حیات انسان نقش تعیینکننده دارد، پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه نظریه غزالی، متکلم اشعری و امام خمینی حکیم متألّه مسلمان پیرامون توحید و صفات خداوند می پردازد. در مسیر ارزیابی شیوه غزالی و امام خمینی در باب خداشناسی اگر به مسائلی چون نارسائی عقل توجه شود، نوعی همسویی بین آنها وجود دارد و هر دو اندیشمند خداشناسی از طریق دل را در درجه اول اهمیت قرار می دهند. غزالی در بحث از ذات الهی به بساطت و صرافت ذات معتقد نبوده بلکه بساطت ذات الهی را منافی با قاعده الواحد می داند و فلاسفه را به خاطر اعتقاد به آن مورد بازخواست قرار می دهد، زیرا در اندیشه وی اعتقاد به بساطت حق با وجود کثرت در عالم قابل توجیه نیست. در حالیکه امام خمینی با نگرش فلسفی وجود واجب تعالی را وجودی صرف و خالص می داند و معتقد است که هیچ جهت عدمی در ذات او راه ندارد بلکه وجودش وجود محض و واجد همه کمالات می باشد. در مورد صرافت ذات حق هم باید گفت که چون غزالی قائل به وجود ماهیت در ذات حق تعالی است بنابراین، این برهان با مبنای فکری او سازگار نیست، چون در اثبات یگانگی و صرافت حق این برهان تنها بر مبنای اصالت وجود قابل اقامه می باشد. در حالیکه امام خمینی وجود حق را صرف دانسته و آن را واجد تمام کمالات می داند. در بحث از اوصاف الهی غزالی و امام خمینی هر دو بر این عقیده اند که کنه صفات خدا برای موجود انسانی قابل دریافت نیست. غزالی در نحوه ارتباط صفات با ذات به زیادت صفات قائل است و در اندیشه وی صفات حق از ذات او جداست. در حالیکه در نگاه امام خمینی وجود ماهیت از خدا قابل سلب استوی بر خلاف غزالی اصالت را به وجود می دهد و منشأ اختلاف حکیم و متکلم را در مسأله ارتباط ذات و صفات در اصیل دانستن یا ندانستن ماهیت تلقی می کند و به عینیت صفات با ذات فتوا می دهد.
شعور موجودات در قرآن و روایات
نویسنده:
علی عظیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شعور و ادراک موجودات و همه ذرات هستی یکی از مسائلی است که مورد توجه و مطالعه بشر قرار گرفته است. پس از ظهور اسلام و نزول آیات الهی که در آن به تسبیح، نطق، حشر، گواهی و... تمامی موجودات اشاره شده، مباحث گسترده‌ای میان مفسران، متکلمان، فلاسفه و علمای طبیعت در حقیقی و مجازی ـ قالی و حالی بودن تسبیح و همچنینشعور و جانمندی ذرات هستی آغاز گردید تا جایی که امروزه برخی فیزیکدان‌ها از شعور الکترون‌ها، اتم‌ها وتک سلولی‌ها سخن به میان آورده و عده‌ای از آنها این شعور و حیات را سر منشاء آفرینش می‌دانند. آیات و روایات نورانی قرآن و اهل بیت(ع) در پی اثبات شعورمندی موجودات بوده و تسبیح و نطق و... آنها را حقیقی می‌پندارند و با این وسیله در پی متذکر ساختن انسان‌ها به توحید ربوبی و رسالت و ولایت انبیاء و اولیاء او می‌باشند؛ادراک و شعور، جاری و ساری در تمامی مخلوقات حتی جمادات هستند، اگر چه ما از این مسئله غافل باشیم و وجود ادراک و شعور را برای جماد متوجه نشویم و درک نکنیم. در هر حال ادراک و شعور برای تمامی جمادات بالفعل موجود است. کما اینکه آن دو برای نباتات و حیوانات موجود می‌باشند، نهایت امر این است که ادراک و شعور در انسان قوی‌تر و آشکارتر از حیوان و در حیوان قوی‌تر و روشن‌تر از نبات و در نبات قوی‌تر و واضح‌تر از جماد می‌باشد. پس هر مخلوقی را که خداوند ایجاد فرموده مناسب با حالش ادراک و شعور عطا فرموده است. بر اساس آیات نورانی قرآن و روایات درربار اهل بیت(ع)حقیقت شعور و آگاهی موجودات عبارت است از: خود یابی و شناخت خالق و صانع، شناخت انبیاء و اوصیای الهی، علم و آگاهی از تسبیح و نماز خود، علم به عظمت و بزرگی حضرت حق جل و علاء و سر فرود آوردن و خم شدن در برابر او، تسلیم و سر سپردگی در مقابل فرامین الهی، آشنایی به وظایف و تکالیف و مأموریت‌های خود، تأثیر پذیری از گفتار و نگاه و رفتار موجودات اطراف خود، ارتباط با سایر موجودات، دریافت و ضبط اتفاقات پیرامون خود، حضور در دادگاه الهی و ادای شهادت و گواهی.اعتقاد به شعور موجودات آثار و کارکردهایی نظیر؛ آثار تربیتی مانند: تواضع و فروتنی، ادب و حیا، خلوص ویکتا پرستی؛ آثار بهداشتی مانند: بهداشت روح و روان، بهداشت جسم؛ آثار حقوقی مانند: حقوق حیوانات، حقوق نباتات و جمادات؛ و آثار علمی مانند: آثار پزشکی و درمانی و آثار تعلیمی می‌تواند داشته باشد.
تاثیر اندیشه‌های هرمنوتیکی غربی بر دیدگاه‌های محمد مجتهد شبستری
نویسنده:
فرزانه بازیار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع این رساله بررسی تأثیر اندیشه‌های هرمنوتیکی غربی بر دیدگاه‌های محمد مجتهد شبستری است؛ هدف از بررسی چنین موضوعی مسائل جدیدی است که امروزه برای متکلمان پیش می‌آید و نیازمند پاسخ‌هایی جدید است. از یک سو دین که به عنوان یکی از نیازهای اساسی بشر و برای بهبود زندگی انسان‌ها آمده در عصر جدید نیازمند قرائتی جدید است و از دیگر سو هرمنوتیک به عنوان فن تفسیر متون تعاریف مختلفی داشته و کاربرد آن در تفسیر متون دینی جای بحث بسیار دارد. در این رساله به بررسی این پرسش‌ها پرداخته شده که آیا مجتهد شبستری در بیان دیدگاه های هرمنوتیکی خود برای تفسیر متون دینی اسلامی‌تحت تأثیر اندیشه‌های هرمنوتیکی غربی قرار داشته؟ و اگر چنین تأثیری مشاهدهمی‌گردد، وی تحت تأثیر کدام متکلمان قرار داشته و چگونه از دیدگاه‌های آنان بهره برده است. سوال دیگر این است که آیا وی خود نیز موارد تازه‌ای را به این دیدگاه‌ها افزوده است یا مقلد صرف دیدگاه‌های آنان بوده؟ و اینکه اصولاًً به کاربردن هرمنوتیک که ابتدا در مورد متون مقدس مسیحی و توسط متکلمان غربی و مسیحی به کار گرفته شده در تفسیر متون اسلامی‌جایز است یا خیر؟در بررسی سوالات مطرح شده در رساله از شیوه‌ی کتاب خانه‌ای استفاده شده است؛ و به نظر می‌رسد اینکه شبستری در بیان دیدگاه‌های خود درباره‌ی دین و تفاسیر مختلفی که از دین می‌تواند وجود داشته باشد کاملاً تحت تأثیر دیدگاه‌های متکلمان غربی مسیحی از جمله شلایرماخر، بولتمان و تیلیش قرار دارد. شبستری همچون شلایرماخر شیوه‌ی انسانی را برای تفسیر دین پذیرفته است؛ به این معتقد است که تفسیر دین باید تفسیر انسانی باشد. همچنین وی شیوه‌ی پدیدارشناسی را برای دین در نظر گرفته که مشابه روشی است که شلایرماخر در تجربه‌ی دینی دانستن متون دینی مسیحی به کار می‌برد. همچنین شباهت‌هایی بین دیدگاه‌های شبستری و دیدگاه بولتمان در مورد انسان وجود دارد که در نهایت سبب شده تا این دو تعریف انسان از دیدگاه هیدگر را بپذیرند که تعریفی اگزیستانسیالیستی از انسان است. در مورد شباهت دیدگاه‌های شبستری و تیلیش نیز می‌توان گفت دیدگاه هر دو درباره‌ی عقل یکسان است و عقل را عقل خود بنیادی می‌دانند که دیگر خدا برایش مسئله نیست. البته با همه‌ی شباهت‌هایی که دیدگاه شبستری با دیدگاه متکلمان غربی دارد، وی برای نشان دادن صحت دیدگاه‌هایش به جست وجو در تاریخ کلام اسلامی‌پرداخته؛ در مورد معنای ایمان، وحی و.... وی دیدگاه‌های گروه‌های مختلف کلامی‌را از مذاهب مختلف بررسی کرده است.درباره‌ی این مسئله نیز که آیا کاربرد هرمنوتیک در متون اسلامی‌کاری صحیح است یا خیر باید گفت با توجه به دیدگاه‌های متفاوت شبستری و کسانی که برخلاف دیدگاه وی معتقدند نباید شیوه‌های غربی و مسیحی را برای متون دینی اسلامی‌به کاربرد می‌توان گفت نوع نگاه این دو گروه با یکدیگر متفاوت بوده و شبستری نتیجه‌ی بسیار متفاوتی را از تفاوت‌های موجود در اسلام و مسیحیت گرفته است.
نتایج اخلاقی نظریه ولایت سید حیدر آملی (ره) باعنایت به آثار هانری کربن
نویسنده:
علیرضا پورعسگری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بشر معاصر غرق در چالش‌های گوناگون، در هیچ برهه‌ای به اندازه امروز، نیازمند حکومت فراگیر مهدوی نبوده است که به لحاظ محتوایی برخوردار از تعالیم بی نظیر، جهانی و جاودانی اسلام، و نویدبخش عدالتی الهی و امنیتی راستین باشد.حال چه لزومی دارد موضوع اخلاق را در نظریه ولایت شیعه که مظهر آن امام معصوم است و دلایل نقلی و عقلی بسیاری دال بر وجودش در دست است، از منظر سیدحیدر بن علی آملی (سیدحیدر)وتحقیقات یک فیلسوف مستشرق فرانسوی بنام هانری کربن بررسی کنیم؟ در پاسخ باید گفت سید حیدر آملی یکی از برجسته ترین نظرات را در باب ولایت ارائه نموده است(ولایت عبارت است از قیام برای خدا و تبدیل کردن اخلاق خود به اخلاق الهی و محقق شدن اوصافش به اوصاف باری تعالی) وپرفسورهانری کُربن، بین مذاهب مختلف به عقاید شیعه اثنی عشری که همان اسلام واقعی است علاقه کامل و تصریح داشته که جنبه باطنی اسلام، همان تشیّع و منبع افکار و منشأ معارف کامل شریعت اسلام، امامان شیعه هستندوسعی برآن داشته که افکار سیدحیدررا درقالب جهان امروز تفسیر وتبیین نماید.لذا تبیین موضوع ولایت ومسائل مرتبط باآن ،آثاراخلاقی عقیده به ولایت مورد بررسی قرار خواهدگرفت
بررسی تطبیقی نبوت از دیدگاه سید حیدر آملی و ملاصدرا
نویسنده:
مریم صادقیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از جمله مباحثی که اندیشمندان اسلامی بدان پرداختهاند و آن را مورد بررسی دقیق قرار دادهاند، بحث نبوت میباشد. ما در این نوشتار مباحثی پیرامون نبوت، امامت و ولایت مطرح نمودهایم و کوشیدهایم در هر مسأله‌ای نظر سید حیدر آملی و ملاصدرا را بیان نماییم و به تطبیق و بررسی آراء ایشان بپردازیم. سید حیدر آملی و ملاصدرا هر دو از متفکران شیعی مذهب می‌باشد. برای تشیع، پایان نبوت آغاز دوره جدیدی است که همان ولایت یا امامت است. در واقع امامشناسی که روشن ترین بیان آن همان ولایت است، مکمّل ضروری پیامبرشناسی می‌باشد. در این میان، نکته‌ای که در خصوص رابطه نبوت و ولایت و امامت به نظر می‌رسد این است که، هم از نظر سید حیدر و هم ملاصدرا، ولایت دارای دو مظهر می‌باشد؛ یکی نبوت و دیگری امامت. ولایت که در طول ولایت تامّه الهی است، در کسوت نبوت تجلی می‌نماید و امامت ائمه معصومین‌(ع) نیز ادامه همان حقیقت الهی است و این دو مظهر از یک حقیقت یعنی ولایت حکایت دارند. همچنین مورد دیگری که از این دو اندیشمند به چشم می‌خورد این است که، هر دو به لحاظ تاریخی از پیشینه عرفانی ابن عربی استفاده نموده‌اند. به علاوه ملاصدرا نیز تحت تأثیر سید حیدر بوده است. بنابرین ما در این نوشتار نظریات هر دو اندیشمند را در خصوص نبوت، امامت و ولایت مورد بررسی قرار می‌دهیم تا وجوه اشتراک و افتراق آراء ایشان را روشن نماییم.
بررسی انسان در برزخ از دیدگاه ملاصدرا و علامه محمد باقر مجلسی
نویسنده:
صفیه طلوع خراسانیان محبوب
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مباحث مهم مورد بحث فیلسوفان و عالمان دینی، عوالم پس از مرگ بویژه عالم برزخ است. مساله عالم برزخ به‌عنوان عالمی ورای ماده، همواره مورد توجه مردم بوده و به همین جهت در روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) به آن زیاد پرداخته شده است. فیلسوفان اسلامی نیز در مباحث معاد، به بحث از عالمی واسطه میان دنیا و قیامت پرداخته‌اند.در این پژوهش به طرح دیدگاه‌های صدرالمتالهین و علامه مجلسی در رابطه با عالم برزخ و انسان برزخی پرداخته شده است. در ابتدا دیدگاه کلی هر کدام از این دو دانشمند درباره عالم برزخ طرح شده و در ادامه به بررسی و شناخت عالم برزخ و عالم قبر و اوصاف و ویژگی‌های آن و سپس به بررسی انسان برزخی و کیفیت وجود و زندگی او در این عالم از نظر صدرالمتالهین و علامه مجلسی پرداخته شده است. در نهایت نیز به مقایسه دیدگاه‌های فیلسوفانه صدرالمتالهین و روایات معصومین (علیهم السلام) که علامه مجلسی در کتب خود آورده پرداخته شده و میزان تطابق دیدگاه‌های این فیلسوف بزرگ با روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله نشان دادند که دیدگاه صدرالمتالهین جز در موارد معدودی بسیار مطابق با روایات معصومین(علیهم السلام) می باشد. ملاصدرا زندگی برزخی و ثواب و عقاب آنرا، نتیجه اعمال فرد در طول حیات دنیوی می‌داند، عالم برزخ را در مرتبه بالاتر و مشرف بر عالم دنیا می‌داند و به تجسم اعمال در برزخ معتقدست، همانگونه که روایات نیز به این موارد اشاره دارند. اما جایگاه شکوفا شدن استعدادها و تکامل را فقط حیات دنیوی می داند در حالی که طبق روایات تکامل و تنزل برخی افراد در برزخ نیز ادامه پیدا می کند.
بررسی اندیشه های کلامی احمد بن محمد بن خالد برقی در پرتو روایات وی
نویسنده:
زهره زارع زردینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این پژوهش، اندیشه ها‌ی کلامی احمدبن محمّد بن خالد برقی بر اساس روایات اعتقادی نقل شده از وی، بررسی می‌گردد.ایشان از راویان شناخته‌ شده‌ی شیعی در قرن 2 و 3 هجری قمری و از خاندان شیعی بزرگی است. وی در قم به دنیا آمده و تحصیلات خود را دراین دیار ادامه داده است.در این بخش ، پیرامون معرفت، کیفیت، زمان و مکان آن مباحثی مطرح گردید.درموردعقل،ماهیت عقل وعقل انبیاءروایاتی ازایشان نقل شد. سپس به شناخت خداوند، کیفیت و اقسام آن، یکتایی خداوند و اوصاف او پرداخته شد. روایات احمدبرقی در بحث خداشناسی به سه راه برای شناخت خداوند اشاره کرده و هرگونه تشبیهی به مخلوقات در مورد صفات الهی و جبر و تفویض، نفی گردیدو بین این دو،تنزیه وعدل خداکه از مختصّات عقاید شیعه، تبیین شده است.بحث راهنماشناسی (نبوّت و امامت) با روایاتی دالّ بر لزوم حجّت آغاز شده است. تبیین ویژگی های انبیاءو راه علم پیامبران به رسالت‌شان از مسائلی است که در بحث نبوّت عامّه طرح شده است.در بحث امامت که بیشترین روایات کلامی احمدبن محمّد بن خالد برقی است روایات جامعی درباره لزوم شناخت امام، استمرار امامت در تمام زمان‌ها، نصب امام از سوی خداوند و... نقل شده است. روایات مربوط به موضوع فرجام شناسی به وضعیت خاصّ انسان در هنگام مرگ و مسائل مربوط به قیامت وبهشت ودوزخ اشاره کرده است.از مجموعه روایات کلامی احمد برقی که دایره المعارفی عقیدتی است اینگونه استفاده می‌شود که عقاید شیعه در طول تاریخ ثابت بوده و دچار تغییر نشده است. آنچه برقی نقل نموده از قطعیّات و مسائل استدلالی است که شیعیان از امامان معصوم آموخته و به آیندگان انتقال داده‌اند. از اینجا اعتماد اصحاب به او وثاقتش نیز استفاده می‌شود که آنچه او نقل نموده مورد پذیرش آیندگان نیز قرار گرفته است.
بررسی مبانی فلسفی عرفان عملی در اندیشه ابن سینا
نویسنده:
اسماعیل مرادی افوسی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برخی از متفکران بزرگ تاریخ، به علّت عمیق بودن و داشتن وجوه و ابعاد مختلفِ شخصیتی، قابل بررسی و تحقیق از جنبه‌های گوناگون هستند. «حکیم بوعلی‌سینا» یکی از این نمونه‌ها است که شخصیت و آثار او، در طول تاریخ، از زوایای گوناگون مورد پژوهش و کندوکاو قرار گرفته است؛ اما یک بُعد ویژه در احوال و آثار ابن‌سینا وجود دارد که کم‌تر به آن توجه شده است و آن، نگاه بوعلی به عرفان است. ابن‌سینا توجه ویژه‌ای به عرفان عملی داشته است و این نکته، برای هر فردِ آشنا به مسایل فلسفی، شگفتی و کُنجکاویِ اولیّه را برمی‌انگیزد. آن‌چه ما در این رساله به آن پرداخته‌ایم؛ در مرحله‌ی اول، دنبال کردن این حس کنجکاوی و پی‌گیریِ خطّ کم‌رنگی که از آن، در کتب و منابع برجامانده و در مرحله‌ی دوم، یافتن مبانی عرفان عملی ابن‌سینا و کشف نقاط اتصال میان فکر فلسفی و نگاه عرفانی او است. در فلسفه‌ی ابن‌سینا مبانی و اصولی وجود دارد که با تعمّق در آن‌ها، نیاز به تزکیه و تهذیب نفس را نهفته می‌بینیم؛ مسایلی هم‌چون حقیقت وجود، عقول، نفس و بدن، عشق، ادراک، سعادت، نبوت و مراتب انسان‌ها، خیال، عقل فعال و... که با بررسی همه جانبه‌ی آن‌ها، ارتباط این موضوعات با عرفان عملی و احتیاج به طیّ طریق و سیر و سلوک مشخص می‌شود.
جایکاه عقل و ایمان از منظر ابن سینا و دکارت
نویسنده:
سجاد ساداتی زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث از عقل و ایمان از دیدگاه دو فیلسوف نامدار، دکارت و ابن سینا مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است و هر کدام از نقطه نظر خود به نظریه پردازی در این باب پرداخته‌اند. در نظر این دو،تلاش جهتبرقرار کردن ارتباط بین عقل و ایمان از مبانی نظام فکری و فلسفی آنها به شمار می رود به طوری که هر دو ضمن اصالت دادن به عقل، مسئل? ایمان را نیز در پرتوی آن اعتبار می بخشند که علت آن را می توان داشتن اعتقادات شخصی خود دانست. دراین مقال ضمن بیان تعامل و ارتباط عقل و ایمان، از نظر این دو عقل در مرتبه پائین تری از ایمان قرار دارد به طوری که بسیاری از گزاره های ایمانی را عقل به آنها دسترسی ندارد.
عشق و رابطه آن با جهان هستی از دیدگاه ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
وحید فتاحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عشق حقیقتی ازلی و ابدی است و از صفات خدا، خلق و انسان است و به همین جهت عامل پیوند جهان هستی با خداست. فلاسفه اسلامی هر کدام بر طبق مبانی فلسفی خود از عشق سخن گفته‌اند و معتقدند که همه موجودات به حکم عشق فطری در جریان و حرکتند و اساس جهان آفرینش بر عشق نهاده شده است. آنچه در تعاریف فلاسفه و حکما از عشق آمده است تعریف به آثار و عوارض است و نه به حقیقت و ماهیت عشق زیرا که عشق به دلیل بداهتش و اینکه امری عینی و چشیدنی است، غیر قابل تعریف است. از آنجا که خداوند کاملترین موجود بلکه کمال مطلق است و از طرفی او خود نسبت به خویش بالاترین مرتبه ادراک را دارد پس خداوند خود هم برترین عاشق است و هم برترین معشوق و لذا او خود بالاترین ابتهاج و عشق را به خود داراست. ازمبادی عشق، کمال و معرفت است، کمال در معشوق و معرفت در عاشق، حال هر چه کمال معشوق بیشتر و ادراک این کمال از جانب عاشق بیشتر باشد عشق عمیق‌تر و شدیدتر است.از مهم‌ترین آثار عشق، توان‌بخشی و خلاقیّت‌زایی در عاشق است که چون آتشی سراپای وجود او را فرا می‌گیرد و وی را از نقص و کدورت و کثرت بینی و خودخواهی پاک می‌کند و دیده‌ای وحدت‌بین به او عطا می‌کند.
  • تعداد رکورد ها : 353