جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
کلام الهی: از لوگوس تا کلام نفسی
نویسنده:
اعظم عالی زاد، ابوالفضل محمودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کلام الهی از سویی به بحث از ماهیت وحی و شیوه سخن خدا با انسان و از دیگر سو به رابطه حق با خلق و آفرینش آنها که با عنوان «کلمات خداوند» از آنها یاد شده، ارتباط می یابد. به لحاظ تاریخی اولین تاکید بر این مفهوم، تحت عنوان «لوگوس» یا «کلمه» در یونان و در اندیشه هراکلیتوس اتفاق افتاده که گویا، با توجه به ابهامی که در اندیشه او وجود دارد، آن را به معنای اصل عقلانی حاکم بر جهان و یا شاید «خدا» به کار برد. پس از وی، افلاطون نیز هرچند بدون تاکیدی خاص بر این واژه آن را در معنای عقل الهی مورد استفاده قرار داده است. رواقیان با تاکید بیشتر بر مفهوم لوگوس و احتمالا به پیروی از هراکلیتوس، لوگوس را اصل هر عقلانیت، عقل الهی و همسان با خدا پنداشتند. در حدود سال های نخستین میلادی این مفهوم در افلاطونیان میانه و بیش از همه در فیلون یهودی اسکندرانی تاثیر گذارد، به گونه ای که در اندیشه او نقش محوری یافت و واسطه میان خدا و جهان، قدرت برتر خداوند و نمودی از وجود مطلق شد. تاثیر مکتب فیلون به همراه تاثیر اندیشه های رواقی و غیره را می توان در برخی مسیحیان اولیه و نیز در انجیل چهارم و یا نامه های پولس مشاهده کرد. در اینجا مسیح همان لوگوس و یا کلمه الهی است که از طریق او همه چیز خلق شد و سرانجام پس از منازعات آریوسی، ازلیت و نامخلوق بودن آن، باور عمومی مسیحی گشت. این منازعات در باره مخلوق یا نامخلوق بودن کلمه یا لوگوس، به همراه زمینه های موجود در اندیشه اسلامی، بعدها احتمالا زمینه را برای طرح حادث یا قدیم بودن کلام الهی و یا قرآن، فراهم ساخت و منتهی به دیدگاه های گوناگونی شد که از آن میان می توان به دیدگاه های معتزله، اشاعره و دیدگاه ویژه ابن کلاب اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 99 تا 138
حقیقت ایمان و لوازم آن از منظر علم کلام، قرآن و علی (ع)
نویسنده:
نعمت اله بدخشان
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بررسی حقیقت ایمان و لوازم آن یکی از مباحث مهم مورد اختلاف میان متکلمان اسلامی است. موضوع نوشتار "حقیقت ایمان و لوازم آن از منظر علم کلام، قرآن و علی(ع) است". مطالب مورد بحث در سه عنوان کلی، زیر عنوانهای ایمان و علم (معرفت)، ایمان و اقرار زبانی و ایمان و عمل ارایه شده است. در بخش نخست ارتباط و پیوستگی ایمان و علم به اثبات می رسد و سپس چگونگی علم معتبر در ایمان مورد مداقه و بررسی قرار می گیرد و در ادامه، نظریات گوناگون برخی متفکران غربی و اسلامی بر پایه سه رویکرد متفاوت به ایمان؛ رویکرد عقلی، رویکرد عاطفی و رویکرد عقلی- عاطفی؛ نقد و بررسی می شود و سرانجام رویکرد عقلی- عاطفی به عنوان رویکردی جامعتر و منطبق تر با آیات قرآنی و سخنان علی(ع) مورد تایید قرار می گیرد. در بخش دوم پس از نقد و بررسی نظریات متکلمان اسلامی جنبه طریقی اقرار زبانی و رکن نبودن آن برای ایمان از نظر قرآن و علی (ع) اثبات می شود. در بخش سوم نیز ابتدا آرای متکلمان درباره چگونگی ارتباط ایمان و عمل نقد و بررسی می شود و سپس با استناد به آیات قرآن و سخنان علی(ع): خارج بودن عمل از حوزه مفهومی ایمان اثبات می گردد ولی نقش عمل صالح به عنوان یکی از لوازم مهم ایمان دینی و تامین کننده سعادت بشر مورد تاکید قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 58
اراده خدا (جل جلاله) با تکیه بر آرای امام خمینی (ره)
نویسنده:
علی الله بداشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در طول تاریخ تفکر اسلامی، اراده از مباحثی است که در کلام و فلسفه اسلامی و بعدها در علم اصول، بسیار مورد بحث و مناقشه قرار گرفت.امام خمینی (ره) نظر به اهمیتی که برای این مساله قایل بودند تلاش کردند در حد مجال، برخی ابعاد مساله را تحلیل نمایند؛ از جمله: اولا آیا اراده از صفات کمالی موجود از جهت موجودیتش است؟ و آیا مراتب تشکیکی وجود خدای تعالی که در راس هرم هستی است اراده او نیز در عین بساطت و عینیت با ذات کامل ترین اراده هاست و آیا این اراده هم در مقام ذات و هم در مقام فعل برای او ثابت است؟ثانیا چه رابطه ای بین اراده حق تعالی و سایر صفات کمالی او مانند علم، قدرت و مشیت است؟ و آیا اراده تشریعی حق در حقیقت همان اراده تکوینی اوست و تقسیم آن به تکوینی و تشریعی به اعتبار ماست؟
صفحات :
از صفحه 9 تا 32
نقد و بررسی دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی دربارۀ ایمان و اسلام
نویسنده:
عین اله خادمی، عبداله علی زاده
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
قاضی عبدالجبار معتقد است ایمان، انجام طاعات و واجبات و نوافل و دوری از زشتی ها و محرمات است. او ایمان را از اسماء شرعی دانسته و بر آن است که جزو اسما مدح به شمار می آید و صاحب آن مستحق پاداش می باشد. از نگاه او ایمان دارای سه رکن قول، معرفت و عمل است و عمل جزو لاینفک ایمان بوده و مشتمل بر سه بخش انجام طاعات و واجبات، انجام نوافل و دوری از زشتی ها و محرمات می گردد. عبدالجبار معتقد است اسلام نیز همانند ایمان از اسما شرعی و جزو اسم های مدح بوده و فرد مسلمان نیز همانند فرد مومن، مستحق پاداش است؛ بنابراین اسلام و ایمان بنابر رای قاضی عبدالجبار متشابهند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
روی‌آورد وجودشناسانه «اوصاف الهی» در اندیشه کلامی علامه حلی(ره)
نویسنده:
حسن عباسی حسین‌آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
چکیده :
موضوع صفات خداوند در علم کلام از دو جنبۀ وجود شناسی و معنا‌ شناسی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. جنبه وجودشناسی به ارتباط صفات و ذات الهی می‌پردازد. ذات خداوند عین وجود اوست؛ بر این اساس صفات برآمده از حقیقت وجود و وجوب وجود اویند. دیدگاه‌های وجودشناسانه اوصاف الهی به شش دسته کلی تقسیم می‌شود. پرسش این است که علامه حلی چه روی‌آورد وجودشناسی در اثبات ذات و صفات انتخاب کرده است که از یک‌سو اشکالات متکلمان بر فیلسوفان بر اندیشه او وارد نشود و از جهت دیگر اشکالات و نقدهای فیلسوفان بر متکلمان نیز بر دیدگاه ایشان وارد نشود و آیا روش ایشان با نقل نیز منطبق است؟ علامه حلی با تلفیق روش فلسفی و کلامی و تطبیق آن با نقل، روشی در اثبات ذات و صفات به وجود آورده که در این روی‌آورد اشکالات غزالی بر فیلسوفان (قدم عالم و علم خدا به جزئیات) رفع می‌شود و از طرف دیگر اشکالات فیلسوفان بر متکلمان در مورد هماهنگی نظام فکری‌شان مرتفع می‌گردد. وی در این راه قدم به قدم نظام خود را با نقل تطبیق می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 22
سعیدبن جبیر اول مدون للتفسیر
نویسنده:
احمد فاضل سعدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی ساوه,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
قرآن کریم که به عنوان معجزه پیامبر اکرم (ص) نیز شناخته می شود دارای ابعاد گوناگون ادبی است. تمام قرآن را تنها پیامبر اکرم درک نموده است و بقیه مسلمانان بنا به تفاوت درجاتشان فهم های مختلفی از آن به دست آورده اند. تفسیر نیز از زمان صحابه تا کنون به همین دلیل جریان یافته است. در این مقاله به معرفی سعید بن جبر، به عنوان مفسر قرآن کریم، پرداخته خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 173 تا 194
اراده الهی
عنوان :
نویسنده:
زهره ناجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئله اراده الهی از مسائل دشوار الهیات و خداشناسی است که مناقشات فراوانی را در میان متکلمان و فلاسفه بر انگیخته است. از سویی در مورد اراده الهی این مسئله مطرح است که آیا صفت اراده از جمله صفات فعلی حق تعالی است و یا صفات ذاتی؟ و از سوی دیگر چنین مطرح می شود که آیا صفت اراده صفتی قدیم است و یا از عوارض ذات حق تعالی است که همچون حالتی نفسانی حادث می شود؟ و در آخر اینکه آیا اراده حق امری واحد است و یا کثیر و به تعداد افعال حق اراده وجود دارد ؟ این ها مسائلی است که موضوع این مقاله را تشکیل می دهند و این مقاله با بررسی آراء مختلف کلامی و فلسفی در این باب سعی دارد راهی به این موضوع دشوار بیابد.
صفحات :
از صفحه 21 تا 25
مناسبات شیعه و معتزله در قرن چهارم هجری
نویسنده:
ضرغام گرجی پور , محمدعلی چلونگر , علیرضا ابطحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از نیمه دوم قرن اول هجری به بعد، فرق و مذاهب مختلف کلامی شروع به رشد کردند. یکی از این جریان‌های فکری معتزله بود که تا اواسط قرن سوم هجری روابط چندان مطلوبی با شیعه نداشت؛ بنابراین تا این برهه از زمان بسیاری از رهبران دو گروه ردیه‌های فراوانی بر آثار همدیگر می‌نوشتند که هدف آن‌ها از این عمل، دفاع از اصول اعتقادی مکتب خود بود که در بسیاری از موارد با تعصب و چشم‌پوشی از حقیقت نیز همراه ‌می‌شد. اما از نیمۀ دوم قرن سوم هجری خصوصا با روی کار آمدن حکومت شیعی آل‌بویه این جریان فکری به گونه‌ای دیگر طی طریق کرد و روابط فکری معتزله با شیعه بسیار به هم نزدیک شد به‌طوری که بسیاری از شیعیان از استادان معتزلی علم فراوانی کسب کردند و بعضی از معتزلیان مثل راوندی و ابوعیسی وراق به شیعه گرویدند و اصطلاح متشیعه معتزله در این عصر، اصطلاحی رایج که به معتزلیانی که به شیعه گرایش پیدا کرده بودند، اطلاق می‌‌‌شد. همچنین بسیاری از بزرگان معتزله با رهبران فکری شیعه مثل شیخ مفید، خاندان نوبختی و... تعاملات‌ مختلفی برقرار کردند که این تعاملات‌ هرگز به خشونت نگرایید و هر دو گروه ، نظریات هم را با تسامح و تساهل ‌می‌شنیدند. در نگاه کلی، در قرن چهارم هجری معتزله و شیعه خصوصا شیعه زیدیه تأثیر متقابلی بر یکدیگر برجا گذاشتند.
صفحات :
از صفحه 121 تا 138