جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 654
تحلیل «وجود» کانتی از منظر حکمت متعالیه
نویسنده:
روح‌الله کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
هدف اصلی این پژوهش تحلیل «وجود» نزد کانت با کمک‌گرفتن از دیدگاه ولف، هیوم، و فلاسفۀ اسلامی دربارۀ وجود است. با توجه به این‌که کانت در نقد عقل محض در دو موضع به تحلیل «وجود» می‌پردازد، ابتدا در بخش تحلیل استعلایی در مبحث «مقولات محض فاهمه»، به‌منزلۀ یکی از مقولاتِ وجهه‌نظر «جهت»، و دیگربار در بخش دیالکتیک استعلایی در نقد برهان وجودی. این مقاله با هدف ارائۀ تبیینی جامع و منسجم از این دو موضع نشان می‌دهد که کانت در دیالکتیک استعلایی، برای اجتناب از ایدئالیسم جزمی و ایدئالیسم شکاکانه، داده‌شدگی وجود را متأثر از هیوم برای نقد برهان وجودی به‌کار می‌گیرد، اما در تحلیل استعلایی که بر فهم ما از وجود متمرکز است، متأثر از ولف که برای او وجود امری فرعی و مجهول است، وجود را از مراتب علم ما به گزاره‌ها می‌داند. هم‌چنین با برقراری نوعی هم‌ارزی ابتدایی میان «اصالت وجود در حکمت متعالیه» و «داده‌شدگی وجود نزد هیوم»، و «اصالت ماهیت و اعتباری‌بودن مفهوم وجود نزد سهروردی» و «متمم بودن آن نزد ولف» از ابزارهای مفهومی برای تحلیل وجود در حکمت متعالیه و حکمت اشراق، هم‌چون «معقولات ثانیۀ فلسفی»، «زیادت وجود بر ماهیت»، و «جهات ثلاث» برای تبیین وجود نزد کانت کمک گرفته می‌شود.
صفحات :
از صفحه 51 تا 74
بازسازی برهان تجربه دینی بر اساس دیدگاه پلنتینگا
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
پلنتینگا، بر مبنای معرفت شناسی اصلاح شده، باور به وجود خدا را از جمله باورهای واقعا پایه می داند که در توجیه و تضمین خود، به هیچ شاهد و دلیلی متکی نیست. دیویس معتقد است که نظریه پلنتینگا در باب توجیه و تضمین باور به خدا، هر چند عموما برهان تجربه دینی به شمار نیامده، اما واقعا چنین است. این مقاله، با بررسی جوانب گوناگون دیدگاه پلنتینگا، می کوشد با به دست دادن صورت بندی پیشنهادی برای برهان تجربه دینی بر اساس دیدگاه پلنتینگا، دشواری های ادعای دیویس را نشان دهد. البته از آنچه پلنتینگا درباره حس خداشناختی مطرح کرده، می توان در بحث تجربه دینی بهره برد و از آن برای تبیین وقوع دسته ای از این تجربه ها سود برد. از نظر او، وقوع زمینه ای مناسب، به فعالیت حس خداشناختی می انجامد، که وقوع تجربه باورساز را به همراه دارد و آن، باور به گزاره ای مربوط به خدا را نتیجه می دهد.
صفحات :
از صفحه 55 تا 74
سنت ارسطویی در فلسفه اخلاق غرب: دیدگاه های مک اینتایر
نویسنده:
قدرت اله قربانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
اخلاق ارسطو یکی از عناصر اصلی فلسفه او است که به سبب برخوردار بودن از عناصر مهم و غایت انگارانه و توجه به سعادت و فضایلی عقلانی چون حکمت، شجاعت، اعتدال و عدالت، دارای جایگاه مهمی در اندیشه فلسفی غرب است. این سنت اخلاقی در سایه همین خصوصیات، در قرون وسطی و در برخورد با ادیان ابراهیمی چون مسیحیت، یهودیت و اسلام، نه تنها انسجام خود را از دست نداد، بلکه ضمن تایید از سوی آنان، عناصری نیز بر آن افزوده گردید و به ویژه در مکتب توماسی، با خلاقیت اکویناس، عناصر اگوستینی و الهیات مسیحی نیز بر آن افزوده گردید و آن را تکمیل کرد. اما در دوره جدید، در پی تغییر نسبت انسان با جهان و خدا، اخلاق معنای دیگری یافت و عواطف و امیال انسان محور اخلاق قرار گرفت. در واقع، عقل که محور اخلاق و فضایل آن بود، به کنار نهاده شد که این امر را می توان در دیدگاه های فیلسوفانی چون هیوم، رید، کانت، هاچسون، نیچه، بنتام و جان استوارت میل ملاحظه کرد. در نتیجه، اخلاق دوره مدرن را می توان به اخلاق عاطفه گرا تعبیر کرد که در آن، گزاره های اخلاقی، در واقع، انشای عواطف و احساسات است و صدق و کذب در آن راه ندارد. مک اینتایر با بیان مطالب فوق، بر آن است که تنها راه نجات اخلاقی غرب، بازگشت به سنت اخلاقی ارسطو است؛ زیرا تنها این سنت است که به واسطه غایت انگاری و تکیه بر فضایل عقلانی، توانایی لازم را برای رسیدن به سعادت حقیقی دارد؛ البته می توان کاستی های سنت ارسطویی را با بازسازی آن برطرف کرد.
صفحات :
از صفحه 61 تا 82
ویژگی های عشق الهی از دیدگاه یوحنای صلیبی
نویسنده:
ابوالفضل محمودی، لیلا رضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
عشق الهی بن مایه عرفان یوحنا را شکل می دهد. شعله آتش عشق الهی چنان وجود او را فراگرفته که هیچ آموزه ای را نزد او بدون توجه به عنصر عشق الهی نمی توان یافت. به عقیده یوحنا، با استحاله روح در عشق الهی، روح به همه فضایل، کمالات و ارزش های الهی دست می یابد و سزاوار تجلی خدواند می شود. از سوی دیگر، گذر از مراحل سیروسلوک بی همرهی عشق ممکن نیست. پس عشق الهی هم علت و محرک سیر و سلوک است و هم مقصد و مقصود عارف. او از عشق به منزله عطیه الهی یاد می کند که هم درد و هم درمان است. بهجت، معرفت بخشی، همانندی بین عاشق و معشوق، و حیات بخشی از مهم ترین ویژگی های آموزه عشق یوحنا است. یوحنا به محو و فنا شدن در مسیح به عنوان راهبر واقعی عشق تاکید و اصرار فراوان دارد و کسی را عاشق حقیقی می داند که در اختیار و تملک خداوند باشد.
صفحات :
از صفحه 153 تا 184
عرفان دیونوسیوس: سلب گرایی و استعلاء
نویسنده:
معصومه کبیری طامه، بهزاد سالکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
آثار نویسنده سوری که نام دیونوسیوس آرئوپاگوسی (نوکیش آتنی، ح 500 م) را بر خویش داشت، بیش از هر راهب شرقی دیگر تاثیری مستقیم بر غرب لاتینی گذاشت. مکتوبات او بسیار غیرمتعارف و تقریبا به سبک دعا، و آکنده از نوواژه هاست. بسیاری او را خالق «الهیات عرفانی» می دانند و بر این باورند که وی توانسته است به گونه ای موفقیت آمیز حقیقت ایمان مسیحی را از طریق مفاهیم فلسفه نوافلاطونی تعلیم دهد. وی در ارائه نظریه هایی درباره ماهیت خداوند، تفوق گوهر الهی بر سلب و ایجاب، استعلاء مطلق و وحدانیت خداوند، تجلی ذات اقدس الهی در مخلوقات، خداگونگی و اتحاد با خداوند پیشگام بوده است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 68
خاستگاه اخلاق یهودی در عهد عتیق
نویسنده:
اعظم پرچم، مهدی حبیب الهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات داانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
اخلاق یهودی یکی از قدیمی ترین سنت های اخلاق دینی است که تاثیر زیادی بر مکاتب اخلاقی بعد از خود داشته و از همین رو توجه پژوهشگران این حوزه را به خود جلب کرده است. با این حال، خاستگاه اولیه و اصلی اخلاق یهودیت، یعنی عهد عتیق، با بی مهری و بی توجهی محققان و اندیشمندان مواجه شده و درباره این موضوع کمترین آثار علمی پدید آمده است. هر چند که کتاب مقدس یک اثر اخلاقی به حساب نمی آید و تعالیم اخلاقی بخش مستقل و مشخصی از آن را به خود اختصاص نمی دهد ولی به هر حال با تحلیل گزاره های فقهی، موعظه ای و روایی آن می توان تعالیم اخلاقی زیادی از آن استخراج کرد. در این نوشتار سعی شده است نمایی کلی از جلوه های اخلاق عهد عتیق، ویژگی ها، آسیب ها و تعالیم اخلاقی این کتاب به تصویر کشیده شود و بعضی از آموزه های اخلاقی و تربیتی موجود در این کتاب و برخی تقسیمات ممکن در مورد پیام های اخلاقی آن بازگو گردد.
صفحات :
از صفحه 65 تا 89
ویژگی‌ های خیال نبوی در نظر توماس آکوئیناس
نویسنده:
علیرضا فاضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
توماس آکوئیناس ضمن بحث دراز دامن از نبوت -که همه جا پیوسته با پیش‌گویی است- چگونگی حصول معرفت نبوی را نیز مطمح نظر قرار می‌دهد؛ او مناسب‌ترین دریافت فراطبیعی ویژۀ نبی را دریافت خیالی می‌داند. این نوشتار در پی کشف ویژگی‌های این دریافت ویژه است؛ در این راستا، ابتدا ضمن بررسی قوۀ خیال از نظر آکوئیناس، حال نبی به هنگام دریافت‌های خیالی مدّ نظر قرار می‌گیرد. در نظر آکوئیناس، نبی انسانی کاملاً عادی است و نبوت در او حاصل فرآیندی یکسویه از جانب خداوند است. او با این‌که معرفت فراطبیعی ویژۀ نبی را از طریق قوۀ خیال می‌داند تلاشی برای تبیین این معرفت نمی‌کند و البته، خیال نبی را دارای ویژگی خاصی نیز نمی‌‌داند.
صفحات :
از صفحه 185 تا 168
مراقبه در چشم‌انداز ملاصدرا و اِولین آندرهیل
نویسنده:
هنگامه بیادار، مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مسائل مشترکی که در حوزه‌ی عرفان غربی و اسلامی ‌وجود دارد، سلوک عرفانی عارف، مراقبه، شرایط و لوازم آن است که متأله و عرفان‌پژوه انگلیسی‌تبار، خانم اولین آندر هیل نیز به‌طور‌ تخصصی به تبیین و بررسی آن پرداخته است. ملاصدرای شیرازی نیز از این مهم غفلت نورزیده است. آثار وی مشحون است از مواردی که به‌طور خاص به مسأله‌ی مراقبه پرداخته است؛ چنانچه می‌توان گفت ویژگی خاص عرفان صدرایی مبتنی بر مراقبه است. آندرهیل و ملاصدرا هر دو به شیوه‌ی خاص خودشان به این مهم پرداخته‌اند. هر دو با رویکرد مشترک به سه‌ساحتی بودن نفس انسان، به تقدم و تفوق یکی بر دیگری توجه داشته‌اند. آندر هیل با مقدم‌ دانستن احساس بر عقل و اراده، مراقبه را مبتنی بر پرورش حس عمیقی می‌داند که عارف را دم‌به‌دم به مراحل عمیق‌تر آگاهی سوق داده تا به مرحله‌ی نهایی آن که «نگریستن در ابدیت» و «اتحاد با حقیقت متعالی» است، نایل شود. ملاصدرا نیز با مقدم‌داشتن معرفت و بینش بر دو ساحت دیگر، به ذومرتبه‌بودن و تدریجی ‌بودن مراقبه تأکید داشته و غایت مراقبه را تجمیع قوای نفس برای اتحاد با عقل فعال می‌پندارد. وجه شباهت‌هایی میان این دو متفکر وجود دارد؛ ازجمله اهمیت به کشف مخلوقات در طبیعت، تمرکز نفس، تدریجی‌بودن مراقبه، ذکر در مراقبه. همچنین اختلاف دو رأی، در ساحات نفس، توجه به جایگاه عقل نظری نزد ملاصدرا و بی‌اعتبار‌دانستن آن نزد آندر هیل و نحوه‌ی ورود به مراقبه را نیز جزء وجه اختلاف‌ها می‌توان عنوان کرد.
صفحات :
از صفحه 17 تا 34
احوال و آرای عرفانی قدیس بوناونتوره
نویسنده:
حمید محمودیان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
قدیس بوناونتوره بی شک یکی از شخصیتهای تاثیر گذار در عرفان مسیحی است. وی که به عنوان بانی دوم و معمار اصلی فرقه فرانسیسی شناخته می شود، توانست علاوه بر تبیین عرفان مسیحی به تشریح زندگی، آثار و ابعاد شخصیتی قدیس فرانسیس بپردازد. با آنکه جایگاه وی در میان فرانسیسیان، شبیه به جایگاه توماس آکویناس در میان دومنیکیان است، اما با این همه، جوانب شخصیتی او چندان روشن نیست. کتاب سفر روح به سوی خداوند او یکی از آثار ماندگار در عرفان مسیحی است. در این پژوهش کوشش بر آن است که پس از ارائۀ شرح مختصری از زندگی و آثار او، جهان شناسی و به ویژه دیدگاه عرفانی وی مورد بررسی قرار بگیرد.
صفحات :
از صفحه 199 تا 230
عقل گرایی اعتدالی در آراء شهید مرتضی مطهری
نویسنده:
سید حمد الله اکوانی، قباد محمدی شیخی، سید سعید میری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اندیشه سیاسی و اجتماعی در ساحت معرفت شناسانه در عصری که به مدرنیته نامبردار شده همواره با پرسش از رابطه عقل و دین مواجه بوده است. در تعریف این دو با یکدیگر گروهی با نفی و طرد جایگاه عقل در نظام معرفتی و ساحت اجتماع و سیاست، شریعت را منزلتی برتر ارزانی داشته و برخی دیگر در توجیه و تبیین اندیشه های مدرن، عقل را منبع معرفتی برتر تلقی کرده اند. در میان اندیشمندان مسلمان شهید مرتضی مطهری در نوشته های خود به این دغدغه معرفت شناسانه توجهی مدام داشته است. آیت الله مطهری با تکیه بر نص و سنت (متن) به ترسیم رابطه ای از عقل و دین می پردازد که می توان از آن با عنوان عقل گرایی اعتدالی نام برد. در این مقاله با استفاده از رویکرد هرمنوتیک، آراء این فیلسوف مسلمان در مورد رابطه عقل و دین و صورت بندی استدلالات وی در باب نظام عقلانیت اعتدالی پرداخته می شود.
صفحات :
از صفحه 7 تا 30
  • تعداد رکورد ها : 654