جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دین به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقوله‌های خیر (زندگی خوب)، نقش ویژه‌ای در هدف‌گذاری و معنابخشی به زندگی انسان ایفا کرده و با عرضۀ آموزه‌هایی معطوف به زندگی مطلوب، به «فرارَوی» انسان از آنچه به آن دچار است، تغییر زندگی و گذار از «هست» به «باید» یاری می‌رساند. در عین حال، ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر زیست جمعی و نقش انکارناپذیرِ زمینه‌ها و نهادهای اجتماعی چون دولت در حیات انسان موجب شده است تا سنجشِ نسبت «جامعه» با «خیر» به یکی از دغدغه‌های خاطر اندیشمندان بدل شود و در این ‌بین اخلاق سیاسی از دیرباز، متکفل ارائۀ رهیافت مناسبی در باب نسبت نهاد دولت با دین بوده است. نوشتار حاضر در راستای بررسی تحولات اخلاق سیاسی در غرب، پس از تحلیل اجمالیِ فراز و نشیب‌های تاریخیِ مسیحیت از قرون وسطی تا دوران معاصر، به ایدۀ غالب سیاسی یعنی بی‌طرفی دولت در قبال دین می‌پردازد و در آخر، رویکرد انتقادی کمال‌گرایی که در اواخر سدۀ بیستم و توسط نوفضیلت‌گرایانِ غربی احیا شده است، از نظر خواهد گذشت. رویکرد اخیر در نقد معضلات ناشی از تکثر اخلاقی غرب،خواهان احیای دین به‌مثابۀ منبع تشخیص گزاره‌های اخلاقی، ‌انگاری اخلاقی و تقویت جماعت است و پیرو تفکر ارسطویی، رسالت دولت در قبال خیر و نقش تربیتی این نهاد را یادآوری می‌کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 723 تا 742

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی دیدگاه‌های شیطان‌پرستی و اندیشۀ عین‌القضات دربارۀ ابلیس

نویسنده:

محمدرضا عابدی، عقیله آراسته

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قرون وسطی , یزیدیه ( غلات ) , آیین ایزدی , یزیدیه ( از فرق اسلامی تصوف) , آیین گنوسی (ادیان خاموش) , عرفان یهودی , شیطان پرستی

چکیده :

چکیده عینالقضات، در جایگاه یک مسلمان موحد، خداوند را خالق و مبدأ کل و ابلیس را از آفریدههای او میداند. او بیشتر از همان ابلیسی سخن میگوید که در ادیان توحیدی، مخصوصاً دین اسلام مطرح است؛ یعنی ابلیسِ نافرمان متکبر، دشمنِ خدا و بدخواهِ نوع بشر؛ اما آنگاه که سخن او حال‌وهوای شطح و طامات به خود میگیرد، از ابلیس، جانبداری و تنزیه و تقدیس می‌کند. نگاه او، در چنین مواردی، با معتقدات اسلامی و صریح آیات قرآن و روایات همخوانی ندارد. عین‌القضات در ارائۀ این اندیشه از صوفیان مدافع ابلیس چون حسن بصری، حلّاج و احمد غزالی و اندیشۀ گنوسی و عرفان قبالای یهود و برخی اندیشههای ایران باستان تأثیر پذیرفته است. همچنین میان دیدگاه عینالقضات در دفاع از ابلیس و احیاناً تقدیس او با اندیشههای شیطانپرستی (از دیرباز تا کنون)، وجوه مشترک و جنبههای تمایزی وجود دارد. وجه مشترک، تلقی مثبت و جانبدارانه از ابلیس است؛ اما تفاوت را باید در موضوعاتی مانند «معیار ارزیابی منزلت ابلیس»، «جایگاه ابلیس در عالم و نسبت او با خدا و انسان» و «ابلیس، موضوع سجده بر آدم و میوه ممنوعه» جستجو کرد. معیار ارزشگذاری منزلت خاصی که عینالقضات برای ابلیس قائل است ـ به گمان او ـ بندگی، تقرب و عشق ابلیس در بارگاه الهی است، نه تقابل ابلیس با خداوند. بر این پایه، ابلیسِ عینالقضات موحّد است و در توحید بر همه سبقت میگیرد؛ اما ابلیسِ شیطانپرستان این کمالات را ندارد و همواره با نیروهای خیر و خدای واحد مطلق تضادّ و تقابل دارد. او ارزش خود را مرهون تکبّر، سرکشی، گستاخی و نافرمانی در مقابل خداوند می‌داند؛ چنانکه میتواند بر مسند خدا بنشیند و در معرض پرستش قرار گیرد و خود به‌وجودآورندۀ دینِ شیطانی شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 67 تا 84

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی علل پیدایش و گسترش کثرت‎گرایی دینی در دهه‌های اخیر

نویسنده:

عبدالعظیم عبداله پور

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قرون وسطی , خردگرایی , جهانی سازی , معارف اسلامی , شناخت شناسی , جزمیت , پروتستانیسم , انسان باوری , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , فرا‌نوگرایی , کثرت‌گرایی مذهبی , فرا‌نوگرایی , کثرت‌گرایی مذهبی

چکیده :

توجه به التزام عملکرد دینی به معنای یگانه الگوی مورد وثوق جهت تحقق هدف خلقت انسان؛بی شک یکی ازدغدغه های فکری بشر درتمام دوره ها وعصرها بوده.تفاوت وگوناگونی تفاسیر و معانی مختلف میان آموزه های ادیان جهان امری است که نفوذ آن در عرصه های دیگرزندگی اجتماعی قابل رویت است .اندیشه ی گرایش به تصدیق حقیقت مندی ادیان گوناگون بدون تردید باداشتن ریشه های معرفتی،از سرچشمه نسبی گرایی و تشکیک در قطعیت معرفت انسانی جاری شده و با مواجه ی دست آوردهای نوین علمی جهت تطبیق و بیش فهم شدن آن، با مسئله نقد متون کتب مقدس شدت می یابد.شکل گیری جریانهای ضد کلیسایی در دوره های پس از قرون وسطی سبب شد تا پیش زمینه های قالب بندی جریان موسوم به لیبرالیسم فراهم شود که این مسئله با گسترش نهضت اومانیسم به عنوان مهمترین تحول تاریخ بشر دوره تکامل خود را با سرعت بسیار طی کرد و این مسئله رویکردی نوین را نسبت به دین به وجود آورد.جریان پروتستانیسم لیبرال به عنوان مهمترین عامل سیاسی در تفسیر دین با توجه به خصوصیات و ویژگی هایش در قرن نوزدهم مطرح است .تساهل و تسامح که عاملی مهم در رویکرد به مسئله کثرت گرایی دینی می باشد از جمله دست آوردهای اندیشه سیاسی پروتستانیسم لیبرال می باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

گفتمان عقل و دین در توصیف خدا در قرون وسطی

نویسنده:

محمد اکوان ,مریم کاتوزی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قرون وسطی , خدا , دین و فلسفه , عقل و دین , الهیات مسیحی

کلیدواژه‌های فرعی :

عقاید مسیحیت , آموزه‌ها‌ی ادیان , آموزه‌ها‌ی مسیحی (آموزه‌ها‌ی ادیان) , تثلیث مسیحی , خدا در مسیحیت , اندیشه های آگوستین , خدا از دیدگاه افلاطون ,

چکیده :

دوران قرون وسطی، با وام گیری از فضای فکری یونان باستان و همچنین بهره گیری فراوان از آموزه های مسیحیت، ترکیبی بی بدیل از آمیزش دین و فلسفه ارائه داد که در نوع خود یگانه بود. اینکه فلسفه چه واکنشی در مقابل ورود آموزه های دینی در مقولات مورد بحث خود داشته و دین چه میزان به باورهای فلسفی استناد می کرده است، موضوعی است که در این مجموعه، به جد بررسی شده است. حضور دینی قدرتمند، چون مسیحیت، با جهت دادن به افکار عمومی و باورهای دینی مردم، در نوع نگاه و تعریف آنها از فلسفه تاثیر گذاشته و متقابلا فلسفه نیز با عرضه اندوخته های عقلانی خود به دین، آن را وادار به تطبیق پذیری با خود کرده است. این که در این میان هر یک به چه میزان از دیگری تاثیر پذیرفته و بر آن تاثیر گذاشته است، مبحثی است که به تفصیل به آن پرداخته خواهد شد اما آنچه مسلم است آن است که این دو حوزه در تماس مستقیم و تنگاتنگ با یکدیگر بوده و حتی با وجود انکار یکدیگر، وابستگی و پیوند شدیدی دارند. درست است که دین بر فلسفه تاثیر گذاشته و محدوده و قلمرو حرکتش را محدود کرده است، اما فلسفه نیز با ورود به حوزه آموزه ها و تفاسیر دینی، آنها را بسیار متحول نموده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 113 تا 136

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جستارى در جامعه‏ شناسى دین

نویسنده:

محمدرضا آقایى

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مردم شناسی دین , فلسفه دین , جامعه شناسی دین

کلیدواژه‌های فرعی :

قرون وسطی , رنسانس , رمانتی سیسم , تعریف دین (مسائل جدید کلامی) , شکاکیت معرفت شناختی , فلسفه غربی , 1. ادیان , مذهب پروتستان (مذاهب مسیحی) , دین مسیحیت (ادیان زنده) , دین پژوهی , تاریخچه جامعه شناسى دین , مارکس و اساس دین , نظر دینى امیل دورکیم , دین و نقش اجتماعى آن , دین و کناره گیرى محتوم آن , پرستش جامعه ,

چکیده :

بررسى دين در حوزه هاى متعدد علمى از جمله كلام، فلسفه، روان شناسى، جامعه شناسى و مردم شناسى با توجه به نگرش هاى خاصى كه در هر مجموعه معرفتى مورد نظرمى باشد، موجب تعريف و برداشت هاى متفاوتى از دين شده است كه عمدتا به شكل وسيع، ريشه در تلاشى دارد كه در غرب در جهت ارائه تعريفى براى دين انجام گرفته است؛ زيرا يافتن ماهيت متمايز و يگانه دين يا ارائه سلسله اى از صفات، كه دين و آنچه را مربوط به آن است از بخش هاى ديگر زندگانى انسان متمايز مى گرداند، بيشتر يك رويكرد و رهيافت غربى است كه از زمان نوزايى (رنسانس) به بعد، بخصوص در دوره اصلاح دينى ـ با آن مواجه هستيم. در غرب، طى يكى دو قرن تعاريف و تلقى هاى فراوانى از دين ارائه شده كه حتى ارائه فهرست ناقصى از آن هم به راحتى ممكن نيست. برخى از آنها عمدتا سعى در تمايز قاطع بين ابعاد دينى و غير دينى فرهنگ دارند و گاه دين را با مجموعه اعتقادات، بويژه اعتقاد به موجودى متعال برابر گرفته اند. از سوى ديگر، عده اى عوامل تجربى، عاطفى، شهودى و همچنين عوامل ارزشگذارانه و اخلاقى را جزو دين به حساب آورده اند. يا پيدايش و غناى رشته هاى مردم شناسى و جامعه شناسى، كه رشته علمى نسبتا جديدى است، عامل مهمى وارد تعريف دين گرديد و آن چيزى نبود جز ملاحظه زمينه هاى اجتماعى، اقتصادى، تاريخى و فرهنگى در نوع تلقى از دين. در نظر اينان، دين هرگز يك مجموعه انتزاعى از انديشه ها، ارزش ها، يا تجربه ها، كه جدا از حوزه فرهنگى جامعه باشند، نيست؛ زيرا بسيارى از اعتقادات و آداب و رسوم و شعاير دينى با توجه به حوزه فرهنگى جامعه قابل درك مى باشد و از اينجاست كه رهيافت هاى جامعه شناختى به دين آغاز مى گردد. و جامعه شناسى دين رونق مى گيرد؛ رشته اى علمى كه شيوه طبيعى مطالعه دين و جامعه نيست، بلكه فرآوردى فرهنگى است كه توسط تحولات تاريخى انديشه غربى پديد آمده است و پژوهشگران را بر آن داشته است كه از ادعاهاى هنجارآفرين دين يا جامعه مورد پژوهش آنان فاصله بگيرند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

روش شناسى زبان عرفان و عارفان مسیحى

نویسنده:

علی فلاح رفیع

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

زبان عرفانی , الهیات مسیحی , دین مسیحیت (ادیان زنده) , عرفان مسیحی

کلیدواژه‌های فرعی :

سلسله مراتب عالم , یهوه , قرون وسطی , شناخت سلبی خدا , انجیل , انجیل یوحنا , استعاره تولد , خلسه عرفانی , جهان شناسی مسیحی , بیان ناپذیری , کلام مضاعف , تجلی ازلی , استعاره غلیان , استعاره آینه , تحدید خود , سکوت مطلق , پارادوکس نفی خالق و مخلوق , اثبات در سلب , تجلی در خارج ذات , پارادوکس های اکهارتی , اصول زبان تنزیهی ,

چکیده :

هرچند تأملات فيلسوفانه درباره مباحث زبانى سابقه ديرين در تاريخ تفكر فلسفى داشته است، اما از اواخر نيمه اول قرن بيستم با اقبال به فلسفه زبانى، اهتمام فكرى ـ پژوهشى به اين مبحث در شاخه هاى گوناگون علوم بشرى، بيش از پيش، در دستور كار فيلسوفان قرار گرفت. از اين رو، تحليل هاى موشكافانه درباره كاركردهاى زبان در نزد عارفان توجه آن دسته از فيلسوفانى را به خود جلب كرد كه از يك سو، تعلق خاطر به مباحث زبانى داشته و از سوى ديگر، داراى مشربى عرفانى بودند. نوشتار حاضر تأملى است در كاركرد زبان نزد سه تن از فيلسوفان عارف مسلك مسيحى، يعنى: ديونوسيوس، ژان اسكات اريژن و مايستر اكهارت. ديونوسيوس (قرن 6) از زمره اولين فيلسوفانى است كه با طرح كلام سلبى و سكوت مطلق در حوزه الهيات شهرت يافت. وى با طرح مباحث زبان شناختى در عرصه عرفان، راه را براى فيلسوفان ديگرى همچون ژان اسكات اريژن (810ـ877) گشود. اريژن را مى توان ادامه دهنده سنت عرفانى نوافلاطونى در جهان مسيحى دانست. پارادوكس نفى خالق و مخلوق، كلام مضاعف و سير نزولى و صعودى از جمله مباحثى بود كه اريژن براى تبيين كاركرد زبان در حوزه عرفان مورد بررسى عقلانى قرار داد. در ادامه اين مقال به مايستر اكهارت (1260ـ1327) از متألهان نام آشنا در حوزه عرفان مسيحى مى پردازيم. اكهارت از معدود عارفانى است كه با طرح نظريات نوظهورى چون تجلى ازلى در ذات، استعاره غليان و تولد سعى مى كند از يك سو، به تفسير كتاب فلسفى مشرب انجيل يوحنا بپردازد و از سوى ديگر، كاركرد زبان عارفان و سخن آنان را از ذات الهى تبيين كند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دستاوردهاى مسلمانان در علم و فلسفه

نویسنده:

مونت‌گمرى وات

نوع منبع :

مقاله , ترجمه اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تمدن اسلامی , تاریخ فلسفه , تاریخ علم اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

نهضت ترجمه , قرون وسطی , اسکندریه , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , شکوفایی تمدن , اسلام در اروپا , تاریخ مسیحیت , نجوم اسلامی , شکوفایی تمدن اسلامی , ریاضی در اسلام , پزشکی در اسلام ,

چکیده :

يكی از مباحث ارزشمند تاريخ تمدن، بررسی جايگاه اوليه علوم بشری است كه از كجا نشات گرفته و چه شخصيت‌هايی در آن سهيم بوده‌اند و كدام مكتب و ملت بيش از ديگران در تمدن بشری نقش داشته‌اند؟ ما معتقديم مسلمين بيشترين سهم را در رشد و شكوفايی تمدن داشته‌اند. اين مطلبی است كه كتب متعددی در اثبات آن تدوين شده است. در‌ اينجا ما از زبان يك مسيحی تا حدی آزاد‌انديش، نقش مسلمين را در رشد و شكوفايی تمدن بشری مطلب را نقل خواهيم كرد. چه‌ اين كه شنيدن فضيلت از زبان ديگران، قطعيت ويژه‌ای برای مستمع‌ ايجاد می كند. آنچه در‌ اين مقاله از نظر شما خوانندگان گرامی می گذرد، ترجمه يك فصل از كتاب "نفوذ اسلام در اروپای قرون وسطی"از دكتر "گمری وات" است. وی يكی از مورخان شهير انگليسی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7

تعداد رکورد ها : 61

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.