جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

توسعه اقتصادی با تحولات اجتماعی همراه است. این سوال که آیا روحیه، نوع تفکر یا رفتار اجتماعی، عوامل تعیین کننده توسعه یا توسعه اقتصادی هستند و یا موجب تحول در روحیه و طرز تفکر و رفتار اجتماعی می شوند، همواره موضوع بحث عده زیادی از اقتصاددانان و جامعه شناسان بوده است.

یکی از موضوعات مطرح اجتماعی و اقتصادی در طول قرنها تاریخ بشریت نابرابری شرایط افراد بوده است. خصوصا در قرن جاری با توجه به رشد تکنولوژی و دسترسی اقشار خاصی از جوامع به پدیده نوظهور و بسرعت تسخیرکننده فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی بنام اینترنت و در نتیجه عمیق تر شدن شکاف طبقاتی موجود در جوامع مختلف، سوالات گوناگونی جهت ارائه راهکارهای مناسب برای جلوگیری از عمیق تر شدن این شکاف طبقاتی و نهایتا کاهش آن در پیش روی سیاستگزاران و اقتصاددانان قرار دارد. یکی از سوالات مطرح این است که ابعاد نابرابری در جامعه چه میزان است؟ برای پاسخ دادن به این سوال از معیارها یا شاخصهای نابرابری درآمد استفاده می گردد.یکی از معیارهای مطرح و جالبی که از دهه های 1960 مورد استفاده و ارزیابی قرار گرفته است، شاخص یا معیار اندازه گیری نابرابری تیل می باشد که از مفهوم تابع انتروپی توسط هنری تیل (1967) استخراج گردیده است. در مقاله حاضر اجمالا به معرفی این معیار به عنوان شاخصی که خواص مهم و مطرح، در ادبیات اندازه گیری نابرابری درآمد را دارد، می پردازیم ...

«اقتصاد ایران از گذشته های دور و از زمانی که نفت جایگاهی برای کسب درآمدهای ارزی بدست آورد، اقتصادی بر مبنای اصول تک محصولی بوده است. در بین درآمدهای دولت دو شاخص متوسط سهم 48 درصدی درآمدهای نفتی و متوسط سهم 82 درصدی ارز حاصل از صادرات نفت، در مجموع درآمدهای ارزی کشور طی سالهای اخیر در برنامه دوم، نشان دهنده عمق این وابستگی است».

نظامهای مالی اسلامی و بانکداری بدون بهره آرزویی بوده که سالهاست در بسیاری از کشورهای اسلامی تحقق یافته است. رشد جهانی شبکه های مالی و شهرت مسلمانان برای امانت داری و گرایشهایی که به سوی احیای قوانین و اقتصاد اسلامی بوجود آمده. همراه با درآمدهای سرشار نفت موجب توسعه و گسترش بانکداری اسلامی در جهان شده است. امروزه کارشناسان معتقدند که بانکها با توجه به دستاوردهای جدید، باید بیشترین توجه خود را به سمت سیستمهای کنترل و گزارش نویسی که قابل اعتماد برای سپرده گذاران، وام گیرندگان و سرمایه گذاران می باشد. معطوف نمایند. بیش از 35 بانک اسلامی در 29 کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی (ICO) تاسیس شده و مشغول فعالیت هستند اما، همچنان نیاز به نهادهایی که در آن مسلمانان بتوانند پس اندازهای خود را حفظ نموده و بر طبق اصول و مبانی شریعت مقدس اسلام وام دریافت کنند شدیدا به چشم می خورد.

توجه به مسئله فقر و توزیع درآمد در تمامی کشورهایی که از نظر درآمدی و درجه توسعه یافتگی در رتبه های اول جهانی قرار دارند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. فقر در قالب یک کلمه، می تواند ابعاد وسیعی از مشکلات مختلف جامعه را نشان دهد. در کشورهایی که در حال عبور از یک اقتصاد سنتی به اقتصاد مدرن هستند، به دلیل تغییر در ساختار کل اقتصاد و توزیع جدید منابع، وضعیت فقر و لطمات ناشی از آن در بعد وسیعتری مشاهده می شود. پس مسئله شدت فقر و آسیب پذیری ناشی از آن در کشورهای در حال توسعه و نیز کشورهای عبور از مرحله توسعه، به این باز می گردد، که در جوامع سنتی یک روش حمایتی خیریه ای و ایلی وجود داشته که در آن معمولا خانوارهای غنی، روسای قبایل و یا کدخدایان، خود را موظف به حمایت از اقشار فقیر و تنگدست جامعه خود می دانستند.

بطور کلی کالدول نسبت به این امر که ابطال پذیری بتواند روش مناسبی باشد تردید دارد. به گمان او ساختار های این روش چنان سخت گیرانه اند که اگر به دقت به کار بروند، از علم اقتصاد اندک چیزی باقی می ماند. او بر آنست که نشانه اندکی داریم بر اینکه اقتصاددانان روش ابطال پذیری راحتی به صورت نازیانمند بکار برده باشند. او به رغم هواداری از روش ابطال پذیری، تکثرگرایی در روش شناسی را نیز می پسندد: بگذارید یک صدگل بشکفد. منظور او این است که در اقتصاد مکتبهای فکری مختلفی می توانند در تقابل آرا به نقد کشیده شوند، یعنی بر حسب هنجارهایی که خودشان را وقف آن کرده اند. اما این روش سر در گم لیبرالی در واقع باید اخلاق عالمان باشد که به انتقادها توجه نشان می دهند، ولی نمی تواند تا قیامت برای هر تئوری بکار رود، زیرا بالاخره معلوم نیست که کدام شیوه از نظریه سازیها باید کنار گذاشته شود.