جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«مناظرات فى العقائد و الاحكام»، تأليف عبدالله حسن، از نويسندگان معاصر است كه به زبان عربى در دو مجلد و مشتمل بر مناظرات مختلف كلامى و فقهى أئمه اطهار عليهم السلام و علماى شيعه با مخالفان مى ‏باشد. نويسنده در مقدمه كتاب با ذكر اين نكته كه نه تنها عامه مردم كه بسيارى از محققين نيز از حقيقت مبادى و فكر مذهب شيعى بى اطلاع هستند و از سوى ديگر مناظرات، دائرة المعارف‏ هاى علمى سرشار از ادله علمى و حقائق تاريخى است، لذا علاقه خاصى به گردآورى مناظرات و تحقيق علمى آنها پيدا مى ‏كند كه نتيجه آن تأليف اثر حاضر است. جزء اول مناظرات به مباحث كلامى اختصاص يافته و 78 مناظره در 19 موضوع ارائه شده است. در جزء دوم نيز با موضوع شرايع و احكام 41 مناظره در 15 موضوع آمده است كه در فهرست قابل دسترسى است.

کتابی است کلامی از نیمه اول قرن ششم هجری قمری، به زبان عربی. از کتب معتبر شیعه که به «احتجاج طبرسی» مشهور و به کثرت فوائد، موصوف است. نویسنده آن، ابومنصور شیخ احمد بن علی بن ابیطالب طبرسی از محدثین موثق و علمای بزرگ نیمه اول قرن ششم هجری قمری است. این کتاب، محاجات و مناظرات پیغمبر اسلام و ائمه شیعه و استدلال‌های برخی از اصحاب ائمه در برابر مخالفان و افراد مختلف و پیروان ادیان غیر اسلامی، نسبت به اصول و فروع دین اسلام و مذهب شیعه اثنی عشری است. همچنین برخی از مکاتبات امام زمان که در زمان غیبت صغری از طریق نواب ایشان بوده و نیز ذکر توقیعاتی از ناحیه مقدسه به بعضی از علما، در قسمت آخر، درج شده‌است. نام دیگر «احتجاج» «الاحتجاج علی اهل اللجاج» است که ظاهراً ساخته دیگران می‌باشد و در خطبه مولف نیامده‌ است. کتاب شامل: اخباری که متضمن نهی از جدل و مناظره و نکوهش آن، و انگیزه تالیف کتاب. احتجاجات و استدلات ماثور از پیغمبر اسلام، علی و سایر امامان درباره اصول و فروع دین اسلام و مذهب شیعه حقه جعفری با افراد مختلف و مخالف. ذکر واقعه غدیر خم، ماجرای فدک و محاجه‌های علی و فاطمه زهرا و دیگر صحابه (و خطبه پیامبر در غدیر). محاجات امام با معاویه و اهل شام و خوارج و نقص کنندگان بیعت با او. و در بخش پایانی، احتجاجات صاحب الزمان، مکاتبات ایشان در زمان غیبت صغری با نواب چهارگانه، توقیعات ایشان در زمان غیبت کبری.

کتاب «إیضاح مخالفة السنة لنص الکتاب و السنة» تالیف حسن‌ بن‌ یوسف علامه حلی، به بررسی برخی از تناقض ‏های كلام اهل‏ سنت در مباحث اعتقادی اسلام مي پردازد. در این نوشتار ضمن بررسی دیدگاه‎ های كلامی علامه حلی و روش تفسیری وی، نظریات ایشان در مورد برخی از دیدگاه‎ های كلامی اهل ‏سنت كه مخالفت آشكاری با تعالیم قرآن و سنت دارد بیان گردیده است. نویسنده (علامه حلی) معتقد است كه برخی از عقاید اهل ‏سنت صدور كذب از جانب خداوند را جایز می‏ داند و تبیین صحیح بین افعال بندگان و اراده خداوند متعال ارائه نمی‏ دهد. وی همچنین به اثبات عصمت امام معصوم پرداخته و ادله اهل ‏سنت را در نفی عصمت آنان بیان و رد می‏ نماید. ادله نویسنده در رد دیدگاه‎ های كلامی اهل‏ سنت، آیات قرآن، روایات پیامبر و ادله عقلی و استدلالی است.

کتاب حاضر که ترجمه آقای نظام الدین احمد غفاری مازندرانی بر «الاحتجاج» می باشد سلیس نبوده و به نثر قدیمى نگاشته شده است. در ضمن وى بر این ترجمه اضافاتى از مقدمه و فهارس، ایجاد نکرده و فقط به ترجمه متن کتاب پرداخته است. تنها کارى که انجام داده است، کتاب دو جلدى احتجاج را در چهار جلد ترجمه نموده است. «الاحتجاج»، تألیف ابومنصور احمد بن على بن ابى طالب طبرسى، از علماى قرن ششم هجرى است. این کتاب در موضوع بحث ‌ها و مناظرات معصومین (ع) و بزرگان دین با مخالفان، در موضوعات مختلف دینى مى ‌باشد.

مصنفات الشيخ المفيد مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید می‌باشد. محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (336–413ق) معروف به شیخ مفید، از علمایی است که دارای تألیفات بسیار در موضوعات متنوع است. از آن تألیفات بسیار می‌توان به سه کتاب در حدیث، چهار کتاب در تاریخ، پنج کتاب در اصول فقه، دوازده کتاب در علوم قرآن، 41 کتاب در فقه و بیش از هفتاد کتاب در علم کلام اشاره کرد. حدود نصف آثار شیخ مفید در موضوع کلام و از این تعداد کتاب، نصف آن در مبحث امامت می‌باشد. برخی از آثار ایشان از قبیل «التمهيد»، «الانتصار»، «الافتخار»، «الرسالة العلوية» و... که قریب به چهل اثر می‌باشد متأسفانه مفقود شده و موضوع آن مشخص نمی‌باشد. این کتاب در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد دوم: الفصول المختارة من العیون و المحاسن؛ از آثار سيد مرتضى علم الهدى است كه نويسنده كتاب‌هاى «المجالس» و «العيون و المحاسن» و از املاى شيخ مفيد بر ايشان و ديگر تأليفات شيخ مفيد، گل‌چين كرده و با نام «الفصول المختارة» تدوين نموده است. بسيارى از بزرگان، در منابع روايى، اين كتاب را به شيخ مفيد نسبت داده‌اند، اما در مقابل، نوه محقق كركى و سيد حسين مجتهد، آن را تأليف سيد مرتضى دانسته‌اند. با توجه به مقدمه كتاب، مى‌توان گفت نسبت اين كتاب به سيد مرتضى مناسب‌تر است، زيرا او، اين كتاب را از ميان تأليفات شيخ مفيد جمع‌آورى نموده است. اين كتاب، به زبان عربى است و حاوى مجموعه مباحثات شيخ مفيد با علماى اهل تسنن، درباره مباحث اعتقادى و كلامى است كه به شكل زيبايى تدوين شده است. شيخ مفيد، در اين مباحثات، بسيارى از عقايد شيعه را با بيانى استدلالى و با استناد به عقل و قرآن و روايات اهل بيت عصمت و طهارت(ع) ثابت كرده و بسيارى از شبهات و اشكالات اهل تسنن را بر شيعه، جواب داده است. اين كتاب، از معتبرترين كتب استدلالى و از مجموعه كتاب‌هاى فقهاى شيعه مى‌باشد كه در بسيارى از منابع شيعه از آن نقل شده و بزرگان به آن استناد كرده‌اند و در بسيارى از اجازات علماى بزرگ نام اين كتاب در رديف كتاب‌هايى است كه به يك‌ديگر اجازه روايت آن را مى‌داده‌اند.

مصنفات الشيخ المفيد مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید می‌باشد. محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (336–413ق) معروف به شیخ مفید، از علمایی است که دارای تألیفات بسیار در موضوعات متنوع است. از آن تألیفات بسیار می‌توان به سه کتاب در حدیث، چهار کتاب در تاریخ، پنج کتاب در اصول فقه، دوازده کتاب در علوم قرآن، 41 کتاب در فقه و بیش از هفتاد کتاب در علم کلام اشاره کرد. حدود نصف آثار شیخ مفید در موضوع کلام و از این تعداد کتاب، نصف آن در مبحث امامت می‌باشد. برخی از آثار ایشان از قبیل «التمهيد»، «الانتصار»، «الافتخار»، «الرسالة العلوية» و... که قریب به چهل اثر می‌باشد متأسفانه مفقود شده و موضوع آن مشخص نمی‌باشد. این کتاب در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد دوازدهم: الإختصاص؛ الإختصاص، مجموعه‌ای متنوع از احادیث معصومان(ع) در حوزه عقاید، سیره و تاریخ، حکمت و اندرز، اخلاق و آداب، فضایل اهل بیت و نقایص مخالفان آنان، معجزات و کرامات. درباره نویسنده کتاب، اختلاف نظر هست و شیخ مفید، جعفر بن حسین المؤمن و أبو علی أحمد بن الحسین بن أحمد بن عمران، در منابع مختلف نویسنده آن شناخته شده‌اند. برخی، این کتاب را به نویسنده‌ای ناشناخته منتسب کرده‌اند. در این میان شهرت انتساب الاختصاص به شیخ مفید از دیگران بیشتر است. کتاب «الإختصاص» موضوع واحدی ندارد و مؤلف در مقدمه کتاب به این نکته اشاره کرده است. وی می‌گوید: «این کتاب را تألیف و تصنیف کرده، در گردآوری‌اش زحمت بسیار کشیدم و در آن گونه‌های مختلف احادیث و روایات برجسته و آثار نیکو و حکایات در موضوعات بسیار در مدح افراد و فضیلت آنان و مراتب علما و درجات و فهم آنها وارد کردم.» کتاب، یک مقدمه چند سطری دارد و بعد از آن مطالب کتاب با دو روایت در فضل علم آغاز می‌شود و سپس روایاتی درباره شرطة الخمیس و بعد احادیثی درباره فضایل علما و آنگاه درباره اصحاب ائمه(ع) می‌آید؛ روایاتی درباره حوادث پس از وفات پیامبر(ص)، مناظره ابوحنیفه با امام صادق (ع)، قصیده فرزدق، اقوال برخی از حکما و وصایای لقمان حکیم، از دیگر موضوعاتی است که در این کتاب نقل شده است.

مصنفات الشيخ المفيد در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد نهم: التذكرة بأصول الفقه، الإشراف، أحكام النساء، ذبائح أهل الكتاب، المسح علی الرجلين، رسالة في المهر، جوابات أهل الموصل و الأعلام؛ می باشد که توضیح هر یک در ادامه می آید: التذكرة بأصول الفقه؛ اثر شيخ مفيد مى‌باشد. مولّف در اين كتاب مسائل علم اصول را به نحو ايجاز بيان كرده و نظريات خود را ارائه مى‌دهد: -