جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

يكی از مطالعات مهم و راهبردی در موضوعات دينی، شناخت روش ها و اسـلوب ديـن در طـرح موضوعات دينی است. اين مطالعه محققان را به لايه هايی از اغراض و مقاصـد گـزاره هـای دينی رهنمون می سازد كه در غيرآن حاصل نمی شود. شايد يكی از مهمتـرين ايـن موضـوعات، شـيوه بيان توحيد در قرآن است. تحقيـق پـيشرو، در صـدد بررسـی روش خـاص قـرآن در ارائـه ايـن موضوع است. رويكرد اصلی بحث، توجه به كشف روش با عنايت به سير ترتيب نـزول سـوره هـا می باشد. به نظر می رسد قرآن با محوريت توحيد پرستش، به مقوله خدا پرداختـه و بـا رويكـردی تربيتی مباحث توحيدی را پيگيری نموده است . هرچند توحيد افعالی به گستردگی در قرآن آمده است، اما در خدمت به بارنشاندن توحيد عبادت است . همچنين بحـث از ذات و صـفات الهـی بـه تناسب و يا در قالب لطايف واسرار آيات مورد توجه قرار گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 75 تا 94

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تبیین رویکرد سلبی فخر رازی به زبان دینی با تأکید بر مبانی آن : دوره 4، شماره 1 : جستارهای فلسفه دین

نویسنده:

معصومه سالاری راد , رضا اکبری , محمدحسین مهدوی نژاد , علیرضا اژدر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

تهران: انجمن فلسفه دین ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات الهی , زبان دین (مسائل جدید دین شناسی) , معناشناسی صفات الهی , طریق سلبی در زبان دین

کلیدواژه‌های فرعی :

رؤیت خدا , رؤیت قلبی خدا , سمع الهی , ایمان (فرجام شناسی) , محدودیت عقل , شناخت ذات خدا , بصر باری تعالی , الله (اسماء ذات) , رویکرد سنتی به زبان دین , زبان تمثیل دین , بیان ناپذیری زبان دینی , تلیفق تصوف و فلسفه , شناخت خدا در آخرت , بین ناپذیری صفات حق , اسماء مضمر , اسرار ذکر هو , گرایشات عرفانی فخر رازی , معرفت شناسی فخر رازی , نظریه ایمان تصدیق گرایانه ,

چکیده :

از میان سه طریق سنتی مورد ادعای استیور در باب زبان دینی، رویکرد فخر رازی به زبان دینی را می توان در حیطه طریق سلبی جای داد؛ زیرا دیدگاه وی در زمینه اثبات و شناخت ذات خداوند و معناشناسی برخی از اسما، اوصاف و افعال الهی بر روش سلبی متکی است. از آن جا که یکی از لوازم رویکرد سلبی به زبان دینی، بیان ناپذیری آن است این مسئله در رویکرد رازی آن جا نمایان می شود که در حیطه خداشناسی و معناشناسی برخی اسما و اوصاف الهی از قبیل اسم جلاله الله، اسمای مضمر، اسم قدوس، رؤیت خداوند، سمع و بصر و برخی از افعال الهی، بر روش عرفانی و شیوه قرآن تأکید می کند و از معرفت شهودی سخن می گوید. لذا در این قلمرو عقل انسان قادر به شناخت برخی از علوم و اسرار الهی نیست؛ حتی اگر از طریق مجاهده و مکاشفه نیز ادراک حاصل شود زبان قادر به بیان و توصیف این اسرار و احوال نیست. در این مقاله سعی می شود تا مواضع فخر رازی در این زمینه با تأکید بر مبانی زبان شناختی و معرفت شناختی آن تحلیل و تبیین شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 57 تا 76

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مسئله نفی صفات در روایات اهل بیت علیهم السلام

نویسنده:

عبدالهادی اعتصامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

توحید , وجود شناسی صفات , معناشناسی صفات , 01. خداشناسی (کلام) , اسمای الهی , صفات الهی , احادیث و روایات , صفات فعلیه , صفات ثبوتیه ذاتیه

کلیدواژه‌های فرعی :

توحید , خداشناسی , تشبیه , نفی صفات , عینیت ذات و صفات , صفات خدا , صفات سلبی , احادیث نفی صفات , رابطه اخلاص و نفی صفات , صفت بودن , اتحاد مفهومی و تغایر مصداقی , صفات اقرار , نفی احاطه عقلی به خدا , اوهام القلوب , وصف به افعال ,

چکیده :

بحث و مناقشه درباره اتصاف یا عدم اتصاف ذات الهی به اسماء و صفات از نخستین پرسش های اعتقادی است که همواره معرکه آرای گوناگون اندیشمندان اسلامی بوده است. نوشتار حاضر بر آن است ت تا روایاتی را که مستقیم(آشکار) و یا غیر مستقیم ناظر به مسئله نفی صفات از ذات الهی اند، مورد تبیین و تحلیل قرار دهد. از مقایسه میان این دو گروه از روایات این نتیجه حاصل شد که انتساب هر گونه صفتی به ذات الهی مستلزم تحدید و تشبیه است و حق تعالی هیچ گونه صفتی در مقام ذات ندارد و از هر معنا و مفهومی که ذات را نشان دهد، منزه و مبرا است، بنابراین تمام اسما و صفاتی که بر خداوند به نحو ایجابی اطلاق می شوند، وصف فعلی یا سلبی اند.بحق و مناقشه درباره اتصاف یا عدم اتصاف ذات الهی به اسماء و صفات از نخستین پرسش های اعتقادی است که همواره معرکه آرای گوناگون اندیشمندان اسلامی بوده است. نوشتار حاضر بر آن است تا روایاتی را که مستقیم(آشکار) و یا غیر مستقیم ناظر به مسئله نفی صفات از ذات الهی اند، مورد تبیین و تحلیل قرار دهد. از مقایسه میان این دو گروه از روایات این نتیجه حاصل شد که انتساب هر گونه صفتی به ذات الهی مستلزم تحدید و تشبیه است و حق تعالی هیچ گونه صفتی در مقام ذات ندارد و از هر معنا و مفهومی که ذات را نشان دهد، منزه و مبرا است، بنابراین تمام اسما و صفاتی که بر خداوند به نحو ایجابی اطلاق می شوند، وصف فعلی یا سلبی اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 29

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خدا، تأثرناپذیری و رنج: نقد و بررسی آموزۀ تأثرناپذیری الوهی : دوره 12، شماره 3 : فلسفه دین

نویسنده:

میثم مولایی , نادر شکراللهی , ام البنین طاعتی جلیسه

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران(پردیس فارابی),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات الهی , شرور (مسائل جدید کلامی) , علم واجب , ابتهاج خداوند , تاثر ناپذیری خدا , تغییر ناپذیری خداوند , محبت خداوند به مخلوق , اندوهگین شدن خدا

کلیدواژه‌های فرعی :

کمال وجودی , عدل الهی , اعتقاد به خدا , آتنا , شرور و خیرخواهی خدا , الهیات جامع ادیان , شرور اخلاقی , شرور و عدل الهی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , مسئلة منطقی شرّ , لذت اعلی , عشق عقلانی به خدا , آموزه مسیحی نجات ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

در نوشتار حاضر، به این پرسش می‌پردازیم که «آیا ممکن است خداوند از رنج و درد موجودات، بخصوص انسان، به‌واسطۀ شرور در عالم اندوهگین نشود؟». به‌نظر می‌رسد پاسخ مثبت به این پرسش مستلزم ناسازگاری میان کمال اخلاقی و علم مطلق خداوند با تأثرناپذیری او باشد، زیرا علم در این‌گونه موارد یعنی فهم حالت‌های افراد که در اینجا همان رنج کشیدن بشر از شرور است. بنابراین اگر خدا رنج نمی‏کشد، چگونه رنج بشر را درک می‏کند؟ از سوی دیگر کمال اخلاقی خدا مستلزم عشق او به مخلوقاتش است و عشق‏ورزی همدلی میان عاشق و معشوق را منجر می‏شود. پس چگونه می‏توان پذیرفت که معشوق، یعنی انسان، در رنج باشد، اما عاشق از این رنج، هیچ اندوهی به خود راه ندهد؟ اما قائلان به تأثرناپذیری خدا، اشکال‌هایی را بر فرض تأثرپذیری خدا ایراد کرده‏اند؛ از جمله اینکه تأثرپذیری خدا با دو مشکل مواجه می‌شود: اول با تغیرناپذیری در تناقض است و دوم از بهجت کامل خدا می‏کاهد. در پاسخ به ایرادِ استلزام میان تأثرپذیری و تغییرپذیری می‏توان از علم پیشین الهی مدد گرفت و در پاسخ به ایراد «رنج کشیدن و نقص در بهجت خدا» می‏توان تبیینی ارائه کرد که بر اساس آن متعلق بهجت الوهی «ذات خدا با تمام کمالات اوست» و اندوه حاصل از رنج دیگری به نقص در کمال ذاتی خدا و در نتیجه کاهش بهجت الوهی منجر نخواهد شد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 2

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

«اللهُ وَاحِدٌ واحَدِیُّ الْمَعْنَى وَ الْإِنْسَانُ وَاحِدٌ ثَنَوِیُّ الْمَعْنَى جِسْمٌ وَ عَرَضٌ وَ بَدَنٌ وَ رُوحٌ». تحلیلی از سند و محتوای این روایت ارائه نمایید؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , صفات الهی , صفات فعلیه

کلیدواژه‌های فرعی :

03. انسان شناسی Human nature , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , اسم احد ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

از کجا بفهمیم خدا ما را یاری می رساند و با ما است؟ حتّی اگر مسیر را اشتباه می رویم، آیا ما را کمک می کند؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

انسان های خدا پرست آفریدگارشان را با اوصافی می شناسند، از جمله این که او اهل کرم و بخشش است، از این رو بر این باوریم که خداوند چیزی را بندگانش به آن نیازمندند برای آنان کم نگذاشته است. امدادها و کمک ها خداوند شامل دو بخش است. 1. بخشی که شامل بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , صفات الهی , امدادهای غیبی , صفات فعلیه

کلیدواژه‌های فرعی :

کمک گرفتن از نام خدا , امداد غیبی , رحمانیت الهی , کمک خداوند از راه اسباب , کمک های عام خداوند ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا می توانید حکمت خدا را اثبات کنید؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

توجه به این نکته ضروری است که معرفت پیدا کردن به صفات خدا اگرچه قابل مقایسه با ادراک محسوسات نیست. اما شناخت آنها امر محال و دست نیافتنی نمی باشد. به همین دلیل دانشمندان اعم از حکما و متکلمان برای شناخت و اثبات صفات خدا راه و روش هایی را فراروی ما ق بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , صفات الهی , حکمت الهی , صفات فعلیه

کلیدواژه‌های فرعی :

حکمت , حکمت احکام الهی , حکمت خدا , شناخت صفات الهی , حکمت خداوند , شناخت صفات خدا , زمینه شناخت صفات الهی , حقیقت حکمت , صفات‌ خدا , امکان شناخت اوصاف الهی ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

صفات «عدالت، ارحم الراحمین، واحد» در خداوند به چه معناست؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

در سه بخش باید به پاسخ بپردازیم.: الف. عدالت در توضیح عدالت باری تعالی قبل از هر چیز ضرورت دارد معناى عدل و اقسام آن روشن گردد و سپس به بحث درباره عدل الهى پرداخته شود. عدل یعنى قرار دادن امور در جاى خود با این بیان عدل الهى بر دو گونه است: بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

الله , احد , 01. خداشناسی (کلام) , صفات الهی , ارحم الراحمین (اسماء صفات الهی) , صفات فعلیه , عدالت الهی

کلیدواژه‌های فرعی :

توحید در عبادت , یگانگی خدا , توحید ذاتی , یکتائی , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , عدل الهی , عدل تشریعی الهی , عدل تکوینی الهی , رحمت خدا , صفات خدا , توحید افعالى , توحید صفاتى ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر