جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه، سبک زندگی، مصرف و کالاها از پارامترهای اجتماعی تأثیرگذار بر حوزه جامعه‎شناسی معرفت هستند که معرفت دینی و به دنبال آن، اهتمام دینی یا به عبارتی دینداری، که بر اساس تقسیم‎بندی شلر در حوزه جامعه‎شناسی معرفت قرار می‎گیرد، از این حیث مستثنا نیست. در راستای بررسی این هدف، در مقاله حاضر رابطه بین سبک زندگی و دینداری را از طریق روش پیمایش و ابزار پرسشنامه بررسی ‎کردیم. در این تحقیق، حجم نمونه 400 نفر است که نخست از طریق آزمون تحلیل عاملی اکتشافی به شناخت اشکال و سنخ‎های سبک زندگی و دینداری در جامعه مورد مطالعه پرداختیم و سپس با استفاده از آزمون‎های کی‎ دو، کرامر، تحلیل واریانس، پیرسون و تحلیل مسیر، فرضیه‎های تحقیق را بررسی کردیم. نتایج حاصل نشان‎می‎دهد: 1. بین نوع سبک زندگی و نوع دینداری رابطه وجود دارد. 2. بین نوع سبک زندگی و میزان دینداری رابطه‎ای به‎دست‎نیامد. 3. و نتایج حاصل از تحقیق نشان‎می‎دهد که سبک‎های زندگی متفاوت، موجب تعدد رفتار دینی و شکل‎گیری الگوهای خاص در زمینه دینداری است.

دین از طریق ایجاد ارتباط میان وجدان کاری و سبک زندگی رابطه ی دو سویه ای را بین آن دو برقرار می کند. در واقع دین، با پدید آوردن یک فرهنگ همگانی، فراگیر و پایدار در فضای جامعه، و بهره گیری کاربردی از آن در تمامی لحظات زندگی فردی و اجتماعی می تواند وجدان کاری را به یک سنت حسنه و نیکو تبدیل کرده و به صورت یک عادت روزمره در زندگی تک تک افراد جامعه درآورد؛ عادتی که ترک آن مساوی با دشواری و رنج فکری و عملی در وجود هر یک از افراد اجتماع می باشد. عواملی که دين از طريق آنها به طور مستقیم و یا با واسطه می تواند بر روی وجدان کاری و سبک زندگی تأثیر گذاشته و از آن طریق وجدان کاری در افراد را فعال، و سبک زندگی را بر محور دین قرار دهد و بین آن دو تعامل جدی ایجاد نماید عبارتند از اهميت دادن دین به عنصر كار و تلاش و تقدس دادن به آن و توجه به درآمد حلال است که دین مي تواند به وسیله ی این عوامل نقش بی بديل خود را در نهادينه كردن وجدان كاري در سبک زندگی دینی به كار گيرد. از طرفی سبک زندگی دینی که بر مبنای باورهای دینی شکل می گیرد از مؤلفه های مهم و کارامد در ایجاد و تقویت وجدان کاری است. مقاله ی پیش رو، در پی اثبات چنین رابطه ای برخواهد آمد.

هدف از انجام این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش راهبردهای مقابله اسلامی بود. به همین منظور از میان جامعه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اهواز 300 دانشجو (118 زن، 182 مرد) به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای تحقیق عبارت بودند از مقیاس دیندار آرین (1377) و مقیاس راهبردهای مقابله های عمومی (براهنی و موسوی، 13719). روش تحقیق شامل تحلیل عاملی، برای ساخت مقیاس، و روش همبستگی برای اعتباریابی این مقیاس بود. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که می توان سه عامل مقابله شناختی، رفتاری و عاطفی را در آن مشخص نمود. با توجه به اعتبار همزمان بدست آمده، مشخص گردید که بین نمره این مقیاس و مقیاس دینداری، و مقیاس راهبردهای مقابله عمومی همبستگی وجود داشت (0/01>p تا 0/0001>p). نتیجه نشان داد که مقیاس راهبردهای مقابله اسلامی ICSS دارای اعتبار و پایایی مطلوبی برای سنجش استفاده از این راهبردها در شرایط تنش زا است.

در دهکده جهانی معاصر، سبک ها و شیوه های متعددی برای زندگی همسران مطابق با ادیان، سلایق، آداب، رسوم و فرهنگ های مختلف در جوامع وجود دارد. مسلما دین مبین اسلام به عنوان یک دین پیشرو و به عنوان کامل ترین آنها، الگو و سبک خاص و ویژه ای برای همسران در همه حوزه ها از جمله حوزه عاطفی دارد که باید مورد توجه و تبیین دقیق قرار گیرد تا جوانان، خانوده ها و در یک کلام اجتماع اسلامی با آن آشنا شده، به ارزشهای اصیل دین خود نزدیک و آن را در زندگی خود عینیت بخشند. بر این اساس مقاله حاضر به تبیین اهمیت و جایگاه عشق به عنوان یک فضیلت اخلاقی-اسلامی در حوزه عاطفی سبک زندگی همسران با روش توصیفی تحلیلی پرداخته است. آن چه آموزه های قرآن و دیگر متون اسلامی-اخلاقی بر آن تاکید دارند، عشق و محبت بر اساس ویژگی های شخصیتی، معنوی و روحانی همسر است که نه تنها داشته های ظاهری و جسمانی را نفی نمی کند بلکه آن ها را تحت تاثیر قرار داده، دلنشین تر و جذاب تر می کند و می تواند در مسیر کمال، انسان را به سوی عشق الهی رهنمون سازد.

پ‍‍‍‍‍‍ژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر آموزه های قرآنی کتاب « دین و زندگی 3 » بر تربیت دینی دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی شهر« نیشابور » شکل گرفته است . در این پژوهش ضمن تعریف تربیت ، دین ، تربیت دینی و بیان عوامل موثر بر تربیت ، نقش تربیت دینی بر آرامش روانی ، اصول و مبانی تربیت و نیز توجه به اهداف ، ابعاد ، روشها ، مراحل تربیت دینی و اصول حاکم بربرنامه ی دینی و قرآن دوره ی متوسطه ، به بررسی میزانحجم آیات قرآن کریم و احادیث و روایات معصومین (ع) در کتاب دین و زندگی پایه ی سوم متوسطه پرداخته است .نمونه ی مورد نظر در این پژوهش شامل 252 نفر دانش آموز مقطع پیش دانشگاهی شهر نیشابور است . که با روش نمونه گیری تصادفی از مجموعه ی 776 نفر از دانش آموزان تمامی مدارس پسرانه ی دولتی در مقطع پیش دانشگاهی شهر نیشابور انتخاب گردیده است .

یکی از مؤلفه های کلیدی و برجسته سبک زندگی دینی در حوزه ارتباطات انسانی، ارتباط با خویشان و بستگان نسبی و سببی، اعم از مؤمن و غیر مؤمن است که به «صله رحم» تعبیر شده است؛ آموزه ای که در منابع دینی و سیره بزرگان دین نیز فراوان و با تعابیر مختلف بر رعایت آن در هر شرایط ممکن تصریح و تأکید شده است. این ارزش اجتماعی به رغم پشتوانه های عقلی، شهودی، دینی و تجربی، تحت تأثیر برخی تحولات ساختاری، شخصیتی، فرهنگی و ارتباطاتی از جایگاه پیشین خود در جامعه سنتی، افول کرده و به یک ادب اجتماعی مرسوم در برخی تعاملات موسمی و مناسبتی تبدیل شده است. این نوشتار درصدد است تا با رجوع مستقیم به منابع اصیل دینی (آیات وروایات)، جایگاه این آموزه راهبردی را در سبک زندگی دینی و حیات طیبه یا مدینه فاضله اسلامی تعیین و تحلیل کند.

شناخت و تحلیل جریان‌‌های فکری، عامل مهمی در شناخت بهتر پدیده‌‌ها و مسائل محیطی در گذشته و حال و راهبری تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در آینده است. بنابراین، یکی از اهداف جریان شناسی‌‌های فکری را می‌‌توان اعتلای حوزه سیاست‌گذاری، از جمله سیاستگذاری فرهنگی دانست. از این منظر، این‌گونه جریان‌‌شناسی را باید به شناخت آراء جریان‌‌های فکری در مسئله نسبت دین و زندگی معطوف ساخت. در این نوشتار، حوزه دین‌‌پژوهی، عرصه تضارب افکار در مسئله نسبت دین و زندگی قلمداد شده و دیدگاه‌‌های جریان‌‌های فکری ایرانِ معاصر بر حول سه مولفه‌‌ی؛ موضوع‌‌شناسی، روش‌‌شناسی و راه‌‌حل شناسی، معرفی و توصیف شده، سپس با مرور اجمالی چیستی سیاستگذاری فرهنگی، نقش دین‌‌پژوهی و تنوع جریان‌‌های فکری این حوزه در سیاستگذاری فرهنگی تبیین شده است.

انسان خدا و جهان یکی از محورهای اندیشه بشری است که در طول تاریخ و در همه جوامع پرسش‌های مهم و اساسی همواره درباره آن مطرح شده و می شود، تمام تلاش فکری بشر متوجه این سه کانون و یافتن پاسخ مناسب برای پرسش‌های مربوط به آن است. در این میان شناخت انسان و حل معماها و رازهای نهفته آن از اهمیت ویژه‌ای برخودار است چنانچه برخی از اندیشمندان، انسان را فراتر از دیگر موجودات، برخی آن را موجودی همتراز دیگر حیوانات وعده‌ای نیز فروتر از حیوان و ناتوان و ضعیف معرفی کرده‌اند.امّا انسان در مکاتب الهی جایگاه ویژه‌ای دارد او اشرف مخلوقات است ، دارای بیشترین و بالاترین ظرفیت علمی است، او می‌تواند مسیری طولانی و پر فراز و نشیب را بپیماید که از بلندای علین تا پرتگاه سائلین فاصله دارد اوهدف آفرینش است و منشاء تمامی خیرات وشرارت‌ها ، او جهان را به تسخیر خویش در می‌آورد و در خلقتش ملائک به سجده او فرمان داده می‌شوند استاد مطهری نیز یکی از اندیشمندان و مربیان دلسوز در عصر انقلاب اسلامی است که دربارۀ انسان از دیدگاه قرآن سخنان فراوان وقابل تأملی را بیان نموده است، بطور او می‌گوید: انسان در مکتب پیامبران که قرآن کامل‌ترین بیان آن است، با انسانی که بشر از راه علوم می‌شناسد متفاوت است یعنی این انسان بی‌گسترده‌تر از کسانی است که بشر از راه علوم می‌شناسد، او در میان دو پرانتز(تولد-مرگ) قرار دارد و قبل وبعد از این پرانتز را تاریکی فرا گرفته است و از نظر علوم بشری مجهول است، ولی انسان در قرآن کریم این پرانتزها را ندارد، از جهان دیگر آمده است ، درمدرسه‌ی دنیا باید خود را تکمیل کند وآینده‌اش به جهان دیگر بستگی دارد. همچنین گوید انسان دارای بالاترین بشرین ظرفیت علمی است، او اشرف مخلوقات است، او کسی است که ملائکه در برابرش سجده می‌کنند، خداوند پیامبران و امامانرا برای هدایت او فرستاده و در نهایت هدف آفرینش انسان ما رسیدن به کمال همان خداست می‌داند در همین راستا در کتاب دین و زندگی سال دوم دبیرستان نیز نشأت گرفته از کلام وحی و برگزیده از معارف دینی اسلام و فلسفه انسان شناسی اسلامی است و هدف از آموزش این مطالب طبق نظر مؤلفین کتاب رسیدن دانش‌آموزان به روشنایی و حقیقت اندیشه درست در تصمیم‌گیری‌های قاطع و کسب موفقیّت در شناخت خدا در رسیدن به کلام می‌باشد،که اهمیت شناخت کامل وهدف آفرینش انسان برای نسل جوان جامعه انگیزه اصلی این تحقیق به شمار می‌رود، که این پژوهش ، برای گردآوری اطلاعات در مرحله اول دیدگاههای استادمطهری را در زمینه انسان شناسی بر مبنای محدودیت انسان شناخت انسان ، توصیف انسان، امتیازات انسان و ... بیان نمود ( سپس در مرحله دوم) پس از بررسی کتاب دین و زندگی سال دوم دبیرستان ، استخراج مقوله‌های انسان شناسی از کتاب در زمینه‌های یاد شده را پرداخت و در مرحله آخر داده‌های بدست آمده را مقایسه نمود تا بتواند نقاط مشابه و تفاوت را بیان نماید. پس از بررسی مقوله‌های انسان شناسی در دو مرحله یافته‌های پژوهش نشان داده‌اند که در مجموع تناسب قابل توجهی بین محتوای کتاب وایده‌های فلسفی استاد مطهری موجودات، لیکن فقط در برخی از موارد، مقولاتی نظیر، عدم وجود تعریف مشخص و یا حتی مختصر از انسان، عدم پرداختن به تفاوت‌های انسان با سایر جانداران نظیر اجتماعی بودن... به چشم می‌خورد. که به آن پرداخته می‌شود و یا اگر پرداخته شده کمرنگ بوده است.