جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
هنر و علوم انسانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 253
اعتبارسنجی احادیث کتاب «الحجه» جامع الکافی، از دیدگاه متقدمان و متأخران
نویسنده:
زهره صابر مقدم باوجدانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جامع حدیثی کافی، مهم ترین کتاب امامیه، در طول دوران غیبت، از سوی حدیث شناسانمتقدم و متأخر مورد ارزیابی‌های مختلف قرار گرفته است. در ارزیابی و اعتبار سنجی متقدمان، اطمینان به صدور عمده‌ی احادیث کافی از معصوم – علیه السلام –، اعتبار و صحت این مجموعه‌ی حدیثی را رقم می‌‌زند، اما در اعتبار سنجی متأخران، احادیث کافی به انواع چهارگانه‌ی حدیث (صحیح، حسن، موثق، ضعیف) تقسیم می‌‌شود، در این ارزیابی بسیاری از احادیث کافی را غیر «صحیح» برشمرده‌اند.خلط معانی اصطلاحات و ملاک‌های ارزیابی در دو نحوه سنجش احادیث، سبب گردیده تا در تلقی اولیه، به ویژه در دید افراد ناآشنا با قرار داد‌ها و اصطلاحات، معتبر ترین جامع حدیثی شیعه‌ی امامیه، بی اعتبار جلوه نماید، و از سوی دیگر با قرار گرفتنبسیاری از احادیث کتاب «الحجه» تحت عنوان «ضعیف»، برخی منکران امامت و منتقدان آموزه‌های امامیه، از آن سوء استفاده کنند. در شیوه ای نوین، با مرتب نمودن و باز سازی طرق و اسناد احادیث، و مراجعه به گزارش‌های رجالی در باره‌ی مولفان و تألیفات آنان، شواهدی به دستآمد که با توجه به آن، منابع کلینی در اخذ حدیث و تدوین کافی، بخش کتاب «الحجه» مورد شناسایی قرار گرفت، و نشان داده شدکه این مجموعه از احادیث، بر گرفته از «اصول» اصحاب امامان – علیهم السلام – بوده است و بدین طریق اعتبار اجمالی احادیث مورد نظر تأیید شد. به عبارت دیگر، در این بررسی، صحت و اعتبار کلی و نه یکایک احادیث این مجموعه، با اتکاء بر یکی از قرائن اطمینان به صدور حدیث از معصوم - علیه السلام - به اثبات رسیده و نشان داده شده استکه عمده‌ی احادیث کتاب «الحجه» که تبیین کننده‌ی مبحث امامت، ذیل عناوین مختلف است، از کتب مشهور و معتبر عصر امامان– علیهم السلام- ، اخذ شده است.
مشخصات اثر
شرح و تحقیق منظومه فتح الرّحمن فی علمی البیان و المعان (قسمت معانی)
نویسنده:
ابوالقاسم فکور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , شرح اثر
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شیـخ محمّد مشهوربه مــعـروف نـودهی ( 1166- 1254هـ ق ) ازعلماء بزرگ اسـلام و قوم کـُرد ، در زمینه علوم دینی بوده است . وی شا فعی مذهب و در عقیده متمایل به اَشـاعره است . خاندان وی نسب خود را به نبـیّ اکرم (ص) می رسانند وی عالمی بزرگ در دانش های منقول و معقول ، و ادیبی توانا درفنون ادب بوده است . شیخ معروف عالمی جامـع ومدرّسی کامل وشاعری کم نظیربودکه علاوه برزبان و فرهنگ کردی ، درزبان وفرهنگ های عربی و فارسی نیز تسلّطی حیرت انگیز داشت . وی در نظم بسیار توانا بود و نزدیک به ده هـزار بیتی که از وی بجای مانده است گواه خوبی برصـدق این مدّعا است . دامنه فعّالیّت علمی وی بسیارگسترده است ،گاهی درادبیّات وفـقه گاه درمنطق واصول فـقه وگاهی در کلام وتجـوید ، به تحقیق وتأ لیف می پرداخت . درسبک شعری ، اشعارش به اشعار جاهلی وشاعران عصر طلایی ادبیّات عبّا سی ، پهلومی زند . غالب عمروی درشهر سلیمانیّه به تدریس وتألیف و تنظیم سپری شده است . پرکاری وی سبب تألیف بیش از شصت کتاب ومنظومه ، به زبان های عربی وکردی و فارسی ،گشته است . وی در مدح رســـول اعظم ( ص ) اشــعار بسیاری سروده که یادآور اشعار بوصیـری است. از جمله منظومه های وی ، منظومه " فتح الرَّحمن فِی عِلـمَیِ المَعَانِی وَالبَیـانِ " است ، که درآن امّهات دو علم مهمّ بلاغت ، یعنی معا نی وبیان را ، درنهایت روانی و ایجاز ، به رشته نظم درآورده است . وی سرودن این منظومه، در کمتر ازیک هفته را ، از الطاف خداوند نسبت به خود برمی شمارد. بخش معانی این منظومه خود شامل یکصد ونود وپنج بیت است . شــیخ این منـظومه را از نظر ترتیب مباحث ، به روش علماء سلف و پایه گذاران این علمیعنی سکّاکی و عبدالقاهرجرجـا نی و تفتـازانی ، به نظم درآورده است . نکته قابل ذکردرباره این اثـرآن است که وی ازورود به مباحث جزئی واختلافی وذکر اقوال ،خودداری کردهوغالبًا نظرهای اِ جماعی، را بیان نموده است.ازجمله ویژگی های دیگراین منظومه استفاده کردن ازآیات قرآن کریم به عنوان شاهد مثال است. می توان وجود فراوان ابیات موقوف المعانی دراین منظومه راخصیصه دیگر آن شمرد. عمربا برکت و قریب نود ساله وی،به همراه هوش سرشاروطبع شعری روان وایمان قوی و پشتکار زیاد واستفاده از فرصت ها، باعث شد تا ازوی عالمی منحصربه فردباآثاری فراوان،وشهرتی عالم گیر بسازد.
مشخصات اثر
روح و جایگاه آن در آثار عرفانی تا قرن ششم
نویسنده:
مریم محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهاعتقاد به وجود روح و جاودانگی آن، حیطه‏ی فرهنگی و دینی وسیعی را از زمان‏های پیش از تاریخ مکتوب بشر تا ظهور ادیان بزرگ توحیدی در برمی گیرد و این اعتقاد انسان را به جستجوی شناخت اصل و منشا روح و راه رستگاری و کمال وی وامی دارد؛ اما چون این مفهوم در حوزه‏ی ادراک عقل نمی گنجد، همواره در ابهام از آن سخن رفته است. با بررسی اساطیر و آرای فلاسفه و متکلمان نیز هرچند شاهد اعتقاد به وجود و وجوب این بعد ماورایی هستیم، اما به دلیل تفاوت فرهنگ ملت‏ها، با اختلافاتی در باورهای آنان درباره‏ی ماهیت، صورت و حتی تعدد ارواح رو به رو می‏شویم.در شریعت اسلام، با استناد به آیات قرآن کریم و بهره مندی از تفسیرهایی که دانشمندان علوم اسلامی از آیات مربوط به روح به معنی جان و روان آدمی داشته اند نیز به این ابهام پاسخی داده نمی‏شود؛ چنان که خداوند خطاب به حضرت رسول اکرم (ص) و در پاسخ به سوال خلق از ایشان درباره‏ی ماهیت روح فرمود:" و یسئلونک عن الروح قلالروح من امر ربی و ما اوتیتم من العلم الا قلیلا"... (ای رسول ما) تو را از حقیقت روح می‏پرسند جواب ده که روح از عالم امر خداست (و بی واسطه‏ی جسمانیات به امر الهی به بدن‏ها تعلق می‏گیرد) و (شما پی به حقیقت آن نمی‏برید زیرا) آنچه از علم به شما دادند بسیار اندک است (اسراء/85).در این میان و از آن جا که عارفان بیش از همه درباره‏ی تجارب روحانی سخن گفته اند و استنباط‏های آنان از روح با تصاویر شاعرانه بیان می‏شود و روح در نظر آنان با مضامینی دیگر (جان، نفس ناطقه، دل، قلب) ارتباط می‏یابد، شاید بتوان در بررسی آثار ایشان به شناخت عمیق تری از روح رسید و با ادراک تجربه‏های روحانی آنان که در تاویلات و تفسیرهای عارفانه‏ی خود به صراحت یا به رمز بدانها می‏پردازند به حقایق بیشتری دست یافت. روح در اعتقاد عرفا، لطيفه‎اي است كه خلقت او بيش از خلقت ابدان و منبع او عالم امر حضرت عزّت و اراده‎ي پروردگار بوده است. حقيقتي است كه از ماهيت و كيفيت او در آثار عرفاني سخن گفته نشده و عقل انسان از درك ماهيت وي عاجز است. عارفان او را قابل اسرار ربوبيت و حافظ احوال عبوديت نامند و سخن گفتن، تميز ميان اشيا و تذكر و تفكر و تدبّر كه از خواص وجود آدمي است همگي از صفات روح هستند. واژگان كليدي: روح، اساطير، اديان، فلسفه، عرفان اسلامي
مشخصات اثر
آثار کلامی و متکلمان سیستان (از قرن اول تا هفتم هجری قمری)
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اگر به تاریخ کلام به عنوان شاخه ای از علم کلام بنگریم مطالعه تاریخی رخدادهای کلامی در این میان، جایگاه استواری خواهد داشت. در این پژوهش، سیستانِ تاریخی به عنوان یک ظرف مکانی از جهت فعالیت های کلامی مورد توجه قرار گرفته است. این سرزمین از قرن اول (هجری قمری)، فعالیت کلامیش آغاز شده و تا قرن هفتم ادامه داشته است؛ هدف این پایان نامه چنین است مکاتب کلامی که در این قرون در سیستان فعالیت داشته را بررسی کند و چگونگی پیدایش و رشد این مکاتب را مورد کنکاش قرار دهد؛ هدف دیگر از پژوهش حاضر این است متکلمانی که در این برهه زمانی در سیستان سکونت داشته یا متعلق به آن جا بوده را بررسی کرده و آثار و روش کلامی آنان را تبیین کند. روش ما در اینجا، روش توصیفی تحلیلی است؛ موضوع با بررسی کتب کلامی، تاریخی، رجالی و حدیثی، ارزیابی و تحلیل قرار می گیرد؛ یافته های این تحقیق نشان می دهد که در سیستان، مکاتب کلامی همچون شیعه امامی، زیدیه، اسماعلیه، خوارج، اهل حدیث، معتزله و کرامیه فعالیت داشته و هر یک از این مکاتب دارای اندیشمندانی بوده اند که آثار کلامی و مبانی خاصی از خود به جا گذاشته اند. این شهر طی چندین قرن، یکی از مهم‌ترین حوزه‌های درسی اهل سنت به شمار می‌آمد و مجموعه‌ای از بزرگ‌ترین فقها، محدثان و متکلمانِ اهل تسنن را در خود جای داده بود، همچنین در این شهر مفاخری از شیعیان همچون«حریز بن عبدالله» حضور داشتند که مکتب اهل البیت را گسترش دادند.
مشخصات اثر
بررسی و نقد محتوایی مستندات حدیثی مباحث نفس و معاد در آثار فلسفی ملاصدرا
نویسنده:
جلیل قاسمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
استناد به احادیث به صورت گسترده در کنار آیات قرآن و شرح و تفسیر آنها یکی از جنبه‌های نوآورانه تألیفات صدرالمتالهین شیرازی است. این استنادها در آثار فلسفی ملاصدرا، در مورد آیات کتاب الهی بیشتر و در مورد احادیث تاکنون کمتر مورد توجه و نقد و بررسی قرار گرفته است.از این‌رو این رساله روایات مورد استناد صدرا در دو موضوع نفس و معاد را در دو بخش گردآورده و پس از تبیین دیدگاه‌ها و برداشتهای صدرا از آنها، ابتدا این برداشتها را مورد بررسی قرار داده است و سپس تأثیر مبانی فلسفی صدرا در این برداشتها را مشخص نموده و به این نتیجه منتهی شده است که برداشتهای وی در عمده موضوعات مطرح شده همچون تجرد نفس، بقاء نفس و بیشتر مباحث مربوط به مواقف قیامت مانند قیامت و حشر، صراط، نشر صحائف اعمال، حساب و میزان، عرض اعمال، اعراف و مکان بهشت و دوزخ با عقل و نقل منطبق و در بعضی موضوعات همچون تقدم نفس بر بدن، تجسم اعمال، موضوع خلود کافران در جهنم از نظر انطباق برداشتها با ظاهر احادیث و سایر متون نقلی و مباحث عقلی خالی از ابهام و اشکال نمی‌باشد.
مشخصات اثر
اشارات قرآنی نهج البلاغه (از خطبه اول تا خطبه 91)
نویسنده:
محمدهاشم زمانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پژوهش که ارتباط و هماهنگی کلام امیرالمؤمنین علی7 را نسبت به قرآن کریم (کتاب هدایت ربّانی خدا) مدّنظر قرار داده و به تبیین اشارات قرآنی نهج‌البلاغه در محدوده خطبه های اوّل تا خطبه 91 می پردازد؛ مباحث را با یک بحث تحلیلی از رابطه امام علی7 و قرآن شروع می کند که در آن به جایگاه امام7 و نقش او در تبیین و تفسیر قرآن کریم و اشراف و آگاهی بالای او بر قرآن کریم سخن درمیان آمده است و طبعاً این دو منبع گرانبها باید در کنار هم و هماهنگ با هم مخاطبین خود را راهنما باشند. و پس از آن و طی چهار فصل به اشارات قرآنی نهج البلاغه مورد توجه قرار گرفته است چیزی که در این مجموعه بیشتر روشن می شود هماهنگی و وحدت موضوعات الهیات و روابط اجتماعی و اخلاقی قرآن با کلام حضرت امیر علی7 است بخصوص بحث خداشناسی (صفات و ویژگی خدا)در خطبه اوّل و خطبه 91 به تفصیل بیان شده است در این تحقیق 204 فراز از خطبه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است و برای هر کدام موضوعی متناسب آمده است و 301 آیه شاهد آورده شده (در بعضی از فرازها دو یا بیش از دو آیۀ شاهد آمده) است. آنچه از مجموع این تحقیق استفاده می‌شود، رابطه وثیق و هماهنگ این دو گوهر گرانبها و هم‌نوایی روح قرآن و نهج‌البلاغه است.
مشخصات اثر
نقش باور به امامت در سامان‌دهی شیوه‌ء زندگی از دیدگاه قرآن و حدیث
نویسنده:
نازیلا آحادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در اين پايان‌نامه كه با موضوع «نقش باور به امامت در سامان‌دهي شيوه زندگي از ديدگاه قرآن و حديث» مي‌باشد، به چند مطلب و نكته مهم پرداخته شده است.در ابتداي تحقيق، به نكاتي پيرامون تبيين مسئلۀ امامت پرداخته شده، گرچه براي اين پايان‌نامه، بحث امامت مبحثي ثابت شده است امّا بنابه دلايلي لازم ديده ‌شده كه فصلي را در مورد مسئلۀ امامت قرار داده و نكاتي پيرامون آن بيان شود و از طريق برهان عقلي و نقلي (قرآن وحديث) به‌طور مختصر به اثبات امامت و ويژگي هاي منحصر‌به فرد مقام امامت پرداخته شود.و در مرحله بعد برخي از آياتي كه در شأن ائمه اطهار(ع) نازل شده و يا در رابطه با ايشان مي‌باشد مطرح شده و از طريق مباني عقلي و نقلي به نتايج و الگوهايي كه از اين آيات براي زندگي افراد مي‌توان گرفت، دست يافته و ذيل هر يك از آيات بيان گرديده است.و در مرحله سوم به برخي از مختصات شيعيان كه به زندگي آنها رنگ و بوي خاصي داده است و زندگي آنها را از ساير مذاهب بسيار متفاوت ساخته، پرداخته شده است، از جمله اين مختصات مي‌توان به اين موارد اشاره كرد: اعتقاد به عرضۀ اعمال به خدمت معصومين، انتظار مهدي‌غايب، گريه بر مصيبت اهل‌بيت(ع)، نذر كردن براي اهل‌بيت، تبرك جستن به آثار اولياء، و اعتقاد به شفاعت اولياء، متعه يا همان ازدواج موقت.و بعد از آن در مرحلۀ چهارم به برخي از احاديث معصومين(ع) كه در خصوص معرفي شيعيان واقعي و رفتار و منش آنها مي‌باشد پرداخته شده تا بدين وسيله از لابه‌لاي آن احاديث كه مربوط به صفات شيعيان مي‌باشد، صفاتي در ارتباط با نحوۀ سامان‌دادن به ابعاد زندگي شيعيان برگزيده ودر مرحلۀ آخر به شرح آن صفات پرداخته شود.و در آخرين مرحله يعني مرحلۀ پنجم، از ميان ابعاد مختلف زندگي به سه بعد مهم آن يعني بعد فردي، خانوادگي و اجتماعي شيعيان پرداخته و به منظور شرح مطالب، به برخي از فرامين و سفارشات معصومين(ع) و همچنين در برخي موارد به سيرۀ عملي آن بزرگواران اشاره شده و در انتهاي مباحث، برخي از آثار و نتايج اين صفات كه منجر به سامان‌دهي به شيوۀ زندگي مي‌شود را بيان كرده تا شايد جرقه‌اي براي حركت به سوي اين صفات در دل خواننده گرامي زده شود.لازم به‌ذكر است كه كليد واژه‌هاي اين تحقيق كلمات و عبارات ذيل مي‌باشد.
مشخصات اثر
بازخوانی و نقد ادله منع تدوین حدیث نبوی از سوی خلفای صدر اسلام
نویسنده:
قدسیه صباغی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهیکی از فرازهای مهم جریان حدیث پس از درگذشت پیامبر (ص)، ماجرای پیشگیری از گفت و شنود حدیث نبوی از سوی خلفایی است که پس از آن حضرت به قدرت رسیدند. از آنجا که چنین واکنشی رویاروی آثار بجا مانده از ممتازترین چهره دین اسلام، طبعا پرسش برانگیز و توجیه نشدنی می نماید، اهل سنت از دیرباز تلاش کرده اند با بیان ادله ای این کار خلفا را توجیه کنند.گر چه از سویی دیگر این ادله نقد و رد شده اند، ما در این پایان نامه می خواهیم هم در مقام نقد نوین آن ادله برآییم و هم دلیل هایی که عمده ترند و کمتر مورد توجه قرار گرفته اند را یادآوری کنیم و ضمن بازخوانی بخشی از تاریخ حدیث و پرتو افکنی به گوشه هایی از آن نشان دهیم که ادله مطرح شده معطوف به ذهنیت های اعتقادی بوده است تا نگاه به واقعیت های سیاسی و اجتماعی صدر اسلام.بررسی عوامل منع تدوین حدیث و بازخوانی جایگاه ویژه اهل بیت (ع) و کیفیت تعامل خلفا با آنان و نشان دادن لزوم ایجاد زاویه ای جدید در تحلیل مباحث تاریخی مسلماناناز اهداف این تحقیق است.اهمیت این تحقیق جدا از آن که به بررسی نوین از این بحث و مشاجره طولانی می پردازد، می تواند گامی برای هر چه عقلانی تر کردن نقد و بررسی ماجراهای پر فراز و نشیب تاریخ صدر اسلامو نزدیک تر شدن شیعه و سنی در محورهای اختلاف برانگیز آن دو باشد. بنابر این، این تحقیق که با رویکردی تحلیلی – توصیفی و به روش کتابخانه ای، صورت گرفته است می تواند علاوه بر سودمندی برای پژوهشگران دانش حدیث، گامی در جهت تقریب و همدلی مذاهب و روشی یگانه برای دنبال کردن هر چه طبیعی تر و عاری از تعصب محورهای بحث برانگیز باشد.بر اساس ره یافت این پژوهش علت اصلی منع تدوین حدیث را در مباحث اعتقادی خلفا و تاثیر پذیری آنان از علمای یهود جستجو کرد. اگر چه در این باره نمی توان عوامل سیاسی را نادیده گرفت، اما ریشه اصلی آن را باید در همان مباحث جستجو کرد.کلمات کلیدی:حدیث، منع تدوین حدیث، خلفای سه گانه، تاریخ حدیث، حدیث نبوی
مشخصات اثر
ترجمه و تحقیق بخش مسیحیت از کتاب تثبیت الدلائل النبوه
نویسنده:
فخرالدین غراب
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قاضی عبدالجبارهمدانی (320-415ه)ازاندیشمندان معتزله درقرن چهارم وپنجم هجری است وآراءونظريات وی درعلم کلام، جریان جدیدی درسیراندیشه معتزله پدیدآورد.کتاب تثبيت دلائل النبوة وی نگاه جدید اورا نسبت به سایرادیان نشان مي دهدبه گونه ای که باعث شده است دین پژوهان امروزی نظری خاص به آثاراووسایرکتب مشابه داشته باشندوبه تحقیق وترجمه وتصحیح آنهامبادرت ورزند.در اثرمذکورطرح اثبات نبوتِ پیامبردرچهارچوب معجزه ازاعتقادات مهم اوست که درراستای آن توانسته است ادیان مختلف مسیحیت،یهودومجوس و..... راموردبررسی قراردهدودراین میان به تحلیلهای اجتماعی وروانشناختي این ادیان وجوامع آنهابپردازدو این نشانگرجریان تفسیر عقلانی درموردآموزه های دینی است که ازویژگی های مکتب اعتزال است.تحقيق پيش روي ترجمه وبررسي بخش مسيحت ازكتاب تثبيت دلائل النبوة است.قاضي دراين اثربارهامسيحيت رادرادامه ي اديان رومي مي داند.اودرنظرخودبه نقش تاريخي اشخاصي چون كنستانتين، هلنا،پولس و..مي پردازد.رويارويي وي بانسطوريان غرب ايران درآن زماننشان ازخطرنفوذمسيحيان به جامعه ي اسلامي داردوبرخوردكلامي وتحليل هاي وي بدون شک روشن گر اين مطلب است که هدف قاضی ازطرح مسئله ي ادیان نمایش برتری اسلام نسبت به سایرادیان است
مشخصات اثر
ماهیت ایمان از دیدگاه آیات قرآن کریم
نویسنده:
مرضیه کربلایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله ایمان از دیر باز مورد توجه متکلمان و فیلسوفان، به خصوص فیلسوفان دین بوده و از مباحث مطرح در حوزه کلام قدیم و جدید است. دیدگاه متکلمان مسیحی در باب ماهیت ایمان را می توان به دو دسته دیدگاه های گزاره ای و غیر گزاره ای تقسیم کرد. دیدگاه گزاره ای، ایمان را نوعی تصدیق به گزاره های وحیانی که از جانب خداوند است، می داند. بر اساس این دیدگاه، وحی مجموعه ای از حقایق و آموزه های معرفتی است که به صورت احکام و قضایا از ناحیه خداوند به بشر اعطا شده است. اما دیدگاه غیر گزاره ای، ماهیت ایمان را تصدیق به چند گزاره نمی داند بلکه آن را از سنخ دیدن، ادراک و تجربه کردن، اعتماد، اطمینان و توکل می داند. متکلمان اسلامی مانند متکلمان مسیحی در مورد ماهیت ایمان بحث نکرده اند. آنچه برای متکلمان اسلامی در ماهیت ایمان، مهم بوده است، تصدیق زبانی، قلبی و عملی است. تنها وجه اختلاف ایشان به نقش عمل در ماهیت ایمان بر می گردد؛ چراکه عده ای از ایشان، عمل را داخل در ماهیت دانسته و برخی دیگر، خارج از آن می دانند. دیدگاه غیر گزاره ای در بین متکلمان اسلامی، غیر از متکلمان روشنفکر معاصر، مصداق ندارد؛ و تنها می توان ایشان را از متکلمان گزاره ای که ایمان را تصدیق می خوانند، دانست. پرداختن به دیدگاه قرآن درباره ایمان، از آن جهت که خود دعوت کننده به آن است؛ دارای اهمیت است. در قرآن، حدود 750 آیه به مسئله ایمان پرداخته است. قرآن، ایمان را از مقوله تصدیق قلبی و عملی می داند که از روی اراده، توسط انسان انتخاب می شود. ایمان، مرتبه ای بالاتر از اسلام و ملازم با انجام اعمال صالح است. عمل ملازم ایمان حقیقی و موجب ارتقاء مرتبه آن است، اما داخل در ماهیت آن نیست. ایمان و گناه در قرآن، به نوعی با یکدیگر سازگارند و مرتکب گناه کبیره کافر نیست. ایمان ماهیتی تشکیکی دارد و مراتب مومنان از حیث اعتقاد، انجام اعمال صالح و دوری از گناهان با یکدیگر متفاوت است. در قرآن برای مومنان، نشانه هایی از قبیل اهل یقین بودن، محبت به خداوند، توکل و خوف الهی، خشوع و محافظت بر نماز، عدالت، انفاق، وفای به عهد، و... ذکر شده است. همچنین ایمان، همراه خود آثاری دارد که بر مومنان حقیقی مترتب می شود. این آثار در قرآن، تحت عناوین توسعه رزق و روزی، سکینه و آرامش قلبی، هدایت الهی، یاری خداوند، اجر و پاداش اخروی، آمرزش گناهان، حیات ابدی و... است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 253