مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

علم حضوری انسان به خودش، بنیان حضور وی نزد خود و شهود مستقیم هستی است. ملاصدرا با تکیه بر نفس به عنوان هستی که عین شناسایی و قلمرو تلاقی وجود و علم است، آدمی را از ورطه‌ تقابل غیرقابل رفع ذهن و عین نجات می دهد. آدمی با حضور نزد خود، هستی خویش را متصل به عالم خارج می‌یابد. یافتن خود در میان موجودات و داشتن نسبت خاصی با هستی، به معنای داشتن «عالم» است. هایدگر نیز با تکیه بر نسبت خاص انسان با هستی و توانایی انسان بر تفسیر و ارزیابی هستی و فرارفتن از هستی، مسئله‌ حضور و عالمداری را مطرح می‌کند. بنابراین می‌توان گفت حضور آدمی نزد خود، بنیان عالمداری اوست و از این لحاظ، ملاصدرا و هایدگر مشابهت بسیاری به یکدیگر دارند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 129 تا 153

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ملاصدرا هستی شناسی و مسائل پیرامونی جلد 6

نویسنده:

همایش جهانی حكیم ملاصدرا

نوع منبع :

کتاب , مجموعه مقالات , آثار مرجع , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

تهران: بنياد حکمت اسلامي صدرا,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مقاله ها , مسایل جدید هستی شناسی , هستی شناسی اسلامی , فلسفه اسلامی , تاریخ فلسفه , کتب فلسفی , شرح منظومه: سبزواری , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , اسفار اربعه: ملاصدرا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , تاریخ یعقوبی (منتسب به تشیع) , اصول فلسفه و روش رئالیسم (علامه طباطبایی/ مرتضی مطهری)

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود رابط , مفهوم وجود , اثبات وجود خدا , اصالت وجود , احکام علت فاعلی , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , برهان صدیقین , 6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) , شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) , قاعده فرعیه: ثبوت شیء لشیء فرع لثبوت المثبت له ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

مجموعه مقالات همایش جهانی حکیم ملاصدرا جلد ششم- ملاصدرا هستی شناسی و مسائل پیرامونی این کتاب جلد ششم از مجموعه مقالات همایش جهانی حکیم صدرالمتألهین شیرازی است. جلدهای قبل این مجموعه مشتمل بر مقالات سه مقوله زیر بود: ۱٫ مطالعات مربوط به مکتب ملاصدرا و حکمت متعالیه؛ ۲٫ مطالعات تطبیقی درباره ملاصدرا و دیگر فلاسفه و مکاتب فلسفی آنها؛ ۳٫ مطالعات تطبیقی در موضوعات مطرح میان فلاسفه و اندیشمندان اسلام و غرب. در این جلد مقالات مقوله چهار با عنوان «هستی شناسی» و مقوله پنج با عنوان «مسائل فلسفی در تاریخ فلسفه» آمده است که از میان آنها ده مقاله از انگلیسی و یک مقاله از زبان فرانسه به فارسی ترجمه شده است و در فهرست کتاب بترتیب با علامت (*) و (**) مشخص شده است. دیگر مقالات این کتاب به زبان فارسی بوده و تنها ویرایش ادبی و صوری شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هرم هستی : تحلیلی از مبانی هستی‌شناسی تطبیقی

نویسنده:

مهدی حائری‌یزدی.

نوع منبع :

کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران‏‫,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مسایل جدید هستی شناسی

شابک (isbn):

‏‫32000 ریال‮‬‏‫‬‭‭978-964-8036-26-8 :‬

چکیده :

تحلیلی از مبادی هستی‌شناسی تطبیقی نظریه «هرم هستی»، که بخشی از رساله دکتری حائری است، طرحی جدید برای تبیین رابطه واحد و کثیر است. وی مدعی است که وحدت وجودی که او براساس نظریه هرم هستی بیان کرده، با وحدت وجود عرفانی متفاوت است و می‌توان آن را «وحدت وجود منطقی» نامید و از آن طریق می‌توان ارتباط کثرت حقیقی را با واحد حقیقی بیان کرد این مجموعه آثار شامل آثار سیاسی، فلسفی و الهیات دکتر حائری یزدی است که از چاپ نخستین برخی از این آثار بیش از پنج دهه گذشته است. از این مجموعه تاکنون آثار علم کلی، کاوشهای عقل نظری، کاوشهای عقل عملی، آگاهی و گواهی با ویرایش و مقدمات دکتر محقق داماد، رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم، منتشر شده اند. همچنین کتابهای هرم هستی، متافیزیک، الحجه الفقه و التعلیقات نیز منتشر خواهند شد. از دکتر مهدی حائری آثار محفوظ و یادداشتهای پراکنده ای به جای مانده که برخی از آنها عبارتند از: حاشیه بر منظومه سبزواری، حاشیه بر مشاعر ملاصدرا، حاشیه بر اسفار ملاصدرا، حاشیه بر شفای ابن سینا، مقالات و سخنرانیهای ارائه شده در کنفرانسهای بین المللی و دروس ارائه شده در انجمن حکمت و فلسفه ایران در این مجمومه منتشر می شوند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هستی‌شناسی ماتریالیستی: مقایسۀ فلسفۀ چارواکه و فلسفۀ اپیکوری

نویسنده:

سجاد دهقان زاده، فاطمه احمدیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مسایل جدید هستی شناسی

چکیده :

در تاریخ اندیشۀ هند، فلسفۀ چارواکه (لوکایاتا) تنها مکتبی است که با مبانی نظریِ ماتریالیستی، از رهگذرِ نفی ساحتِ ماوراء حسّ، یگانه واقعیت را ماده و تنها ادراک معتبر را ادراک حسّی میداند. فلسفۀ اپیکوری، به ویژه به دلیلِ بیان جهان شناسی اتمیستی، ظاهراً شبیه ترین مکتب فکری به چارواکه است. پژوهش پیشرو به روش مقایسهای-تحلیلی و بهمنظورِ نشاندادن فراگیری اندیشه های ماتریالیستی انجام گرفته است و یافته های آن نشان میدهند که در نگرش های هستی شناختی مکتب اپیکوری و فلسفۀ چارواکه هم وجوه اشتراک و هم نقاط افتراق وجود دارند. در این دو مکتب، صرفاً ماده واقعیّت دارد، علل فاعلی و غایی جهان نفی میشوند، وجود انسان تنها برمبنای بُعد مادیاش تبیین شده و نیز هر گونه جوهر و هستی پس از مرگ یا آگاهیِ مجزا از بدن، انکار میگردد. لکن در حالیکه وجود عناصر اولیه مادی و نشأتِ کثرات از آنها در چارواکه تبیینی حسی دارد، در مکتب اپیکوری از وجهی کاملاً عقلی برخوردار است. این دو فلسفه، دربارۀ شمار عناصر مادی تشکیلدهندۀ عالم هستی، چیستی و انواع آنها، همچنین دربارۀ مشهود یا نامشهود بودن آنها تفاسیر متفاوتی را ارائه میکنند. برخلاف چارواکه که به نفی خدایان و ارواح میپردازد، اپیکوریسم خدایان و ارواح را ثمرۀ ترکیب اتمهای ویژه ای میداند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 169 تا 193

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی معنای هستی- خداشناسی در اندیشه هایدگر متاخر

نویسنده:

هانی اشرفی، امیر مازیار

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه هایدگر , مسایل جدید هستی شناسی , هایدگر متأخر , درباره هایدگر , فلسفه هایدگر متاخر

چکیده :

مارتین هایدگر در آثار متأخر خود تشریح می‌کند که متافیزیک به مثابه هستی‌ـ‌خداشناسی چگونه با توجه صرف به هستندگان آنها را از یک سو به جهت چیستی یا ذات مورد بررسی قرار می‌دهد و از سوی دیگر به جهت بودگی و قرار گرفتن در زنجیرۀ علّی ذیل برترین هستنده یا همان خداوند. وی با نگاه نقادانه به ساختار هستی‌ـ‌خداشناسی متافیزیک، بر آن است تا تبیین کند که رویکرد هستی‌ـ‌خداشناسانه هم سبب از دست رفتن فهم هستی شده و هم در نتیجۀ آن الوهیت را از جایگاه اصلی خود خارج کرده است. در این مقاله بر آنیم تا معنای هستی‌ـ‌خداشناسی را در تفکر هایدگر متأخر بررسی کنیم و بدین منظور در پی آن هستیم که چگونه متافیزیک نزد هایدگر از نگاه همدلانۀ هستی‌شناسی بنیادین به رویکرد انتقادی هستی‌ـ‌خداشناسی تغییر جایگاه پیدا کرد و آثار دورۀ گذار و دورۀ متأخر وی را بدین منظور مورد تأمل قرار می‏دهیم. در این مقاله با تبیین ساختار هستی‌ـ‌خداشناسانۀ متافیزیک از منظر هایدگر نشان خواهیم داد که چگونه هستی مغفول واقع شده سبب تولد الهیات متافیزیکی شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 17 تا 36

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هستی‌شناسی ابژه‌های داستانی با نگاهی به رای اینگاردن

نویسنده:

وحید غلامی پورفرد

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مسایل جدید هستی شناسی

چکیده :

ابژههای داستانی مانند «سیمرغ» و «رستم» یا «هملت» و «هلمز» همواره برای منطق دانان و نظریه پردازان‌‌ ادراک گرفتاری آفریده اند. ریشۀ گرفتاری در اینجا است که از سویی دربارۀ این ابژه ها میاندیشیم یا دربارۀ آنها گزاره هایی صادق پیش مینهیم و از سوی دیگر ناتوانایم از این که آنها را در جهان پیرامون خود بیابیم و نشان دهیم. بدینسان گروهی بر آن هستند که به هیچ رو چیزی همچون ابژه های داستانی در کار نیست و تنها فریبی زبانی ما را به پذیرش آنها وامیدارد. با این همه گروهی دیگر، که خود را از پذیرش این ابژه ها ناگزیر می یابند، در پی آن بوده اند تا شیوۀ هستی آنها را بررسی کنند. اینان یا ابژه های داستانی را ابژه هایی انتزاعی و ایدئال شمرده اند یا ابژه هایی ممکن یا حتی ابژه هایی ناموجود. با این همه، کار هر دو گروه با گرفتاری هایی رویارو بوده است. در این میان، اینگاردن گره کار را در این میبیند که هستی شناسان تاکنون یکی از نحوههای ممکن هستی را نادیده گرفته اند. بدینسان، او به بازنگری در نحوه های هستی میپردازد و از این رهگذر، هم برای ابژه های داستانی جایی باز میکند هم برای آثار هنری و دیگر ابژههای فرهنگی. او ابژه های داستانی را دارای نحوۀ هستی محضاً قصدی می شمرد. بدین معنا که هستی آنها، گرچه متعالی از آگاهی است، از جهات گوناگون به کنش های آگاهی وابسته است. در این نوشته نخست از نگرش های پیشین یاد میکنیم و سپس رای اینگاردن را پیش مینهیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 231 تا 254

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بدن‌مندی سوژه در میانۀ هستی‌شناسی و اخلاق: واکاوی پدیدارشناسانه بَدن در اندیشۀ هایدگر و لویناس

نویسنده:

محمدرضا ریخته گران، علیرضا صیادمنصور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مسایل جدید هستی شناسی , درباره هایدگر

چکیده :

هایدگر در هستی و زمان به بحث از بدن‌مندی «دازاین» نپرداخته است و آن‌‌ را به مجالی دیگر موکول کرده است، یعنی در درس‌‌گفتارهای زولیکون (1969۔1959م) - که برای پزشکان و روان‌شناسان سوئیسی ارائه شده‌‌اند. او این واقعیت بنیادین که بدن‌‌مندیِ دازاین گشایشی به روی جهان است، اگزیستانس او فرای بدن فیزیکی اوست و می‌‌تواند جهان را در افق بدن‌‌مندی‌‌اش تفسیر نماید را با عنوان «بدن‌‌بخشی پیش‌‌رونده» معرفی می‌‌کند. در طرف مقابل، لویناس با رویکرد اخلاقی خاص خود به نقدِ دازاین هایدگری می‌‌پردازد: دازاین هایدگری آن‌‌جوری که باید انضمامی و «از گوشت و خون» دیگر آدمیان نیست! لویناس بر این عقیده پافشاری می‌‌کند که مواجهۀ چهره به چهره سوژه با دیگری - در مقام شرط امکان اخلاق - ذیل واقعیتِ بدن‌‌مندانه می‌‌گنجد. حکمت نوین بدن در بستر برقراری رابطۀ اخلاقی من با دیگری و گشودگی من دربرابر طلب و نیازهای او شکل می‌‌گیرد. در این مقاله، ضمن واکاوی پدیده بدن‌‌مندی سوژه در پدیدارشناسی‌‌های متفاوت این دو فیلسوف به مداقّه درباب نقد لویناس، یعنی «از گوشت و خون» نبودن دازاین هایدگری پرداخته خواهد شد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 71 تا 96

مشخصات اثر

ثبت نظر