جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
غزالی طوسی , ابو حامد محمد بن محمد Abū Ḥāmid Muḥammad ibn Muḥammad aṭ-Ṭūsiyy al-Ġaz(z)ālīy(امام محمد غزالی، از معروفترین علمای اسلام، متکلم اشعری، ضد فلسفه، طرفدار منطق، شافعی مذهب، از متصوفه و عرفای قرن پنجم هجری، جامع معقول و منقول، رئیس جامع نظامیه بغداد) , 450ق/437ش./1059م. طوس، خراسان رضوی 505ق/490ش./1112م. طوس، خراسان رضوی
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
تعداد رکورد ها : 889
عنوان :
بررسی نحوه اسناد گزارههای دینی و نقش آن در تعارض علم و دین (با رویکرد به دیدگاه امام محمد غزالی)
نویسنده:
جعفر شانظری، حمید عطایی نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امام محمد غزالی
,
تعارض علم و دین
,
تعارض علم و دین
کلیدواژههای فرعی :
تأویل ,
گزاره های دینی ,
معارف دینی ,
جهان شناسی فلسفی ,
علوم عقلی ,
گزاره های علمی ,
رابطه علم و دین نزد کانت ,
تداخل علم و دین ,
وحدت علم و دین ,
تعارض ظاهری علم و دین ,
هرمنوتیک ,
فلسفه الهی ,
تفسیر عرفانی ,
علوم عقلی ,
مکملیت علم و دین ,
نگرش دینی به عالم ,
نگرش علمی به عالم ,
زبان متون دینی ,
گفتگوی علم و دین ,
شاپا (issn):
2008-7063
چکیده :
تعارض علم و دین از چالشهای اساسی فرا روی عالمان دینی از گذشته تاکنون بوده و هست. آنان همواره در پی تبیین سازش میان این دو مقوله بودهاند. از جمله امام محمد غزالی تلاشهای فراوانی در این زمینه انجام داده و از تأویل، در جهت حل تعارض علم و دین بهره برده است. در مقاله حاضر، نخست به راهکارهای عمده در مسأله تعارض علم و دین اشاره شده و پس از آن دیدگاه غزالی در این خصوص، تبیین گردیده و در ادامه به نگرش نوینی که برگرفته از رأی غزالی است، اشاره میشود. این رویکرد، راه رهایی از مشکل تعارض علم و دین را در تصحیح نگرش ما به گزارههای علمی و دینی میداند. طبق این نظر گزارههای علمی، گزارههایی ظنی هستند، نه قطعی. و معرفت حاصله از گزارههای دینی نیز غالبا معرفتی ظنی بوده، نه یقینی، از این رو، دلیلی بر ترجیح یکی از این دو گزاره بر دیگری وجود ندارد و باید تعارض را به حال خود واگذاشت و از این طریق، هیچ چالشی برای دین بهوجود نمیآید، زیرا فهم ما از گزارههای دینی، فهمی ظنی است و اسناد معنای درک شده، به شارع، اسنادی ظنی میباشد. بنابراین گزاره های علمی ولو قطعی باشند توانایی ابطال و تکذیب گزاره های دینی را نخواهند داشت زیرا نهایتا تعارض علوم بشری با نوعی فهم از دین است که انتساب قطعی به دین و شارع ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 87 تا 112
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
براهین تجرد نفس از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
مصطفی مومنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
تجرد نفس ناطقه
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
تجرد صورت عقلی ,
معنای تجرد ,
مفاهیم کلی ,
تجرد عقلی نفس ,
فلسفه مشاء ,
جوهر مجرد ,
عقل فعال ,
بدن مثالی ,
اجتماع مثلین ,
ضعف نفس ,
فایدون ,
تخیل(راه های معرفت) ,
عقل(قوه عاقله) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
تاریخ نفس شناسی ,
جوهر انسان ,
درک طبایع ,
نفس قائم به ذات ,
ادراک اضافه ,
تجرد مفاهیم کلی ,
نسبت کلیت و تجرد ,
فعل نامتناهی نفس ,
فاعل جسمانی ,
ابطال تالی ,
بی نیازی نفس از بدن ,
قوای غیر جسمانی ,
تجرد قوای ادراکی ,
بازیابی کمالات زایل شده ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
علامه جعفری: محمدتقی جعفری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مهمترین مساله ای که در مباحث نفس شناسی مطرح می شود، مساله تجرد نفس است؛ چرا که مسایل بسیاری، از جمله مساله مهم بقا نفس، بر این مساله مترتب است به نحوی که اگر قایل به تجرد نفس نباشیم بحث بقاء نفس هم نتیجه معقول و مقبولی نخواهد داشت. از دیرباز فلاسفه بر اثبات تجرد نفس دلیل اقامه کرده و آن را مبرهن ساخته اند. فلاسفه اسلامی از دیگر فلاسفه در این زمینه پیشی گرفته اند و براهین ابتکاری بر تجرد نفس اقامه کرده اند. ملاصدرا این براهین را ذکر و ارزیابی کرده و دلایل ابتکاری خود را نیز بیان کرده است. در این مقاله ادله ای که ملاصدرا بر اثبات این مساله آورده تبیین و به بررسی آنها پرداخته و نظر نهایی ملاصدرا را راجع به قوت و ضعف آنها بیان کرده ایم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 149 تا 171
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دل آدمی و مراتب آن در عرفان اسلامی
نویسنده:
مرتضی شجاری ,زهرا گوزلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
قلب
,
عرفان اسلامی
,
سالک
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
حقیقت انسانی(عرفان نظری)
,
حقیقت قلب(قسیم روح و سر ونفس)
,
عالَم انسانی((انسان کامل)، قسیم عالم غیب و شهادت)
,
مراتب انسان(عرفان نظری)
,
رتبه نفس(قسیم رتبه سر و روح)
,
مراتب قلب
,
دل در عرفان اسلامی
,
انسان از نظر عرفان
,
بطون سبعه (لطائف هفتگانه انسان)
کلیدواژههای فرعی :
سلوک عرفانی ,
نفس مطمئنه ,
عرفان و شریعت ,
01-تجلی اسم ظاهر(ثبوتی) ,
تجلیات الهی((اسمائی)، مقابل تجلیات ربوبی) ,
حضرت جامع(کَون جامع) ,
عالَم غیب(قسیم عالَم شهادت و عالم انسانی) ,
عالَم شهادت((عام)، قسیم عالم غیب و انسانی) ,
رتبه سر(قسیم رتبه روح و نفس) ,
رتبه روح(قسیم رتبه سر و نفس) ,
مقام نفس اماره ,
مقام نفس لوامه ,
مقام نفس مطمئنة ,
آیه 8 شمس ,
نفس ملهمه ,
آیه 53 یوسف ,
آیه 27 فجر ,
آیه 28 فجر ,
مراتب قرآن ,
آیه 136 نساء ,
مرتبه خفی ,
مرتبه اخفی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
عرفا انسان را آیینه تمام نمای الهی می دانند. از نظر آنها همان گونه که خداوند دارای اسما و صفات مختلف و به تبع آن دارای جلوه های گوناگونی است، حقیقت انسان نیز واحد کثیری است که به واسطه تجلیات گوناگون، اسامی متعدد می یابد. بیشتر صوفیه دل آدمی را حقیقت وی می دانند و جلوه های آن را «لطایف سبعه» نامیده اند. این لطایف عبارتند از طبع، نفس، عقل، قلب، سر، خفی و اخفی. در سیر و سلوک از این هفت مرحله، به عنوان مراحل ترقی و تکامل انسان نام برده می شود. نفس آدمی اگر استعداد خود را کامل کند، یعنی آنچه را که بالقوه دارا است، بالفعل گردد و آیینه تجلی الهی شود، «دل» نام می گیرد که مجمع البحرین و محل تلاقی دو عالم ظاهر و باطن است، در این هنگام گنجایش حق را یافته، عرش الهی می گردد، بنابراین تمامی مراتب و لطایف انسانی را می توان جلوه های «دل» دانست. در این مقاله با اشاره به حقیقت دل از دیدگاه عارفان، کوشش می شود مراتب آدمی یا همان «لطایف سبعه انسانی» در دو قوس نزولی و صعودی، بررسی و تحلیل شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 139 تا 175
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بایسته ها و طرق فهم قرآن از دیدگاه صدرالمتألهین شیرازی
نویسنده:
ناصر محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
تفسیر قرآن ملاصدرا
,
قرآن
,
ترجمه و تفسیر قرآن
,
حکمت متعالیه
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
تفسیر قرآن
کلیدواژههای فرعی :
حواس باطنی ,
مکاشفه ,
تخصیص ,
بطن قرآن ,
خودشناسی ,
تصفیه نفس ,
نور الهی قلب ,
اهل بیت(ع) ,
شناخت نفس ,
عالم صغیر ,
عالم کبیر ,
طرق فهم ,
موانع و درجات فهم ,
اثم ,
شناخت نفس ,
درگیری مذاهب ,
رابطه عقل و تجربه ,
تفسیر باطن قرآن ,
رذایل اخلاقی ,
خود سازی ,
خود شناسی ,
تخصیص ,
رساله متشابهات القرآن ,
مراتب فهم انسان ,
تجربه سخن گفتن با خدا ,
عالَم کبیر(مقابل عالَم صغیر) ,
عالَم صغیر(مقابل عالَم کبیر) ,
مقام مکاشفه ,
گناه ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
مکاشفه(معرفت شناسی) ,
فهم تشکیکی ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
ارتقای فهم ,
حجاب درونی فهم ,
حجاب بیرونی فهم ,
فهم جاری ,
تحول باطنی ,
مسّ باطن قرآن ,
موانست با قرآن ,
طهارت و تقوی ,
مقام حکایت ,
مقام اتصاف ,
تبری از خود ,
موت از نشآت ,
مرتبه آخرتی قرآن ,
حواس باطنی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
موضوع فهم قرآن را از زوایای مختلف می توان بررسی کرد: اما قطعا یکی از مباحث مهم آن پرسش از ویژگی های فهم کننده یا فاعل فهم و بحث از موانع، اسباب و شرایط زمینه ساز فهم است. به راستی آیا همه فهم کنندگان قرآن به یک درجه از فهم نایل می شوند؟ عوامل ارتقای سطح فهم و رسیدن به معانی باطنی قرآن کدامند؟ لذا در بخش نخست این مقاله، ابتدا موانع و حجاب های فهم را بر می شماریم و در بخش دوم و طی 16 اصل از شرایط و راه های تعمیق فهم قرآن سخن می گوییم. ترقی فهم و تدرج در آن، به ترقی و برشدن تدریجی انسان از نشات حس و عقل و رسیدن به مقام مکاشفه و مکالمه حقیقی با خدا است که در این حالت عین فهم جاری است. انسان به هر اندازه که در تحول باطنی است به همان اندازه به مس یکی از بواطن قرآن نایل می شود. فهم تشکیکی و ذو مراتب قرآن به دلیل ذو مراتب بودن انسان ها یا همان فهم کنندگان قرآن است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 119 تا 140
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سماع اهل تصوف و رویکرد سعدی بدان
نویسنده:
فرح نیازکار
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سعدی
,
عرفان اسلامی
,
ادبیات عرفانی
,
عارفان (مسلمان)
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
مقام سماع
,
آثار سماع
,
آداب و شروط سماع
کلیدواژههای فرعی :
شعر سعدی ,
اصطلاحات عرفانی ,
مقام وجد ,
خرقه دریدن ,
آلت موسیقی در سماع ,
موافقان و مخالفان سماع ,
سماع جان ,
سماع نغمات ,
چکیده :
سماع اهل تصوف و عرفان از دو منظر قابل بررسی است: یکی سماع رسمی که دارای آداب و رسوم و ترتیباتی خاص است و موافقان و مخالفان آن فراوانند، دیگر سماعی که ناظر بر مراتب تکاملی و تبدلات وجودی سالک است. یکی از عمده ترین دلایل مخالفان با مکتب تصوف، سماع ترسمی است. از اسرارالتوحید برمی آید که از زمان ابوسعید ابوالخیر این اختلاف نظرهای عقیدتی در مورد سماع فراوان بوده است. برخی از صاحب نظران آن را غذای روح دانسته، از آن بر حالت و صفت روحانی تعبیر می کنند و سماع این جهان را سایه ای از آن حقیقت مجرد فرض می کنند و برخی دیگر آن را آلت شیطان دانسته اند. سعدی سماع را خاص هر کسی نمی داند و معتقد است که از هزاران تن، سماع تنها در یک نفر (آشنایان راه) اثر خواهد کرد. در این مقاله کوشیده شده است ضمن بررسی این اختلاف نظرها، به بررسی سماع از دیدگاه اهل سماع و رویکرد سعدی بدان پرداخته شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 269 تا 296
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فرآیند درونی سازی در مثنوی معنوی
نویسنده:
بهزاد امینی ,علیرضا مظفری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مثنوی
,
مولانا
,
01. خداشناسی (کلام)
,
درونی سازی
,
تشخص خدا
,
عرفان مولوی
,
ادبیات عرفانی
,
عارفان (مسلمان)
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
راه سیر و سلوک
,
خدا شناسی مولوی
,
درونی سازی سیر و سلوک
کلیدواژههای فرعی :
اهل ظاهر و اهل باطن ,
تدین ,
اعمال عبادی ,
باطنیه ( اسماعیلیه ) ,
تفسیر درون گرایانه ,
موسی (ع) و شبان ,
آیه 35 نور ,
تفسیر عرفانی ,
عرفان و شریعت ,
تجلی رب ,
نگاه عرفانی به حج ,
دینداری عرفانی ,
تهذیب نفس ,
چکیده :
درونی سازی در اصطلاح به معنای پذیرش باورها، ارزش ها، نگرش ها و معیارها یا سازگاری با آن ها، به مثابه آن چیزهایی است که به خود فرد تعلق دارد. به بیانی روشن تر درونی سازی، انتقال از عوامل بیرونی به احساسات شخصی و باورها، به عنوان بنیاد رفتار فرد است. مولوی از جمله عارفانی است که به درونی سازی توجه ویژه ای داشته است و در مثنوی معنوی جنبه های مختلف درونی سازی، از جمله درونی سازی خدا، سیر و سلوک، اعمال عبادی و تفسیر قرآن را بیان کرده است. مقاله حاضر ضمن بررسی سابقه درونی سازی در صدر اسلام، فرقه های اسلامی و تفکرات متصوفه و عرفا، نظرگاه های مولوی را درباره جنبه های مختلف درونی سازی در مثنوی بررسی می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 33
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مبانی حیات اخروی(قیامت کبری)از دیدگاه ابن سینا، غزالی و ملاصدرا با توجه به آموزه های قرآنی
نویسنده:
مهین کرامتی فرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
علوم انسانی
,
معاد(کلام)
,
حیات اخروی
,
قیامت کبری
,
معاد(فلسفه)
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
درپژوهش پیش رو تمام سعی و همت خود را بر آن داشته ایم تا مبانی هستی شناسی، جهان شناسی،انسان شناسی و معناشناسی حیات اخروی انسان در روز قیامت را به صورت فلسفی در بُعد چگونگی کیفیت حشر انسان در روز رستاخیز از دیدگاه سه متفکرجهان اسلام، شیخ الرئیس ابو علی سینا، صدرالمتالهین و ابوحامد محمد غزالی مورد بررسی قرار دهیم. این مسئله با مسئله انسان شناسی و نفس شناسی ارتباط وثیقی دارد؛ و متناظر با اختلاف در انسان شناسی آراء مختلف در باب معاد وجود دارد، و بدین وسیله راه ورود بر عرص? تحلیل فلسفی چگونگی معاد در روز قیامت از بُعد جسمانی و روحانی با صورتهای گوناگون باز خواهد شد. هدف اساسی در این نگرش فلسفی، نشان دادن چگونگی پیوند عمیق زبان فلسفی با آموزه های دینی در جهت اثبات کیفیت و چگونگی معاد جسمانی وروحانی در قیامت کبری میباشد و در ادامه نوشتار با رویکرد قرآنی درجهت موضوع بحث به پیوند وثیق میان فلسفه و قرآن کریم، اشاره مینماییم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
استعاره، صدق و معنا در اندیشه فارابی، ابن سینا، غزالی و ابن رشد
نویسنده:
زهرا غزالی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
صدق (صفات الهی)
,
استعاره
,
معنا
,
قیاس شعری
,
صدق
,
تخیل(مراتب علم)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پژوهش بر روی صدق و کذبپذیری و معناداری استعارهها، که امروزه به پژوهشی کانونی در حوزهی معناشناسی تبدیل شده است، از پرسشهای جدی در قلمرو مطالعات ادبی به حساب میآید. این مسئله، از اصلیترین و بنیادیترین مسائل در گفتمان سنتی شعر و ادبیات نیز به شمار میآید و متفکرین اولیهی مسلمان نیز، هم در گفتمان بلاغی و هم در گفتمانهای دینی و سیاسی- اجتماعی از آن سخن گفتهاند. از این رو، با توجه به اینکه دیدگاههای حکمای مسلمان در این باره، به رغم ظرفیتهایی که در آن وجود دارد، هنوز به شیوهای تحلیلی، بررسی نشده است، این رساله را به بررسی نسبت استعاره با صدق و معنا، در اندیشهی متفکرین اولیهی مسلمان، دریک بازهی تاریخی خاص که از فارابی(257-338ه) آغاز میشود و پس از گذر از ابن سینا(359-417ه) و غزّالی(450-505ه) به ابن رشد(520-595ه) میرسد، اختصاص دادهایم. در این پژوهش، با توصیف نظریهی صدق مورد پذیرش ارسطوییان مسلمان و در چهارچوب آرا و اندیشههایی که بیشترین تأثیر را بر شکلگیری تئوری کلی متفکرین مسلمان دربارهی اعتبار منطقی و معناداری استعاره داشته است، به تحلیل دیدگاه هر یک از این شخصیتها نسبت به مسئلهی مورد بحث پرداخته شده است. بررسیهای انجام شده، نشان میدهد که فارابی سعی میکند با توصیف شعر به عنوان یک فن قیاسی، از اعتبار منطقی و معناداری جملات شعری و استعارهها دفاع کند، در همان حال که کذب خاص گزارههای شعری و استعاری را که به ماهیت محاکی و تخییلی آنها بازمیگردد، میپذیرد. ابن سینا نیز، تحت تأثیر قرائتهای نوافلاطونی از آثار ارسطو، که فن شعر و فن خطابه را در کنار دیگر رسالههای منطقی ارسطو به عنوان دو صناعت منطقی مبتنی بر قیاس معرفی میکرد، در تلاش است تا با تبیین رابطهی اقاویل مجازی و شعری با منطق، معناداری آنها را اثبات کند، با این تفاوت که در همین حال، سعی میکند با متمایز کردن قلمرو تصدیق و تخییل، امکان صدق گزارههای مجازی و استعاری را نیز فراهم سازد. این در حالیست که تحلیل اندیشههای غزالی و ابن رشد روشن میسازد که دغدغهی ایشان نسبت به محتوای متن مقدس، سبب شده است که علاوه بر اثبات اعتبار منطقی و معناداری گزارههای مجازی و استعاری، همواره به دنبال تبیین نسبت اقاویل مجازی متن مقدس با حقیقت و واقعیت و نشان دادن جایگاه شناختشناسانه و معرفتشناسانهی گونهی مجازی زبان باشند. بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که ارزش و اهمیت اولیهی استعارهها در نگاه فارابی و ابن سینا که از منظر شعر به گفتمان مجازی زبان مینگرند، ارزش کاربردی و انگیزشی این گزارههاست که به اعتبار منطقی آنها وابسته است و ارزش معرفتی گزارههای استعاری که به نسبت آنها با واقعیت وابسته است، ارزشی ثانویه و در درجهی دوم اهمیت است. این نسبت در اندیشههای غزالی و ابن رشد، که رویکردی خطابی به زبان مجازی دارند، برعکس میشود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی رابطه عقل و دین از دیدگاه ابن سینا و امام محمد غزالی
نویسنده:
بهمن غلامی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل عملی
,
امام محمد غزالی
,
دین
,
علوم انسانی
,
ابن سینا
,
عقل
,
عقل
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا و غزالی تأثیرات بسزایی در شکل گیری تفکّر و اندیشهی اسلامی در مسئله رابطهی عقل و دین داشتهاند. ابن سینا به طور مستقیم وارد مبحث ارتباط بین عقل و دین نشده و لذا لازم است برای یافتن اندیشهی وی در این زمینه توجیههای عقلانی را که وی برای اصول دین ارائه نموده بررسی کنیم. همچنین گرچه غزالی در برخی از آثار خود از رابطهی بین عقل ودین سخن گفته اما برای انجام مقایسهی بهتر، در این پایاننامه ابتدا نظرات وی در مورد اصول دین آورده شده و سپس برخی از نظرات وی در مورد معقولیت گزارههای دینی بیان شده است. ابن سینا با این که سعی در عقلانی کردن گزارههای اساسی دین داشته امّا به ناتوانی عقل در تبیین برخی از اصول دین اعتراف میکند. وی این ناتوانی را به علت وجود نقص در قوهی عاقلهی انسان نمیداند بلکه آن را به واسطهی اشتغال انسان به اموری میداند که مانع رسیدن انسان به مراتب عالیهی کمال هستند. غزالی نیز با وجود این که معتقد است عقل توانایی فهم برخی از مسائل دین را ندارد اما نقش عقل را در دریافت حقایق دینی میپذیرد و از عقل به عنوان حاکمی که هرگز معزول نمیشود یاد می-کند. بنابرین میتوان تشابه دیدگاه آنها رادر اعتراف به ناتوانی عقل در فهم برخی از مسائل دینی دانست. اختلاف دیدگاه این دو در نوع نگاهیست که به این ناتوانی داشتهاند. ابن سینا معتقد است اگر عقل از موانع مادی عبور کند و به مراتب عالیه برسد میتواند با وحی که جلوه ایازمراتب اصلی هستی است رابطه عینی داشته باشد اما غزالی بر عکس ابن سینا معتقد است حتی اگر عقل بتواند به مراتب عالیه تعقل برسد باز هم از فهم حقیقت همهی مسائل دین عاجز است.کلید واژه:عقل، دین، عقل عملی، عقل نظری، ابن سینا، غزالی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه عقل و دین از دیدگاه ابن سینا و غزالی
نویسنده:
فائزه محمدی نجات
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
ابن سینا – غزالی – عقل – دین – شرع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بحث از رابطه ی عقل و دین و جایگاه عقل در شناخت دین و قلمرو آن در دستیابی بشر به سعادت از صدر اسلام تاکنون مورد مناقشه اندیشمندان بوده و آراء مختلف و بعضاً متضادی در این باره به وجود آمده است . در این میان دیدگاه شیخ الرئیس ابن سینا و ابوحامد غزالی دارای تفاوت های قابل ملاحظه ای می باشد .ابن سینا از آنجا که به عقول عشره ی طولی و رسیدن فیض از خداوند به وسیله ی این عقول معتقد می باشد و جایگاه ویژه ای برای عقل فعال در رساندن این فیض به عالم طبیعت قائل است ، می کوشد تا تبیینی عقلانی از وحی و دین به دست دهد . اما غزالی که عقل بشری را محدود و اسیر هواهای نفسانی می داند ، نمی تواند جایگاهی برای عقل در شناخت عمیق دین و رساندن انسان به سعادت ابدی در نظر بگیرد . بنابراین ابن سینا هم دین را منشأ تأسیس احکام و دستیابی بشر به سعادت می داند و هم عقل را تنها راه شناخت آن قلمداد می کند و در نتیجه عقل و دین را هم رتبه هم می داند اما غزالی با همه ی تمجیدهایی که از عقلمی کند، شرع را بر عقل مقدم دانسته و در موارد تعارض میان عقل و دین ، دین را مقدم می شمارد و راه رسیدن به سعادت را از آن دین می داند .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
تعداد رکورد ها : 889
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید