جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 10
متافیزیک ارسطو و ابن سینا در تقابل با دیدگاه مثُل
نویسنده:
محمد علی تیوای
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بنا بر متافیزیک افلاطون، اعتقاد بر این است که برای هر یک از انواع موجود در عالم ماده، فردی نوری مجرد عقلانی مستقل قائم به ذات در عالم مجردات موجود است که مدبر انواع مادی خود می باشد. در واقع، افلاطون با ارائه ی این دیدگاه، به دنبال آن بود که بتواند باور به عنصر بقا و پایداری و به تبع آن، شناخت یقینی نسبت به اشیا را موجه نماید. دیدگاه مثل در تقابل با متافیزیک ارسطو و ابن سینا، غیرمبرهن و غیرمنطقی شناخته شده است. نگارنده در صدد آن است که ضمن ترسیم ساختار کلی دیدگاه مثل و بیان براهین ارائه شده در نفی و اثبات این دیدگاه، با ارزیابی تقابل دو نظام متافیزیکی (متافیزیک ارسطو - ابن سینا و متافیزیک افلاطونی) نشان دهد که تا چه اندازه متافیزیک افلاطون در تقابل با متافیزیک ارسطو و ابن سینا، قادر به اثبات عالمی مافوق جهان محسوس می باشد. در پایان مقاله نیز اشاره ای کوتاه به یک فرضیه داریم که می تواند با روی کردی میان رشته ای در ایجاد سازگاری و تمرکز میان فلسفه و دیگر علوم، نقش شایان توجه ای داشته باشد.
صفحات :
از صفحه 79 تا 106
بررسی احوال و آثار و آراء عرفـانی سـید قطـب الـدین محمد نیریزی شیرازی و تصحیح رساله وحدت حقیقیـه و رسـاله کـل و جزء
نویسنده:
علیرضا فاضلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
چکیده :
سید قطب الدین محمد نیریزی شیرازی از عرفای متأخر از صدرالمتألهین است. از وی آثاری در عرفان وحکمت و همچنین علوم مدرسی باقی مانده است که اغلب به نظم عربی هستند؛ در این کتب وی متعرض مسائل مهمی از حکمت الهی می شود، همچون عدم اشتراک لفظی ومعنوی وجود، رابطه بین حادث و قدیم، وجود ظلی ماسوا، عدم تشکیک در حقیقت وجود، تشکیک در مظاهر و مجالی، عینیت صفات حق با ذات، وحدت حقیقیه واجب و نفی وحدت عددی از ساحت حق و همچنین ایراداتی به بخش تصورات منطق نیز وارد می کند. و به این مباحث مبتنی بر احادیثی که در کتب معتبر شیعه وارد شده می پردازد. این رساله شامل سه فصل است، در فصل اول این رساله ابتدا به بررسی احوال وی بر پایه آنچه در آثارش آمده پرداخته می شود و سپس کتابشناسی توصیفی آثارش ارائه می گردد. در فصل دوم به آرای عرفانی وی بر اساس کتاب اصلی وی یعنی فصل الخطاب پرداخته می شود. این فصل شامل دوازده بخش است، در این بخش ها به اهم آراء او پرداخته می شود. سید نفی اشتراک معنوی از حقیقت وجود و به تبع آن نفی وحدت تشکیکی از آن همچنین نفی اشتراک لفظی از حقیقت وجود می کند، او رابطه حق وخلق را چونان ظل و ذی ظل می داند و برای تبیین آن به تمثیلی از ثامن الحجج تمسک می جوید، بعلاوه او از مخالفان منطق ارسطویی است و به بخش تصورات آن ایراداتی وارد می کند. در این تحقیق نظرات دیگران علی الخصوص صدرالمتألهین نیز آورده شده است. در انتها دو رساله کوتاه از وی که به نظر می رسید برای فهم نظراتش مهم است، با استفاده از نسخ خطی کتابخانه شاه چراغ(ع) و مجلس تصحیح شده است.
رساله مثالیه نوریه (شیخ بهاء الدین محمد بن علی لاهیجی)
نویسنده:
احسان فتاحی اردکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رساله مثالیه در مسئله عالم مثال و به قلم شیخ بهاء الدین محمد لاهیجی است. به گفته محدث ارموی او همان قطب الدین محمد بن علی اشکوری است که کتاب محبوب القلوب را نوشت. در این رساله از ویژگیهای عالم مثال، شواهد اثبات آن از آیات و روایات و عقل، چگونگی تعلق نفس به بدن مثالی، مثل افلاطونی، تناسخ و امر معاد جسمانی بحث شده است.
صفحات :
از صفحه 129 تا 172
شهود عرفانی و ارزش معرفت شناختی آن
نویسنده:
محسن جوادی، علیرضا معظمی گودرزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در این مقاله، سخن در بررسی ارزش معرفت شناختی راه و طریق اهل شهود است. در مقدمه تاریخچه، واژه شناسی و فرق میان تصوف و عرفان بیان خواهد شد. مفاهیم کلیدی که معرفت شناسی عرفانی با توجه به آن ها صورت می گیرد توضیح داده شده، دیدگاه عالمان و فیلسوفان مسلمان در مورد جایگاه شهود عرفانی مطرح می گردد. سپس ارزش معرفت شناختی شهود عرفانی از دیدگاه آیات و روایات بیان می شود و بالاخره، خطاناپذیری مشاهدات عرفانی مورد بحث قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 116
اصالت نور و تحقق تبعی ظلمت در اندیشه سهروردی
نویسنده:
محمود هدایت افزا، عباس شیخ شعاعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
شیخ اشراق در برخی آثار خود ـ علاوه بر نور ـ بر تحقق ظلمت در عالم خارج نیز تصریح نموده است. در نوشتار پیش رو ضمن اشاره به تلقی سهروردى از نور و ظلمت، مقوله‌بندى اشراقی موجودات، تصریحات شیخ اشراق بر تحقق تبعی ظلمت، پیشینه تفکر وى و توجه به معانی مختلف مفاهیم «اصیل» و «اعتباری»؛ نسبت بین نور و ظلمت در اندیشه شیخ اشراق و فرآیند تطبیق این دو بر مفاهیم وجود و ماهیت مورد تحلیل قرار گرفته است. در این راستا مشخص گردیده که معنای نور نزد سهروردی، أخص از معنای وجود نزد ملاصدرا است و به همین دلیل گاه از سوی صدرا و برخی شارحان وی نسبت تناقض‌گویی به سهروردی داده مى‌شود؛ اما لحاظ معانی وجود و ماهیت در اصطلاحات شیخ احسائی و تطبیق آن بر نور و ظلمت سهروردی، تفسیر نوینی از «اصالت وجود» در پیش روی ما قرار مى‌دهد که در پرتو این نگرش، نظام فلسفی سهروردی، قدرى منسجم‌تر و پویاتر به نظر می‌رسد. در این تفسیر نور یا وجود «موجود بالذات» و ظلمت یا ماهیت، «موجود بالتبع» ـ و نه بالعرض ـ به شمار مى‌رود.
صفحات :
از صفحه 143 تا 172
مظاهر عالم هورقلیا در فلسفه اشراق و مکتب شیخیه
نویسنده:
سیدعباس ذهبی، فریده محرمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در تعریف لغوی واژه هورقلیا اگرچه آرای متنوعی در باب یونانی، سریانی و عبری بودن آن وجود دارد، می توان دقیق ترین تعریف را «خورکلپا» به معنای جسم خورشیدی دانست که ریشه در فرهنگ و زبان ایران باستان دارد. در جهان شناسی حکمت اشراق، عالم هورقلیا را می توان با عالم صور معلقه، اشباح مجرده، عالم مثال و عالم خیال منفصل یکی دانست. ضمن آن که در مکتب شیخیه، با توجه به رویکرد کلامی آن مکتب، عالم ملکوت نیز معادل هورقلیا آمده است. اگرچه تفاوت هایی در جهان شناسی این دو مکتب، به ویژه در تعداد مراتب هستی، دیده می شود، مظاهر عالم هورقلیا نزد هر دو جریان مشترک است. برخی از این مظاهر بیشتر صبغه معرفت شناختی دارند و برخی صبغه هستی شناختی. از دسته اول، می توان به مظهر خیال، خواب و رویا و وحی و الهام اشاره کرد و از دسته دوم، می توان جنبه هستی شناختی جن و شیاطین، آینه و اصوات و روایح مثالی را نام برد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 96
 بازشناسی تأثیر پذیری شیخ احمد احسایی از مکاتب فکری
نویسنده:
سید هادی سیدوکیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شیخ احمد احسایی را می توان یکی از پرنویس ترین عالمان زمان خود و صاحب کتب فکری خاص دانست. نزاع در مورد آراء شیخ همچنان ادامه دارد. برخی به شکلی افراط گونه و برخی دیگر به گونه ای تسامح وار به وی نگریسته اند. نکته قابل توجه در آثار شیخ احمد گوناگونی و تنوع موضوعی آن است. مهمترین ایراد عالمان بزرگ عصر احسائی به وی عدم انطباق ظاهر مطالب وی با محکمات کتاب و سنت و اعتقادات مسلم دینی بوده است که بیشتر به روش شناسی شیخ احمد باز می گردد. اگر چه شیخ بر معیار و میزان بودن کتاب خدا و احادیث معصومان تصریح نموده و این دو را ملاک ارزیابی سخنان خویش خوانده است. با این وجود شیخ در کتابهای خویش از ذکر اصطلاحات فلسفی و عرفانی اجتناب نکرده و در بسیاری از موارد بشری چون علم هیئت و طبیعیات فلسفی و... تبیین و توضیح داده است. شیخ ناخواسته گرفتار تاثیرپذیری از مکاتب گوناگون بشری شده و حقیقت مباحث دینی را با استفاده از معارف بشری تبیین نموده است، امری که از سوی خود وی به شدت مذموم تلقی می شود. رد پای مکاتبی چون فلسفه، مخصوصا فلسفه اشراقی سهروردی، آیین مانوی، باطنی گری اسماهیلی و تصوف در آثار و آراء شیخ یافت می شود. همچنین شذوذات و مبهمات مطرح در اندیشه شیخ، باعث پیدایش انحراف بابیت شد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 58
نمود انسان‌شناسی اشراقی سهروردی در رساله‌های آواز پر جبرئیل، عقل سرخ و مونس العشاق
نویسنده:
فروغ رحیم‌پور، مجید طاوسی ینگابادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان در نظر شهاب الدین سهرودی حقیقتی نورانی است که در عوالم مختلف و از جمله در عالمِ برازخ، ظهورهای گوناگون دارد و از این روی، حیثیت و گاه حتی نامِ این حقیقت نورانی در این عوالم یکسان نیست. اما انسان سالک در عالم برازخ، با چشم بستن بر امور محسوس، رو سوی عالم مثال می­نهد و در آن­جا با طباع تام (یا خویشتنِ ازلیِ) خویش به مثابه راهنما و نیز غایت کمال خویش رو به رو می­شود و زین پس همراهی مربی­گونه و معرفت­بخش او را با خویش- چنان که از آغاز نیز چنین بوده­است- ادراک می­کند. رساله­های تمثیلی– عرفانی شیخ اشراق در چنین زمینه­ای، تصویرگر نحوه امکان حیات انسان در عوالم مختلف، نحوه ارتباط نفس (نور اسفهبد) و بدن (صیصیه) و نحوه رهایی از ظلمات برای وصول به انوار و بقا یافتن به مدد نور علم هستند. این پژوهش مستند به اصل آرا، به نمود نگاه حکمی شیخ اشراق در سه رساله تمثیلی- عرفانی ایشان: آواز پر جبرئیل، عقل سرخ و مونس العشاق خواهد پرداخت؛ نگاهی که ناظر است به حقیقت انسان، جایگاه او در عوالم گوناگون، ماهیت نفس انسانی و طباع تام و نحوه دوام آگاهی در وصول به حقیقت غائی.
صفحات :
از صفحه 97 تا 126
پارادوکس مرتبه مثالی نفس حادث در نفس‌شناسی صدرالمتألهین
نویسنده:
معصومه سادات سالک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
موجودات مثالی به رغم تجرد، از عوارض ماده (مقدار، اندازه و شکل) خالی نیستند؛ در حالی‌که این عوارض، به گونه‌ای در تعین شخصی و در نتیجه تفرد موجودات، نقش دارند و باعث جزئی شدن این صور می‌شوند. با فرض «مرتبه مثالی» برای نفس انسانی، می‌توان سابقه‌ای در این عالم برای انسان تصور کرد. در این تصور به تعداد افراد مادی کثرت عددی خواهیم داشت. بنا بر نظر ملاصدرا نفس انسانی، جسمانیة الحدوث است و سابقه چنین نفسی، به وجود جمعی عقلانی در صقع ربوبی و یا عالم مفارقات عقلی، ارجاع داده می‌شود. با این تفسیر، هم حدوث نفس انسان محفوظ می‌ماند و هم پیامدهای عقلی محال و توالی فاسد قدم نفس، مجال بروز نمی‌یابند. بنابراین سلسله تنزلات به ویژه مراتب قبلی وجودات تنزل‌یافته در قوس نزول، با مبنای حدوث جسمانی نفس، چندان قابل جمع به نظر نمی‌رسد و پیشینه وجود عقلی نفس ـ با وجود تأکید فراوان صدرالمتألهین بر وجود مثالی موجودات ـ تبیین چگونگی حدوث آن را از مرتبه عقلی به عالم ماده، دشوار می‌سازد. شاید بتوان این ناسازگاری را با فرض سابقۀ ماده بدن، به عنوان متحد صورت انسانی، حل کرد؛ اما ماده در فلسفه صدرایی نقش کم‌اهمیتی دارد، و علاوه بر آن ابداعی است و نمی‌تواند در این مرتبه نقشی داشته باشد. بر اساس مبانی صدرایی، فرض پیوند مستقیم میان ماده متحد با صورت (در عالم ماده) با ماده مثالی، فرضی نادرست است. در پاره‌ای از آثار عباراتی می‌توان یافت که اعتقاد به مرتبه مثالی نفس انسانی را در سلسله نزولی نشان می‌دهد و وجه قدم نفس را تقویت می‌کند و بر ابهامات نظریه «جسمانیة الحدوث» می‌افزاید.
صفحات :
از صفحه 83 تا 104
جستاری در مقایسه‌ی میان ادله‌ی بقا و خلود نفس نزد افلاطون و متفکران مسلمان
نویسنده:
مهدی حسین زاده یزدی - مجتبی مصباح
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مباحث مهم در فلسفه ی افلاطون، مساله ی بقا و خلود نفس است. افلاطون از طرفداران نظریه ی اصالت روح است که در مقابل مادی مذهبان و نیز قائلان به شبه پدیدارانگاری نفس قرار می گیرد. افلاطون درباره ی بقا و خلود نفس، استدلال های متعددی اقامه می کند. در آثار متفکران اسلامی نیز درباره ی بقا و جاودانگی نفس، ادله ی گوناگونی ارائه شده است. این نوشتار به منظور مقایسه میان ادله ی افلاطون در این باره و استدلال هایی که از سوی متفکران مسلمان عنوان می شود سامان می گیرد، تا از این ره گذر، تاثیرپذیری یا تاثیرناپذیری متفکران اسلامی از افلاطون در این باره روشن شود.
صفحات :
از صفحه 107 تا 126
  • تعداد رکورد ها : 10