جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرور > مرور مجلات > حکمت سینوی > 1387- دوره 12- شماره 40
  • تعداد رکورد ها : 7
نویسنده:
زینب برخورداری، نجفقلی حبیبی
نوع منبع :
مقاله , شرح اثر , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از شیخ الرئیس ابو علی سینا رسائلی در منطق به ثبت رسیده که تاکنون به‌ صورت نسخ خطی باقی مانده است و بعضا انتساب آنها به وی نیز محل تردید است. بررسی و تحلیل این آثار و مقایسه آن با آثار محرز الانتساب ابن سینا در مشخص‌ کردن میزان احتمال انتساب این آثار و همچنین استقصای حداکثری نظرات وی در این‌ زمینه ضروری است. پژوهش در این راستا علاوه بر ضرورتهای ذکر شده موجب‌ تصحیح فهرستهای مربوط به آثار شیخ و گاه یافتن نسخی ثبت نشده می‌شود. یکی‌ از این رسائل«الاشاره الی علم المنطق»است که در این مجال مورد تصحیح و تحلیل‌ قرار گرفت.این رساله چنان‌چه از نامش پیداست به برخی از مسائل منطقی اشاره‌ مختصر و گذرا دارد. مسائل مطرح شده در این تعالیق کوتاه،شامل چیستی منطق و فائده آن،مقولات‌ عشر،اقسام قیاس،حد جنس،حد نطق، مقول در جواب«ای»،قیاس مختلطه،انواع‌ محمول و محمول براهین است که بو علی نظرات انتقادی خود را در مورد آنچه پیشتر درباره برخی از این موارد آمده بیان می‌دارد.
صفحات :
از صفحه 145 تا 156
نویسنده:
سعید انواری، روح الله عالمی
نوع منبع :
مقاله , شرح اثر , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا در بیشتر آثار منطقی خود،قید«باقی ماندن کذب»را بر تعریف عکس‌ مستوی افزوده است که این قید در آثار منطقدانانی چون فخر رازی،ابهری تکرار شده است؛اما اکثر منطقدانان با این مطلب به مخالفت برخاسته‌اند.به عنوان مثال، خواجه نصیر طوسی معتقد است که قید مذکور در اثر اشتباه کاتبان پدید آمده است، در این مقاله ابتدا با تأکید بر وجود قید مذکور در شش اثر منطقی ابن سینا نشان داده‌ می‌شود که نمی‌توان این قید را ناشی از سهو کاتبان دانست. با طرح و ارزیابی دلایل‌ موافقان و مخالفان این قید مشخص می‌شود که پذیرش قید مذکور باعث ایجاد ناسازگاری در نظام منطقی ابن سینا می‌گردد.در متن مقاله دو راه‌حل جهت حل این‌ مشکل ارائه شده است. راه‌حل نخست که براساس حذف قید مذکور شکل گرفته است، توسط خواجه نصیر و سایر منطقدانان متأخر ارائه شده است و راه دیگر که به تغییر روابط عکس مستوی می‌پردازد توسط مؤلفان مقاله ارائه گردیده است.همچنین‌ نشان داده شده است که هریک از این دو راه‌حل، دارای چه امتیازات و چه معایبی‌ هستند.
نویسنده:
فاطمه سلیمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مهمترین دغدغه‌های بشری مسأله ترس از مرگ است. برای درمان این ترس‌ متفکران از حوزه‌های مختلف به نظریه‌پردازی پرداختند. بر پایه تفکر فلسفی، ترس از مرگ ریشه در نوع نگاه انسان‌ها نسبت به حقیقت مرگ دارد. به همین جهت برای از بین‌ بردن این ترس باید به تصحیح نگرش خود نسبت به مرگ پرداخت. مرگ به عنوان واقعیتی ضروری و غیر قابل انکار موضوع مطالعه و تحلیل مکاتب‌ مختلف فلسفی قرار گرفته است و هریک از این مکاتب براساس درک و شناختی که از حقیقت انسان دارند،نسبت به این مقوله ضروری قضاوت می‌کنند.تفکر مادی،تمام هستی‌ انسان را محدود به جسم می‌داند و مرگ را نابودی و پایان زندگی می‌شمارد.ازاین‌رو در این مکتب ترس از مرگ مساوی ترس از نابودی و فناست.اما در تفکر الهی واقعیت انسان، حقیقتی متعالی و روحانی غیر از جسم اوست و جسم به منزله ابزاری برای اوست.در نظر این گروه، مرگ قطع ارتباط روح از بدن است، در نتیجه وقوع ترس از مرگ حاصل‌ جهل نسبت به این حقیقت است. ابن سینا و ملاصدرا بر مبنای تفکر فلسفی خود نظریه دوم‌ را تأیید می‌نمایند، هرچند هر کدام در راستای مبانی فلسفی خود عوامل متعددی را برای‌ این ترس مطرح می‌نمایند ولی هر دو در نهایت، علت اصلی این ترس را جهل انسان‌ها نسبت به واقعیت مرگ و حوادث پس از آن اعلام می‌کنند.
صفحات :
از صفحه 75 تا 101
نویسنده:
زهره توازیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث انتساب صفات به خدا و چگونگی و چرایی آن از دغدغه‌های جدی دو حوزه‌ کلام و فلسفه است.این مسأله در بخش الهیات به معنای اخص،شکل جدی‌تری به‌ خود می‌گیرد؛زیرا این بحث از یک سو به موضوع مدل‌های آفرینش ارتباط پیدا می‌کند و از سوی دیگر ایده خدا را در نزد معتقدان واضح می‌سازد.ابن سینا فیلسوف‌ مسلمان با هر دو دغدغه به این بحث پرداخته و از این حیث شبیهی افلوطین فیلسوف‌ تأثیرگذار مغرب زمین عمل نموده است.تا آنجا که وقتی سخن از مدل‌های آفرینش‌ نظریه صدور به میان می‌آید،افلوطین از غرب و ابن سینا از شرق در اذهان تداعی‌ می‌شود.این مقاله در پی آن است تا نشان دهد که در تبیین نظریه صدور ابن سینا کدامیک از صفات خدا به کار می‌آیند و در نمونه افلوطینی آن از چه صفاتی تحذیر می‌شود و ابن سینا در این مسأله و انتساب بعضی از صفات به خدا تا چه اندازه متأثر از مدل افلوطینی است.با بررسی پاره‌ای از باورها و اعتقادات فارابی،فارابی به‌ عنوان واسطه انتقال برخی از مفاهیم افلوطینی به ابن سینا معلوم می‌شود که با وجود شباهت‌های کلی میان افلوطین و ابن سینا در مورد بعضی صفات علت اولی و مدل صدور موجودات از او،تفاوت‌های اساسی میان این دو فیلسوف وجود دارد که‌ نمونه آن توجیه ابن سینا از صدور براساس انتساب صفات عقل،وجود و حیات به‌ خدا است که افلوطین در نظریه خود از آنها تحذیر می‌کرده است.
صفحات :
از صفحه 52 تا 74
نویسنده:
نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حکمای مسلمان در علم شناسی فلسفی ـ منطقی موضوع علم را عبارت از چيزی می دانند که در آن علم، پيرامون عوارض ذاتی آن بحث می شود. دغدغه حکما از ارايه اين تعريف انسجام بخشی به مسايل يک علم، تمايز علوم از يکديگر و ارايه ملاکی برای طبقه بندی علوم بوده است. موضوع علم معيار تقدم و تاخر بالذات و پيشی و پسی از حيث شرافت و استحکام نيز تلقی شده است. بحث تعريف موضوع علم و نقش آن ريشه در آثار ارسطو دارد و نزد فارابی به مرتبه ای از کمال می رسد. اما اوج توسعه و انسجام آن در فلسفه ابن سينا حاصل شده است. ابن رشد بی توجهی عامدانه و موکدی به دستاوردهای شيخ الرئيس نشان می دهد؛ ولی اين الگوی علم شناسی سينوی بود که تاثير خود را بر بسياری از دانشمندان مسلمان با دو روی آورد فلسفی ـ منطقی و رئوس ثمانيه به جا گذارد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
نویسنده:
منیره پلنگی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله مقایسه‌ای میان نگرش کلی ارسطو-البته مطابق با یکی از تفاسیر معتبر از اندیشه او-و نگرش کلی ابن سینا به دانش برین یا فلسفه اولی و موضوع‌ محوری آن صورت می‌گیرد.که براساس برخی آموزه‌های مسلم و معروف‌ ارسطویی به ویژه نظریه او درباره هم‌نام‌های منسوب به امری واحد، موضوع‌ حقیقی و محوری این علم از نظر او،موجودات مفارق ازلی و در نهایت محرک اول‌ است.بر این اساس بحث از سایر موجودات در فلسفه اولی بحثی ثانوی و به لحاظ آن انتسابی خواهد بود که آنها در نامیده شدن به نام«موجود»وامدار آن هستند. روشن است که این نگرش برخلاف سنت رایج فیلسوفان مسلمان در مواجهه با فلسفه‌ اولی و موضوع آن است؛زیرا ایشان،و نیز مدرسیان متأثر از ابن سینا موضوع این‌ دانش را با دایره‌ای وسیع‌تر در نظر می‌گیرند و اثبات واجب الوجود را در زمره‌ مسائل این دانش به حساب می‌آورند.ازاین‌رو تفکیک این دانش به دو بخش الهیات‌ بالمعنی الاعم(امور عامه)و الهیات بالمعنی الاخص(ربوبیات)صورت‌بندی می‌شود. تفکیکی که در ارسطو یافت نمی‌شود.بلکه فلسفه اولی برای او در کل یک خداشناسی‌ تمام‌عیار است.
صفحات :
از صفحه 21 تا 59
نویسنده:
مریم خوشدل روحانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا در بحث از مناط نیازمندی اشیا به علت، برخلاف متکلمان، معتقد است که‌ این نیاز به امکان اشیا برمی‌گردد نه به حدوث زمانی آنها، او با توجه به تفاوت بین‌ حدوث و امکان متعلق فعل فاعل را وجود شی‌ء ممکن می‌داند. ازاین‌رو ابن سینا به‌ حدوث ذاتی عالم قائل است. اما حکیم سبزواری با رویکردی کاملا عرفانی نظریه‌ حدوث اسمی را مطرح کرده است. از نظر او وجود ممکنات ناشی از صقع ربوبی‌ بوده و لذا مسبوق به عدم نمی‌باشند و هیچ حدوثی در آنها راه ندارد. از سوی دیگر وجود منبسط به عنوان فعل حق در عالم دارای مراتبی چون مرتبه عقل و سپس‌ مرتبه نفس، مثل معلقه، صور نوعی و جسمیه و هیولا می‌باشند. این مراتب مسبوق‌ به عدم و متأخر از مرتبه احدیت و حادث هستند. این اسما و رسوم به دلیل اینکه‌ حادث‌اند، در نهایت زایل می‌شوند.
صفحات :
از صفحه 125 تا 144
  • تعداد رکورد ها : 7