جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 130
بررسی معناشناختی صفات خدا در کلام امامیه
نویسنده:
سید محمد کاظم علوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه معارف اسلامی، معاونت پژوهشی,
چکیده :
مبحث صفات خداوند، پس از اثبات وجود او مهم ترین مبحث کلام است که به دو لحاظ می توان آن را بررسی کرد؛ یکی به طورکلی و دیگری به طورخاص. در نگرش نخست نیز می توان دوگونه بررسی انجام داد؛ یکی «وجودشناختی» و دیگری «معناشناختی». این تحقیق مربوط به بررسی معناشناختی می باشد که به دنبال پاسخ به پرسش از وجود واقعی صفات نیست؛ بلکه درپی ساختار معنایی تعابیر متکمان از صفات و نوع تفسیر و تبیین ایشان در قالب یک فرمول کلی است.<br /> این مطالعه درباره متکلمان امامیه در سده های دوم و سوم هجری است که در یک طبقه بندی کلی به سه دوره: پیش از هشامَین، هشامین (هشام بن حکم و هشام بن سالم) و پس از هشامین تقسیم شد ه اند. در این تحقیق، گزارش های نقل شده از این متکلمان بررسی می شود تا به ساختار های معنایی صفات پی برده شود. مهم ترین ساختار معنایی به دست آمده، ساختاری است که هشام بن حکم ارائه نموده است که در قالب فرمول «صفات نه خدایند و نه غیر او» بیان می شود.
صفحات :
از صفحه 125 تا 147
ابداء یا ابتداء ؟
نویسنده:
غلامحسین ابراهیمی دینانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیا هر چه خود دارای ابتداء است می تواند منشأ ابتداء برای غیر خود واقع شود ؟ مبادی عالیه و علل متوسطه چه نقشی در هستی ایفاء می کنند؟ تفاوت ابداء با ابتداء و خلق لا من شیء با خلق من لا شیء چیست؟ آیا عیان ثابته و صور علمیه مغایر با تفرد و توحد ازلی خداوند است؟ آیا عقل – صادر اول – همان کل اشیاء است؟ اینها برخی از مسائلی است که در این مقاله درباره آنها بحث شده است.
صفحات :
از صفحه 15 تا 24
کلام شیعی در عرفان بایزید ثانی
نویسنده:
حبیب الله عباسی، مرضیه سهرابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
این مقاله به بررسی اجمالی مولفه های کلام شیعی در عرفان علی بن عنایت الله بسطامی بایزیدی، ملقب به بایزید ثانی در متن کتاب روضه العارفین می پردازد. نویسنده یکی از عرفا و محدثان شیعه قرن 10 و 11 هجری است که رساله روضه العارفین را در تبیین مسائل توحیدی، اعتقادی، عرفانی و آداب سیر و سلوک تحریر کرده است. هدف این نوشتار تلاش برای پاسخ گویی به این سوالات است: 1. مولف در مقام صوفی وحدت وجودی و محدث شیعی، چگونه مسائل اصول اعتقادی شیعه امامی را با عنایت به نحله فکری فلسفی عرفانی خویش مطرح می کند؟ 2. آیا اصولا آوردن برهان ها و استدلال های کلامی از جانب یک صوفی، با در نظر گرفتن این شبهه که صوفیان از مباحثات عقلانی به شیوه متکلمان گریزان اند، با حکمت ذوقی صوفیانه تناسبی دارد؟ با در نظر گرفتن مهم ترین مشخصه های کلام شیعی مطرح شده در رساله روضه العارفین و مقایسه آن با مسائل کلامی بحث شده نزد مهم ترین متکلمان شیعی پیش از او، به این نتیجه می رسیم که مولف، متکلم شیعه عارف مسلکی است که عرفان را بستری مناسب برای طرح مباحث کلامی شیعه دانسته است و چنان که عرفان او کلامی است، کلام او نیز عرفانی است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 137
سهم ایرانیان در پیدایش فلسفه و کلام معتزلی
نویسنده:
عزیز جوانپور هروی - حسن اکبری بیرق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بنیاد حکمت اسلامی صدرا,
چکیده :
آیین خردورزی و ایمان به اراده و آزادی از اعتقادهای بنیادین ایرانیان باستان است. این تفکر ایرانی با ورود اسلام، سهم عظیمی در پیدایش دو نحلة تأثیرگذار کلامی اسلام ـ مذهب شیعه و مکتب معتزله ـ داشته است.<br /> در این مقاله نویسنده میکوشد با برشمردن آراء ایرانیان باستان و بیان داده های اهورایی، جنبش عقلانی ایرانیان در حل مشکلات دینی ـ کلامی را ثابت کرده و سپس با ذکر اصول اعتقادی مکتب معتزله و نیز بیان عقاید بزرگان این فرقه، تأ ثیر آراء ایرانیان را در شکل گیری تفکر اعتزالی و خردگرایی و سهم آنان در بثمر نشستن علم کلام را نشان دهد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 142
مطالعه تطبیقی «حدوث عالم» در حکمت صدرا و نهج البلاغه
نویسنده:
علی ارشد ریاحی، ملیحه جمشیدیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در این مقاله، حدوث عالم در حکمت صدرا با مطالب نهج البلاغه مقایسه شده است. به این منظور، کتب فلسفی و تفسیری صدرا مطالعه و آرای او درباره ی حدوث عالم جمع آوری شده است. هم جنین مطالب نهج البلاغه در رابطه با حدوث عالم مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با مقایسه آرای صدرا در مورد حدوث عالم با مطالب نهج البلاغه، این نتیجه به دست آمده که آرای بیان شده با مطالب نهج البلاغه از جهات زیادی هم خوانی دارد: در نهج البلاغه ویژگی هایی مانند زمان داشتن، مکانمند بودن، حرکت داشتن و متغیر بودن برای پدیده ی حادث مطرح شده است که می تواند مبنایی باشد برای تفسیر حدوث جهان، آن گونه که ملاصدرا به آن پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 126
شفاعت از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
عباس فنی اصل
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
شفاعت از مباحث مهم اسلامی است که در قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) عنایت ویژه ای به آن شده است. مسلمانان نیز به طور اجماعی، اصل شفاعت را پذیرفته و از مسلمات و ارکان عقاید اسلامی به حساب آورده اند. پیچیدگی و ظرافت بحث مذکور، به ارایه تبیین های متفاوت و بروز اختلاف نظرهایی میان مسلمانان انجامیده است که جایگاه ویژه بحث و اهمیت آن، ایجاب می کند که نسبت به تبیین صحیح آن بر اساس دیدگاه یکی از حکمای بزرگ عالم اسلام، صدرالمتالهین شیرازی، اقدام نماییم. در این راستا، پاسخ به سوالات متعددی ضروری می نماید؛ از جمله این که کدام روش برای رسیدن به حقیقت شفاعت کارساز است؟ شفاعت به چه معناهایی به کار رفته و کدام معنا موجب بروز اختلاف شده است؟ شفیع واقعی کیست و آیا شفیع دیگری غیر او هست یا نه؟ آیا شفاعت منحصر به این عالم است، یا در عالم دیگر هم واقع خواهد شد؟ در این نوشتار، سعی شده است که دیدگاه ملاصدرا نسبت به مباحث مذکور بیان شده، با ارایه تبیین صحیح و حکیمانه، گامی در راستای تبیین صحیح عقاید اسلامی برداشته شود.
صفحات :
از صفحه 109 تا 130
انوار الجلالیة فی شرح الفصول النصیریة
نویسنده:
مقداد بن عبدالله سیوری حلی؛ محققان: علی حاجی آبادی، عباس جلالی نیا
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: الآستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الاسلامیة,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«الأنوار الجلالية فى شرح الفصول النصيرية»، كتابى است به عربى در اصول عقايد شيعه كه در شرح فصول نصيريه خواجه نصيرالدين طوسى، كه خود كتابى است فارسى در علم كلام به قلم فاضل مقداد نگاشته شده است. كتاب فصول نصيريه در چهار فصل توحيد، عدل، نبوت، امامت و معاد نگارش يافته است.
ذخیرة فی علم الکلام
نویسنده:
علی بن الحسین علم‌ الهدی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بيروت: مؤسسة التاریخ العربی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
كتاب «ذخيرة العالم و بصيرة المعلم» كه به كتاب الذخيرة شهرت يافته و گاه از آن به «الذخيرة فى علم الكلام» نيز تعبير مى‏ شود، يكى از مهم ترين كتب كلامى سيد مرتضى محسوب مى‏ شود. سيد مرتضى اين كتاب را بعد از ديگر كتاب كلامى خويش؛ يعنى «الملخص فى اصول الدين» نگاشته است. او كتاب اول را كه در صدد بيان عقائد شيعه در اصول دين بود، نوشته كه متاسفانه ناقص مانده است. لذا او در اين كتاب قصد داشته آنچه را كه در كتاب اول بيان ننموده است را بيان كند و در واقع اين كتاب مكمل و متمم كتاب اول مى‏ باشد. اهميت اين كتاب به اين است كه مى ‏توان گفت كتاب الذخيرة، تنها كتاب مولف در كلام است كه به عموم مسائل كلامى پرداخته و نظرات خود را در آنها بيان نموده است. اين كتاب بعد از مولف مورد توجه علماء شيعه واقع شده است و از آن استفاده نموده ‏اند و گاه بر آن شرح نوشته ‏اند كه از آن جمله مى‏ توان به شرح شاگرد سيد مرتضى يعنى حلبى بر اين كتاب نام برد. مباحث مربوط به توحيد (اسماء و صفات)، مباحث مربوط به عدل (افعال و آجال و...) مباحث مربوط به نبوت، مباحث مربوط به امامت و مباحث مربوط به معاد، از مباحثي هستند كه در اين كتاب به آن پرداخته شده است.
شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام المجلد 2
نویسنده:
عبدالرزاق لاهیجی؛ مقدمه نویس: جعفر سبحانی؛ محقق: اکبر اسدعلیزاده
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«شوارق الإلهام في شرح تجريد الكلام» يكى از مشهورترين و معتبرترين آثار كلامى و فلسفى علامۀ شهير و حكيم و متكلم و عارف متأله مولى عبدالرزاق بن على بن الحسينى اللاهيجى است. اين كتاب شرح مفصل و مستوفاى متن «تجريد الاعتقاد» خواجه نصيرالدين طوسى است. «شوارق الالهام» يكى از دو شرح لاهيجى بر متن تجريد است. جلد اول تا آخر بحث علت و معلول و جلد دوم از مباحث جواهر و اعراض آغاز و تا مسأله ششم از بحث صفات خداوند (مسأله كلام) ادامه دارد و پس از آن ناتمام مانده است؛ يعنى مقدارى از بحث اثبات صانع و صفات او و بحث نبوت و امامت و معاد نوشته نشده است و يا اگر نوشته شده چاپ نگرديده است. علامه لاهيجى شرح خود را با يك مقدمه مفصل علمى درباره تعريف، موضوع، فايده و مرتبه علم كلام طى چهار مطلب آغاز كرده است. سپس دربارۀ امتياز و اعتبار «تجريد الكلام» در بين متون كلامى متقدمان و متأخران بحث مى‌ كند. شوارق همواره مورد توجه و عنايت اهل فن بوده و حاشيه‌ هاى فراوانى بر آن نگاشته شده كه از جمله آنها مى‌توان به حاشيه محمد نصير بن زين الدين لاهيجى چهاردهى،حاشيه عبدالرحمن بن نصرالله شيرازى مدرس،حاشيه ملا اسماعيل بن سميع اصفهانى، حاشيه هادى بن مهدى؛ ملا هادى سبزوارى و حاشيه آقا على مدرس زنوزى اشاره كرد.
شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام المجلد 3
نویسنده:
عبدالرزاق لاهیجی؛ مقدمه نویس: جعفر سبحانی؛ محقق: اکبر اسدعلیزاده
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شَوارق الالهام فی شَرح تَجریدِ الكلام تألیف عبدالرزاق فیاض لاهیجی، شرحی است مزجی به زبان عربی بر تجرید الاعتقادِ خواجه نصیرالدین طوسی. این شرح پس از مجموع شروح میرسید احمد علوی بر تجرید، مفصل‌ ترین شرح این کتاب به شمار می‌ آید. این کتاب به پایان نرسیده است و تنها دربردارنده شرح مقصد اول و دوم و بخشی از مقصد سوم تجرید است. در این شرح الفاظ و عبارات تجرید را به روشنی توضیح می‌ دهد. به نظر وی کتاب تجرید به لحاظ ترتیب مسائل، جامعیت و اشتمال بر تحقیقات و فواید مهم کلامی و حکمی، تقریر ادله به نحو دقیق و مختصر و به دور بودن از زواید و مطالب غیر مفید، در میان کتب کلامی ممتاز و بی‌ نظیر است. لاهیجی بسیاری از این شروح تجرید را ناکام می‌داند. پس از نگارش شوارق الالهام، این کتاب با استقبال روبرو شد و حواشی و تعلیقات بسیاری بر آن نوشته شد. نقل قول‌ های فراوان از کتاب فلسفی و کلامی پیشینیان، از خصوصیات این کتاب است. این نقل قول‌ ها حجم زیادی از کتاب را تشکیل می‌ دهد. با توجه به مشی لاهیجی، صبغه فلسفی شوارق پررنگ‌ تر از صبغه کلامی است.
  • تعداد رکورد ها : 130