جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ديدگاه فلاسفه مسلمان درباره اتحاد مصداقی صفات باری تعالی و بازگشت اراده به علم ازلی، در نظر متکلمان مقبول نيفتاده است. همچنين طرح فاعليت بالعنايه از سوی ابن سينا به عنوان فاعليت وجودی الهی و استفاده از آن در فائق آمدن بر برخی دشواری های الاهياتی، نظير مساله شرور، زمينه ای مناسب را برای نقض و ابرام آنان فراهم آورده است. در اين ميان، فخر رازی با تاکيد بر مبانی کلامی اشعری و به اين دليل که اراده را به معنای عزم و قصدی زائد بر ذات که به ترجيح و تخصيص می انجامد، درنظر می گيرد، فلاسفه را در دستيابی به معنايی روشن برای اراده ذاتی موفق نمی بيند و آنان را به انکار اراده در خداوند متهم می کند. در اين نوشتار، ضمن پاسخ به اشکال های فخر رازی، نشان داده شده که نتيجه گفتار ابن سينا در نفی غايت و غرض از فعل خداوند، سلب اراده و حکمت از او نيست، بلکه نتيجه اين است که غايت در فعل واجب، چيزی جز ذات او نيست، و اراده او، ابتدا به ذات او تعلق گرفته، و همه موجودات به تبع ذات او مراد هستند.

این پایان‌نامه از نوع مطالعه‌ی تطبیقی در ادیان است که به مقایسه‌ی مسأله‌ی محبّت در اسلام و مسیحیت پرداخته و از آنجاییکه مبنای آموزه‌ی محبّت در مسیحیت، عقیده‌ای به نام فداء یا تفدیه است از این رو به مسأله‌ی فداء نیز از منظر تاریخی و کلامی پرداخته شده‌است و در فصل سوم، این آموزه و مسائل مرتبط با آن ( صلیب، تجسّد، کفاره و....) نقد و بررسی شده‌است. از سوی دیگر چون مسیحیان توجّه به محبّت در دین خود را وجه امتیاز این دین بر دیگر ادیان می‌دانند و در برابر آن، اسلام را متّهم به خشونت و ترویج آن می‌نمایند و احکامی همانند قصاص، جهاد، قطع دست دزد، ارتداد و...را نماد خشونت معرفی می‌نمایند، در فصل دوم نگاهی به معیارهای لازم برای شناخت یک دین منسجم و همه‌سو نگر گردیده‌است و همچنین نقش دین در روابط مورد نیاز انسانی مورد بررسی قرارگرفته و در فصل چهارم به بررسی انواع محبّت در آیین‌های یادشده همّت گمارده‌شده و در فصل پنجم به دفاع در برابر اتّهام خشونت به اسلام و بررسی علّت صدور احکامی همانند جهاد، قصاص، ارتداد، قطع دست دزد و ...می‌پردازد و مواردی که بعنوان مصادیق خشونت در اسلام بیان‌شده‌است را تجزیه وتحلیل می‌کند. در فصل پایانی نیز نتایج به دست آمده از قبیل دلایل ردّ نظریه‌ی فداء و صلیب و ....بیان شده و اثبات گردیده که اسلام دین اعتدال بوده و به تمامی روابط مورد نیاز انسان ازقبیل محبّت و....پرداخته است.

با توجه به اینکه شفاعت یکی از ضروریات مذهب شیعه به شمار می‌آید؛ موید رحمت الهی بوده و این مهم بر اساس قابلیت انسان‌ها به برخی از مقرّبین الهی اختصاص‌یافته است تا آنان در سایه‌ی اذن پروردگار، به‌عنوان شفیعان، انسان‌های خطاکار را یاری نمایند و هدف از آن ایجاد امیدواری برای اصلاح خطا در قلب گنه‌کار و پیوند معنوی با شفیعان در جهت نیل به تقرب الهی می‌باشد؛ این پایان‌نامه با موضوع «تأثیر آموزه‌ی شفاعت در تربیت قرآنی» تلاش دارد تا با تفهیم معنای صحیح «شفاعت» بر اساس آیات و روایات و شناسایی شافعان حقیقی، اهمیت ویژه‌ی آن را در تربیت دینی روشن نماید و به بررسی آثار شفاعت به‌عنوان یکی از آموزه‌های دینی در جهت رشد و تعالی انسان بپردازد که بر اساس روش کتابخانه‌ای و جمع‌آوری اطلاعات از آثار مکتوب انجام‌یافته است. طبق نتایج به‌دست‌آمده برخی از آثار تربیتی شفاعت عبارت است از:جلوگیری از یأس و ناامیدی، دمیدن روح امید به فضل و رحمت الهی، برقراری پیوند معنوی با شفیعان الهی، معنا بخشی به زندگی در جهت حرکت به‌سوی تکامل، داشتن الگوی مناسب در تربیت و...

چکیده :از آنجا که استکبار در دیدگاه امـام علـی (ع) محصول درک نـاصواب نفس ، غفلت از هدف غایی خلقت انسان ، بی اعتنایی به قوه عاقله ، عدم اهتمام به فطرت متعالی ، خروج از مدار توحید و نفی ربوبیت تشریعی خداوند است و این موضوع با مبانی فوق ، خودشیفتگی و حبّ ذات و طغیان غرایز و انحراف از فطرت را به همراه دارد؛لذا رساله ی حاضر تحت عنوان: « ویژگی های استکبار و آثار آن در آموزه های امام علی (ع) » در صدد است ضمن بررسی نقش غرایز و فطرت در شکل گیری استکبار و تشریح تبعات و آثار آن ، با عنایت به سیره ی عملی ، رفتار سیاسی و گفتار امیر مومنان به طرح راهکارهایی جهت پیشگیری و درمان استکبار بپردازد، بر اساس تعالیم نهج البلاغه خروج از مدار توحید و حرکت در مسیر شیطان ، مبنای اصلی ورود به فرهنگ استکباری است و ثروت،قدرت،منصب،حتّی بعضاً علم و عبادت از ابزارهای زمینه ساز استکبارند. همچنین صنعت و پیشرفت انسان امروز و هر آنچه انسان را به عصیان و تکبر سوق می دهد علت اصلی ظهور استکبار ، بد اخلاقی های فردی و اجتماعی در این حوزه محسوب می شود. نگاه کلی نهج البلاغه به مفهوم استکبار نگاهی فردی و در حوزه مسائل اخلاقی است با این رویکرد ، نتیجه حاصله آن است که استکبار یک آفت اخلاقی است که زمینه های انحطاط انسان را همچون شیطان فراهم می سازد هر چند با نگاه موسّع می توان گفت استکبار امروزه مصادیق دیگری همچون عرفان های نو ظهور و قدرت های سلطه طلب نیز دارد . رساله ی پیش رو به روش بنیادین به شیوه ی کتابخانه ای و اسنادی و مبتنی بر متون دینی و اخلاقی با محوریّت سخنان مولای متّقیّان تدوین یافته است.واژگان کلیدی: کبر ، استکبار ، شیطان ، طاغوت ، عجب

تحقیق حاضردر موضوع بررسی امدادهای غیبی از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه صورت گرفته است؛ در زندگی بشر یک سلسله مددهای غیبی خاصی وجود دارد . امداد غیبی لطف خاصی است که طبق قانون خاص ، نه قانون عام طبیعت، شامل حال انسان ها می گردد . پیامبران آمده اند که ما را به اینگونه مددهای غیبی مومن نمایند . بهر حال بشر در زندگی خود ، اعم از زندگی فردی یا اجتماعی احیانا مشمول لطف ها و رحمتهای خاصی می شود که او را دستگیری می کند و از سقوط نجات می دهد .کمکهای غیبی گاهی به صورت فراهم شدن شرایط موفقیت است و گاهی به صورت الهامات و هدایتها و روشنیها و روشن بینی ها .در بسیاری از آیات و روایات ، یاری الهی را که مدد غیبی است مشروط می کند به اینکه خدمت و عمل و مجاهدتی در راه خیر عموم صورت بگیرد و مخصوصا در راه خدا باشد یعنی لله و فی الله باشد . علل و زمینه‌هایی در زندگی انسان وجود دارند که موجب می‌شوند انسان در زندگی از خداوند استمداد و یاری بطلبد. یکی از مهم‌ترین نیاز اجتماعی نیاز انسان به امداد و یاری خداوند در مواجهه با ستمگران و دشمنان است. در این تحقیق سعی شده است با روش تحلیلی- نظری و کتابخانه ای ، موضوع بصورت منظم بررسی و مورد تحلیل قرار گیرد؛ این تحقیق نشان می دهد اعتقاد و باور به امدادهای غیبی روح و جان انسان را تحت تأًثیر قرار می‌دهد و باعث اثرهای تربیتی سازنده در او می‌شود. بر اساس آیات قرآن برخی از آثار و نتایج اعتقاد و باور به امدادهای غیبی عبارتند از امیدواری در زندگی انسان، ایجاد روح توکل، از بین بردن و شکستن غرور و تکبر، تقویت ایمان و شناخت خداوند و شکر و سپاس از او و امنیت و نشاط معنوی.

از آنجا که در روایات اسلامی به طور صریح و واضح قلب، حرم خدا معرفی شده است؛ انسان وظیفه دارد از این حرم و قلعه محکم به درستی محافظت و مراقبت نماید. چون شیطان ،همان عدو مبین به طور مستمر تلاش می کند با ورود به این قلعه و حرم آن را تصاحب و تسخیر نماید.و مراقبت از این قلعه جز با نگهبانی از درهای ورودی آن امکان پذیر نیست . لذا باید ابتدا درهای ورود و راههای نفوذ شیطان راشناخت؛ وکسی که ابواب نفوذ این دشمن ویرانگر را نشناسد توان حفظ آن قلعه را نخواهد داشت . یکی از عواملی که می تواند راه نفوذ و رخنه ی شیطان پلید را بسته و کور نماید، توجه به خدا و روی آوردن به درگاه حضرت حق و در یک کلام ایمان می باشد. این پایان نامه با عنوان ((بررسی تاثیر ایمان در درمان قلب سقیم از دیدگاه امام علی -علیه السلام-))تلاش دارد که ابتدا با شناسایی ایمان و قلب ، به عواملی که سلامت قلب را به مخاطره می اندازد بپردازد و ضمن بررسی ویژگی های قلب سلیم وقلب سقیم به روشهای درمان بیماری های آن پرداخته و البته این موضوع را در کلام مولی علی (ع) پیگیری نماید؛ تا در نهایت بتواند نسخه ای شفابخش و داروخانه ای معنوی برای بهبود قلب سقیم دایر کند .

از آنجا که سیر آفاقی موضوعی است که در مأثورات اسلامی به ویژه قرآن کریم بسیار به آن پرداخته شده است،در این پژوهش به استخراج راهکارهای عملی برای استفاده از سیر آفاقی و تأثیر گذاری آن بر تقویت ایمان، با تکیه بر آموزه های نهج البلاغه ،اهتمام شده است و به دلیل وابستگی و رابطه نزدیکی که بین سیر آفاقی و برهان نظم وجود دارد به تبیین تمایز ایندو از یکدیگر و تأثیر برهان نظم بر استفاده بهتر از سیر آفاقی، پرداخته شده است. نتیجه این پژوهش،که در گردآوری آن از روش کتابخانه ای بهره گرفته شده است، استخراج مراحل و نکات اساسی سیر آفاقی از بین فرمایشات امیر المومنین علیه السلام، از قبیل مشاهده دقیق، کشف هماهنگی پدیده ها و ایجاد ارتباط میان این هماهنگی و اوصاف علم، قدرت و حکمت الهی می باشد. هم چنین تأثیر پذیری از دقت و ظرافت فراوانی که در خلقت موجودات، برای پی بردن به هدفداری زندگی و گشودن دریچه ی قلب به سوی عظمت الهی و احساس ایمانی قوی تر و خشیتی فراتر،وجود دارد؛ از دیگر دست آوردهای این پژوهش است.

برّ و نیکی، در روابط بین افراد و مناسبت‌های اجتماعی نقش تعیین کننده‌ای ایفا می‌نماید؛ به گونه‌ای که با ایجاد فضایل اخلاقی، موجب استحکام روابط اجتماعی گردیده و استعدادهای متعالی انسان را به رشد و کمال مطلوب رسانیده و موجب نزدیکی قلوب آحاد ملت به یکدیگر شده و در ایجاد امّت واحده‌ی اسلامی، بسیار نقش آفرین است. هر جامعه‌ای که اساس فرهنگ آن بر پایه‌ی توجه به خیرات باشد، آن جامعه رو به سوی سعادت دنیوی و اخروی نموده و می‌تواند برای ملل و جوامع دیگر الگویی والا باشد. ایجاد زمینه برای تربیت انسان‌های خیّر، براساس معارف اصیل قرآن و عترت (علیهم السلام)، از اهداف اساسی این تحقیق است. مفهوم و حقیقت برّ؛ جامع خیرات است، که در ابعاد اعتقادی ـ اخلاقی و عملی قابل بررسی بوده و مصادیق متعدّدی از آن، در آیات و روایات عنوان گردیده است. در بیان اهمیت این موضوع، همین بس که: تمام اعمال نیک، در حیطه‌ی برّ قرار گرفته و بخش عمده‌ای از احکام و فروعات اسلام، بر پایــه‌ی برّ نهاده شده است و با پرداختن به آن، می‌توان به بخش عمده‌ای از مبانی و معارف اسلام دست یافت. برّ در بعد فردی و اجتماعی قابل بررسی می‌باشد، بدین ترتیب که؛ در بعد فردی از انسان نیکوکار، انسانی آراسته به عقاید حقّه و اخلاق حسنه و اعمال صالحه می‌سازد و در بعد اجتماعی، نقش کلیدی در بهبود مشکلات اجتماعی ـ اقتصادی و فرهنگی داشته و روابط مستحکمی بین مردم ایجاد می‌نماید و با رشد و توسعه برّ، همدلی و تعاون در جامعه پدید آمده و وحدت اسلامی در معنای حقیقی آن تجلّی می‌یابد؛ به گونه‌ای که، امنیت و عدالت و رفاه اجتماعی در میان اقشار مختلف استقرار می‌یابد. دستیابی به این اهداف متعالی در مورد برّ ـ که منظور نظر اسلام است ـ امکان پذیر نخواهد شد، مگر با مهیّا نمودن ملزومات آن، که عبارتند از: بهره‌مندی افراد از پشتوانه‌های اعتقادی و اخلاقی، همراه با معرفت به خداوند و یقین به قیامت و نیز، بهره‌مندی از تقوا، به معنای: پاکسازی درون از رذایل و آراستگی باطن به فضایل اخلاقی. سیمای برّ در آیات و روایات؛ با بیان اهتمام افراد به نیّت‌های خیر و ایجاد شرایط لازم برای احسان حقیقی و بیان اوصاف أبرار تصویر گردیده است. برخی آفات و موانع برّ و احسان، مانند: فخر فروشی، عجب، منّت گذاری، آزاررسانی، ریا و سُمعه در مسیر نیکوکاری آسیب‌های جدّی وارد می‌کنند و باید از سر راه برداشته شوند. از عوامل رشد و کمال برّ، می‌توان از : قدرشناسی از نیکوکاران، نیکی به عموم افراد، شتاب و استمرار در نیکوکاری و امثال اینها نام برد، که حرکت آدمی را به سوی برّ تسهیل می‌نمایند. آنچه در این پژوهش بدست آمد این است که: برای نهادینه کردن برّ در اجتماع، باید فرهنگ برّ را در جامعه ترویج نمود، به همین جهت می‌توان، در مقیاس‌های کوچکی از اجتماع، مانند: خانواده، مدرسه و خویشاوندان، افرادی نیکوکار را تربیت نمود، تا این افراد بتوانند در مقیاس‌های بزرگتری از اجتماع در امور خیرخواهانه نقش آفرین باشند. در این تحقیق به ارائه‌ی طرح‌هایی جدید، برای ایجاد خیریه‌هایی موفق اشاره شده و به مسئله‌ی وقف و احیای آن و پیشنهادهایی در این مورد پرداخته شده و نیز، صله‌ی أرحام به عنوان یکی از مبانی تقویت برّ و نیکوکاری در اجتماع مورد ارزیابی قرار گرفته است.

. موضوع اصلی این پژوهش بررسی تحلیلی مهدویت از منظر امامیه و شیخیه می باشد و هدف این تحقیق ، مطالعه وبررسی دقیق دیدگاههای دوفرقه شیعه ی امامیه و شیخیه در موضوع مهدویت ویافتن نقاط اشتراک واختلاف آنها ، برای حصول شناختی جامع از اندیشه ی مهدویت در منظر این دوفرقه ی شیعه می باشدموسس فرقه ی شیخیه، شیخ احمد احسایی بود که تفکراتش به وسیله ی شاگردش سید کاظم رشتی و بعد از اوبه وسیله ی افرادی چون میرزا شفیع تبریزی وبا کمی تغییر ازسوی کریم خان کرمانی اشاعه و ترویج شد. مهمترین عقاید مورد اختلاف این دوفرقه در زمینه ی مهدویت عبارتند از: 1- نحوه ی زندگی امام مهدی(عج): شیخیه معتقدند که حضرت مهدی (عج)با بدن هور قلیایی و در عالم هورقلیا زندگی می کند و با این جسم ظهور می کند . درصورتی که امامیه اعتقاد به حیات جسمانی و ظهور جسمانی حضرت دارند2- مساله ی نیابت امام مهدی(عج): شیخیه معتقد است در زمان غیبت باید شیعه ی کامل یا رکن رابع ، رابط میان مردم وامام زمان باشد . شیعه اعتقاد دارد که دوران نیابت خاص حضرت مهدی (عج) با توقیعی کهبه آخرین نائبش دادند به اتمام رسیده است ودر زمان غیبت کبری ولی فقیه یا مرجع دینی عهده دار نیابت عامه است .از مهمترین موارد اشتراک این دو فرقه در موضوع مهدویت می توان به ولادت و نسب حضرت و برخی نشانه های ظهور از جمله خروج سفیانی ،صیحه ی آسمانی و قتل نفس زکیه اشاره کرد.

این پایان نامه در پی آن است که اندیشه و عقاید وهابیت و آموزه های آن را مورد بررسی قرار داده و آنگاه آنها را به نقد بکشد در فصل اول چگونگی و نحوه انتخاب موضوع ، اهمیت و اهداف ، بررسی پیشینه تحقیق ، امتیاز تحقیق و روش تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است در فصل دوم با بررسی افکار موٌسسان وهابیت همچون ابن تیمیه و محمدابن عبدالوهاب به نقد آراء آنها پرداخته و در ادامه در فصل سوم آموزه های وهابیت در زمینه های توحید، توسل، زیارت، شفاعت، بنای قبور... مورد بررسی و نقد قرار گرفته و دیدگاه فریقین مطرح می گردد.در فصل چهارم با نگاهی به تبلیغات وهابیون در کشورهای اسلامی و تاریخچه بلوچستان دیدگاه مردم بلوچ در مسایل دینی بررسی گردیده و اهداف سرمایه گذاری وهابیت در بلوچستان و آثار نامطلوب آن و همچنین نتایج بدست آمده از تحقیق میدانی مورد بررسی قرار گرفته است .در فصل پنجم با نتیجه گیری و جمع بندی اصول گذشته پیشنهادات و راهکارهای اجرایی با عقاید وهابیت مطرح گردیده است این پیشنهادات به نوعی راهکارهای عملی در این زمینه را ارائه می دهد آنچه که از این تحقیق در نهایت امر بدست می آید تلاش گسترده وهابیت جهت رسوخ در عقاید و اعتقادات مذهبی اهل سنت بلوچستان می باشد که در پاره ای از موارد فعالیت آنها تاثیر گذاری لازم را داشته و در پاره ای از موارد نیز با شکست روبه رو گردیده است .