جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 90
عبد؛ استعاره کانونی در انسان شناسی قرآن
نویسنده:
عادل عندلیبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
این مقاله بر آن است که از میان استعارات به کارگرفته شده در قرآن کریم برای اشاره به انسان در ارتباطش با خدا، استعاره انسان به مثابه بنده نقشی کانونی و فرهنگ ساز داشته است. مقاله پس از معرفی ارزش شناختی استعارات، برای بازشناسی عناصر معنایی عبد، با نگاهی مردم شناختی رابطه عبد و رب را به عنوان یک نهاد اجتماعی می کاود و به تحلیل حوزه معنایی استعاره انسان به مثابه عبد در متن قرآن کریم می پردازد. سپس به چگونگی کاربرد نظام مند این استعاره در ساختمان مفاهیم قرآن و انسجام آن با سایر مفاهیم توجه می کند و در ادامه، ضمن بررسی تحولات معناشناختی این استعاره در سنت اسلامی، به واکاوی پیشینه فرهنگی چنین تلقی از انسان می پردازد.
صفحات :
از صفحه 129 تا 144
نقدی دیر هنگام در معرفی یک کتاب (بنیاد حکمت سبزواری یا تحلیلی تازه از فلسفه حاج ملاهادی سبزواری )
نویسنده:
غلامعلی حداد عادل
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله به معرفی کتاب بنیاد حکمت سبزواری یا تحلیلی تازه از فلسفه حاج ملاهادی سبزواری اختصاص دارد. مؤلف این کتاب پروفسور ایزوتسو دانشمند و اسلام شناس ژاپنی است. وی با احاطه به زبان عربی و آگاهی عمیق و درست از مبانی حکمت اسلامی و تاریخ آن توانسته است در این کتاب تصویری کلی و جامع و در عین حال مختصر از اصول و مبانی فلسفه اسلامی آن چنان که نزد حاج ملا هادی سبزواری معلوم بوده ترسیم کند. محور اصلی کتاب (وجود) و رابطه‌ آن با (ماهیت) و (ساختمان حقیقت وجود) است. ایزوتسو خواسته است در کتاب ساختمان اساسی مابعدالطبیعه سبزواری را بیان کند و با مقایسه‌ آن با آراء بعضی از فلاسفه قدیم و جدید مغرب زمین موقعیت این فلسفه را در فلسفه‌ معاصر جهانی نشان دهد. این کتاب نه تنها برای غیر ایرانیان و غیر مسلمانان از حیث آشنا ساختن آنان با طرز تفکر فلاسفه‌ اسلامی خصوصاً در دوران متأخر مفید است که برای طلاب و دانشجویان فلسفه در داخل ایران نیز از آن جهت که چشم اندازی روشن و مختصر از فلسفه‌ اسلامی به دست می دهد سودمند است. ترجمه کتاب خوب و دقیق و نثر فارسی آن متین و دلنشین است. در چند مورد خطاهای مختصری در ترجمه دیده شده که در این مقاله بدانها اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
وحی پیامبرانه رسول اکرم و تفاوت آن با تجربه های عارفان و شاعران
نویسنده:
عبدالمجید طالب تاش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تجربه وحیانی پیامبران، مهم ترین حادثه تاریخی در جوامع بشری به شمار می آید که ارمغان آن، دریافت آیین و شریعت آسمانی و آشنایی انسان زمینی با مبدا هستی و آفریدگار خویش است. اما این مساله که پیامبران چگونه مفاهیم وحی را دریافت می کنند و ارتباط وحیانی آنها از چه مکانیسم و کیفیتی برخوردار است، پیوسته توجه متفکران و اندیشمندان را به خود جلب کرده است. بر اساس آیات قرآن تجربه وحیانی یک ارتباط دو سویه است که میان افق اعلی و نفس پیامبر رخ می نماید، و در فرایند وحی پیام الهی توسط خداوند و یا از طریق فرشته وحی بر نفس پیامبر فرود می آید تا آن را بدون کم و زیاد به مردم ابلاغ نماید. امروزه کسانی در باره چگونگی مکانیسم وحی، به تحلیل روانشناختی پرداخته اند و در نتیجه آن را از نوع الهام شاعرانه و عارفانه به شمار آورده اند. نتیجه چنین تفکری این است که متن وحی از نفس پیامبر برمی خیزد و چون پیامبر در متن واقعیت اجتماعی تکون یافته در نتیجه متن وحی تحت تاثیر فرهنگ عصر نزول تدوین گشته است. طرح این مسایل در عصر حاضر، پژوهش در باره مکانیسم وحی و تفاوت آن با تجربه عارفان و شاعران را ضروری می نماید. در این مقاله که به روش تحلیلی – توصیفی و با استناد به آیات قرآن پژوهش شده است تفاوت های دریافت وحیانی پیامبر اسلام با تجربه شاعران و عارفان مورد بررسی قرار گرفته است و به این دستاورد علمی دست یافته است که خاستگاه شعر و عرفان نفس شاعر و عارف و فرهنگ اجتماعی آنهاست اما منشا و خاستگاه وحی، علم خداوند است و نفس پیامبر یا فرهنگ عصر نزول تاثیری در تولید قرآن ندارد.
صفحات :
از صفحه 79 تا 100
نقد و بررسی دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی دربارۀ ایمان و اسلام
نویسنده:
عین اله خادمی، عبداله علی زاده
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
قاضی عبدالجبار معتقد است ایمان، انجام طاعات و واجبات و نوافل و دوری از زشتی ها و محرمات است. او ایمان را از اسماء شرعی دانسته و بر آن است که جزو اسما مدح به شمار می آید و صاحب آن مستحق پاداش می باشد. از نگاه او ایمان دارای سه رکن قول، معرفت و عمل است و عمل جزو لاینفک ایمان بوده و مشتمل بر سه بخش انجام طاعات و واجبات، انجام نوافل و دوری از زشتی ها و محرمات می گردد. عبدالجبار معتقد است اسلام نیز همانند ایمان از اسما شرعی و جزو اسم های مدح بوده و فرد مسلمان نیز همانند فرد مومن، مستحق پاداش است؛ بنابراین اسلام و ایمان بنابر رای قاضی عبدالجبار متشابهند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
رابطه وحی با زبان: تحلیل زبان شناختی وحی
نویسنده:
حسن جعفری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
مطلبی که بسیاری از ادیان توحیدی ادعا کرده اند که خداوند خودش را بگونه ای متجلی ساخته است و وحی همان تجلی واقعیت الهی و یا غایت مقدس برای انسان است که بصیرت های عرفانی، حوادث تاریخی یا تجارب معنوی احیاگر افراد و گروه ها، آن را تایید کرده، توسط بسیاری از فلاسفه و الهیون مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ادیان نبوی، وحی اساسا بعنوان کلام خداوند ادراک می شود که پیامبر می تواند با اطمینان درباره افعال و اهداف خداوند سخن بگوید. آنها بر این باورند که وحی به طرق مختلفی تحقق می یابد که به نمادهایی از قبیل پدیده شنیداری، پندارهای درون گرایانه، رویا و خواب و تجلی اشاره می کنند. فلاسفه و الهیون با نگرشهای متفاوتی، درباره ماهیت و طبیعت وحی بعنوان پیام الهی بحث کرده اند، اما این امکان وجود دارد که کیفیت وحی را به صورت یک کلام، از لحاظ زبان شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. از آنجایی که خداوند گزاره هایی را به بعضی پیامبران برگزیده اش الهام کرده و همچنین به محمد (ص) وحی کرده است که در قرن هفتم میلادی قرآن را بنگارد که محتوی و اسلوب آن نشانگر مبدا الهی است، می تواند در چارچوب زبان شناختی مورد بررسی قرار بگیرد. در واقع، هدف اساسی این مطالعه، بررسی ساختاری زبان شناختی وحی با تاکید بر آرای فردینان دوسوسور بوده است که او بین دو مولفه سازنده یک نشانه یعنی دال و مدلول تمایز قایل شده است که یکی از مفاهیم بنیادین در معنی شناختی محسوب می شود. سوسور به عنوان نماینده ساختارگرایی در دوگانگی زبان (langue) و گفتار (Parole) مطالبی جمع بندی کرده است. هر چند بر اساس این ساختار، کلام باری تعالی به تمام و کمال تحلیل نمی شود، اما با توسعه چارچوب های زبان شناختی، می توان ارتباط خدا با جبرئیل و سپس با رسول خدا و همچنین رابطه رسول خدا با مردم را تحلیل کرد. بنابراین مطالعه مذکور، به بررسی لغوی و اصطلاحی وحی و ضرورت آن در عالم در یک رویکرد فلسفی- اجتماعی پرداخته و سپس در چارچوب زبان شناختی ساختاری به تحلیل پدیده وحی پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 80
اشتراک معنوی وجود نقد مقاله «اشتراک لفظی وجود» از منوچهر بزرگمهر
نویسنده:
منوچهر خادمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
حکما برای اثبات اشتراک معنوی وجود و ابطال مشترک لفظی بودن آن به گونه ای استدلال کرده اند که می توان سه دلیل ذیل را اهم و اخص آن دلایل دانست. این سه دلیل عبارت اند از:1. مقسم واقع شدن و قابل قسمت بودن وجود به واجب و ممکن و جوهر و عرض؛ 2. تردید ذهن و تردد گمان، در خصوصیات ماهیات اشیا، با بقای جزم و یقین به مطلق وجود؛ 3. واحد بودن نقیض وجود، یعنی عدم. این در حالی است که، از میان حکمای معاصر، منوچهر بزرگمهر در مقاله ای که از ایشان، با نام «اشتراک لفظی وجود»، چاپ شده است، دلایل مزبور را ارزیابی و نقد می کند و آن گاه مدعی مشترک لفظی بودن وجود و نفی اشتراک معنوی آن شده است. نگارنده در این نوشتار کوشیده است همه نقدهای بزرگمهر را عینا نقل و سپس آن ها را جزء به جزء بررسی و نقد کند و همچنین، با ابتنای بر اصول و مبانی صدرایی به ایضاح نقاط ضعف نقدهای وی بپردازد و یک به یک آن ها را باطل و طرد کند و جوانب صحت و دقت منطوی در بطن دلایل سه گانه مورد نظر را ظاهر سازد و برخلاف رای و نظر وی، اشتراک معنوی وجود را نتیجه بگیرد.
صفحات :
از صفحه 45 تا 82
ابن عربی از دیدگاه توشیهیکو ایزوتسو
نویسنده:
لیلا شایان دوست
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
محیی الدین ابن عربی، یکی از نوابغ روحانی و یکی از بزرگترین مشایخ صوفیّه است که عرفان و وحدت وجود و اسلام در اندیش? وی به شکل غیر قابل تفکیکی در هم تنیده شده است. او برجسته ترین نظریه پرداز عرفان اسلامی است که پدید آمدنش، نقط? عطفی در تاریخ تصوّف بود؛ هر یک از اندیشمندان و فیلسوفان عارف مشرب در جهان اسلام، به گونه ای تحت تأثیر اندیشه های او قرار گرفتند. افکار و دیدگاههای ابن عربی در طی چندین قرن، برای تمام صوفیان به منزل? «فلسف? عرفان» و یا حتی « فلسف? دین» به شمار رفته است. شاید از همین روست که کسانی به تطبیق آراء او با افکار برخی از صاحبان اندیشه و رأی پرداخته اند. مباحث تطبیقی، یکی از بهترین روشها جهت معرّفی افکار به صاحبان اندیشه است. در این راستا، روش پروفسور ایزوتسو، نمون? خوبی برای یک کار تطبیقی است. وی با طرح مطالع? فراتاریخی -که از آن به نوعی پدیدارشناسی تعبیر کرده‌اند- به بررسی افکار عرفانی خصوصاً در ادیان شرقی می پردازد و در این میان، ابن عربی را به عنوان نمایند? عرفان اسلامی، کانون مباحث تطبیقی خود قرار می دهد. پرسشهایی از قبیل: ابن عربی دقیقاً دربار? چه چیزی سخن می گوید و آموزه های اصلی او چه چیزهایی هستند؟ و این سوال که ابن عربی برای تأمین نیازهای عقلی و معنوی عصر حاضر چه چیزی را ارائه می کند؟ علّت اصلی تدوین آثاری از سوی ایزوتسو در خصوص اندیشه های ابن عربی است. هدف اصلی از این تحقیق،شناسایی و نقد آراء ایزوتسو در رابط? با برجسته ترین افکار عرفانی ابن عربیاست و در کنار آن، ملاحظاتی نیز درباره آن بیان شده است.می توان گفت: ایزوتسو به علّت روح شرقی و پیش زمینه های فکری اش، درک بهتری از تعالیم اسلام دارد و به شناخت صحیح تری از مکتب ابن عربی نسبت به همترازان غربی اش نائل شده است. با این حال، مواردی از درک نادرست ایشان از آرای ابن عربی نیز به چشم می خورد.
امکان فلسفۀ تطبیقی بر مبنای راه حل شیانگ لانگ جانگ
نویسنده:
احمد لهراسبی، سید مصطفی موسوی اعظم
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
یکی از اشکالات وارد به امکان فلسفۀ تطبیقی، قیاس‌ناپذیری سنت‌های فلسفی است. مقصود از قیاس‌ناپذیری آن است که فرهنگ‌های متفاوت بستر رشد نظام‌ها یا اندیشه‌هایی می‌شوند که از لحاظ ساختار مفهومی، روش‌ها و ابزار مورد استفاده با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارند، و از این‌رو، نمی‌توان نظریات فلسفی را به شکلی بین‌فرهنگی مورد مقایسه قرارداد. شیانگ لانگ جانگ ریشۀ امکان­ناپذیری مقایسه را نبود وضعیت تطبیقی می‌داند. مراد از وضعیت تطبیقی، وضعیتی است که در آن مقایسه‌کننده همزمان بر موارد مورد مقایسه و نسبت بین آنها اشراف داشته باشد تا بتواند مقایسۀ ثمربخشی داشته باشد. مقاله می‌کوشد که نشان دهد که برای تحقق امکان فلسفۀ تطبیقی پژوهش‌گر باید با قرار گرفتن در حالت بیناپارادایمی وضعیت تطبیقی را پدید آورد. قرار گرفتن در حالت بیناپارادایمی رهاکردن خود از محدودیت‌های درون‌پارادایمی و به فعلیت رساندن پتانسیل «در میان قرار گرفتن» است. با قرار گرفتن در حالت بیناپارادایمی و ایجاد وضعیت تطبیقی می‌توان به مقایسه‌ای ثمربخش بین سنت‌های فلسفی دست یافت.
صفحات :
از صفحه 257 تا 276
گونه شناسی اندیشه منجی موعود در ادیان چینی
نویسنده:
محمدعلی رستمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
هدف از اين نوشتار بررسی چگونگی آموزه منجی موعود در اديان چينی در محورهای ذيل است: 1. ابتدا اصل وجود اين آموزه را فقط در كتاب های كلاسيك چينی كنفوسيوسی و دائويی و متفكران اين دو آيين بررسی كرده ايم، زيرا اين دو بومی چين هستند و آيين بودا وارداتی است. در اين مورد به اين نتيجه رسيده ايم كه اين آموزه در طول تاريخ چين همواره حضور داشته است. 2. آن گاه به حقيقت اين آموزه پرداخته و نشان داده ايم كه منجی در اديان چينی هويت انسانی دارد و در طول تاريخ افراد متفاوتی در اين رابطه به عنوان منجی مطرح بود ه اند كه مشخص می كند در عصر حاضر فرد خاصی به عنوان منجی مطرح نيست. از طرف ديگر وقتی منجی ظهور كند جهان به وحدت می رسد و صلح فراگير می شود. بر طبق فرهنگ چينی چنين دورانی در گذشته باستانی نيز وجود داشته كه از آن به صلح و هماهنگی بزرگ تعبير می شود و به تای پينگ مشهور است. 3. آثار اجتماعی و دينی اين آموزه يكی ديگر از بحثهای مطرح در اين مقاله است. نتايج بحث نشان می دهد كه قيام های زيادی در چين تحت تأثير اعتقاد به اين آموزه پديد آمده است. هم چنين در اثر اعتقاد به اين آموزه شعاير و مناسك مختلفی در سطح دولتی و مردمی رايج گرديده است.
صفحات :
از صفحه 47 تا 78
معناشناسى واژه «استکبار» در قرآن کریم بر مبناى نظریه ایزوتسو
نویسنده:
سید مهدى شهیدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
واژه «استکبار» از مهم‏ترین واژگان کلیدى در قرآن است و نقش برجسته‏اى در نظام اخلاقى قرآن، با بار معنایى منفى دارد، و براى نشان دادن یکى از صفات بارز کافران به کار مى‏رود. در زبان قرآن، واژه‏هاى کلیدى دیگرى مانند بغى، بطر، عتو، استغناء و طغیان در حوزه کانونى واژه «استکبار» مورد بحث قرار مى‏گیرند. هدف این نوشتار، تبیین واژه «استکبار» از لحاظ معناشناسى و ارائه الگویى است که در آن، مفاهیم کلیدى گزاره‏هاى اخلاقى معانى شخص‏ترى یابند. این تحقیق با رویکردى معناشناسى به تبیین مباحث اخلاقى ـ دینى در حوزه واژه «استکبار» مى‏پردازد. این روش و شیوه داراى دستاوردها و تأویل‏هاى استوار است. چنین روشى همان چیزى است که آن را «تفسیر قرآن به قرآن» مى‏نامیم، با این تفاوت که از نظریه حوزه معنایى که شاخه‏اى از حوزه زبان‏شناسى است بهره گرفته مى‏شود.
  • تعداد رکورد ها : 90