جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2474
تحقیق و تقلید در منطق قرآن
نویسنده:
فاطمه خراسانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این رساله در صدد پاسخگویی به این پرسش اساسی است که جایگاه تقلید و تحقیق از نگاه قرآن چیست ؟برای پاسخ به این مسئله پژوهش حاضر از سه فصل تشکیل شده است که در فصل نخست آن به کلیات یعنیمباحث عمده تحقیق ، تقلید و دلیل اشاره شده است. در فصل دوم بطور مبسوط به مبحث تحقیق پرداخته وطرق نیل و دستیابی به آن را بیان می کند.تقلید و مواردی که تقلید در آنجا جایز است و افرادی که مجوز تقلید از آنها صادر شده است مباحثی است کهدر فصل سوم پژوهش به آنها اشاره شده است.حاصل کلام آنکه راه تحقیق با توجه به فرمایشات قرآن باز است و هر صاحب خردی توان دست یابی به آن رادارد ، اما از آنجا که حقیقت و معرفت مراتبی دارد و توان همه افراد یکسان نیست و درجاتی که به آن دستمی یابند متفاوت است و در مواردی که راه رسیدن به حقیقت برای برخی مشکل است و قدرت کشف آنراندارند مجوز تبعیت از راه یافتگان به حقیقت صادر شده است. پیروی اگر کورکورانه و بدون علم و دانشصورت گیرد ، گمراهی و ضلالت تالی فاسد این تقلید خواهد بود و این پیروی راهی به کمال نخواهد داشت.اما اگر تقلید و تبعیت بر اساس علم و از افراد عالم و خبره باشد غایت آن کمال مطلوبی است که سعادتواقعی و پایدار انسان در آن است که دین و عقل امر بدان کرده اند.کلید واژه : تحقیق ، تقلید ، دلیل ، قرآن ، عقل ، معرفت ، ظن ، یقین
جدال در اخلاق اسلامی و مسیحیت
نویسنده:
طاهره صالحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
«جدال» امری اخلاقی است که در اخلاق اسلامی بدان پرداخته شده است. علمای اخلاق در بررسی آن از واژگان مترادفی همچون جدل، مراء و خصومت نیز استفاده می‌کنند. هرچند در علم منطق «جدل» یکی از اقسام صناعات خمس است و نظر به بعد اصطلاحی واژه دارد، اما از دیدگاه علمای دین بیشتر نمودی اخلاقی- اعتقادی دارد. اصولاً اموری همچون جدال و مراء زمانی وقوع می‌یابند که طرفین بر سر موضوعی به ستیزه لفظی پرداخته به گونه‌ای که هر طرف فقط قصد مغلوب‌نمودن طرف مقابل را دارد.آنچه که از آیات قرآن کریم و روایات می‌توان دریافت این است که جدال همان ستیزه لفظی است هنگامی که موضوع آن امور اعتقادی باشد و هنگامی که موضوع ستیزه عام بوده و جنبه اخلاقی یابد مراء نامیده می‌شود. در هر صورت بنظر می‌رسد در زبان فارسی بکارگیری واژه جدل یا جدال در اخلاق به جهت سهولت بیشتر این واژگان نسبت به واژه مراء می‌باشد. در این رساله سعی شده است پس از بررسی لغوی و اصطلاحی «جدال» به چیستی آن در حوزه اخلاق، انگیزه‌های صدور، انواع، آثار و درمان این رذیله اخلاقی از منظر آیات و روایات اسلامی پرداخته شود. در بررسی ترجمه آیات اخلاقی اناجیل، صراحتا به مساله جدال و یا واژه و اصطلاحی مترادف با آن اشاره نشده است، اما در آنها موعظه‌هایی اخلاقی ایراد شده که مهرورزی و هم‌نوع دوستی را جانمایه اصلی کلام می‌کند؛ یقینا ممانعت از جدال اخلاقی و یا مراء می‌توانند مصادیقی از آنها و یا مقدمه‌ای برای اکتساب مصادیق اخلاقی دیگر باشند.
مبانی کاربست عقل در اکتشاف معارف اعتقادی از منظر قرآن و حدیث
نویسنده:
زکیه اسدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پیش از به‌کارگیری«عقل» ـ به‌عنوان حجت باطنی الهی ‌ـ برای "استذکار معارف فطری" یا "کسب معارف اکتسابی" در هر یک از حوزه‌های معرفتی از جمله عقاید، لازم است مبانی اولیه‌ای تبیین و تثبیت شده باشد تا اکتشاف معرفت با تکیه بر آنها و به مدد روش‌شناسی که از این رهگذر سامان می‌یابد صورت گیرد. اما تبیین این مبانی مهم به ویژه از منظر کتاب الهی و کلام معصوم، همان‌قدر که خطیر و دشوار و تأثیرگذار بوده‌، متأسفانه در دین‌پژوهی مغفول مانده و مسکوت نهاده ‌شده ‌است.این پژوهش با نگاهی روش‌مند به «منظومۀ معرفتی قرآن و حدیث» و بر اساس نظریۀ «اکتشاف دیالکتیک دینامیکال دین» می‌کوشد «ماهیت عقل» و نسبت آن را با «خدا»، «دین»، «انسان»، «معرفت‌شناسی» و «حوزۀ اعتقادات»، از منظر قرآن و حدیث به نحوی روش‌مند دریافته، مبانی بهره‌گیری از عقل را در استنباط قضایای حوزۀ معارف اعتقادی روشن سازد.تأمل و تعمق در تعریف بی‌نظیر معصوم از «عقل» و ربط مستقیم آن با «حفظ ودایع قلب» و نیز اطلاق عنوان «ودیعـۀ قلب» به تمام مراتب «ولایت حق»، ما را به نظریۀ"میثاق‌محوری عقل" رهنمون می‌دارد که مرزی روشن میان عقلانیت و جاهلیت ترسیم می‌کند و افق‌های درخشانی از علم و عقیده و عمل متکی و منتهی به «عقلانیت» را در برابر دیدگان انسان می‌گشاید. در همین راستا وجود عقل در عالم خارج توسط "برهان میثاق" اثبات می‌شود. همچنین، بررسی مبادی پنج‌گانۀ «مصدرشناختی»، «دین‌شناختی»، «معرفت‌شناختی»، «مخاطب‌شناختی» و «موضوع/ متعلق‌شناختی» که نقش و نسبت عقل را با عناصر بنیادین در اکتشاف معارف اعتقادی توضیح می‌دهند، به اثبات «امکان» و «ضرورت» کاربست عقل، تبیین«نقش و جایگاه» آن در حصول معرفت و تعیین «گسترۀ کارکرد» آن در حوزۀ معارف اعتقادی می‌انجامد که تذکر و التزام به آنها عنصر تواضع و تسلیم قلب برای حق را که مهمترین مبنای عملی و ملاک کاربست عقل است، پدیدار می‌سازد.
تحلیل «اعتقاد دینی» از موضع معرفت شناسی و مقایسه آن با درک درون دینی-قرآنی از «ایمان»
نویسنده:
محمدکاظم ترقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چیستی و ماهیت ایمان نه تنها از دغدغه های مومنین است بلکه ذهن متفکرین غیردینی را هم بخود مشغول داشته است. معرفت شناسی که از علوم نسبتاً جدید در حوزه فلسفه می باشد به ارزیابی باورها، توجیه باورها و برسی ماهیت معرفت می پردازد. زیرشاخه ای از این علم به نام معرفت شناسی دینی، دلائل و شواهد صدق و کذب اعتقادات دینی را بررسی می نماید و اصولاً این علم با جنبه های عمل شناختی و تأثیرات روان شناسانه و اجتماعی اعتقادات ، درگیر نمی شود از سوی دیگر در کلام و و اندیشه مسیحی دو برداشت متفاوت از وحی و ایمان بعنوان پذیرش وحی از جانب بشر وجود دارد . یکی تلقی زبانی -گزاره ای از وحی و دیگری وحی به عنوان تجربه مواجهه مستقیم بشر با خداوند .ایمان در دیدگاه اول به معرفت محض فروکاسته می شود و در دیدگاه دوم بطور کلی عاری از وجه معرفتی می باشد . از نگاه درون دینی اسلامی -قرآنی ، ایمان معادل اعتقاد دینی تلقی می شود ولی ایمان در متن قرآن هم به معانی مختلف بکار می رود و مشترک معنوی محسوب می گردد . با بررسی متون قرآن و حدیث ، اینگونه به نظر می رسد که ایمان از منظر درون دینی علاوه براینکه معرفت و تصدیق قلبی می باشد ، قویاً با عمل انسانها و حالات روانشناختی آنها در ارتباط است و طبیعتاً ذومراتب است راه وصول به ایمان نمی تواند صرفاً راهی فلسفی-معرفت شناختی باشد 0در واقع ایمان مجموعه ای است از معرفت قلبی و اقرار لسانی و عمل به لوازم این اعتقاد 0
روش‌شناسی تفسیر جلاء الاذهان و جلاء الاحزان
نویسنده:
محمود دهقانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر جلاءالاذهان و جلاءالاحزان مشهور به تفسیر گازر, اثر ابوالمحاسن، حسین بن حسن جرجانی، از علمای امامیه که زمان حیات وی را بین قرن هشتم تا دهم ذکر کرده‌اند. این تفسیر به زبان فارسی به سبک بیانی آن دوران شامل کل قرآن کریم در 10 جلد، توسط محدث اُرموی تنظیم و تصحیح و به چاپ رسیده است، ابوالمحاسن: در ابتدا هر سوره مکی و مدنی بودن و روایات در مورد فضائل آن را نقل می‌کند سپس متن یک یا چند آیه را می‌آورد ولی عموماً به ترجمه آن‌ها نمی‌پردازد.روش تفسیری مولف بیشتر اثری و از روایات معصومین (علیهم‌السلام)، اقوال صحابه و تابعین بهره‌برده است، که مقدار اقوال صحابه و تابعین بیشتر از روایات معصومین (علیهم‌السلام) می‌باشد، ابوالمحاسن علاوه بر نقل روایات تفسیری، روایات مربوط به موضوعات دیگر همچون، اخلاق, تاریخ و خصوصاً فضائل اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را ذکر می‌کند،مولف اگرچه اقوال تفسیری صحابه و تابعین را نقل می‌کند ولیکن آراء آنان را دارای حجّیت و اعتبار شرعی ندانسته به کلام آنان به عنوان یک نظر تفسیری نگاه می‌کند. روایات اسرائیلی و ضعیف در تفسیر جلاءالاذهان یافت می‌شود, مولف در برخی موارد در مقابل اینگونه روایات واکنش نشان داده و در مواردی دیگر تنها آن‌ها را نقل نموده ولی در مقابل آن‌ها موضع‌گیری نکرده است. روش اجتهادی با گرایش کلامی،روش ادبی وروش فقهی از دیگر روش‌های مورد استفاده در تفسیر جلاءالاذهان است, که روش کلامی و پرداختن به مباحث اعتقادی از رونق بیشتری برخوردار است. روش تفسیر قرآن به قرآن نیز در کنار روش‌های ذکر شده در روند کار مولف برای کشف معانی آیات وجود دارد،براین اساس می توان بطورکلی روش تفسیری وی را روش جامع باتأکیدبرتفسیر اثری دانست. مولف در مقدمه ومتن تفسیر به مباحث علوم قرآنی پرداخته است، و مباحث نفیسی در این جهت همچون، تفسیر، تأویل، محکم و متشابه, حقیقت نسخ و شرائط آن را مورد بررسی قرار داده است.
حل مشکل اختلافات بدیع‌القرآن در راستای تدوین فرهنگی جامع
نویسنده:
امه‌الله ایزدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علم بدیع در کنار معانی وبیان ، یکی از علوم سه گانه ای است که به طور کلی تحت عنوان «علوم بلاغی» نام گذاری شدهاند. از همان قرون اولیه اسلامی به دلیل توجه به بعد ادبی قران کریم، تدوین کتب بدیع القرآن رواج یافت ومولفان این کتابها با توجه ودقت در ارتباطی که بین الفاظ قرآن کریم است وتدبر در جنبه‌ی بلاغی کلام الهی متوجه زیبایی هایی شدند که اگر از آنها چشمپوشی میشد، در درک سخن حق دچار لغزش میشدند واز طرفی، روشنگری نسبت به رابطهی الفاظ باعث فهم دقیق تر آیات میگردید. همچنین از همان آغاز، ادیبان وسخن‌شناسان در پی نام گذاری آن زیباییها برامدند. این نام گذاریها در آغاز شامل تعداد معدودی بود و به مرور زمان هم بر تعداد آنها افزوده شد وهم در ذیل هر عنوان تقسیم بندیهایی ایجاد گردید، لیکن همین افزایش نام گذاری ها و تقسیمات، در کتب بعدی باعث ایجاد اختلالات و نابسامانی هایی در عناوین موجود در کتاب های بدیع القرآن گردید؛ طوری که گاه برای یک عنوان تعاریف متعددی میآمد و یا برای یک تعریف عناوین گوناگونی استعمال میشد. در حوزهی مصادیق نیز آشفتگیها کمتر از این نیست. بهخصوص در مورد آرایههایی که به یکدیگر نزدیک ترند، مانند «تفسیر» و «تقسیم» تداخل مصادیق بیشتر دیده میشود. بنابراین و با توجه به نابسامانی های موجود در این کتاب ها، تدوین فرهنگی که علاوه بر بررسی ونشان دادن آشفتگیها به تنظیم مدخل‌های مختلف بدیعی بپردازد، بسیار لازم مینماید.پژوهش حاضر در پی آن است که پس از بررسی تطور تاریخی علم بدیع، خلأ مذکور را پر کند و نقش توجه به بدیع را در فهم کتاب خدا روشن سازد.
ترجمه، نقد و بررسی کتاب قرآن و علم جدید؛ سازگاری یا ناسازگاری، دکتر ذاکر نائیک
نویسنده:
مجید دانشگر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , ترجمه اثر , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علم جدید با داشتن سابقه‌ای چند صد ساله و پررمز و راز، میوه‌ای به نام صنعت و تکنولوژی را به وجود آورد و این تکنولوژی هر روز دریچه‌های تازه‌ای از علم را به روی انسان باز نمود. به دنبال پیشرفت علوم، محققان و اندیشمندان نیز بر تحقیقات خود افزودند و آثارشان را در معرض نقد و بررسی متفکرین و پژوهشگران قرار دادند. یکی از این آثار، کتاب قرآن و علم جدید دکتر ذاکر نائیک می‌باشد که با نگاهی کاملاً علمی به بررسی ارتباط آیات قرآن با علم جدید پرداخته است. و ما به ترجمه، نقد و بررسی آن می پردازیم. هدف کلی از انجام این پژوهش آشنا شدن با آثار جدید در حوزه علم و دین و همچنین تحلیل روابط بین قرآن و علم می‌باشد. در این پایان‌نامه سعی شده تا از نقدهای محتوایی، روایی و تفسیری استفاده شود. در نگاشتن این تحقیق از روش کتابخانه‌ای بهره جسته‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که سازگاری بین قرآن با علوم (جدید) وجود دارد و از دید روایات و تفاسیر نیز این ارتباط صادق است.
برزسی ابعاد رازداری درپرتو قرآن،حدیث وروانشناسی
نویسنده:
رضا مسرور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رازداری که فضیلتی اخلاقی و رفتاری است، ابعاد گسترده ای دارد ،از طرفی مسائل اخلاقی در هر مکتبی از جایگاه والایی برخوردارند. در این پژوهشسعی شده است تادیدگاه اسلام(قرآن وحدیث)_بعنوان دین اخلاق_و روانشناسی_بعنوان علم رفتار شناسی_در خصوص جایگاه رازداری وابعاد آن بهدست آید،همچنین با نگاهی جامع به آیات وروایات مرتبط با موضوع و تحلیل های رفتاری روانشناسی علاوه بر دستیابی به نظر جامع وکامل اسلام وروانشناسی نسبت به ابعاد مختلف موضوع،موارد تناقض و یا ابهام_با محوریت روایات_رفع گردد،همچنین نقش و اهمیت رازداری در روابط اجتماعیوعاقبت فرد وجامعه، آشکار گردد.با پژوهش انجام یافته، علاوه بر دستیابی به اهداف فوق ،همراه ساختن تحلیل های روانشناسی در کنار روایات،بالندگی معارف اسلامی را نشان داد وروشن نمود که عالی ترین و ژرف ترین اصول ونکات نسبت به موضوع اخلاقی رازداری در چهارده قرن پیش درکلام الهی و معصومین(علیهم السلام) متجلّی شده است و سخنان روانشناسان موی?دی بر آیات الهی و کلام معصومین(علیهم السلام) است.
زبان‌شناسی در قرآن با نگاهی بر آواشناسی و واج‌شناسی کلام الهی
نویسنده:
شراره السادات سرسرابی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دیر زمانی بود که احساس می‌کردم از رهگذر زبان‌شناسی می‌توان پلی به سوی این معجزه جاویدان زد و تحصیل من در رشته مزبور این گمان را قوت بخشید، از یک طرف زبان‌شناسی و ابعاد گسترده آن در پیش‌روی داشتم و از طرف دیگر اقیانوس پهناور آیات الهی در کلام حقش پیش رویم گسترده بود بر آن شدم تا تحلیلی همه جانبه از دیدگاه زبان‌شناسی بر قرآن داشته باشم. ولی مگر می‌شود وجودی به وسعت تمامی عالم را در صفحاتی گنجاند، این بود که تصمیم گرفتم موضوع خود را محدود سازم و گرچه محدود کردن از جانب من بود و محدود کردن کلام الهی مفهومی نداشت . با نگاهی اجمالی بر تاریخچه این تحفه الهی کار خویش ار آغاز نمودم. حیفم آمد از اعجاز آن مطلبی نگویم، به خصوص تحقیقات اخیری که با کمک‌گیری از کامپیوتر، معجز بودن آن را بیش از پیش برایمان آشکار می‌ساخت ، آن را نیز در فصلی گنجاندم. از قرائت قرآن سخن راندم تا قاریان بدانند که مقوله مورد بحث ما و آنان یکی است و هر دو در جستجوی یک هدف هستیم، همان شناسایی هر چه بهتر قرآن، خواستم تا فقط به شناسی و آواشناسی بپردازم، اقیانوس ژرف و راهی بی‌پایان فرار وی خود دیدم که هر یک قلمی بر گرفته بودند. هر چند برگرفتن نقطه‌ای از کلام لازیزال الهی به آن که آن را به گوشه‌ای گذاریم تا فقط وسیله‌ای باشد برای انجام تشرفیات . نظری بر تحقیات انجام شده در زمینه قرآن انداختیم با خود گفتم خوب است نمامی صاحب نظران از زبان‌شناسان، فقها، محقین زبان عربی، متخصین کامپیوتر و دانشمندان علوم طبیعی گرفته تا طلاب علوم دینی، همه و همه دسته به دست هم دهند تا جاده پرفراز و نشیب سعادت را که قرآن راهنمای آن است با هم هموار سازند. این رساله کوشش متواضانه‌ای بود به منظور شناسیایی آواهای قرآن، بررسی دیدگاههای قدیم و جدید و پژوهش در مورد آواشناسی و تجوید قرآن بر اساس مبانی نوین علمی و یافته‌های علم زبان‌شناسی.
تقدیم و تأخیر بلاغی در سه جزءآخر قرآن کریم
نویسنده:
علی‌اکبر رییسی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مباحث مهم علم بلاغت که در طول تاریخ،اندیشمندان و پژوهشگران را به خود مشغول کرده است تقدیم و تأخیر می‌باشد. علماء در ذیل این مفهوم درصدد یافتن معانی دقیق و ظریف میان عبارات هستند که پس از ایجاد تغییر در ساختار و الگوی اولیه کلام به وجود آمده است. قرآن کریم که معجزه جاوید الهی می-باشد، به این موضوع توّجه کرده و مخاطبان خود را به فهم تفاوت بین اسلوب و عبارات و کشف معانی ثانویه و دریافت ژرفای مطالب تشویق نموده است و از آن‌ها خواسته است که با دقت و حساسیت از اسالیباستفاده کنند.از رهگذر دریافت این تفاوت های ظریف و دقیق، به شیوه بیانی می‌رسیم که امروزه مورد توّجه و تأیید مفسران و محققان گشته است و آن بیان بلاغی می‌باشد. در این شیوه بیانی پژوهشگران بلاغت،آیات وسوره‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند. تقدیم و تأخیر ویژگی سبکی است که نقش اساسی و مهمی در انتقال مفاهیم قرآن کریم دارد به ویژه در کشف معانی ثانویه و معانی را تابع اعتبارات مناسبی می‌گرداند که شخص سخنور در نظر دارد.در این پژوهش به بررسی جلوه‌های گوناگون تقدیم و تأخیر بر اساس نظریات اهل فن پرداخته شده است. با تحلیل محتوا می‌توان گفت تقدیم و تأخیر یکی از دلایل اصلی انعطاف پذیری زبان عربی است که موجب دقت در بیان، بوجود آمدن فصاحت، قوت سبک بیان، صیانت از معنا و همچنین زیبایی در عبارت می‌شود.
  • تعداد رکورد ها : 2474