جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 22
اسس المنهجیه فی تفسیر نص القرآنی
نویسنده:
عدی جواد علی الحجار؛ تقدیم اللجنة العلمیة محمدعلی الحلو
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کربلا: العتبه الحسینیه المقدسه، قسم الشوون الفکریه و الثقافیه,
بررسی صنایع معنوی بدیع در غزلیّات کمال خجندی
نویسنده:
جواد بهرامی راد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
راز یگانگی هر شاعری در زبان او نهفته است و اوّلین و اصلی‌ترین زمینه‌ی پژوهش در شعر شاعر، تحقیق در ساخت زبانی او، بخصوص، در علم بلاغت است. یکی از شاخه‌های علوم بلاغت «فن بدیع» است که بررسی صنایع لفظی و معنوی را در بر می‌گیرد. زبان و ادبیات مانند بسیاری از دیگر امور، دچار تحوّل و دگرگونی است؛ مسائل مربوط به آن، و از جمله علم بدیع و آرایش‌های کلامی نیز در طول ادوار شعر ـ چه از لحاظ کمیّت و مقدار صنایع بدیعی و چه از لحاظ کیفیّت و نوع نگرش شاعران بدان‌ها ـ متحوّل و متغیّر بوده است. شاعران دیرپسندی که پس از گذشت قرن‌ها از آغاز پیدایش شعر فارسی پای بدین عرصه ازهنر نهادند، هرگزمحصور در تعاریف اهل بلاغت از صنایع بدیعی و دیدگاه‌های شعرای پیش از خود بدین صنایع نماندند و با نگاهی ظریف و نغز و زبانی عالی، از آرایش‌های کلامی در شعر خود بهره بردند در این میان، بدون تردید کمال خجندی که عمده‌ی راز و رمز و هنر او در زبان شعری‌اش نهفته است، نگرشی بسیار ظریف وهنرمندانه به صنایع و آرایش‌های بدیعی دارد؛ به گونه‌ای که برای درک زیباشناسی شعر او باید با ترفند‌های ساحرانه‌ی او در به کارگیری این آرایه‌ها آشنا شد. موضوع این رساله، یعنی: «بررسی صنایع معنوی بدیع در غزلیات کمال خجندی» در دو بخش مطرح شده است:بخش اوّل، کلیّات که شامل چهار فصل: مقدمه، بدیع، تاریخچه‌ی بدیع و زندگینامه‌ی شاعر است. بخش دوم، آرایه‌های معنوی بدیع که شامل شش فصل: روش تشبیه، روش تناسب، روش ایهام، ترتیب کلام،تعلیل و توجیه و خاتمه در بدیع معنوی می باشد .در این پایان‌نامه، روش کار این بوده که صنایع بدیعی، ابتدا از نظر بدیع‌نویسان مختلف، تعریف می‌شود و سپس نمودهای زیبا و برگزیده‌‌ی آن که قبلا تهیه شده ذکر گردد. از آنجا که نگارنده به بررسی صنایع معنوی، به شیوه‌ی بسامدی و آماری عمل کرده است، در ادامه سعی شده است در پایان هر مبحث، برای آنکه خواننده به اهمیّت آرایه های ادبی نزد شاعر پی ببرد جداول و نمودارهای مربوط به هر فصل ذکر گردد.کلمات کلیدی: بدیع، صنایع معنوی، کمال خجندی، غزل
وجوه بلاغی جزء ۱۷ قرآن کریم
نویسنده:
معصومه عدل پرور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دانشمندان علوم قرآنی بلاغت را از برترین ابعاد اعجاز قرآن کریم شمرده‌اند و آشنایی با علوم بلاغی را برای درک بهتر کلام خداوند در تمام علوم مرتبط با قرآن ضروری می دانند همچنین پرداختن به بلاغت از شاخصه‌های مهم در فهم یک متن به شمار می‌رود. قرآن در تمام سوره‌ها و آیات فصاحت و بلاغت تام دارد و براساس اقتضای حال مخاطب خود کلام را به شیوه‌ای بیان می‌کند که موثرتر باشد، در نتیجه میزان اثرگذاری این علوم بر درک معنای عمیق‌تر آیات قرآن کاملا روشن می‌شود.موضوع این پژوهش، ویژگی‌های بلاغی جزء هفدهم قرآن کریم است که شامل سوره‌های انبیاء و حج می‌باشد. این تحقیق مبتنی بر روش تحلیلی ـ توصیفی درصدد یافتن پاسخ یا پاسخ‌هایی به این دو سوال مهم است که علوم بلاغی چه تأثیری بر فهم قرآن دارد؟ و نیز منظور از ویژگی‌های بلاغی یک سوره چیست؟برای این منظور این پژوهش در سه بخش علم معانی، بیان و بدیع ارائه شده است و در آن از صنایع ادبی و فنون بلاغی استفاده نموده که این صنایع و فنون عبارت است از انواع تأکید، استفهام، استعاره، مجاز، کنایه و سایر موضوعات مرتبط با وجوه بلاغی که در این دو سوره بکار رفته است.در انتها باید گفت که بنابر اعتراف بزرگان ادبیات عرب،‌ فصاحت و بلاغت آیات قرآن قابل قیاس با متون عربی نیست و قرآن، دشوارترین آموزه‌های خود را بنابر اقتضای حال مخاطبان خود، به شیوه‌ای زیبا و قابل فهم بیان می‌‌کند که هر کس به فراخور ظرفیت و استعدادش از آن بهره‌مند می‌شود.کلید واژه: قرآن، جزء هفدهم، وجوه بلاغی، معانی،‌بیان، بدیع.
بررسی کاربرد تلمیح در مجموعه اشعار پنج شاعر بزرگ نوپرداز (اخوان، سپهری، شاملو، فرّخزاد و نیما)
نویسنده:
علی کریمی‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نویسندگان و شاعران بزرگ برای زیبا و جذّاب کردن سخن خود از آرایه های مختلف ادبی استفاده می کنند. تلمیح یکی از مهمترین صناعات ادبی است که در زیبایی و عمق بخشیدن به کلام، نقش بارزی دارد و از دیرباز مورد توجّه شاعران بوده است. در شعر معاصر هم اغلب شاعران بدان توجّه داشته اند. از آنجایی که شناخت اشارات و تلمیحات یک اثر می تواند در درک مفاهیم و زیبایی های آن موثّر باشد، در این تحقیق سعی شده است تا کاربرد تلمیح در شعر نو با تکیه بر اشعار نو پنج شاعر بزرگ نو پرداز مورد بررسی قرار گیرد. از این رو ابتدا تلمیحات هر شاعر شناسایی شده و توضیحات لازم در مورد هر یک ارائه گردیده، سپس ارتباط آن با دیگر صناعات ادبی مورد بررسی قرار گرفته است و با در نظر گرفتن علم بلاغت و زیر شاخه‌های آن به سه قسمت:معانی، بیان و بدیع تقسیم گردیده است.آنگاه رابطه ی تلمیحات هر یک از شاعران مورد بحث با زیر شاخه‌های یاد شده به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.در علم بیان بهره گیری شاعر از تلمیح، به منظور انجام تشبیه وبیان استعاری،کنایی و تمثیلی مورد توجّه قرار گرفته است.در علم بدیع چگونگی استفاده از تلمیح برای بیان اغراق آمیز موضوع و خلق آرایه های دیگر بدیعی نظیر ایهام تناسب ومراعات نظیر بررسی شده است و در قسمت معانی نحوه ی استفاده از تلمیح به منظور ایجاز و عمومیّت بخشی (تعمیم)و تأکید بر سخن در شکل استفهام و تکرار مورد بررسی قرار گرفته است و برای هر یک از موارد فوق شاهد مثال هایی ذکر گردیده است. در پایان ضمن نتیجه گیری، جدول مقایسه ی آماری ارتباط تلمیح با آرایه های دیگر ارائه گردیده است.
صورخیال از دیدگاه زیبایی‌شناسی در دیوان مسعود سعد سلمان
نویسنده:
احمدرضا صادقی فیروزآبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسعود سعد از شاعرانی است که به سبک دلپسند و کلام بلیغ و موثر خود مشهور است . قوت خیال او باعث شده که بتواند گاه مطلبی را با چند تعبیر که هر یک به تنهایی شایان توجه است ، بیان کند و از این راه تعبیرات و ترکیبات و تشبیهات و توصیفات تازه بیاورد. در این رساله ابواب چهارگانه علم بیان که حوزهء صور خیال را در برمی‌گیرد با تقسیم‌بندی از جنبه‌های مختلف در دیوان وی مورد بررسی قرار گرفته است . انواع تشبیه به اعتبار طرفین، وجه‌شبه و ادات تشبیه، همچنین انواع استعاره به اعتبار ذکر یا حذف یکی از دو طرف آن، از جهت مستعار و موارد دیگر بررسی شده‌اند. مجاز نیز با علاقه‌های مختلف آن از دیوان استخراج شده است . انواع کنایه به لحاظ مکنی‌عنه و به اعتبار وسایط و لوازم و سیاق آن نیز در دیوان بررسی گردیده است . علاوه بر آن در این رساله دو بخش نیز به آرایه‌های لفظی و معنوی علم بدیع که در دیوان نمود و جلوهء بیشتری داشته‌اند اختصاص یافته است . تا علاوه بر مباحث علم بیان، مباحث زیبایی‌شناسی علم بدیع نیز به عنوان مکمل موضوع تا حدودی مطرح شده باشد.
بررسی فنون بلاغی در سه اثر منظوم دفاع مقدس (قطار اندیمشک، سمند صاعقه، هزار دامن گل سرخ)
نویسنده:
فاطمه تیمورپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش درصدد است به بررسی فنون بلاغی در سه اثر منظوم دفاع مقدس (قطار اندیمشک، سمندصاعقه، هزار دامن گل سرخ) بپردازد تا این آثار را از نظر قدرت تخیل شاعر، خلاقیت ذهنی و میزان نوآوری‌ها و ابداعات بررسی کرده، نشان دهد که این شاعران برای بیان ما فی الضمیر خود و تأثیرگذاری بر مخاطب از چه شگردها و ترفندهای ادبی سود جسته و در این بهره‌گیری تا چه حد موفق بوده‌اند. بزرگترین مشکل در این پژوهش، نبود منابعی بود که بطور مستقل به بررسی این سروده‌ها بپردازد. شیوه‌ی کار در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای و جامعه آماری "قطار اندیمشک" علیرضا قزوه، "سمند صاعقه" نصرالله مردانی و "هزار دامن گل سرخ" سپیده کاشانی است. این پژوهش در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اول با عنوان "چهارچوب پژوهش" به بیان مسئله پژوهش، پرسش‌ها، فرضیات، اهداف، پیشینه پژوهش، جامعه آماری و روش پژوهش می‌پردازد. فصل دوم "کلیات و مفاهیم پژوهش" است که مبتنی بر دو گفتار است. گفتار اول با عنوان بلاغت به تعریف فصاحت و بلاغت، تاریخچه و انواع فنون بلاغی می‌پردازد و گفتار دوم با عنوان ادبیات دفاع مقدس به بررسی شعر دفاع مقدس، ویژگی‌ها و سیر تکاملی آن و زندگینامه شاعران مورد بحث را مورد کند و کاو قرار می‌دهد. فصل سوم تحت عنوان "بیان"، به بررسی و تحلیل تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه و نماد در سروده‌ها می‌پردازد. فصل چهارم این پژهش "بدیع" نام دارد که در دو گفتار تنظیم شده است.گفتار نخست این فصل به بررسی و تحلیل بدیع لفظی و مولفه‌های آن یعنی تکرار، جناس و سجع اختصاص دارد و گفتار دوم به بررسی بدیع معنوی در پنج روش تناسب، ایهام، تشبیه، ترتیب کلام، تعلیل و توجیه پرداخته، مولفه‌های این روش‌ها را با بیان فراوانی و ارائه تحلیل در این سروده‌ها بررسی می‌کند. فصل پنجم این پژوهش تحت عنوان "معانی" به بررسی علم معانی و مولفه‌های آن یعنی احوال مسند و مسندالیه، جملات و معانی ثانویه آن، فصل و وصل، ایجاز و اطناب و قصر و حصر در این سه کتاب می‌پردازد و در پایان نتیجه و تحلیلی از کل پژوهش و نمودارهای این فصول ارائه می‌شود. لازم به ذکر است در این پژوهش بسامد عناصر بیانی و صنایع بدیعی در هر مجموعه شعری به صورت جداگانه حساب شده است. به عنوان نمونه، منظور از درصد تشبیه بلیغ در هر سروده با توجه به فراوانی کل تشبیهات در آن مجموعه حساب شده است.
دو صفت خداوند: بدى ء و بدیع چه فرقی با هم دارند و قرآن و حدیث در مورد آنها چه گفته اند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
پاسخ تفصیلی:
واژه شناسى «بدى ء» و «بديع» دو صفت «بدى ء (آغازگر) » و «بديع (نوآور) » ، هر دو در لغت ، فعيل به معناى فاعل از مادّه «بدأ» و «بدع»اند و معناى نزديك به هم دارند . ابن فارس مى گويد : «بدأ» ، از شروع كردن است . گفته مى شود : «بَدَأْتُ بالأمرِ وابْتَدَ بیشتر ...
زیبایی شناسی تکرار در قرآن کریم
نویسنده:
فرحناز شاهوردی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
زیبایی‌شناسی به عنوان علمی کهبه تحلیل مولفه‌های زیبایی در آثار ادبی و کیفیت بازتاب آن در روح انسان می‌پردازد، با تمرکز بر متون اصیل و ارزشمند، ارزش واقعی آن‌ها را باز‌می‌شناسد . در این بین، قرآن کریم که معجزه‌ی جاویدان پیامبر اسلام است با ممتاز بودن جنبه‌های بلاغی خویش، همواره مورد توجه قرآن‌پژوهان و ادبای اهل فن بوده است و تکرار به عنوان یکی از جنبه‌های بلاغی و مولفه‌های زیبایی‌شناختی، اگرچه اغلب با بی مهری از سوی افراد مذکور روبرو بوده؛ لکن تفوق و ارج خویش را در این کتاب آسمانی به ما می-نمایاند. این پژوهش با ارائه دادن تعریفی صحیح از اسلوب تکرار، و شناساندن گونه‌های اصیل و واقعی آن ، به تحلیل زیبایی‌شناختی کارکرد این فن در آیات الهی می پردازد و بدیع بودن و تمایز بهره‌گیری خداوند از فن تکرار را با سایر متون ثابت می‌کند.
معنا شناسی واژه خالقیت خداوندی در قرآن
نویسنده:
محمد خداپرست
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
توجه به معنی و معنی شناسی، در میان دانشمندان حوزه فلسفه، منطق و زبان شناسی دیر زمانی است که رونق دارد. این دانش در پی کشف چگونگی ساماندهی اطلاعات و دانسته های فراوان در متن و کلام و بررسی تأثیر معنایی آنها در خواننده و شنونده است.از اهداف معنا شناسی روشمند کردن مطالعه و بررسی متون یا کلام است. در این رساله سعی خواهد شد که به کشف رابطه تفسیر و معناشناسی بپردازیم و روشن سازیم این دانش به عنوان دانشی نوپا چه همپوشی هایی با تفسیر دارد و می تواند در تفسیر چگونه کاربرد داشته باشد.در ادامه به معنا شناسی اسماء و صفات با توجه به فرهنگ های لغت پرداخته و نظرات حکما و فلاسفه در رابطه با ذات و صفات الهی بیان خواهد شد و تا حد ممکن به مبانی اصول اعتقادی مکاتبی چند از فرهنگ اسلامی اشاره می شود.در نهایت امر هم با توجه به زیر بنایی که در فصول قبل شکل گرفته، به بررسی تعدادی چند از پُر بسامد ترین مفاهیم بکار رفته در قرآن کریم یعنی، اسماء و صفات حق تعالی که اشاره به خلقت و آفرینش در آنهاست و تا حد ممکن با چاشنی ادبیات فارسی پرداخته می شود و با بررسی این موارد و آیاتی و روایاتی که به عنوان نمونه ذکر می شود؛ مشخص خواهد شد که چه رابطه ی مستقیم و تنگاتنگی مابین این آیات و توحید به عنوان یکی از ارکان اصلی دین اسلام وجود دارد.
بدیع و جلوه های معنایی آن در سوره مریم از دیدگاه فریقین
نویسنده:
علی اسودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بدیع یکی از مهم ترین آرایه های بلاغی در علم بلاغت است و یکی از سه قسم اصلی علم بلاغت به شمار می رود، اما متأسفانه همواره به عنوان پیرایه ای لفظی برای ایجاد زیبایی و تنوع و یا آهنگین کردن سخن معرفی شده است. در این مقاله به مسائل بلاغی سوره مریم با رویکرد آرایه های بدیعی پرداخته می شود که در مورد بدیع، بر طباق، التفات و تکرار تأکید شده است. همچنین به تکرارهای موجود در این سوره پرداخته شده است. این بررسی بدون شک تنها به برخی از قضایای معنوی این سوره اشاره کرده است و باید اذعان کرد که قرآن اعجازی زاید الوصف دارد که عجز انسان مانع از درک آن می شود؛ زیرا هرگاه پژوهشگر بخواهد بخشی از این دریا را شناسایی کند، از قسمتی دیگر بازمی ماند و با دریایی مواجه می شود که پایانی ندارد و این امر بیانگر معجزه جاوید بودن قرآن کریم است. در این تحقیق از کتابهای اعراب، تفسیر و بلاغت به منظور پرده برداشتن از این حقایق ژرف بهره گرفته شده است. در این بررسی مشخص گردید استفاده از طباق و جناس، نه تنها از باب آرایه ای لفظی، بلکه موضوعی مؤثر بر معنای محوری سوره است. همچنین میزان تکرار افعال در صیغه های ماضی، مضارع و امر دارای معنایی قابل تأمل است. تکرار واژه های الله، الرحمن و رب نیز به ترتیب آماری متناسب با فضای رحمت و تدبیر امور، از جانب خداوند در موضوعات مطرح شده در آیات است.
  • تعداد رکورد ها : 22