جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 53
واقع‌گرایی یا ناواقع‌گرایی زبان دینی با تأکید بر آرای د.ز. فیلیپس و راجر تریگ
نویسنده:
امیرعباس علیزمانی، محمدرضا قائمی‌نیک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
نزاع میان واقع گرایی و ناواقع گرایی در زبان دینی، هنگامی اهمیت می یابد که قصد<br /> داوریِ معرفتی در باب ارزش معرفتیِ گزاره های کلامی، به طور عام، و گزاره های ناظر به<br /> خدا و اوصاف او، به طور خاص، را داشته باشیم. در این مقاله، با توجه به آغاز این نزاع که<br /> در فلسفه ی متأخر لودویک ویتگنشتاین است، پس از مروری بر فلسفه ی تحلیل زبانی، به<br /> تشریح دیدگاه های او در فلسف هی متقدم و متأخر او پرداخته شده است؛ پس از آن، به<br /> بررسی دیدگاه های فیلسوفان دینی می پردازیم که با تأثیر از فلسفه ی متأخر ویتگنشتاین،<br /> معنای حقیقیِ گزار ههای دینی را در کاربردی می جویند که این باورها، به طور پسینی، در<br /> عرف خداباوران در جامعه ی دینی دارند (نه لزوماً معنایی پیشینی، از پیش معلوم و<br /> فرازبانی). آرای دی. زد فیلیپس را به عنوان اصلی ترین نماینده این دسته از فیلسوفان<br /> که مشهور به ناواقع گرایان اند، در مقابلِ آرای راجرتریگ به عنوان نماینده اصلی واقع<br /> گرایان قرار داد ه ایم.
صفحات :
از صفحه 43 تا 68
بررسی و نقد الاهیات سلبی دیونیسیوس در پرتو رهیافت قرآن و احادیث
نویسنده:
رضا برنجکار، ابوذر نوروزی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مهمترین بعد اسماء و صفات الهی جنبه معناشناختی آن است. تفسیر انسان از این جنبه اسماء و صفات، بر نوع ارتباط انسان با خداوند تاثیر عمیقی خواهد داشت، زیرا شناخت خدا و سخن گفتن با او از طریق اسماء و صفات خداوند است. این جهت از اسماء و صفات به این پرسش پاسخ می‌دهد که چگونه می‌توان درباره صفات خداوند سخن گفت و این صفات چه نسبتی با صفات انسان دارند؟ نوشتار پیش رو، به روش تحلیل گزاره‌ای دیدگاه دیونیسیوس، برجسته‌ترین نماینده الهیات سلبی در مسیحیت را درباره معنا شناسی اسماء الهی با تکیه بر رهیافت قرآن و حدیث می‌کاود. حاصل این پژوهش، این که در جنبه اثبات در الگوی دیونیسیوس مؤلفه‌های شناخت فطری- قلبی و سیر انفسی که در رهیافت قرآن و حدیث از اهمیت شایانی برخوردار بود، مطرح نشده و از دو جنبه نفی الگوی قرآن و حدیث؛ یعنی تباین آفریدگار و آفریدگان و به تصور در نیامدن پروردگار نیز تنها به جنبه اخیر پرداخته است. هر چند با طرح آخرین روش؛ یعنی کلام عرفانی و نفی روش‌های ایجابی و سلبی توسط وی، این موارد وفاق را نیز نمی‌توان لحاظ کرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
عناصر افلوطینی در اندیشه ابن سینا در تبیین بعضی از صفات علت اولی
نویسنده:
زهره توازیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث انتساب صفات به خدا و چگونگی و چرایی آن از دغدغه‌های جدی دو حوزه‌ کلام و فلسفه است.این مسأله در بخش الهیات به معنای اخص،شکل جدی‌تری به‌ خود می‌گیرد؛زیرا این بحث از یک سو به موضوع مدل‌های آفرینش ارتباط پیدا می‌کند و از سوی دیگر ایده خدا را در نزد معتقدان واضح می‌سازد.ابن سینا فیلسوف‌ مسلمان با هر دو دغدغه به این بحث پرداخته و از این حیث شبیهی افلوطین فیلسوف‌ تأثیرگذار مغرب زمین عمل نموده است.تا آنجا که وقتی سخن از مدل‌های آفرینش‌ نظریه صدور به میان می‌آید،افلوطین از غرب و ابن سینا از شرق در اذهان تداعی‌ می‌شود.این مقاله در پی آن است تا نشان دهد که در تبیین نظریه صدور ابن سینا کدامیک از صفات خدا به کار می‌آیند و در نمونه افلوطینی آن از چه صفاتی تحذیر می‌شود و ابن سینا در این مسأله و انتساب بعضی از صفات به خدا تا چه اندازه متأثر از مدل افلوطینی است.با بررسی پاره‌ای از باورها و اعتقادات فارابی،فارابی به‌ عنوان واسطه انتقال برخی از مفاهیم افلوطینی به ابن سینا معلوم می‌شود که با وجود شباهت‌های کلی میان افلوطین و ابن سینا در مورد بعضی صفات علت اولی و مدل صدور موجودات از او،تفاوت‌های اساسی میان این دو فیلسوف وجود دارد که‌ نمونه آن توجیه ابن سینا از صدور براساس انتساب صفات عقل،وجود و حیات به‌ خدا است که افلوطین در نظریه خود از آنها تحذیر می‌کرده است.
صفحات :
از صفحه 52 تا 74
معرفت تنزیهی و تشبیهی خداوند
نویسنده:
علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از مهم‌ترین مباحث تاریخ کلام و فلسفه، چه در مغرب‌زمین و چه در فرهنگ اسلامی، همواره این بوده است که آیا عقل انسان قادر است به ذات و صفات پروردگار، معرفت ایجابی پیدا کند یا تنها می‌تواند به معرفت سلبی (تنزیهی) دست یابد. در این مقاله کوشیده‌ام نشان دهم که هم دلایل عقلی و هم آیات و احادیث اسلامی اثبات می‌کنند که یگانه معرفت دست‌یافتنی برای ذهن ما دربارة ذات و صفات الهی، معرفت سلبی است و هرگونه تلاش برای کسب معرفت ایجابی در این امر، به نظریه تشبیه می‌انجامد که به حکم عقل و نقل باطل است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 52
معنا شناسی اسما و صفات الهی از دیدگاه قاضی سعید قمی
نویسنده:
محمد عالمی شولگره ای
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
معنا شناسی اسماء و صفات الهی همواره مورد توجه اندیشمندان در جوامع مختلف بشری و ادیان مختلف بوده است. یی از نظریات در بحث معنا شناسی اسماءو صفات الاهی، رویکرد الهیات سلبی است. مقاله حاضر به تبیین و بررسی دیدگاه یکی از مدافعان مشهور این رویکرد، حکیم الهی قاضی سعید قمی می پردازد.
صفحات :
از صفحه 124 تا 141
ابعاد وجودی، معرفتی و زبانی الاهیات سلبی دیونوسیوس مجعول
نویسنده:
امیر نصری ، عطیه کشتکاران
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن فلسفه دین ایران,
چکیده :
الاهیات سلبی پاسخی به پرسش از چگونگی سخن گفتن از ذات خداوند و امکان شناخت وی است که به صورت سلب زبانی نمود می یابد و از سه بُعد وجودی، معرفتی و زبانی قابل بررسی است. دیونوسیوس مجعول فیلسوف و عارف مسیحی اوایل قرون وسطی است که الاهیات سلبی وی تأثیر بسیاری بر عارفان پس از خود داشته است. شیوه الاهیاتی وی متشکل از چهار مرحله است: 1. ایجابی، که با حرکت نزولی از صفات کلی و انتزاعی امر متعالی آن ها را به مخلوقات متصف می کند؛ 2. سلبی، که در سیری صعودی به تنزیه خداوند از صفات و مفاهیم می پردازد؛ 3. تفضیلی، که با سلبِ سلب منکر صفات ایجابی و هم سلبی از خداوند می شود؛ 4. عرفانی، که سخن گفتن از خداوند را در سکوت و زبان را از بیان امر الوهی عاجز می داند. هر کدام از این مراحل بر اساس یکی از ابعاد الاهیات سلبی بنا شده اند و به سبب اشکالی منجر به مرحله بعد می شوند. در شیوه ایجابی با مبنایی وجودی و هستی شناسانه می آغازد و به علت مشکل معرفتی پیش آمده و تقید خداوند، به مرحلة سلبی روی می آورد. مرحله سلبی نیز منجر به انتساب صفاتِ متضادِ سلب شده و تعین و تقید خداوند می شود؛ لذا وی روش تفضیلی را در پیش می گیرد. در شیوه تفضیلی سلب توأمان صفات ایجابی و سلبی نوعی از آشفتگی زبانی را به وجود می آورد که راه کار دیونوسیوس در نهایت شیوه عرفانی و بیان عجز زبان از توصیف خداوند است.
صفحات :
از صفحه 97 تا 115
علت سکوت خداوند در مقابل ظلم ظالمان چیست؟ و چرا همه چیز را به دنیای دیگر محول کرده است؟!
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
اگرچه در بسیاری از موارد ظالمان و ستم‌گران در همین دنیا نیز به سزای بخشی از اعمال خود می‌‌رسند، اما نظام هستی بر این قرار گرفته است که تمام مجازات در این دنیا نباشد، و اصولاً نمی‌‌توان در این دنیا تمام مجازات برخی از ظالمان را اجرا کرد. فردی که هزارا بیشتر ...
همانستی نفس و الوهیت از دیدگاه مولانا و اکهارت
نویسنده:
قاسم کاکایی, اشکان بحرانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
«همانستی خدا و نفس» مضمونی كليدی دربعـد وجودشـناختی الهيـات سـلبی _ بـه منزلـه رويكـردی پر رونق درالهيات عرفانی و در الهيات جديد _ است. درمقاله پيش رو ابتدا مقصود از تعبير «همانـستی خدا و نفس» مطرح و پس از طرح وتـشريح جنبـه غيـرمخلـوق نفـس، سـه رويكـرد عمـده مولانـا و اكهارت در خصوص امكان همانستی _ يعنی «امكان همانستی ذات نفس و ذات خدا»، «تبـاين خـدا و نفس» و«همانستی درعين اختلاف» _ بررسی می شوند. درپايان مقاله نيز در خصوص امكـان رسـيدن به نظر نهايی مولانا و اكهارت درباره امكان همانستی خدا و نفس مطالبی ارائه می شود.
صفحات :
از صفحه 129 تا 158
بررسی نظریه الهیات سلبی از دیدگاه متکلمان امامیه
نویسنده:
مرضیه شیری شوریجه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیدهشناخت ذات و صفات خداوند یکی از دغدغه‌های دیرین بشر بوده و هست. خداباوران همواره در اصل اتصاف و نحوه‌ی اتصاف واجب‌تعالی به صفات اختلاف‌نظر دارند. متکلمان امامیه نیز از این نزاع به دور نمانده و دیدگاه‌های متفاوتی ارائه نموده‌اند. اکثر آنها ضمن پذیرش وجود صفات کمال در خداوند و قابل شناخت دانستن آنها برای انسان، پس از نفی جهات نقص، آنها را به واجب‌تعالی نسبت داده-اند.گروهی از متکلمان امامیه هم‌چون شیخ صدوق، ابن میثم بحرانی، علامه حلی، فاضل مقداد سیوری، سید عبداله شبر و علامه مجلسی در باب صفات الهی دیدگاهی متفاوت اتخاذ نموده-اند. برخی از آن‌ها وجود هر گونه صفت در خداوند را انکار نموده و ذات حق‌تعالی را منزه از اتصاف به صفت دانسته‌اند. برخی دیگر ضمن پذیرش وجود صفت در خداوند، فهم انسان را ناتوان از شناخت صفات او قلمداد نموده-اند. گروهی دیگر با وجود پذیرش اصل صفات و امکان معرفت به آنها، صفات ثبوتی ذاتی را در حوزه معناشناختی حمل بر معنای سلبی نموده و به معنای نفی مقابل‌های آنها تفسیر نموده‌اند؛ مثلاً عالم بودن خداوند را به معنای جاهل نبودن او تعبیر می‌کنند؛ چنین نظریه‌ای به الهیات سلبی شهرت یافته است. تنزیه واجب‌تعالی، نفی هر گونه تشبیه از او، ناتوانی فهم بشر از درک ذات و صفات الهی و استناد به برخی از روایات از مهم‌ترین دلائل این نظریه به شمار می‌آید. در این نوشتار رویکردهای مختلف به صفات الهی و تقریرهای مختلف الهیات سلبی مورد توجه قرار گرفته و دیدگاه متکلمان امامیه معتقد به الهیات سلبی گزارش و اصول و مبانی الهیات سلبی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. و در پایان نحوه صحیح اتصاف واجب تعالی به صفات بیان شده است.
بررسی الهیات سلبی از دیدگاه قاضی سعیدقمی و افلوطین
نویسنده:
فاطمه استثنایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش به بیان و بررسی تطبیقی الهیات سلبی از دیدگاه دو اندیشمند شرقی و غربی به نام قاضی سعید قمی و افلوطین پرداخته است. قاضی سعید بر مبنای مطلق و غیب الغیوب بودن ذات خدای متعال، او را بی‌اسم و رسم و غیرقابل شناخت می‌داند و معتقد است آن ذات نهان به‌گونه‌ای است که اعتبار هیچ کثرتی از جمله کثرت صفات در آن ممکن نیست و اسماء خدای متعال مرتبه‌ای از مراتب هستی و تجلیات آن ذات نهان‌اند که وجودشان برای ظهور کمالات مطلق او ضرورت دارد. افلوطین نیز احد را پنهان، مطلق و غیرمتعین، غیرقابل ادراک، غیرقابل توصیف و بیان‌ناپذیر می‌داند و اولین مرتبه‌ی تعین و ظهور کمالات او را عقل معرفی می‌کند. الهیات سلبی این دو اندیشمند در دو بعد وجودشناختی و معرفت‌شناختی از بیشتر جهات با یکدیگر شباهت دارد و موارد اختلاف آن دو بسیار کم است. تفاوت عمده‌ی آن‌ها در این است که تفکیک مراتب در عبارات قاضی سعید روشن‌تر و صریح‌تر از عبارات افلوطین است.
  • تعداد رکورد ها : 53