جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
معناشناسی صفات الهی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 12
معرفت فطری و نقش آن در معناشناسی اسماء و صفات الهی
سخنران:
رضا برنجکار
نوع منبع :
صوت , سخنرانی
مشخصات اثر
شناخت پذیری صفات الهی و معناشناسی آن از منظر ملاصدرا
نویسنده:
مهدی ازادپرور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
فهم صفات الهی و تبیین دقیق معنای آن‌ها، همواره یکی از چالش‌های متفکران اسلامی‌‌بوده است. ملاصدرا با تفکیک میان مفهوم و مصداق، در صدد ارائه روشی برای فهم صفات الهی است که در عین تأکید بر شناخت پذیر بودن صفات الهی، منجر به یکسان انگاری صفات خداوند و مخلوقات نشود. ازنظر ملاصدرا همان‌گونه که وجود یک حقیقت واحد است که در همة اشیا سریان دارد، صفات حقیقی خداوند یعنی علم و قدرت و حیات و اراده نیز به مانند وجود هستند به‌این معنا که یک علم و قدرت و حیات و اراده داریم که در همة اشیا سریان دارند. او در برخی واژه‌های خود، ترادف مفهومی‌‌صفات الهی را انکار می‌کند و در برخی دیگر،‌این ترادف مفهومی‌‌را قبول کرده است؛‌ این اختلاف در بین کلمات ملاصدرا به سبب مقام احدیت و واحدیت خداوند متعال است. از نظر ملاصدرا در صفات خبریة خداوند متعال، باید به روح معنا توجه کرد.‌ این روش که روش راسخین در علم است، سبب تاویل معنای ‌آیات قرآن نبوده و منافاتی با ظاهر‌ آیه ندارد بلکه درواقع تکمیلی بر معنای ظاهری است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 16
مشخصات اثر
صفات خدا در کلام اسلامی
نویسنده:
سید محمدرضا علوی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
تهران - تهران: جهانکده,
کلیدواژه‌های اصلی :
01. خداشناسی (کلام)
چکیده :
مؤلف این کتاب ضمن اشاره به نظرات و اندیشه‌های متکلمان اسلامی در سده‌های دوم و سوم هجری، مهمترین مبحث کلامی پس از اثبات وجود خدا یعنی"صفات خداوند" را با استناد به منابع و گزارش‌های معتبر تاریخی از جنبه‌ی معناشناسی بررسی کرده‌است.
مشخصات اثر
بررسی معناشناختی صفات خبری از دیدگاه صفاتیه (اشاعره) و معتزله با تاکید بر اندیشه فخر رازی و زمخشری
نویسنده:
فاطمه گلپایگانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه مفید,
کلیدواژه‌های اصلی :
تأویل , معتزله , معناشناسی صفات , قاعده بلاکیف , پذیرش بلاکیف صفات , اهل سنت (مذاهب کلامی) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , صفاتیه (مذاهب کلامی) , معطله (فرق کلامی) , آیات تشبیه , اسمای تنزیه , اشاعره (اهل سنت) , توحید ذاتی(کلام) , توحید صفاتی , توحید نظری , صفات خبریه , عقاید اشاعره , عقاید معتزله , عقیده تجسیم , عقیده تشبیه , معتزله (اهل سنت) , احادیث تنزیه , آیات توحید , تشبیه , توحید احدی , توحید واحدی: اعتقاد به نفی تعدد برون ذاتی , آیات صفات خبریه , تنزیه الهی , تنزیه کامل الهی , تجسیم , نظریه روح معنا , تاویل‌ , اثبات بلاکیف , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , توحید الهی , توحید ذاتی , توحید صفاتی(فلسفه)) , توحید علمی (الهیات بالمعنی الاخص) , آیات صفات تشبیهی , مشترک , معناشناسی صفات الهی , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , 3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی) , معناشناسی اوصاف الهی در زبان دین , نظریه تجرید معنا , بلکفه , تاویل اجمالی , تاویل تفصیلی , تاویل بدون قرینه , اشتراک‌ لفظی , اشتراک‌ معنوی , بلاکیف , التوحید: ابن خزیمه
چکیده :
موضوع صفات الهی به طور عام و صفات خبری(سمعی) به طور خاص، پس از موضوع امامت از اولین موارد اختلافی بین مسلمانان بوده و طیفی از تنزیه مطلق و نفی کلیه صفات(الهیات سلبی) تا تشبیه و تجسیم خداوند را در بر می گرفت. در این بحث، اختلاف پیرامون دو محور بوده است: الف) رابطه ذات و صفات و ب) هستی شناسی و معناشناسی صفات خبری(از اثبات هر دو جنبه تا نفی آن) کسانی که با نگاه حد اکثری کلیه صفات ذاتی و خبری را برای خداوند اثبات می کردند، صفاتیه و بعدها اشاعره نام گرفتند و کسانی که صفات را نفی می کردند(ضد صفاتیه) از سوی مخالفین معطله لقب یافتند.اشاعره به مرور از صفاتیه متقدم فاصله گرفتند و به دیدگاه معتزله نزدیک شدند. اما با ظهور مجدد سلفی گری، دورۀ بازگشت به صفاتیه متقدم آغاز و این جریان در نقد اشاعره بسیار فعالند. در خصوص صفات خبری که تاکید اصلی این تحقیق است، دو نماینده از جریان اشاعره و معتزله برگزیده و مورد مقایسه و ارزیابی واقع شده است. زمخشری به عنوان یک معتزلی تمام عیار، همه صفات خبری را با حمل به مجاز، استعاره و کنایه به تاویل برده است. فخر رازی به عنوان اشعری متاخر، علاوه بر بحث صفات خبری در تفسیر خویش، در کتاب مستقلی که در نقد کتاب توحید ابن خزیمه (صفاتیه متقدم) نگاشته، با نفی دیدگاه صفاتیه متقدم، موضعی نزدیک به زمخشری دارد. امامیه صفات خبری را از نظر هستی شناسی نفی و از نظر معناشناسی با روش های مختلف در غیر معنای لغوی اولیه به کار برده اند.
مشخصات اثر
تحلیل و بررسی مبانی و لوازم نظریۀ شناختاری علامه طباطبایی (ره) در زبان دین
نویسنده:
مریم شریف پور، محمد محمدرضایی، علی علم الهدی، ناصر محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
فلسفۀ زبان یکی از مهم‌ترین مباحث در پژوهش‌های فلسفی و زبان دین نیز یکی از مباحث دامنه‌دار در فلسفۀ دین است. نظریات متعدد در حیطۀ زبان دین به دو گروه شناختاری (ناظر به واقع) و غیرشناختاری تقسیم می‌شوند. نظریۀ زبان دینی علامه طباطبایی، با تتبع در آثار وی، خصوصاً تفسیر المیزان، در شمار نظریات شناختاری قرار می‌گیرد، زیرا وی تمامی گزاره‌های دینی را ناظر به واقع و توصیف‌گر واقعیت می‌داند. او با قائل بودن به زبان عرف، البته با اندکی تفاوت با آن (زبان عرف خاص) و مجموع اصول اشتراک معنوی و تأویل و نظریۀ غائیت و کارکردگرایی در معانی صفات الهی، معتقد به حقیقی، عینی و قابل صدق و کذب بودن زبان دین است که اینجا نظریۀ وی زبان «عرفی ترکیبی» نامید شده است. وی با توجه به این اصول، معانی اسما و صفات الهی را همانند معانی صفات مخلوقات، البته با تفاوت تشکیکی می‌داند، البته در موضع دیگری با توجه به محدودیت ذهن در نفی حد و نقص از خداوند و شناخت او، به‌سمت «اثبات بلاتشبیه» پیش می‌رود، ولی آن را لازمۀ الهیات سلبی نمی‌داند، بلکه معتقد است که باید این معانی را به خدا نسبت داد، اما دانست که این معانی بدون نقص نیستند. وی خداوند را متصف به صفات کمالی ایجابی، سلبی و فعلی و مقیاس شناخت معانی صفات خداوند را دو اصل «اصالت وجود» و «اصل صدور» می‌داند. از لوازم نظریۀ وی می‌توان به عدم انسان‌وار انگاری خدا و همچنین نفی نظریات غیرشناختاری زبان دین اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 223 تا 247
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی میان آرای کلامی علامه طباطبایی و آیت الله ملکی میانجی در باب معناشناسی صفات الهی
نویسنده:
عذرا شهریاری رنجبر؛ استاد راهنما: محمدهادی ملازاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
چکیده :
معناشناسی صفات الهی، به عنوان یکی از محوری ترین مباحث معرفت شناسی، از این سخن می گوید که آیا همان معنایی که از صفات مخلوقات به دست می آید را، می توان به ذات اقدس اله نیز منتسب نمود یا اینکه هیچ گونه مشابهتی میان معنای صفات الهی و صفات انسانی وجود ندارد؟ برای فهم دقیق این مطلب به بررسی آرای علامه طباطبایی و آیت الله ملکی میدانجی پرداختده شده است. از آن جا که علامه طباطبایی به عنوان یک متفکر و متکلم و طلایه دار مکتب نو صددرایی هسدتند و آیت الله ملکی میانجی نیز بعنوان یکی از اندیشمندان مکتب تفکیک می باشند، بررسی و بحث پیرامون آرای این دو بزرگوار می تواند فهم بهتری از آیات و روایات پیرامون صفات الهی و شناخت آن، به جامعه علمدی عطدا می کند. دیدگاه کلامی علامه طباطبایی پیرامون معناشناسی صفات الهی، بر اساس مبانی حکمدت متعالیده د بدا بوده و امکان »اشتراک معنوی و تشکیک وجودی« تکیه بر اصول اصالت وجود و تشکیک وجودد مبتنی بر نظریه شناخت صفات الهی را از جانب عقل و به صورت ایجابی امکان پذیر می داند. آیت الله ملکدی میدانجی ضدمن تأکید بر اصول مکتب تفکیک، شناخت خداوند را منحصر در معرفت فطری دانسته و ضمن تأکید بر عدم کارآیی معتقد گشته »اشتراک لفظی« عقل در این خصوص به اند. بررسی تطبیقی دیدگاه این دو شخصیت موضوع ایدن پایان نامه می باشد. حیطه بررسی آن نیز محدود به کتب این دو بزرگوار است. از نظر اساتید و همفکران ایشان در صورت لزوم برای تبیین بیشتر بهره برده شده است. در این پایان نامه ابتدا به مبادی تصوری و تصدیقی موضوع پرداخته شده و ضمن بیدان نظدرات مشدهور پیرامون معناشناسی صفات الهی، بر معیار اصلی فهم صفات الهی، از منظدر روایدات رخدروز از دو حدد تشدبیه و تعطیل)به صورت خاص توجه شده است. سپس به آرای علامه طباطبایی در خصوص معنا شناسی صفات الهی، پرداخته شده و ضمن بیان نظر ، به اعتقاد ایشان بر کارآیی عقل و امکان تحلیدل آن در قالدب فهدم »اشتراک معنوی«شاخص ایشان مبتنی بر ایجابی از صفات، بر نفی الهیات سلبی تأکید شده است. پس از آن، آرای آیت الله ملکی میدانجی ، مبتندی بدر صفات و نفی فهم عقلانی از صفات و رد الهیات سلبی و فهم ایجابی از آن، »اشتراک لفظی« تبیین شده اسدت. از مقایسه میان آرای این دو شخصیت، تأکید بر نفی الهیات سلبی و بیان ایجابی از صفات الهدی، ضدمن صدحه گذاشتن بر تفاوت دیدگاه آنان در خصوص اشتراک معنوی و لفظی، بدست می آید.
مشخصات اثر
بحثی در معنا شناسی صفات الهی
نویسنده:
حیات الله ناطقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
کلیدواژه‌های اصلی :
صفات الهی , معناشناسی صفات الهی
مشخصات اثر
بررسی و نقد دیدگاه صاحبان تفسیر المنار درباره قاعده بلاکیف
نویسنده:
عبدالله میراحمدی، نصرت نیلساز، نهله غروی نایینی، کاووس روحی برندق
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
تفویض یکی از دیدگاه‌ های تنزیهی در معناشناسی صفات الاهی است. بیشتر اهل حدیث و عالمان حنبلی‌ مذهب پیرو این رویکرد هستند. این گروه در رویارویی با مشبهه، قاعده‌ی بلاکیف را مطرح کردند. این قاعده پس از چندی نزد اشاعره، برای رهایی از مشکل تشبیه، به‌صورت جدی استفاده شد. در ادامه، وهابیان با ارائه‌ی قرائتی جدید از بلاکیف، ضمن اثبات وجود کیفیت برای صفات، علم به آن کیفیت را تفویض کردند. قرائت آن‌ها از بلاکیف، برخلاف اهل حدیث و اشاعره، نه‌تنها راه‌‌حلی برای مشکل تشبیه نیست، بلکه به تجسیم نیز منجر می‌شود. محمد عبده از مفسران معاصر، با وجود پرهیز از پرداختن به اختلافات مذهبی، رویکردی دوگانه از قرائت قاعده‌ی بلاکیف دارد. رشید رضا هم مانند او، قرائتی متناقض از این قاعده ارائه می‌دهد. این قرائت‌ها از یک‌ سو، متمایل به دیدگاه اشاعره است و از سوی دیگر، به‌دلیل تأثیرپذیری از مبانی سلفیه، مشابه رویکرد وهابیان است.
صفحات :
از صفحه 133 تا 158
مشخصات اثر
زبان دین از دیدگاه ملاصدرا و قاضی سعید قمی
نویسنده:
سیده معصومه حسنی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
زبان شناسی دینی خواستار کشف رازهای زبان الاهی است که در قالب زبان بشری بیان شده است تا از این طریق، هم بتواند به سؤالات زیادی در مورد نحوه ی نزول کلمات الاهی، چگونگی حفظ معانی کلمات در عالم علوی و عالم سفلی و ... پاسخ دهد و هم در مورد راه یابی به فحوای اصلی متون الاهی که همان نظر شارع مقدس است، به حقایقی دست یابد. در راستای فهم «زبان قرآن کریم»، شناخت نظریات ملاصدرا و قاضی سعید قمی از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ زیرا با تقابل این دو دیدگاه، گستره ی این مسایل نزد متفکران اسلامی، به خوبی آشکار می شود. مهم ترین موضوع مورد بحث آن ها، مساله ی «معناشناسی صفات الاهی» است. ملاصدرا با اختیار کردن زبان رمزی و حقیقی و رد هر گونه استعاره به تفسیر کلمات واجب الوجود پرداخت؛ در مقابل، قاضی سعید به زبان سلبی روی آورد. این نوشتار در صدد کشف علت اختلاف این دو متفکر در گزینش نوع زبان دینی است که دامنه ی آن در «رابطه ی لفظ و معنا» و «نحوه ی دلالت اسم بر مسما» نیز کشیده شده است و پس از بیان دیدگاه های دو طرف در اثبات سخن خویش و رد نظر متقابل، به این مطلب دست می یابد که این اختلاف ریشه در مبانی انسان شناختی و جهان شناختی دارد و سرانجام در این نوشتار، دیدگاه قاضی سعید مورد نقد قرار می گیرد که از جمله پای بند نبودن قاضی سعید بر اصول مورد پذیرش خویش است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 48
مشخصات اثر
الاهیات سلبی نزد ابن میمون
نویسنده:
مریم سادات محمودی، طاهره حاج ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
الاهیات سلبی به نظام الاهیاتی گفته می‌شود که در بیان معرفت ما از خداوند، از عبارات سلبی استفاده می‌کند. در مقابل آن الاهیات ایجابی قرار دارد که برای توصیف خداوند بر عبارات ایجابی و مثبت تأکید می‌کند. الاهیات سلبی بر مبنای موضوعاتی همچون دسترس‌ناپذیری و تنزیه و تعالی خداوند، تنزیه و دسترس‌ناپذیری و نیز عدم امکان شناخت پروردگار، قرار دارد. بر اساس این دیدگاه، خداوند از همه کیفیات و صفاتی که درباره بشر به کار می‌رود و یا آنچه بشر به او نسبت می‌دهد، متعالی است. بنابراین انسان جز با زبان سلبی نمی‌تواند درباره خداوند سخن بگوید. ابن میمون بزرگ‌ترین فیلسوف یهودی قرون وسطی و یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های تاریخ یهودیت، از مهم‌ترین نمایندگان تفکر سلبی به شمار می‌آید. از نظر او هیچ شباهتی میان خالق و مخلوق نیست، بنابراین هیچ راهی برای معرفت خداوند جز از طریق صفات سلبی وجود ندارد و با هیچ زبانی جز زبان سلبی نمی‌توان خداوند را توصیف نمود.
صفحات :
از صفحه 137 تا 158
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 12