جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 54
معرفت شناسی ادراک عقلی از نظر ملاصدرا
نویسنده:
سحر کاوندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
شناخت حقیقت علم و ادراک و چگونگی حصول ادراکات به طور اعم، و ادراکات عقلی به طور اخص از دیرباز در اندیشه فلاسفه و حکمای مسلمان جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. صدرالمتالهین از جمله فیلسوفان مسلمانی است که به طور مبسوط و متفاوت از دیگر فیلسوفان به این مساله پرداخته است. در این مقاله، پس از بیان اصول بنیادین اندیشه صدرایی در مورد علم، به تبیین سه نظریه ظاهرا متفاوت از ملاصدرا در خصوص کیفیت حصول ادراکات عقلانی و یا تعقل پرداخته شده است. سپس جمع بین این سه نظریه و ارجاع آن به تحولات و تطورات مختلف نفس بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 107
مشخصات اثر
توجیه معرفت شناختی از دیدگاه ویتگنشتاین متاخر، از مبناگرایی تا زمینه گرایی
نویسنده:
محمدحسین مهدوی نژاد، بیوک علی زاده، رضا محمدزاده
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
از آنجا که ادعای معرفت بدون ارایه دلیل کافی و وافی بی وجه است، اساس معرفت شناسی معاصر بر این است که بنیان نظام معرفت بشری چیست، و نظام معرفتی بشر از کجا آغاز می شود و به کجا سر می سپارد. از نظر ویتگنشتاین متاخر، توصیف عالم، بدون وجود تعدادی قضایای مبنایی و یقینی ناممکن است، اما قطعیت و یقینی بودن این قضایا به معنای مطابقت آن ها با واقع نیست بلکه به طرز نگرش افراد وابسته است. آنچه برای ما محرز و یقینی است، به وسیله بازی زبانی ای که فرد در آن شرکت می جوید، معین می شود. از این رو، معرفت بشر در کنه خود مبتنی بر اعمال او و دیگر الگوهای منشی رفتار اوست. ویتگنشتاین معتقد است که توجیه و عقلانیت، همواره متکی به بافت و زمینه است و در فعالیت های اجتماعی و بازی های زبانی جای می گیرد و چون نحوه های زندگی، جهان - تصویرها یا جهان بینی ها مختلف اند، شیوه های مختلفی از عقلانیت نیز وجود دارد. در این نوشتار، نخست با تعریف سه جزیی معرفت، تحلیل ویتگنشتاین از معرفت و وجه تمایز آن با یقین را بیان کرده ایم. سپس با اشاره به ساختار مبانی معرفتی ویتگنشتاین، نشان داده ایم که چرا از نظر وی مبناگرایی برای دفاع از اعتبار نظام معرفتی، قرین توفیق نیست و با جایگزینی نظریه زمینه گرایی چه تفاوتی در مبانی معرفت و کیفیت ابتنای معارف دیگر بر آن ها رخ خواهد داد. در پایان، با بررسی نظریه زمینه گرایی و مساله شکاکیت و با اشاره به برخی مزیت های این نظریه، نشان داده ایم که خود با جایز دانستن روایتی از نسبی گرایی، خالی از نوعی گرایش های شک گرایانه نیست.
صفحات :
از صفحه 21 تا 56
مشخصات اثر
وجود ذهنی از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
محسن جوادی، توکل کوهی، سدات باران
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF متن
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور ,
چکیده :
مسئله وجود ذهنی از مباحث دیرپای حوزه های فلسفه و کلام اسلامی محسوب می شود که در باب نحوه تحقق و تبیین علم نقش برجسته ای دارد. در این مقاله ضمن تأکید بر این که این مسئله از مسایل ابداعی در فلسفه اسلامی است، به دلایل اثبات وجود ذهنی با تکیه بر اندیشه صدرالمتالهین پرداخته شده است که از منظر ایشان، هر مقوله ای که به ذهن می آید به حمل اولی ذاتی ـ نه به حمل شایع صناعی ـ همان مقوله است و آنچه به عنوان مفهوم در ذهن ترسیم می شود، در حقیقت و ذات خود کیف نفسانی است. در نهایت دیدگاه های مطرح در باب وجود ذهنی در قالب نظریه حکماء، نظریه اضافه و نظریه شبح بیان گردیده و سپس مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 33 تا 46
مشخصات اثر
مدل طولی در علم دینی
نویسنده:
علیرضا قائمی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
دوگانگی علوم طبیعی و انسانی یکی از جاافتاده‌ترین دوگانگی‌ها در تفکر و فرهنگ غربی است. این دوگانگی، آن گونه که در فلسفه غرب به چشم می‌خورد، نتایج و پیامدهای بسیاری داشته است. نگارنده با اشاره به این مبنا و پیامدهای آن، به بیان ناهمخوانی آن با تفکر دینی می‌پردازد. در ادامه ـ با استفاده از فلسفه نفس صدرایی ـ مدل طولی در علم دینی مطرح می‌شود. سه پیامد مهم این مدل، یعنی رد تحویل‌گرایی و رد تقابل تبیین و تفسیر و رد طبیعت‌گرایی نیز بررسی می‌گردد. تحویل‌گرایی اقسام گوناگونی دارد. این اقسام تا آنجا پذیرفتنی‌اند که به تحویل و تقلیل بعد اساسی آدمی به جنبه مادی او نینجامند. تبیین و تفسیر هم یک پیوستار طولی را تشکیل می‌دهند. طبیعت‌گرایی به وحدت روش علوم انسانی و تجربی یا وحدت موضوع آنها تأکید دارد. در مقابل، ضد طبیعت‌گرایی بر عدم وحدت روش این علوم و عدم وحدت موضوع آنها اعتقاد دارد. در غرب، نزاع طبیعت‌گرایی با ضد طبیعت‌‌‌گرایی تاریخچه‌ای طولانی پشت سر گذاشته است. بر اساس مدل طولی، علوم طبیعی و انسانی تفاوت‌های بنیادی دارند.
صفحات :
از صفحه 81 تا 100
مشخصات اثر
هنر و معرفت نزد افلوطین
نویسنده:
یحیی بوذری نژاد ,علیرضا غفاری ,سعید بینای مطلق
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
زیبایی و هنر در نظام فلسفی افلوطین (203-273 م.) جایگاه مهمی دارد. او در سه رساله از «نه گانه ها»ی خود به طور مستقل به مساله زیبایی و هنر پرداخته است: رساله ششم از نه گانه اول، رساله هشتم از نه گانه پنجم و رساله هفتم از نه گانه ششم. به دو گونه می توان نشان داد که هنر و معرفت در فلسفه افلوطین یکی هستند؛ آنجا که هنرمند برای نظاره زیبایی معقول، خود را باید زیبا کند و برای زیبا شدن همانند پیکرتراشان، پلیدی را از خود دور سازد. با دور ساختن پلیدی از خود، هنرمند به خود خویشتن باز می گردد و بدین ترتیب، زیبا می شود و به نظاره زیبایی عقل می پردازد.دیگر اینکه فعل هنرمندانه همانند فعل طبیعت، نفس و عقل است؛ همان گونه که آن ها با نظاره، زیبایی تولید می کنند، هنرمند هم با نظاره صورت های عقلی، زیبایی را خلق می کند. در این صورت، آنچه رهبر تمام تولیدات است، معرفت خواهد بود. پس در نظر افلوطین، زیبایی شناسی همان معرفت شناسی و هستی شناسی خواهد بود. در این تفکر، راه درک هستی، زیبا شدن و راه زیبا شدن، نیک شدن است.
صفحات :
از صفحه 35 تا 51
مشخصات اثر
زمینه گرایی معرفتی و سمانتیک جملات معرفتی
نویسنده:
احمدرضا همتی مقدم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
زمینه گرایی معرفتی دیدگاهی جدید در معرفت شناسی است که انگیزه ظهور آن، تلاش برای حل مساله شک گرایی بوده است. این دیدگاه، اگر چه در حوزه معرفت شناسی ظهور کرده و ادعای حل یکی از قدیمی ترین مسایل آن را دارد، در واقع آموزه ای سمانتیکی است. زمینه گرایی معرفتی دیدگاهی درباره شروط صدق جملات معرفتی است؛ جملاتی مانند «S می داند که P» و «S نمی داند که P». این دیدگاه، به نوعی چرخش زبانی در معرفت شناسی است. زمینه گرا قصد دارد با استفاده از معنا و سمانتیک جملات معرفتی، مسایل معرفت شناسی را حل کند. در این مقاله، یکی از مبانی سمانتیکی زمینه گرایی - یعنی استاندارد معرفتی به عنوان مولفه بیان نشده را بررسی خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که ادعای سمانتیکی آن ها، در بهترین حالت محل مناقشه خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 35 تا 66
مشخصات اثر
جایگاه معرفت و طرق وصول به آن در اندیشه ملاصدرا بر اساس کتاب کسر الاصنام جاهلیه
نویسنده:
علی عین علیلو , جبار مرادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
گروهی از اندیشمندان حوزه خداشناسی و دین پژوهی عقل را ابزار قابل اعتمادی برای رسیدن به کمال مطلوب و کشف زوایای هستی نمی دانند. آن گروه از متالهین که عشق را به جای عقل بر گزیده اند، عارف نامیده می شوند. عارفان با نردبان دل و بال عشق و معرفت، پله پله خود را به قرب الهی نزدیک می سازند تا به سعادت حقیقی و کمال مطلوب نایل شوند.عرفان نیز همانند هر روش دیگری مورد سوء استفاده قرار گرفته است. مدافعان عرفان با نوشتن کتب و مقالاتی سعی کرده اند چهره راستین این تفکر متعالی را از زیر نقاب شبهات و کج روی ها آشکار ساخته و روش معتدل و به دور از افراط و تفریط را معرفی کنند. ملا صدرا یکی از حامیان و سالکان سلوک عرفانی است که با نوشتن کتاب «کسر الاصنام جاهلیه» در راه آشکار ساختن مبانی عرفان راستین و فاش ساختن روش کج اندیشان کوشیده است. این مقاله سعی دارد اندیشه های این عارف را در همین راستا بررسی کند.
صفحات :
از صفحه 157 تا 172
مشخصات اثر
پی گیری اثرپذیری ساحت عقیدتی از ساحت های غیر عقیدتی
نویسنده:
زهرا (میترا) پورسینا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
این مقاله، با محور قرار دادن اندیشه غزالی، به منزله یکی از بزرگ ترین متفکرانی که به تاثیر و تاثر متقابل میان ساحت های نفسانی قائل است، مساله مهم تاثیر ساحت های غیر عقیدتی بر ساحت عقیدتی را که از مباحث مطرح در حوزه معرفت شناسی معاصر است با توجه به برخی از شاخص های فکری او پی گیری می کند.این شاخص های فکری عبارت اند از: اعتقاد غزالی به تاثیر غایات در چگونگی تعین یافتن ساحت عقیدتی، تاثیر احساس ها و خواسته ها بر چگونگی کارکرد ذهن، تاثیر وهم در باورآوری، دیدگاه غزالی در خصوص منشا مشهورات و ریشه های باورهای تقلیدی. این شاخص ها، چگونگی تاثیر احساس ها و خواسته های انسان بر باورهای او را از دیدگاه غزالی نشان می دهند.
صفحات :
از صفحه 39 تا 64
مشخصات اثر
بازسازی برهان تجربه دینی بر اساس دیدگاه پلنتینگا
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
پلنتینگا، بر مبنای معرفت شناسی اصلاح شده، باور به وجود خدا را از جمله باورهای واقعا پایه می داند که در توجیه و تضمین خود، به هیچ شاهد و دلیلی متکی نیست. دیویس معتقد است که نظریه پلنتینگا در باب توجیه و تضمین باور به خدا، هر چند عموما برهان تجربه دینی به شمار نیامده، اما واقعا چنین است. این مقاله، با بررسی جوانب گوناگون دیدگاه پلنتینگا، می کوشد با به دست دادن صورت بندی پیشنهادی برای برهان تجربه دینی بر اساس دیدگاه پلنتینگا، دشواری های ادعای دیویس را نشان دهد. البته از آنچه پلنتینگا درباره حس خداشناختی مطرح کرده، می توان در بحث تجربه دینی بهره برد و از آن برای تبیین وقوع دسته ای از این تجربه ها سود برد. از نظر او، وقوع زمینه ای مناسب، به فعالیت حس خداشناختی می انجامد، که وقوع تجربه باورساز را به همراه دارد و آن، باور به گزاره ای مربوط به خدا را نتیجه می دهد.
صفحات :
از صفحه 55 تا 74
مشخصات اثر
مکاتب گنوسی: خاستگاه و اعتقادات
نویسنده:
محبوبه هادی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
کلیدواژه‌های فرعی :
گنوس , منجی , اسکندریه , راه کشف و شهود , انجیل , تورات , طومارهای بحرالمیت , یونانی گرایی , آدم و حواء , هرمس گرایی , صلیب , دوره آخرالزمان , عرفان اسلامی , رستگاری (مسائل جدید کلامی) , آموزه‌های زردشتی (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , شرّ در ادیان ایران باستان (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , مکاشفه یوحنا (کتاب) , ادیان ایران باستان (ادیان آریایی) , هبوط انسان (آموزه‌ها‌ی دین مسیحیت) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , ادیان مصر باستان (ادیان خاموش) , دین مسیحیت (ادیان زنده) , دین یهود (ادیان زنده) , عرفان مسیحی , عرفان یهودی , معرفت(ادراک جزئی) , آباء کلیسا , جهان شناسی گنوسی , انسان شناسی گنوسی , آرخون ها , ادیان شرقی - رمزی یونانی , ادیان آرامی , سنت رمزی و باطنی , خاستگاه مکاتب گنوسی , نجع حمادی , الاهیات توحیدی , گنوسی ایرانی , فلسفه افلاطونی میانه , آیین های التقاطی شرقی , خداشناسی گنوسی , هستی شناسی گنوسی , پدر آسمانی , کیهان شناسی گنوسی , خاوس , فرجام شناسی گنوسی , نجات شناسی گنوسی , اخلاق گنوسی ,
چکیده :
گنوس واژه ای است یونانی به معنی دانش و معرفت و گنوستیسیزم به معنی مذهب گنوسی، نامی است برای برخی مکاتب دینی و آیینی، که نجات انسان را در گرو دستیابی به نوعی معرفت پوشیده و سری می دانستند که تنها در اختیار برگزیدگان قرار داشت. این مکاتب از حوالی دو قرن پیش از میلاد تا قرن دوم میلادی در منطقه شامات، به ویژه اسکندریه در مصر، فعال بودند و آموزه هایشان به شدت بر الهیات یهودی، مسیحی تاثیر نهاد و توانست، در حدود هزار سال بعد، عرفان اسلامی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. برجسته ترین ویژگی نظری مکاتب گنوسی، اعتقاد به نوعی ثنویت بود که سر تا سر هستی از قلمرو الوهیت تا وجود انسان و ارکان جهان را در بر می گرفت. از این رو عقیده به دو خدا و تقابل میان روح و جسم انسان که معمولا با تشبیهات نور و ظلمت، خیر و شر و روح و ماده تبیین می شد، اساس آموزه های خداشناسی، انسان شناسی و جهان شناسی گنوسی را پایه گذاری نموده است. به رغم مطالعات گسترده درباره تعیین خاستگاه مکاتب و عقاید گنوسی، این موضوع همچنان مبهم و مورد اختلاف محققان است. علت این امر حضور عقاید و فرهنگ های مختلف مانند ادیان شرقی-رمزی یونانی، آرامی، مصری، ایرانی و یهودی در آموزه های گنوسی است. اما بسیاری از محققان آموزه های ثنوی-اشراقی گنوسی را حاصل تاثیر پذیری این مکاتب از ادیان ایرانی دانسته اند، که قابل تامل است. هدف از این نوشتار بررسی نظریات مختلف درباره تعیین ریشه و خاستگاه مذهب گنوسی و اساس آموزه های نظری آن در باب خدا، انسان و جهان است.
صفحات :
از صفحه 117 تا 146
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 54