جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 115
بررسی و نقد دیدگاه صاحبان تفسیر المنار درباره قاعده بلاکیف
نویسنده:
عبدالله میراحمدی، نصرت نیلساز، نهله غروی نایینی، کاووس روحی برندق
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تفویض یکی از دیدگاه‌ های تنزیهی در معناشناسی صفات الاهی است. بیشتر اهل حدیث و عالمان حنبلی‌ مذهب پیرو این رویکرد هستند. این گروه در رویارویی با مشبهه، قاعده‌ی بلاکیف را مطرح کردند. این قاعده پس از چندی نزد اشاعره، برای رهایی از مشکل تشبیه، به‌صورت جدی استفاده شد. در ادامه، وهابیان با ارائه‌ی قرائتی جدید از بلاکیف، ضمن اثبات وجود کیفیت برای صفات، علم به آن کیفیت را تفویض کردند. قرائت آن‌ها از بلاکیف، برخلاف اهل حدیث و اشاعره، نه‌تنها راه‌‌حلی برای مشکل تشبیه نیست، بلکه به تجسیم نیز منجر می‌شود. محمد عبده از مفسران معاصر، با وجود پرهیز از پرداختن به اختلافات مذهبی، رویکردی دوگانه از قرائت قاعده‌ی بلاکیف دارد. رشید رضا هم مانند او، قرائتی متناقض از این قاعده ارائه می‌دهد. این قرائت‌ها از یک‌ سو، متمایل به دیدگاه اشاعره است و از سوی دیگر، به‌دلیل تأثیرپذیری از مبانی سلفیه، مشابه رویکرد وهابیان است.
صفحات :
از صفحه 133 تا 158
جدال کلامی حدوث و قدم کلام الهی به مثابه مقدمه ای بر مسئله زبان قرآن
نویسنده:
امید حسینی نژاد، رقیه شجاعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
زبان قرآن یکی از بحث‌برانگیزترین مسائلی است که در قرون متمادی اسلامی از دید صاحب‌نظران این حوزه دور نمانده است. با نگاهی دقیق به این مسئله و تطورات تاریخی آن می‌توان دریافت که نظرات علمای اسلامی در این حوزه در یک خط سیر خاص نبوده و بر اساس گفتمان‌های غالب و خاص هر دوره، نظراتی متناسب با آن ارائه‌ شده است. در قرن دوم بحث‌های جدی پیرامون خلق قرآن در بین فرق اسلامی درگرفت به همین سبب هر یک از گروه‌ها درصدد بودند تا با اقامه برهان و دلایل درون دینی عقیده خود را به کرسی بنشانند. جریان خلق قرآن و درگیری های کلامی که به ویژه در اواخر دوران حکومت مامون عباسی به عنوان منشوری حکومتی تلقی گردید؛ تنها حربه ای سیاسی بر علیه مخالفان این نظریه نبود بلکه با نگاهی موشکافانه به این وقایع می توان دریافت که این مساله مقدمه ای برای مظریات پیرامون زبان قرآن و برداشت های تفسیری مفسران هر کدام از فرق اسلامی بوده است. در این مقال برآنیم تا به شواهد و قرائن این مسئله با تکیه بر نظرات متکلمان و مفسران معتزله و اشاعره و دیگر فرق بپردازیم.
صفحات :
از صفحه 99 تا 114
شناخت سلفیه (معنا شناسی، تاریخچه پیدایش و تحولات آن)
نویسنده:
علی الله بداشتی
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
تهران: مشعر,
چکیده :
پس از رحلت رسول گرامی اسلام (ص)، بین مسلمانان در موضوع جانشینی رسول خدا (ص) اختلاف افتاد و این مسأله یک سؤال اساسی را مطرح ساخت: آیا خلافت به نصب الهی و معرفی نبوی ثابت می‌ شود یا به انتخاب مردمی؟ پاسخ به این سؤال مستلزم یک موضع گیری اعتقادی بود و طرفداران انتخاب یا انتصاب، هر کدام یک گروه فکری از مسلمانان را شکل دادند، سپس در زمان خلافت امیر مؤمنان علی (ع) گروهی به کلی منکر هر نوع حکومتی شدند و صف خویش را از امت اسلامی جدا کردند و به خوارج معروف شدند. بعد از آن نیز مسائلی در باب ایمان و کفر، قضا و قدر، جبر و اختیار، صفات الهی به ویژه قدیم یا حادث بودن کلام الهی و به تبع آن حدوث و قدم قرآن، عقل گرایی و نص‌گرایی و... پیش آمد، که موجب تفرق مسلمانان به فرقه‌ های گوناگون گردید. یکی از این فرقه‌ ها اهل حدیث بودند که به اخذ مسائل اعتقادی و فروع عملی از ظواهر قرآن و روایت اصرار می‌ ورزیدند. از درون این جریان فکری در قرون اخیر تفکر سلف‌گرایی با نام سلفیّه به عنوان یک فرقه شکل گرفت که در این مختصر به معرفی آن می‌ پردازیم.
بررسی مبانی فکری و آراء ابوریه در زمینه حدیث
نویسنده:
اختر سلطانی , مهدی مهریزی طرقی , مهرداد عباسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پژوهش های اعتقادی و کلامی,
چکیده :
دانش حدیث یکی از مهمترین مسائل دینی در میان عالمان اهل سنت است؛ چگونگی بهره‌برداری از این دانش و نوع نگاه به آن از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. برهمین اساس جریان¬های مختلفی حول محورِ این دانش پدید آمده است: چون جریان¬های «قرآنیون»، «اهلِ¬حدیث»، «سلفیه»، و نیز جریان «منتقدان¬حدیث» از جمله جریانهای اصلی نام¬بردنی در این زمینه است. در مقاله¬ی حاضر، تلاش شده است ابتدا به برخی از شاخصه¬ها و ویژگی¬های برجسته¬ی هریک از این سه جریان اشاره نماید و سپس جریان منتقدان حدیث با محوریت مبانی فکری، آراء و نظریات «محمود ابوریه»، یکی از چره¬های شاخص این جریان بررسی و نقد شده است. برخی از مبانی حدیثی ابوریه عبارت است از: عدم مخالفت با قرآن، عدم موافقت باسنت، عدم موافقت با آنچه علم آن را ثابت کرده است، عدم مخالفت با عقل. ابوریه در بارۀ مسائل مختلفی مرتبط با دانش¬حدیث، از جمله: منع نگارش و کتابت حدیث در دو قرن اول هجری، کثرت جعل و وضع، تأکید بر نقدمحتوایی جهت بازشناسی احادیث سره از ناسره، عدم حجیت خبر واحد در عقاید، وجود نقل به¬معنا در احادیث، تفاوت میان سنّت گفتاری و رفتاری، و... اظهارنظر نموده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و ابزاری؟؟؟ و کتابخانه‌‌ای مباحث را پیگیری و به سؤالات و ابهاماتی در این زمینه پاسخ داده است
صفحات :
از صفحه 61 تا 96
ایده «بلاکیف» در کشاکش دو خوانش وجودی و مفهومی
نویسنده:
محمد تقی سبحانی، اکبر اقیام کرباسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
چکیده :
ایده «بلاكیف» نظریه ای است كه دو گرایش اهل حدیث ـ و در ادامه آن ها جریان سلفیه ـ و اشاعره، برای فرار از تشبیه در مباحثِ اسماء و صفات از آن بهره گرفته اند. واژه «بلاكیف» هرچند میان سلفِ از اهل حدیث، حداقلی مطرح شده اما معنا و محتوای آن، بویژه در حل مسئله صفات خبری خداوند بسیار پر بسامد است. ابوالحسن اشعری، به سان احیا گر تفكر اهل حدیث در سده چهارم، و برخی از هواداران تفكر او از همین ایده در حل مشكل تشبیه، استفاده كرده اند. سلفیه هم به دلیل پیروی روشی و محتوایی از سلف، امروزه از این ایده در تبیین دیدگاه خویش در توحید اسماء و صفات خداوند بسیار سود جسته اند. اما آیا بهره برداری جریان های فوق الذكر در حل مشكل تشبیه از این ایده، تا چه اندازه یكسان است؟ این نوشته در صدد است رویكردِ سلف، اشاعره و جریان سلفی گری را نسبت به كاربست ایده «بلاكیف» واكاوی كند.
صفحات :
از صفحه 39 تا 64
بنيان گذار مسلك ما تريديه كيست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
پاسخ تفصیلی:
بعد از رحلت پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ برخي از مسلمين از مسير ولايت دور شدند و در اثر همين دوري بود، كه به دو گروه تقسيم شدند: 1. اهل حديث:‌ اين گروه كليه عقايد خود را از ظواهر آيات و روايات مي گيرند و براي عقل ارزشي قايل نيستند براي همين بیشتر ...
چرا مي‎گويند خداوند جسم است به نظر اهل سنت؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
مسئلة شناخت خداوند و توصيف ذات باري تعالي از همان آغاز جريان سقيفه بحران عقيدتي دردناكي آفريد. سخت‎گيريهاي عمر بن خطاب و خفقان فكري خاصي كه او در سراسر قلمرو خلافت ايجاد كرد، به بحراني شدن اوضاع فكري جامعه انجاميد. از طرفي رژيم اموي كه محصول اين جريا بیشتر ...
خردگرایی یا نص گرایی در البدء و التاریخ
نویسنده:
خضر پورعبادی,یونس فرهمند
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
چکیده :
برخی از محققان، مطهر بن طاهر مقدسی (د. پس از 355 هـ) مولف کتاب البدء و التاریخ را «خردگرا» و «معتزلی» دانسته اند و برآن اند که البدء کتابی است تاریخی - فلسفی، زیرا نمونه های خردگرایی در این کتاب از نظر ظاهری و کمی قابل توجه است؛ به علاوه مقدسی از واژه «عقل» در استدلال های کلامی چون اثبات مباحث نبوت و شریعت و در تحلیل مضامین اخبار تاریخی فراوان استفاده کرده و هر جا که مناسب دیده، به آراء فلاسفه یونانی و بزرگان خردگرای معتزله استشهاد کرده است. در این مقاله، پس از بررسی مباحث معرفت شناسی، فلسفی و روش نقد اخبار او در کتاب مزبور، این پرسش را مطرح می سازد که خردگرایی و استدلال های عقلانی مقدسی چه جایگاهی در نقد گزارش ها و اخبار تاریخی کتاب دارد؟ سرانجام، بدین پاسخ دست یافته که مقدسی برخلاف پندار عموم محققان پیوسته میان دو جریان عقل گرایان و نص گرایان در تردید و تردد است؛ از این رو، به رغم تاکیدهای مکرر بر عقل گرایی گزارش های تاریخی وی تفاوت بایسته ای با دیگر نوشته های روایی - تاریخی هم عصر خود ندارد.
صفحات :
از صفحه 59 تا 80
نقد و بررسی قاعده «بلا کیف» اشاعره در آیات تشبیهی
نویسنده:
سید محمد باقر حجتی، سید تقی کبیری
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
در بررسی آيات مربوط به صفات الهی، به آياتی بر می خوريم که از نظر معنای ظاهری، خداوند منسوب به صفات و اعضای مخلوقات شده است که مشهور به آيات تشبيهی هستند. متکلمين اسلامی در تبيين و تفسير اين قبيل آيات، راه های مختلفی را پيموده اند. اشاعره به عنوان يکی از مکاتب بزرگ فکری و کلامی در ميان اهل سنت، برای رهايی از اتهام تشبيه و تجسيم خدا و از طرفی پرهيز از تاويل آيات، با حفظ معانی ظاهری آنها، قاعده ای را با عنوان «قاعده بلاکيف» مطرح نموده اند. در اين مقاله به تبيين اين قاعده و نقد آن پرداخته می شود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
مساله تشبیه و تنزیه خداوند از نگاه ابن عربی
نویسنده:
منیره سیدمظهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
مسأله تشبيه و تنزيه خداوند و چگـونگی رابطـه آن بـا ذات حـق از پرگفتگـوترين مـسائل خداشناسی است كه در ميان الهيون اعم از متكلم و فيلسوف و عارف نيز سابقه طولانی داشـته و قرن ها مورد بحث و مناظره قرار گرفته است. در اين گفتار، ابتدا به تبيين اهميت و ضـرورت اين بحث پرداخته شده و در اين راستا به ديدگاه فرقه های كلامی مانند اشاعره، معتزلـه و اهـل حديث در باب صفات تشبيهی اشاره شده است، سپس ضمن بيان تفصيلی ديدگاه محی الـدين عربی در اين زمينه و نظريات او در «فتوحات مكيه» و «فصوص الحكـم» تفـاوت آراء و نتـايج به دست آمده از دلايل او در اين دو كتاب مورد بررسی قرار گرفته است و در پايان اين گفتار، نظر نهايی «شيخ اكبر» كه همان جمع ميان تشبيه و تنزيه است و اينكه بحث از تـشبيه و تنزيـه در مرتبه فيض مقدس است نه مقام ذات و نه فيض اقدس، آورده شده است.
صفحات :
از صفحه 103 تا 133
  • تعداد رکورد ها : 115