جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 26
اصل انفسی بودن در اندیشه کی یر که گارد
نویسنده:
توماس هیوود
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز,
چکیده :
در طرح موضوع انفسی یودن، نخستین وظیفه ما توجیه این پیش فرض است که انفسی بودن، سنگ بنای کل تلقی کی یر که گارد از ایمان است. البته همه پژوهشگران در این باره اتفاق نظر ندارند و در مقدار اهمیتی که به این موضوع اختصاص می دشهند، میان آنها تفاوت چشکگیری وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 175 تا 212
سازگاری عقل و دين
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
عقلي بودن دين امري روشن است و بسياري از انديشمندان شرق و غرب بر آن صحه گذاشته اند آيات قرآن و روايات نيز بيانگر اين اعتقادند . اما دين گريزي برخي از انسانها علل مختلفي مي تواند داشته باشد از جمله: 1. برخي ممكن است با توجه به شرايط محيطي و خانوادگي, ب بیشتر ...
ماهیت ایمان دینی از دیدگاه علامه طباطبایی و پل تیلیخ
نویسنده:
مجید صادقی حسن آبادی، حمیدرضا عبدلی مهرجردی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از محوری‌ترین عناصر ادیان، ایمان است؛ به گونه‌ای که نمی‌توان نقش‌ بنیادین آن را در شکل‌گیری باور دینی نادیده انگاشت. پرداختن به ماهیت ایمان‌ و جایگاه آن در ادیان، از اصلی‌ترین مباحث متکلمان ادیان بزرگ به‌شمار می‌رود. این جستار در پی آن است که ماهیت ایمان دینی را از دیدگاه علامه طباطبایی و پل تیلیخ مورد بررسی قرار دهد. هر یک از این دو، فیلسوف و متکلمی است‌ سرشناس و کارکشته در تحلیل اندیشه دینی، با این تفاوت که یکی از عالم‌ اسلام است و دیگری از عالم مسیحیت. علامه طباطبایی ایمان را باوری‌ تمکن یافته در قلب می‌داند؛ به گونه‌ای که باعث مصونیت انسان از شک می‌شود؛ درحالی‌که پل تیلیخ از ایمان به حالت دل‌بستگی نهایی تعبیر می‌کند و بنابراین‌ در نظر علامه طباطبایی ایمان از سنخ«باور» متمکن در قلب خواهد بود و حال‌ آن که پل تیلیخ آن را از سنخ«فعل» می‌داند. هر دو فیلسوف اذعان دارند که‌ متعلق ایمان، امری عینی و خارجی است و بین ایمان و عقل تعارضی نیست. پل‌ تیلیخ آغاز ایمان را یقینی و انجام آن را قرین با شک می‌داند، درحالی‌که از نظر علامه طباطبایی، ایمان در مراحل ابتدایی همراه با شک بوده، اما در نهایت به‌ یقین منجر می‌شود.
صفحات :
از صفحه 19 تا 44
تبیین برخی از مطالب منزلت عقل در هندسه معرفت دینی
نویسنده:
عبدالله جوادی آملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
نسبت میان «عقل و ایمان» یا «علم و دین» موضوعی است که از گذشته‌های دور ذهن اندیشه‌ورزان را به خود مشغول داشته و دیدگاه‌های متنوع و مختلفی از سوی صاحب‌نظران در این باب ارائه شده است. یکی از نظریات مهم و بدیع در این باب، از آنِ حضرت استاد آیة الله جوادی آملی است که در کتاب منزلت عقل در هندسه معرفت دینی بازتاب یافته است. پس از نشر این اثر، مقاله‌ای با عنوان «جایگاه عقل و وحی در هندسه معرفت بشری» در فصلنامه معرفت فلسفی، شماره 24 منتشر گردید که در آن تأملات و پرسش‌هایی در خصوص این کتاب مطرح شده بود. مقاله حاضر حاوی نکات و توضیحاتی ناظر به آن تأملات و پرسش‌ها است.
صفحات :
از صفحه 17 تا 40
بررسی نقدهای جی. ال. مکی بر تجربه دینی و پاسخ آنها از منظر ریچارد سوئین‌برن
نویسنده:
محیا رفیعی بندری
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
تجربه دینی، رویداد مواجهه شخص تجربه‌گر با حقیقت غایی یا عالم ماورای طبیعی است. جی. ال. مکی، تجارب دینی را نه تجاربی الاهی، که توهّمات، خیال‌پردازی‌ها و کارکردهای ضمیر ناخودآگاه اشخاص تجربه‌گر می‌داند. از این‌رو، تجارب مذکور را به مثابه دلیلی بر وجود خدا، نامعتبر می‌داند. در مقابل، ریچارد سوئین‌برن بر اساس «اصل آسان‌باوری»، که «اشیا در واقع همان گونه‌اند که به نظر می‌رسند مگر اینکه خلاف آن اثبات شود»، و نیز «اصل گواهی»، که «در صورت عدم فریب‌خوردگی یا توهّم شاهدان، باید قول آنان را درباره تجربه مورد نظر پذیرفت»، با رد انتقادهای مکی، تجارب دینی را یک استدلال استقرایی معتبر بر اثبات وجود خدا می‌داند.
صفحات :
از صفحه 37 تا 58
 ترابط عقل و ایمان از دیدگاه غزالی و ملاصدرا
نویسنده:
روح الله شاکری زواردهی، ملیحه محمودی بیات
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عقل، شأنی از شئون آدمی است که از طریق آن، هم کسب معرفت و هم عمل می کند. ایمان، تصدیقی قلبی به خداوند عالم است که علاوه بر آنکه چشم انداز جدیدی از عالم و آدم فراهم می آورد، انسان را به اطمینان و آرامشی درونی سوق می دهد. اما دو سؤال پیش می آید، اینکه دو عنصر عقل و ایمان چه رابطه ای با هم دارند؟ و آیا اعتماد به یکی از این دو ما را از دستیابی به دیگری بی نیاز می کند؟ نوشتار حاضر، به بررسی این مسئله از دیدگاه دو متفکر بزرگ اسلامی پرداخته که در اندیشه یکی از آنها صبغه ایمان گرایی و در دیگری عقل گرایی بارز تر است. غزالی ایمان را ارزشمندتر از عقل می داند؛ وی گرچه عقل نظری را پذیرفته، آن را در درک و فهم دین ناتوان دانسته است. به همین دلیل، حتی ایمان مردم عوام را به عقل فلسفی ترجیح می دهد. اما ملاصدرا، گرچه به محدودیت های عقل اشاره می کند، به مباحث عقلانی در حوزۀ دین بسیار ارزش می دهد و ایمان را نیز نه تنها مغایر با عقل ندانسته، بلکه آن را نوعی علم و تصدیق معرفی کرده است. در این مقاله پس از بیان تفصیلی دیدگاه های این دو اندیشمند درباره عقل و ایمان، ضمن ارزیابی، نقد و بررسی آنها، به مقایسه تطبیقی این دو دیدگاه می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 691 تا 714
نقش عقلانیت در فرهنگ و علوم اسلامی
نویسنده:
فاطمه علیپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
برخی از صاحب نظران حوزه دین با هر گونه تعقل و ژرف نگری در دین مخالفت می ورزند و ممارست در معقولات و تفلسف را مردود می دانند . در حالی که یافتن حقیقت دین نیازمند تعمق و ژرف نگری است . از آنجا که در دین مبین اسلام، عقل و خردورزی بسیار ارزشمند بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار است از عقل و شرع در کنار یکدیگر یاد می شود و فرهنگ غنی اسلامی بر دو ستون محکم عقل و نقل استوار گردیده است و عقل دارای دو کارکرد در مقام تحقیق در دین و درباره دین و نیز در امر دین داری و مقام تحقق می باشد . یکی از کارکردهای آن مربوط به نقش عقل در ایجاد معرفت و فهم دین است و فلسفه اسلامی که حاصل خردورزی اندیشمندان مسلمان می باشد همسو و با قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام، راهبردهای برون شریعتی فراوانی را ارائه نموده است که قادر است پاره ای از معارف دینی را در حوزه توحید، نبوت و معاد تولید نماید . راهبرد درون شریعتی عقل نقش معنایابی و معناسنجی آن است. بدین معنا که بدون راهبرد عقل، درک نقل میسر نخواهد بود . عقل علاوه بر این دو کارکرد در اصول اعتقادی، در استنباط احکام شرعی در کنار کتاب و سنت نقش آفرینی می نماید.
صفحات :
از صفحه 31 تا 55
دیدگاه‌های مختلف ابوحامد غزالی درباره علم کلام
نویسنده:
فاطمه صادق زاده قمصری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
تحصیل معرفت الهی از نظر غزالی از دو راه امکان‌پذیر است: طریق «تعلم» برای جوان هوشمندی که به عالم و صاحب‌نظری مستقل دسترسی دارد و برای دیگران راه «سلوک» که در آن فرد با مجاهدت و عبادت و قطع علایق و جذب رحمت الهی به حقایق عالم آگاه می‌شود. از دیدگاه غزالی بر تمامی مردم تصدیق جزمی و تطهیر قلب از شک در ایمان واجب است، اما اگر عده‌ای که به طور تقلیدی به حق معتقدند و تا حدودی از هوشمندی بهره‌مندند، درباره عقاید دینی دچار تردید شوند و یا با شنیدن شبهه‌ای قلبشان متأثر شود (بویژه در دورانی که بدعتگذاران با القای شبهات، قصد فریب اهل حق را دارند) عده‌ای می‌باید ـ بعنوان واجب کفایی ـ در علم کلام متبحر شوند و در حد ضرورت، ادله کلامی را برای اینان مطرح نمایند. با این حال غزالی نقش متکلم را تنها حراست و حفظ عقاید مردم در برابر بدعتها می‌داند، بی‌آنکه برای اعتقادات و ایمان متکلم عمق بیشتری قائل باشد. در مقابل، عوام و کسانی که برای درک حقایق فطانت و هشیاری لازم را ندارند و به حرفه‌ای مشغولند، نباید به مباحث کلامی بپردازند. غزالی معتقد است این گروه را باید با موعظه به سوی حق دعوت کرد و از مطالعه بر روی مباحث اختلافی درباره عقاید بر حذر داشت. غزالی ایمان به دست آمده از استدلالهای کلامی را ضعیف می‌داند و در عوض ایمان کسانی را عمیق می‌شمارد که یا در کودکی از راه آموزه‌های شنیداری و متواتر ایمان مستقر یافته‌اند یا پس از بلوغ ایمان را تجربه کرده‌اند و با ملازمت بر عبادت و ذکر آن را کامل نموده‌اند و انوار معرفت در قلبشان متجلی شده است. در مقاله حاضر دیدگاه‌های مختلف غزالی درباره علم کلام مورد تأمل و بررسی قرار می‌گیرد.
صفحات :
از صفحه 56 تا 87
نگاهی دوباره به قرینه‌گرایی (بررسی رابطه عقل و ایمان از دیدگاه کلیفورد همراه با تحلیل و بررسی قرینه‌گرایی)
نویسنده:
یحیی کبیر، میثم مولایی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مساله رابطه عقل و ایمان همواره به عنوان جدالی جدی و اساسی در تاریخ اندیشه رخ نموده است. این نزاع از عصر روشنگری به بعد با جدیت و محوریت بیشتری روبه رو شد و تا عصر حاضر، اهمیت خود را حفظ کرده است. از جمله پاسخ هایی که به حل این نزاع داده شده است، پاسخ قرینه گرایان است. به اعتقاد گروهی از ایشان، باورهای دینی که خاستگاه شان ایمان است، نامعقول اند و در نتیجه، ایمان ورزی امری خطاست. در میان نظریه پردازان معاصر اقبال زیادی به رویکرد قرینه گرایانه کلیفورد شده است. مقاله وی با عنوان «اخلاق باور» تاکنون و با گذشت زمان بسیاری از انتشار آن، همچنان دارای نفوذ در محافل فلسفی بوده و تا امروز دیدگاه های موافق و مخالف بسیاری را در این زمینه برانگیخته است. بنابراین، همراه با تشریح قرینه گرایی به تقریر کلیفوردی از این رویکرد خواهیم پرداخت. در این نوشتار می کوشیم تا پس از بررسی ماهیت باورهای دینی، انتقاد قرینه گرایی را بر این باورها طراحی کنیم و در پی آن، واکاوی و تحلیل اصل قرینه گرایی به اجزای سازنده آن، یعنی اصل معقولیت و اصل اخلاق باور، را مورد موشکافی قرار می دهیم. در این روند نقشه ای جامع از چگونگی نقد باورهای دینی از سوی قرینه گرایان منکر وجود خدا ارائه خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 92
کاوشی در رابطه با ایمان و معرفت فلسفی
نویسنده:
نعمت الله بدخشان، محمد مزیدی، سعید رحیمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
رابطه ایمان و معرفت، که گاه تحت عنوان هایی چون ایمان و عقل، علم و دین و حکمت و شریعت مورد بحث قرار می گیرد، در میان متفکران مسیحی و مسلمان، از بحث های مناقشه انگیز و دامنه دار بوده است. در این باره، میان متکلمان مسیحی، سه رویکرد مختلف به ایمان به وجود آمده است که عبارت اند از: عقل گرایی حداکثری، ایمان گرایی و عقل گرایی انتقادی. در میان متفکران مسلمان نیز نظریاتی کم و بیش مشابه با این رویکرد ها مطرح بوده است. هر چند رویکرد غالب در میان این متفکران، رویکرد عقلی بوده، ولی رویکرد عاطفی و ایمان گرایی نیز در میان آنان طرفدارانی داشته است. این نوشتار می کوشد تا چگونگی رابطه میان ایمان و معرفت فلسفی را از منظر متفکران مسلمان مورد نقد و بررسی قرار دهد و در تبیین ماهیت و نوع معرفت مرتبط با ایمان دینی، معرفت فطری را توصیه می کند تا رهیافتی به پژوهش های مفصل تر بعدی قرار گیرد. بر این پایه، ابتدا معرفت به دو قسم معرفت فلسفی (حصولی) و معرفت فطری (شهودی) تقسیم و برخی لوازم آن ها بیان شده و بر اساس آن، نظریات مطرح درباره ماهیت معرفت مرتبط با ایمان نیز به دو نظریه، یعنی نظریه فلسفی و نظریه فطری تقسیم گردیده است. در ادامه، نظریه فلسفی ایمان با رویکردی تحلیلی - انتقادی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و اشکالاتی بر آن وارد شده است و در ضمن بحث و نیز در قسمت پایانی، نظریه فطری ایمان بر پایه آموزه های کتاب و سنت مطرح گردیده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 114
  • تعداد رکورد ها : 26