جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
>
ب: فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی دوره سوم (خردگرایی فلسفی)
>
ابن سینا: ابوعلی سینا
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
تعداد رکورد ها : 2894
عنوان :
مفهوم سازی موضوع علم و کارکرد آن نزد ابن سینا و ابن رشد
نویسنده:
نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
موضوع علم
,
فلسفه مشاء
,
مفهومسازی
,
علم شناسی فلسفی(اصطلاح وابسته)
,
علم شناسی سینوی
کلیدواژههای فرعی :
منطق نگاری دوبخشی ,
نظریه وحدت علم ,
اقسام علوم ,
ملاک تمایز علوم ,
رووس ثمانیه ,
فلسفه (خاص) ,
فلسفه الهی ,
عرض ذاتی(منطق) ,
فلسفه علم ,
معیار علم بودن علم ,
معیار شرافت علم ,
ملاک دقت علوم ,
تداخل علوم ,
کتابشناسی بحث اجزاء العلوم ,
فلسفه علم اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
حکمای مسلمان در علم شناسی فلسفی ـ منطقی موضوع علم را عبارت از چيزی می دانند که در آن علم، پيرامون عوارض ذاتی آن بحث می شود. دغدغه حکما از ارايه اين تعريف انسجام بخشی به مسايل يک علم، تمايز علوم از يکديگر و ارايه ملاکی برای طبقه بندی علوم بوده است. موضوع علم معيار تقدم و تاخر بالذات و پيشی و پسی از حيث شرافت و استحکام نيز تلقی شده است. بحث تعريف موضوع علم و نقش آن ريشه در آثار ارسطو دارد و نزد فارابی به مرتبه ای از کمال می رسد. اما اوج توسعه و انسجام آن در فلسفه ابن سينا حاصل شده است. ابن رشد بی توجهی عامدانه و موکدی به دستاوردهای شيخ الرئيس نشان می دهد؛ ولی اين الگوی علم شناسی سينوی بود که تاثير خود را بر بسياری از دانشمندان مسلمان با دو روی آورد فلسفی ـ منطقی و رئوس ثمانيه به جا گذارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عناصر افلوطینی در اندیشه ابن سینا در تبیین بعضی از صفات علت اولی
نویسنده:
زهره توازیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
حیات
,
عقل ( جوهر )
,
عقل(منطق)
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
,
واحد افلوطینی
کلیدواژههای فرعی :
الهیات سلبی ,
مبدأ هستی ,
صدور ,
توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) ,
نظام هستی ,
تشبیه ,
خالق ,
تنزیه الهی ,
آموزه فیض ,
الهیات(کلام جدید) ,
فلسفه نوافلاطونی ,
مشخصه علت مطلق ,
بساطت واجب(الهیات بالمعنی الاخص) ,
عنایت ,
اقنوم واحد ,
ضرورت صدور موجودات ,
تعالی از وجود ,
علم خداوند به خود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بحث انتساب صفات به خدا و چگونگی و چرایی آن از دغدغههای جدی دو حوزه کلام و فلسفه است.این مسأله در بخش الهیات به معنای اخص،شکل جدیتری به خود میگیرد؛زیرا این بحث از یک سو به موضوع مدلهای آفرینش ارتباط پیدا میکند و از سوی دیگر ایده خدا را در نزد معتقدان واضح میسازد.ابن سینا فیلسوف مسلمان با هر دو دغدغه به این بحث پرداخته و از این حیث شبیهی افلوطین فیلسوف تأثیرگذار مغرب زمین عمل نموده است.تا آنجا که وقتی سخن از مدلهای آفرینش نظریه صدور به میان میآید،افلوطین از غرب و ابن سینا از شرق در اذهان تداعی میشود.این مقاله در پی آن است تا نشان دهد که در تبیین نظریه صدور ابن سینا کدامیک از صفات خدا به کار میآیند و در نمونه افلوطینی آن از چه صفاتی تحذیر میشود و ابن سینا در این مسأله و انتساب بعضی از صفات به خدا تا چه اندازه متأثر از مدل افلوطینی است.با بررسی پارهای از باورها و اعتقادات فارابی،فارابی به عنوان واسطه انتقال برخی از مفاهیم افلوطینی به ابن سینا معلوم میشود که با وجود شباهتهای کلی میان افلوطین و ابن سینا در مورد بعضی صفات علت اولی و مدل صدور موجودات از او،تفاوتهای اساسی میان این دو فیلسوف وجود دارد که نمونه آن توجیه ابن سینا از صدور براساس انتساب صفات عقل،وجود و حیات به خدا است که افلوطین در نظریه خود از آنها تحذیر میکرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 52 تا 74
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ترس از مرگ با تکیه بر دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
فاطمه سلیمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
,
انسان شناسی مادی (مسائل جدید کلامی)
,
بدن
,
موت بدن
,
خوف از مرگ
کلیدواژههای فرعی :
قوس نزول و صعود ,
حرکت اشتدادی نفس ,
نظریه افلاطونی نفس ,
تجرد نفس ناطقه ,
حدیث خلقت طینت ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
علت حقیقی مرگ ,
بقاء نفس ,
حرکت جوهری ,
صور اخروی ,
موت اخترامی ,
موت ارادی ,
موت طبیعی ,
نظریه افلاطونی مرگ ,
نگاه اپیکوری به مرگ ,
نظریه رواقی مرگ ,
فکر مداوم به مرگ ,
غفلت از مرگ ,
علت ترس از مرگ ,
بی معنایی ترس از مرگ ,
غایت مرگ ,
نظریه اگزیستانسیالیستی مرگ ,
رابطه مرگ و فردیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از مهمترین دغدغههای بشری مسأله ترس از مرگ است. برای درمان این ترس متفکران از حوزههای مختلف به نظریهپردازی پرداختند. بر پایه تفکر فلسفی، ترس از مرگ ریشه در نوع نگاه انسانها نسبت به حقیقت مرگ دارد. به همین جهت برای از بین بردن این ترس باید به تصحیح نگرش خود نسبت به مرگ پرداخت. مرگ به عنوان واقعیتی ضروری و غیر قابل انکار موضوع مطالعه و تحلیل مکاتب مختلف فلسفی قرار گرفته است و هریک از این مکاتب براساس درک و شناختی که از حقیقت انسان دارند،نسبت به این مقوله ضروری قضاوت میکنند.تفکر مادی،تمام هستی انسان را محدود به جسم میداند و مرگ را نابودی و پایان زندگی میشمارد.ازاینرو در این مکتب ترس از مرگ مساوی ترس از نابودی و فناست.اما در تفکر الهی واقعیت انسان، حقیقتی متعالی و روحانی غیر از جسم اوست و جسم به منزله ابزاری برای اوست.در نظر این گروه، مرگ قطع ارتباط روح از بدن است، در نتیجه وقوع ترس از مرگ حاصل جهل نسبت به این حقیقت است. ابن سینا و ملاصدرا بر مبنای تفکر فلسفی خود نظریه دوم را تأیید مینمایند، هرچند هر کدام در راستای مبانی فلسفی خود عوامل متعددی را برای این ترس مطرح مینمایند ولی هر دو در نهایت، علت اصلی این ترس را جهل انسانها نسبت به واقعیت مرگ و حوادث پس از آن اعلام میکنند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 101
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چیستی و اعتبار دلالت التزامی : دوره 13 ، شماره 42 : حکمت سینوی (مشکوة النور)
نویسنده:
مهناز امیرخانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
مدلول
,
منطق سینوی
,
لزوم ذهنی
,
تاریخ منطق
,
دلالات
,
دلالت لفظی
,
دلالت التزامی
,
تاریخ منطق اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
رابطه لفظ و معنا ,
منطق ارسطو ,
دلالت طبعی ,
دلالت عقلی ,
لازم وجود ذهنی ,
لازم وجود خارجی ,
بحث الفاظ در منطق ,
اقسام دلالت وضعی لفظی ,
رابطه دال و مدلول در دلالات ,
تحویل التزام به مطابقت ,
لفظی نبودن التزام ,
دامنه کاربرد التزام ,
لوازم دلالت التزامی ,
شرط دلالت التزامی ,
لزوم بین مطلق ,
کارکرد دلالت التزامی در علوم ,
لزوم معتبر در التزام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بحث دلالات و تقسیمات آن سابقهای در منطق ارسطو و منطق رواقی ـمگاری نداشته است و از نوآوریهای منطقی ابنسینا محسوب میشود. در مجموع میتوان وی را بیشتر به عنوان مؤسس و بنیانگذار مبحث دلالات ـ و نه شرح و بسطدهنده آن ـ به حساب آورد. در میان دلالتهای سهگانه لفظی، دلالت التزامی از بقیه بحثانگیزتر بوده است. در عبارات ابنسینا و بیش از همه در آثار شارحان و تابعان وی، مناقشات و تشکیکات فراوانی در باب چیستی، شرایط تحقق و یا حتی اعتبار این دلالت مطرح شده است. شبهه عدم استقلال دلالت التزامی و ترکیب آن از دو دلالت تطابقی، شبهه خارج بودن التزام از اقسام دلالت لفظی، شبهه مهجوریت التزام و ممنوعیت کاربرد آن در علوم به دلیل عدم تناهی لوازم آن، از اهم این تشکیکات میباشد. این پژوهش با تأکید بر استقلال و همچنین لفظی بودن التزام، آن را از مهمترین دلالات مورد استفاده در علوم معرفی کرده؛ و لزوم معتبر در این دلالت را «لزوم ذهنی» و از نوع «لزوم بین مطلق» دانستهاست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 82 تا 102
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قاعده الواحد و نظام علی از دیدگاه ابن سینا و محقق طوسی
نویسنده:
فاطمه صادق زاده قمصری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
صدور
,
امتناع صدور کثرت از وحدت
,
نظام هستی
,
قاعده «الواحد»
,
آموزه فیض
,
فلسفه اسلامی
,
نظام علی و معلولی
کلیدواژههای فرعی :
صادر اول ,
هستی شناسی اسلامی ,
فلسفه الهی ,
احکام وحدت ,
احکام کثرت ,
عقول طولیه ,
عقل اول ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
براهین توحید(حکمت نظری) ,
اعتبارات شش گانه صادر اول ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پذیرش قاعده فلسفی الواحد و اعتقاد به مبدأ واحد برای همه موجودات کثیر، فیلسوف را به مسأله چگونگی صدور کثرت از خداوندی که از جمیع جهات واحد است. رهنمون میسازد.فیلسوفان مشائی مانند ابن سینا،در پاسخ به این مسأله نظریهای معروف درباره نظام عالم ارائه کردهاند.در مقابل،متکلمان مسلمان(به ویژه فخر رازی)با انگیزههای دینی،هم با این قاعده و هم با نظریات فلسفی درباره نظام هستی مخالفت مینمایند.خواجه نصیر الدین طوسی در آثار خود،با تثبیت قاعده الواحد و پاسخگویی به اشکالات مخالفان،نظریه فیلسوفانی چون ابن سینا را تقویت مینماید.با این حال،محقق طوسی در برخی از آثار خود تقریر خاصی از قاعده الواحد،ارائه میدهد.وی بر آن است که از واحد،از آن جهت که واحد است جز واحد صادر نمیشود ولی صدور موجودات متعدد،از مبدأ واحد با حیثیتهای مختلف امکانپذیر است.محقق طوسی در آثار خود مراتب علی موجودات را به دقت تنظیم میکند.در مرتبه نخست از مبدأ تعالی موجودی صادر میشود و در مرتبه دوم دو موجود قرار دارند که یکی از آنها از سوی مبدأ اول صادر شده است.در مراتب بعدی هم علاوه بر آنکه موجوداتی که خود از مبدأ صادر شدهاند،مصدر اشیا مختلفی میشوند از مبدأ تعالی نیز موجودات خاصی صدور مییابند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ادراکات باطنی سینوی در رسانه های رمزی سهروردی : شماره 41 : حکمت سینوی (مشکوة النور)
نویسنده:
نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
علم نفس
,
فلسفه مشاء
,
حواس باطن(مقابل ظاهر)
,
حواس باطنی اخروی
,
قوای ادراک ظاهری
کلیدواژههای فرعی :
رسائل رمزی و تمثیلی سهروردی ,
تاویل آثار رمزی سهروردی ,
نبوت ,
هرمنوتیک ,
انواع ادراک ,
افعال نفس ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل(منطق) ,
تفسیر عرفانی ,
تخیل(راه های معرفت) ,
حافظه ,
وهم(معرفت شناسی) ,
نظریه ابصار سهروردی ,
رمز ده موکل ,
رمز ده برج ,
رمز ده گور ,
تبیین فلسفی وحی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
سهروردی احاطه به تعاليم مشايی را شرط لازم برای ورود به حکمت اشراقی می داند و در همه آثار خود غير از حکمه الاشراق به نحو عمده معطوف به آموزه های سينوی است. وی در نفس شناسی نيز از همين روی آورد برخوردار است. به عنوان نمونه، او در مساله ادراکات باطنی، پنج قوه ای را که ابن سينا مفهوم سازی نموده است. در حکمت الاشراق مورد نقادی قرار می دهد، اما در داستان های رمزی خود که همگی تلاش و جهاد سالک برای رهايی از زندان درون را حکايت می کند، در همه مواردی که از ادراک باطنی سخن می گويد، نمادهايی برای پنج حس سينوی به کار برده است. از آنجا که حواس ظاهری هم پيش يا پس از حواس باطنی مطرح می شوند، همه اين رمزها ده گانه اند: ده پرنده، ده موکل، ده گور، ده برج، پنج حجره و پنج دروازه.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حجت و استدلال مباشر : دوره 13 ، شماره 42 : حکمت سینوی (مشکوة النور)
نویسنده:
فرشته نباتی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
احکام قضایا
,
اصطلاحنامه منطق
,
حجت
,
تضاد
,
تناقض
,
عکس ( قضیه )
,
استدلال مباشر
کلیدواژههای فرعی :
موضوع منطق ,
تمثیل(منطق) ,
استقرا ,
قیاس ,
امکان ارائه حجت ,
علت نیاز به منطق ,
اقسام حجت ,
تداخل منطقی ,
دخول تحت تضاد ,
قواعد عکس ,
اصل موضوعی کردن منطق ارسطو ,
استدلال های همگن ,
استدلال های نا همگن ,
جایگاه قیاس در منطق ارسطو ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مهمترین مبحث منطق، استدلال است که در کتب منطقی تحت عنوان حجت مورد بحث قرار می گیرد. قدما حجت را به سه دسته قیاس، استقراء و تمثیل تقسیم میکردند. در مورد اقسام و نوع تقسیمبندی حجت اشکالاتی مطرح شده است. از طرفی علاوه بر نظریه قیاس که بیشک شاهکار ارسطو است یکی دیگر از کارهای مهم ارسطو در حوزه منطق بحث «عکس»، «تناقض» و «تضاد» است. البته در ارغنون این مباحث به طور پراکنده مطرح شدهاند. ابنسینا نسبتهایی را به نسبتهای مورد نظر ارسطو افزود و با دریافت همانندی همه این مباحث، در آثار منطقی خود همه آنها را در کنار هم آورد. پس از ابن سینا منطقیان به پیروی از او همه این نسبتها را تحت عنوان «احکام قضایا» مطرح کردند. همین مبحث در کتابهای جدید منطق سنتی تحت عنوان «استدلال مباشر» آمده است. این عنوان حاکی از آن است که این منطقدانان «احکام قضایا» را از جنس حجت و استدلال میدانند. در این مقاله، از این نظر دفاع شده است و با فرض استدلال بودن عکس و امثال آن تقسیمی از حجت مطرح گردیده که جایگاه این استدلالها در آن مشخص شده و اشکالات تقسیم پیشین را هم نداشته باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 61 تا 81
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روش طبیعت شناسی ابن سینا
نویسنده:
فاطمه سلیمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
ادراک حسی (معرفت شناسی)
,
ادراک حسی
,
شناخت تجربی انسان
,
مسایل جدید روش شناسی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
علم طبیعی
,
فلسفه مشاء
,
نظام طبیعت
,
استقرا
کلیدواژههای فرعی :
منشا حیات ,
نظریه ,
رئالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
طبیعت گرایی متافیزیکی ,
الهیات طبیعت ,
حکمت نظری ,
برهان نظم ,
عنایت ,
فلسفه علم ,
یقین علمی ,
کلیت حکم تجربی ,
مبادی علم طبیعی ,
هدف علم ,
تصرف در طبیعت ,
علم تصرف محور ,
محدودیت ادراک حسی ,
برهان خفی در استقراء ,
شرایط صحت تجربه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سينا در عرض مطالعات فلسفی خود، به شناخت طبيعت و کشف قوانين علمی حاکم بر آن پرداخته است. نگاه ابن سينا به طبيعت، به عنوان مرتبه ای از مراتب هستی که در يک نظام طولی و علی و معلولی به واجب الوجود بالذات می رسد، موجب شده است که طبيعت شناسی او صبغه دينی داشته باشد. هر چند که او به عنوان يک پژوهشگر تجربی از روش استقراء و مشاهده عينی استفاده نموده است، ولی اصول ما بعد الطبيعی موجود در فلسفه مشاء، بر ذهن او حاکم بوده و در مراحل مختلف روش تجربی نقش خود را ايفا نموده است. از اين رو طبيعت شناسی ابن سينا صرفا مولود بروش استقراء و مشاهده عينی نيست، بلکه او با تکميل روش استقراء توسط برهان عقلی به توليد قضايای کلی يقينی و کشف قوانين علمی پرداخته است. ابن سينا در آثار خود بر ضعف ادراک حسی و استقراء ناقص در شناخت جهان طبيعت اشاره دارد و لزوم بهره جستن از عقل جهت تکميل اين شناخت و رسيدن به يقين را مورد تاکيد قرار می دهد. هدف از اين مقاله بررسی روش ابن سينا در شناخت طبيعت است؛ برای اين منظور از آنچه او در مباحث منطقی و فلسفی (معرفت شناسی) در خصوص علم تجربی يا روش تجربی به عنوان يکی از راه های حصول علم يقينی نسبت به طبيعت مطرح نموده است، بهره جسته ايم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 47
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارادی بودن تعقل در پرتو نظریه عقل فعال نزد فارابی و ابن سینا
نویسنده:
جلیله علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
اشراق الهی
,
اختیار انسان
,
علم نفس
,
فلسفه مشاء
,
عقل فعال
,
عقل(منطق)
,
تعقل(معرفت شناسی)
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
استکمال نفس ,
خروج از قوه به فعل ,
تکامل اختیاری ,
نظام هستی ,
تجرد نفس ناطقه ,
اراده انسان ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
هستی شناسی اسلامی ,
هستی شناسی معرفت (مسائل جدید کلامی) ,
معرفت شناسی اسلامی ,
استعداد ,
مکتب رواقی ,
عقل هیولانی ,
تبیین فلسفی وحی ,
معرفت بالفعل ,
عقل در حکمت مشاء ,
اشراق صور معقول ,
تعقل ارادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
کنش و واکنش روان آدمی در ادراک و تعقل که بیشک یکی از اساسیترین و کهنترین مسائل فلسفه است در فلسفه ارسطو عنوان عقل فعال را به خود اختصاص میدهد.این عنوان در جریان فلسفه بعد از ارسطو در دو دیدگاه طبیعی و اشراقی تفسیر میشود؛دیدگاه اول هر دو بعد فعال منفعل تعقل را در نفس انسان منطبع می داند و همانند تمامی موجودات جهان طبیعت،جریان تکامل روان آدمی را عبارت از خروج از حیثیت انفعال و وصول به بعد فعالیت میداند.در مقابل،دیدگاه دوم وجه انفعالی تعقل را به انسان اختصاص داده و وجه فعالیت را به مقام الوهیت ارجاع میدهد و فعلیت عقل را عبارت از افاضه و اشراق الهی میداند.علیرغم فاصله این دو دیدگاه در مورد مرجع فعالیت عقل،هر دو دیدگاه به ناچار بر این امر اتفاق نظر دارند که جریان تعقل خارج از اراده و قصد انسان بوده و در نتیجه،تکامل نظری نفس انسان امری غیر ارادی و جبری است.برخلاف این دو تفسیر مرسوم،فلسفه مشائی اسلامی-فارابی و ابن سینا-با ارجاع وجه فعالیت عقل به دو اصل استعداد پدید آمده توسط جوهر مفارقی به نام عقل فعال و همچنین قصد و اراده انسان موفق میشوند دیدگاه سومی را در نظریه عقل فعال ارائه کنند که علی رغم قول به تأثیر عامل مفارق در روند تعقل،ارادی بودن تعقل و قصدی بودن تکامل نظری نفس انسان را تبیین نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 99 تا 117
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم حضوری از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، زهره سلحشور سفیدسنگی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
ملاصدرا
,
علم به نفس
,
علم حضوری
,
نظریه ابصار
,
حکمت اشراق the School of Illumination
کلیدواژههای فرعی :
علم اشراقی ,
عقل فعال ,
عقل بالفعل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در فلسفه اسلامی طرح مسئله علم حضوری به صراحت در آثار سهروردی یافت می شود و پس از او صدرالمتألهین آن را بسط داده است. سهروردی علم را به ظهور و نور تعریف کرده و ملاصدرا از این تعریف سود جسته است. هر چند ملاصدرا در مسئله ابصار با سهروردی مخالفت می کند، اما در مواردی همچون حصول مدرکات خیالی از او متأثر است. از جمله موارد اختلاف این دو می توان به مسئله ابصار، مادی یا مجرد دانستن قوه خیال، و اتصال یا اتحاد نفس با عقل فعال و از نقاط اشتراک می توان به تعریف علم اشاره کرد. این نقاط افتراق و اشتراک برآمده از مبانی هر یک از این دو فیلسوف از جمله قابل یا فاعل دانستن نفس نسبت به صور و تعریف غیر ماهوی علم است؛ مثلاً مبنای این که نفس قابل یا فاعل صور است باعث تفاوت در نظریه ابصار و مبنای تعریف غیر ماهوی از علم باعث اشتراک در تعریف علم شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 33
مشخصات اثر
ثبت نظر
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
تعداد رکورد ها : 2894
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید