جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بدون شک اگر پیشرفت ها و دست آورد های علمی, و فنی انسان معاصر با نور افکنی و دین همراه شود و در سایه معارف آسمانی و ارزشهای الهی از این پیشرفتها استفاده شود, زندگی بسی شیرین تر و نا أمنیهای بوجود آمده از طریق سوء استفاده از این دست آورد ها از بین خواهند رفت, ایمان نهالی است که در زمین دل آدمی می روید و اگر از چشمه اعمال صالح آبیاری شود, درختی تنومند خواهد شد که بر تمام زوایای زندگی آدمی سایه می گستراند,ایمان فقط یک أمر ذهنی نیست که هیج تأثیری در ابعاد مختلف زندگی نداشته باشد،ایمان اگر در دلهای افراد جامعه با تمام شرائطخودش مستقر شود ،زندگی آنها را متحول می سازدو در ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی تأثیرات شگرفی بر جای می گزارد. در بعد روانی ،ایمان در افراد جامعه آرامش روحی وروانی بوجود می آورد،همچنین کنترل غرائز طغیان گری که موجب فساد جامعه می شوند در سایه ایمان آسان می شود. پرورش فضائل اخلاقی واز بین بردن رذائل،ایجاد بهجت و انبساط ،از تأثیرات دیگر ایمان در بعد روانی افراد جامعه می باشد.و به این صورت ایمان جامعه را برای رسیدن به تعادل روحی کمک می کند. در مسائل کاربردی تر هم ایمان در جامعه تأثیرات فراوانی می گزارد.از جمله اینکه ایمان در مسائل اقتصادی از تولیدات مضر به جامعه(حرام)جلوگیری بعمل می آورد ،توزیع را عادلانه وافراد جامعه را برای آبادانی و سازندگی تحریک می کند.ضمانت اجرائی قوانین در سایه ایمان بحدی است که در مخفیگاهی که پاسداران ظاهری قوانین به آنجا دسترسی ندارند، ایمان ضمانت اجرائی قوانین را آنجا بهعده می گیرد.ایجاد وحدت و همبستگی میان طبقات مختلف آرمان دیرین بشر بوده در سایه ایمان انسان از محدوده جغرافیائی ،قومی لسانی و نژادی فراتر می رودو یک وحدت و همبستگی حقیقی را میان افراد ایجاد می کند.حیات اجتماعی برای از بین بردن موانع و رشد و تعالی به ایثار و فداکاری افرادنیازمند است و ایمان افراد جامعهرا برای اعتلای مکتب و جامعه ، تا سرحد شهادت پیشمی برد آن هم با کمال رضایت و داوطلبانه ،تأثیر ایمان در جامعه تا همین حد نیست بلکه در مسائل دیگر هم ایمان آثار فوق العاده مثبت بر جای می گزارد اما در این رساله در حد توان نویسنده مسائل مورد بررسی قرار گرفتند.

مرگ پدیده ای است که اغلب مردم از آن غفلت می کنند، اگر مرگ مورد یاد آوری قرار گیرد آثاراخلاقی، اجتماعی زیادی می تواند داشته باشد، قرآن کریم درباره مرگ تعابیر مختلفی دارد، از جملهاینکه تصور مرگ برای اولیای الهی لذت آور است، روایات معصومین )علیهم السلام( نیز از توجه بهمرگ ویاد آور شدن آن وآثار تربیتی این امر سخنان فراوانی را بیان کرده اند.این نوشتار بر آن است که نکات مطرح شده در آیات وروایات در این زمینه را گردآوری کرده وبرایاستفاده پژوهشی فراهم نماید؛ بدین ترتیب که پس از مقدمه، این موضوع به چهار فصل تقسیم شده است:فصل اول آن شامل کلیاتی است که با تعریف موضوع واهداف آن آغاز شده وسپس به پاسخ به چراییکراهت از مرگ ویاد آن پرداخته وسرانجام با ذکر برخی نظرات وگفته های عرفای مسلمان ودیگر ادیانبه پایان می رسد.فصل دوم با عنوان: پیام قرآن کریم واحادیث شریف درباره مرگ؛ شامل ذکرآیات وروایاتی است که درمورد کلیاتی درباره مرگ، مانند به وجود آورنده ومسبب حقیقی مرگ وعوالم پس از آن ونیزعامل اصلیغفلت از مرگ می باشد.فصل سوم نیز با عنوان: موضع گیری انسان ها در برابر عوامل یاد آورمرگ؛ شامل پندپذیری اخلاقیوتربیتی از دیدگاه قرآن کریم، آمادگی برای مرگ از دیدگاه معصومین )علیهم السلام(، بیان عواملیادآور مرگ وتأثیرات اخلاقی، اجتماعی آن.فصل چهارم نیز با عنوان: توجه به رخدادهای پس از مرگ وآثار اخلاقی، اجتماعی آن؛ پس از معرفیعوالم برزخ ومعاد به بیان آثار فردی واجتماعی توجه به آنها می پردازد.نتیجه تحقیق نیز در بخش خاتمه آمده است.

اعتقاد به معاد و رستاخیز از بن‌مایه‌‌های جهان‌بینی ایرانیان باستان است. زیرا بدون باور به غایتی برای جهان، آفرینش نخستین نیز کامل نگردیده وبه امری بی‌‌هدف تبدیل می‌شود. در هر دو دین اسلام و زرتشت، هر انسانی باز‌تاب اعمال خود در این جهان را به صورت پاداش و جزا در جهان دیگر خواهد دید.گناه‌کاران به دوزخ می‌‌روند و پرهیزکاران در بهشت جای می‌‌گیرند. بنابر اعتقادات زرتشتیان، دوزخ ابدی نیست و گناه‌کاران نیز پس از آن‌که جزای اعمال بد خود را دیدند، به بهشت رفته و در آن‌جا به ادامه‌ی زندگی مینوی خود می‌‌پردازند. در این پژوهش، مسئله‌ی بهشت و جهنم را از دیدگاه دو دین اسلام و زرتشت مورد بررسی قرار داده‌ایم و از متون مقدس این دو دین یعنی قرآن کریم و اوستا مدد گرفته‌ایم تا به اهمیت مسأله‌‌ی معاد و مفهوم بهشت و جهنم از دیدگاه این دو دین پی ببریم.

در این پایان نامه تلاش شده تا به مهم‌ترين آثاري كه پذيرش و قبول توحيد بر اعتقادات، اخلاق واجتماع دارد اشاره شود. بنابر این به صورت بسيار گذرا به توحيد و مراتب آن و همچنين بينش توحيدي،‌ اهميت توحيد و رابطه تنگاتنگ ايمان و عمل اشاره شده است. سپس تلاش شده است تا به آثار اعتقادي بينش توحيدي پرداخته شود و سه اثر اعتقادي بسيار مهم يعني نبوت، معاد و امامت مورد بررسي قرار گرفته است. سپس وارد مبحث آثار اخلاقي مي‌شويم وبا توجه به اينكه اين آثار بسيار فراوان مي‌باشند در اينجا هشت اثر مهم، توكل، اخلاص، صبر، دعا، شكر، خوف و رجاء، سكينه و قلب سليم مورد بررسي و تعريف قرار گرفته و اثر هر كدام بر زندگي انسان بررسي شده است. و در نهايت به آثار اجتماعي اشاره شده و براي اين امر سه اثر مهم؛احسان، عدل و خوش‌خلقي تعريف و اثر آنها بر زندگي اجتماعي مورد بررسي قرار گرفته است.

این رساله با عنوان «قرآن کریم و کتاب مقدس هندوها» در چهار بخش و ده فصل تنظیم شده است: بخش اول: این بخش در دو فصل به معرفی قرآن کریم و اوپانیشادها پرداخته است؛ فصل اول: تاریخچه پیدایش اوپانیشادها، علت پیدایش و تعداد آن‏ها، شرح‏هایی که بر آن نوشته شده، اهمیت و ارزش آن‏ها نسبت به کتاب‏های دیگر هندو و نگاهی به محتوا و مفاهیم آن‏ها را دربر دارد و فصل دوم: به بررسی موضوعاتی از قبیل: اهمیت قرآن نزد مسلمانان، وحی و اقسام آن، آغاز نزول قرآن کریم و چگونگی نزول آن، اهتمام رسول اکرم| در حفظ و نگهداری قرآن از تحریف و تاریخ نگارش قرآن پرداخته است. بخش دوم: این بخش در سه فصل به معرفی آتمن و برهمن، اهمیت، حقیقت و خصوصیت‏های ذات خداوند متعال و مقایسه هر دو کتاب پرداخته است. بخش سوم: این بخش به بررسی اوصاف خداوند از نگاه اوپانیشادها و از نگاه قرآن پرداخته و جنبه‏های مشترک آن‏ها را مورد بررسی قرار داده است. بخش چهارم: این بخش در دو فصل، نظریات هر یک از این کتاب‏ها را مورد بررسی قرار داده است. فصل اول به سرنوشت انسان‏ها پس از مرگ از نگاه اوپانیشادها و فصل دوم به اهمیت و ضرورت معاد، مرگ، برزخ، حساب، بهشت، دوزخ، گروه بهشتیان ودوزخیان و جاودانگی با استناد به آیاتی که به وقوع و فلسفه معاد دلالت دارند پرداخته است.

قرآن کریم با اهل کتاب به روش خاص خود احتجاج نموده و از این راه عده ای از آنان را به راه حق و راه کمال نزدیک کرد. در این رابطه دلایل و شواهد روشنی بر جواز احتجاج در آیات و روایات وجود دارد که در قرآن کریم، مواردی از جمله، یهود، نصارا، مجوس وصابئین را در فصل اول بررسی نموده ایم. فصل دوم: احتجاج قرآن با اهل کتاب درباره توحیداست. در مورد قائلین به تثلیث و احتجاج قرآن بر علیه آنان ،همچنین احتجاج بر رد فرزند داشتن خداوند به عقیده مسیحیان و یهودیان است. فصل سوم: احتجاج قرآن با اهل کتاب درباره نبوت است و فصل چهارم،‌احتجاج قرآن با اهل کتاب در مورد معاد است. در فصل پنجم درباره احکام و کتب آسمانی به احتجاج پرداخته و در خاتمه نتیجه گیری از مباحث مطروحه است.

مسیحا از اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین موضوعات در یهودیت است. هدف این پژوهش بررسی تفصیلی معنا و اصطلاح مسیحا و مسیح باوری، در مهم‌ترین و بنیادی‌ترین بخش دین یهود، یعنی عهد عتیق است. اصطلاح مسیحا به معنی مسح شده با روغن مقدس برای اهداف خاص ، به عبارتی به معنای برگزیدگی برای هدفی مقدس است و شخص یا شیء مسح شده پر از روح الهی است.در عهد عتیق اشیاء مقدس با هدف برکت بخشی، و انتقال لطف و رستگاری خدا به قومش مسح می شدند. کاهنان اعظم به طور مفصل و آیینی توسط کاهن مسح و تقدیس می‌شدند. رسالت و هدف از این تقدیس پر شدن از روح الهی به منظور تعلیم و تربیت شریعت به قوم اسرائیل بود. پادشاهان در عهد عتیق برای مشروعیت بخشی به حکومت به مسح شدن توسط کاهن یا نبی نیاز داشتند. پادشاه مسح شده شخصی معنوی تلقی می‌شد که باید قوم اسرائیل را از دست دشمنان نجات می‌داد. در عهد عتیق همه‌ی انبیاء به طور کلی برگزیده و مسح شده، هستند. این اصطلاح در دوره‌های بعد در مورد منجی موعود انبیاء مورد استفاده قرار گرفت که از طرف خداوند برای هدف نجات جهان برگزیده شده است. گرچه منجی موعود یا مسیح باوری به طور خاص در نبوت‌های انبیاء نمود بیشتری یافت، اما شکل گیری این آموزه تحت تأثیر آموزه‌ی وحدانیت خداوند، برگزیدگی قوم، شرایط رقت بار قوم، و آموزه‌های اقوام همسایه درباره‌ی پادشاهی الهی بود. بن‌مایه‌ها و زمینه های اصلی و روشن این آموزه را می‌توان در تورات یافت. در مزامیر پادشاهی به خاندان داوود وعده‌ی پادشاهی ابدی داده می‌شود. در مزامیر دوره‌ی تبعید منجی تنها خداست. انبیاء تصویر روشنی از روز داوری قبل از ظهور مسیحا ارائه می‌کنند، از قبیل: تغییرات بزرگ در نظم طبیعت، فراموشی تورات، جمع شدن همگان در یک مکان مشخص، ظهور ایلیای نبی، ظهور ضد مسیح. منجی موعود در عهد عتیق با عناوینی از قبیل: شیلوه، داوود، عضوی از خاندان داوود، عَمّانوئیل، زَرُبابل، خود خدا، نجات دهندگان، بنده‌ی خدا، پسر انسان(قوم اسرائیل) معرفی می‌شود. نخستین مشخصه‌ی دوره‌ی مسیحایی جمع شدن تبعیدیان قوم اسرائیل، برکت‌های مادی و معنوی، رهایی قوم اسرائیل از ظلم و ستم غیر یهودیان است. در کتاب‌های دوره‌ی تبعید و بعد از دوره‌ی تبعید عهد عتیق این دوره‌ی مسیحایی با مفاهیم عالی‌تری، از قبیل: نوشته شدن شریعت در قلب همگان، صلح جهانی تا حد مصاحبت حیوانات درنده با کودکان، خلقت آسمان و زمین جدید، تبدیل زمین به بهشت عدن، سهیم شدن مردگان دیندار در برکت‌های این دوره توصیف می‌شود.

امام علی(ع) در فصاحت و بلاغت بی‌مانند و در خطابه و سخنوری سرآمد است. سخنان زیبا و پر محتوا و آموزنده او از روزگار زندگی پربارش، مورد توجه ادیبان و سخن‌شناسان و بزرگان علم و ادب بوده است. نهج‌البلاغه که بعد از قرآن کریم، از گرانبهاترین و ارزشمندترین میراث فرهنگی اسلام و یکی از منابع معتبر و مستند دینی است با محتوای غنی و تصاویر زیبا و نغمه دلنشین، از همان آغاز توجه بسیاری از بزرگان دانش زیباشناسی و هنر سخنوری را به خود جلب نموده است.دنیا و آخرت از موضوعات اصلی و محوری نهج البلاغه است، که امام علی(ع) در معرفی این دو مقوله از تصاویر ادبی زیبایی بهره می‌گیرد و خلاقیت، ابتکار و فصاحت بی‌بدیل خویش را به نمایش می‌گذارد. تصاویر ادبی به کار گرفته شده در این دو موضوع، از خیال و ابتکاری بی‌نظیر برخوردار است. دقت در انتخاب الفاظ و تعابیر، تازگی و طراوتی خاص به توصیفات آن حضرت بخشیده و خطبه‌ها را از حالت رکود و ایستایی خارج کرده است، به طوری که خواننده با خواندن این خطبه‌ها، با احساس نشاط پیام امام(ع) را دریافت می‌نماید. ایشان به شکل هنرمندانه از خیال استمداد گرفته و اندیشه‌ها و مفاهیم عقلی والا و پیچیده حکمی را در قالب الفاظی اندک و به صورت موثر و گیرا به مخاطب القا می‌کند.امام(ع) با استفاده از عناصر طبیعی، زمان، مکان، تشخیص، استفاده از تجارب شخصی در به تصویر کشیدن این موضوعات و... پویایی و حرکت خاصی در تصاویر ادبی خویش ایجاد کرده است که نشان از معرفی دقیق چهره دنیا و آخرت و شناخت آن دارد.واژه های کلیدی: امام علی(ع)، نهج البلاغه، دنیا، آخرت، تصاویر ادبی.

برای کشف ابعاد علمی و فنی استدلالهای قرآن درباره معاد، مقایسه مضامین و مفاد آیات کلام الله با قالبها و شکلهای منطقی استدلال؛ لازم وضروری به نظر می رسد. همچنین تقریر صحیح استدلالهای قرآن باعث فهم بهتر آیات و جلوگیری از تفسیر برأی نیز خواهد گردید. لزوم تفکیک استدلالهای قرآن درباره معاد از سایر استدلالهای مشابه آنها در علم کلام از دیگر ضرورت ها و اهداف این پایان نامه است.تحقیق حاضر در واقع نوعی پژوهش میان رشته ای در عرصه تفسیر قرآن از یک سو و علم منطق از سوی دیگر است. به طور خاص، مفهوم"استدلالِ قرآن" یک مفهوم کلیدی و موثّر در سرتاسر تحقیق حاضر است و به همین جهت در فصل اول به تبیین و تعریف این مفهوم پرداخته و به بیان تفاوت آن با مفهوم"استدلال با قرآن" اهتمام ورزیده ایم. استدلالهای قرآن درباره معاد به صورت تمثیل، قیاس اقترانی و قیاس استثنایی قابل تقریر می باشد.

معاد-که همان زنده شدن موجودات پس از مرگ برای مشاهده اصل و نتایج اعمال نیک وبددر سرای آخرت می باشد-موضوع اصلی این نوشتاراست که ازمنظرصحیفه سجادیه موردبررسی قرارمی گیرد،بدون تردیدمبحث معادازتاثیرگذارترین مباحث عقیدتی است که هرچقدردرباره آن تحقیق وبحث شودبازناچیزاست چرا که ازاصول دین مقدس اسلام شمرده شده وتاثیرفراوانی درنحوه زندگی، موضع گیری هاوچگونگی رابطه انسان باخدای متعال،جهان خلقت ودیگرانسانهادارد،کمااینکه صحیفه سجادیه کتابی است که بحق زبورآل محمد صلی الله علیه وآله لقب گرفته،این کتاب ارزشمندکه درقالب نیایش و مناجات،معارف بسیاری رابیان کرده،آنگونه که بایدوشاید،موردتوجه مجامع علمی قرارنگرفته،چراکه معارف نهفته درآن بصورت مستقل مورد تحقیق وتحلیل اندیشمندان ومحققین واقع نشده است.