مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب شکوفایی کلام اسلامی نوشتۀ یوزف فان اس با ترجمه سارا مسگر به همت انتشارات حکمت به تازگی منتشر شد. در پشت جلد این اثر در معرفی آن آمده است: «طرح کلی‌ای که مایلم بحثم را با آن آغاز کنم این است: ترکیب انفجاری تاریخ‌نگاری، کلام و اندیشۀ سیاسی. در این میان، گاه‌شماری وقایع اهمیت ویژه دارد. این ابعاد سه‌گانه با هم و در یک زمان پدیدار می‌شوند، و چنان زودهنگام که بخشی از فرایند هویت‌یابی‌ای را تشکیل می‌دهند که نیروی محرک نخستین نسل‌های مسلمانان بود و همچنان هم هست.» پروفسور یوزف فان اس آلمانی، استاد بازنشسته دانشگاه توبینگن، از مدرسان و پژوهشگران نامدار در اسلام‌شناسی است. وی که عضو آکادمی علوم هایدلبرگ،‌ آکادمی ادبیات بارسلونا، آکادمی علوم عراق، انجمن فلسفه ایران،‌ آکادمی علوم تونس، آکادمی قرون وسطی آمریکا و آکادمی اروپا بوده است، در سال ۲۰۰۹ جایزه خدمات شایان پروس و در سال ۲۰۱۰ جایزه‌ای از کنگره جهانی مطالعات خاورمیانه و جایزه صلیب بزرگ دولت فدرال آلمان را دریافت کرده است. وی دارای تحقیقات و نوشته‌های متعددی در حوزه کلام اسلامی است. در میان آثار پروفسور فان اس مجلدات شش‌گانه «کلام و جامعه در قرن دوم و سوم هجری» در جهان اسلام از ویژگی‌های ممتازی برخوردار است. این کتاب طی سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۷ در برلین منتشر شد و شهرتی جهانی برای او به ارمغان آورد. این کتاب جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را هم دریافت کرده است. جلد نخست مجموعه تاریخ اندیشه دینی در صدر اسلام با عنوان کلام و جامعه در سده‌های دوم و سوم هجری با ترجمه فرزین بانکی و احمدعلی حیدری و ویراستاری علمی سید محمدرضا بهشتی از سوی انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب منتشر شد.

نواندیشی دینی که از جدی‌ترین و درعین‌حال، چالش‌برانگیزترین دغدغه‌های دانشی‌مردانِ حوزه‌ی علوم دینی در روزگار جدید است، در عرصه‌های مختلفِ علوم دینی، قابل تطبیق و شایسته‌ی تحقیق است، ازجمله، در رشته‌ی کلام اسلامی که گاه از آن به کلام جدید، تعبیر می‌شود. این نوشتار ضمن تدقیق در مفهوم نواندیشی دینی و فرق آن با روشنفکری یا روشنفکری دینی، می‌کوشد تا پس از مرور اجمالی بر جریان‌های فکریِ اسلامیِ معطوف به عقائد دینی، شاخصه‌های نواندیشی دینی در زمینه‌ی کلام اسلامی را بشناسد و برشمرد، ازجمله‌، اینکه این رویکرد جدید در شیعه، در امتداد کلام عقلیِ شیعه از بغداد تا حله است، با افزوده‌ی گشودگی در برابر تحولات جدید و فلسفه‌های معاصر و اهتمام به عرصه‌های نوین تحقیقات کلامی، مثل کلام سیاسی یا کلام اجتماعی، در عین صیانت از مرزهای قطعیِ دین و بر پایه‌ی عقلگرایی اعتدالی (نه قرینه‌‌گرایی و عقلگرایی حداکثری).