جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 728
بررسی تحولات خوف ورجاء در عرفان اسلامی تا پایان قرن هفتم هجری
نویسنده:
مریم ربانیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده:خوف و رجاء در تاریخ عارفان و تصوف،جایگاهی ویژه دارد و جهت گیری کلی دو جریان عمده تصوف یعنی؛ تصوف زاهدانه و تصوف عاشقانه را در سیر تطور تاریخی آن نشان می دهد. و سیر تحول معنایی و محتوایی آن نشان می دهد که از لحاظ تاریخی، تحولات و مراحلی را پشت سر گذاشته است.مفهوم خوف و رجاء ریشه در آیات و روایات دارد و هر چه از قرن اول به قرن هفتم نزدیک‌تر می‌شویم، گسترش بیشتری یافته است و عرفا و متصوفه مطالب بیشتری را در رابطه با خوف و رجاء و مسائل مربوط به آن ارائه داده‌اند.علاوه بر این، عرفای قرون چهارم و پنجم ،در تألیفات مهم و معتبر خود در زمینه‌ی عرفان و تصوف مانند: قوت القلوب ابوطالب مکی، رساله‌ی قشیریه ابوالقاسم قشیری، منازل السائرین و صد میدان خواجه عبدالله انصاری و کیمیای سعادت و احیاءعلوم الدین امام محمد غزالی، بابی را به خوف و رجاء اختصاص داده‌اند. و درباره مسائل مربوط به آن بحث نموده‌اند.. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی بر اساس متون عرفانی به بررسی خوف و رجاء و سیر و تحولات آن تا پایان قرن هفتم هجری پرداخته است.بدین جهت، پس از پرداختن به مباحث مفهوم شناسی، به تبیین منبع و منشأ خوف و رجاء توجه داشته و به بررسی آنها در ادوار مورد نظر پرداخته و در هر سده به تبیین نظرات و آراء عرفای مهم در این باب پرداخته است تا به سیر تغییرات و عوامل تحول آن دست یابد. واژگان کلیدی:خوف،رجاء،زهد،تصوف،عرفان اسلامی، تحول .
مشخصات اثر
بررسی و مقایسه‌ی مفهوم بهشت و جهنم در دین اسلام و زرتشت با تأکید بر متون مقدس
نویسنده:
فاطمه نواری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اعتقاد به معاد و رستاخیز از بن‌مایه‌‌های جهان‌بینی ایرانیان باستان است. زیرا بدون باور به غایتی برای جهان، آفرینش نخستین نیز کامل نگردیده وبه امری بی‌‌هدف تبدیل می‌شود. در هر دو دین اسلام و زرتشت، هر انسانی باز‌تاب اعمال خود در این جهان را به صورت پاداش و جزا در جهان دیگر خواهد دید.گناه‌کاران به دوزخ می‌‌روند و پرهیزکاران در بهشت جای می‌‌گیرند. بنابر اعتقادات زرتشتیان، دوزخ ابدی نیست و گناه‌کاران نیز پس از آن‌که جزای اعمال بد خود را دیدند، به بهشت رفته و در آن‌جا به ادامه‌ی زندگی مینوی خود می‌‌پردازند. در این پژوهش، مسئله‌ی بهشت و جهنم را از دیدگاه دو دین اسلام و زرتشت مورد بررسی قرار داده‌ایم و از متون مقدس این دو دین یعنی قرآن کریم و اوستا مدد گرفته‌ایم تا به اهمیت مسأله‌‌ی معاد و مفهوم بهشت و جهنم از دیدگاه این دو دین پی ببریم.
مشخصات اثر
جهد و جذبه در عرفان اسلامی
نویسنده:
سیدکامران میرمعینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
علوم انسانی , عرفان اسلامی
چکیده :
چکیده دراین پایان نامه تلاش شده است به دوموضوع مهم ((کوشش)) و ((کشش)) یا همان جهد و جذبه به عنوان دو مفهوم اساسی در حوزه عرفان اسلامی درمسیروطی (( سلوک عرفانی)) پرداخته شود وتلاش محقق برآن است با استفاده از منابع موجود و دیدگاه عرفای مشهور کارآمدترین راه برای وصال مورد نقد وبررسی قرار گیرد. جهد این است که بنده همه هم وهمت خویش را بکار گیرد تا مقامات تبتل تا فنا را پله پله تا ملاقات خداوند به گام خویش بپیماید و البته این مهم می باید در پرتو راهنماییهای رهبری ره رفته و ره شناس پیموده شده و از هیچ تلاشی ، طاعتی دریغ نکند. وجذبه آن است که خداوند از روی عنایت و بنده نوازی بنده ای را به نگاه نوازش بنگرد، به کمند مهر بگیرد وبه سوی خود بکشد و آنچه را برای بالا رفتن بنده بایسته و بسنده است برای او فراهم سازد نردبانی آسمانی پیش پای او نهد واورا به آستان خویش فروآورد. بسیاری از صوفیان مطرح واثرگذاردر عرفان اسلامی در مسیر سلوک عرفانی اصالت را به کوشش، مجاهده و تلاش سالک داده اند وبرخی دیگرازصوفیان بزرگ اصالت را به کشش داده اند و معتقدند اگرعنایت وجذبه نباشد کوشش سالک و مرید را به جایی نمی برد.این پایان نامه قصد دارد ارتباط دوسویه جهد و جذبه وجایگاه آن در عرفان اسلامی الزامات ، مقدمات واسباب هر یک از آنها را برای وصال سالک به حقیقت مورد بررسی قراردهد.
مشخصات اثر
سرچشمه‌های بودایی عرفان اسلامی تا قرن ششم هجری (فنا، ریاضت و ذکر)
نویسنده:
سودابه خواجه علی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
به نظر می‌رسد عرفان اسلامی به ویژه در حوزه خراسان (مکتب خراسان) شباهتهایی با آیین و عرفان بودایی داشته است، در این پژوهش علاوه بر بسترهای شکل‌گیری عرفان اسلامی، تشابه میان سه عنصر زهد، ذکر و فنا در عرفان اسلامی با سه عنصر ریاضت، ذکر و نیروانه در آیین بودابه طور اجمال مورد بررسی قرار گرفته است. سالکان هر دو مکتب به نفس، آفات و مراتب کمالی آن توجهی ویژه داشته‌اند، و در این راستا در عرفان عملی، زهد و ریاضت و ذکر و مراقبه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. در عرفان نظری نیز هر دو مکتب قائل به وحدت وجود می‌باشند، وجود این شباهت‌ها چنین می‌نماید که گویی آموزه‌های هردو مکتب آبشخور واحدی داشته‌ و از بستر فرهنگی یکسانی برآمده و بالنده شده‌اند. حاصل پژوهش این است که عرفان مکتب خراسان، ضمن داشتن شباهت، به علت نوع نگاه، نظرگاه و خاستگاه‌ متفاوت، با این آیین اختلافاتی نیز دارد. هردو برای رسیدن به معرفت باید تلاش کنند، این معرفت یک شهود تمام عیار، یعنی مواجهه‌ی نفس با حقیقت است که حقیقت را بدون هیچ واسطه‌ی جسمانی مشاهده می‌کند.
مشخصات اثر
تطور مفهوم ریاضت در عرفان اسلامی ( از قرن اول اسلامی تا ابتدای قرن هفتم)
نویسنده:
الهام ابراهیمیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در مسیر سلوک عرفانی ضرورت دارد که سالک از خود خالی و فانی شود، از جهت اینکه تمام حرکات و تلاش های عارفان برای رها شدن از خویش است؛ لذا برخی از امور، از جمله ریاضت بر ایشان فرض راه است این عمل به گونه های متفاوت در طی قرون مختلف انجام گرفته است و به سالکان طریق به فراخور حال و استعدادشان تعلیمات متفاوتی توسط آشنایان طریق و پیران راه ارائه شده است. این اعمال که به نحوی با ریاضت‌های جسمانی صورت می‌گرفت، با هدف تعدیل نفس اماره که جز خواهش ها و تمنیّات نابجا چیزی را طلب نمی‌کند، انجاممی‌شد که از سرکشی خود بکاهد و در حد کمال به تسلیم سالک در‌آید. بدین خاطر،ریاضت جزو اصول اساسی و بنیادین طریقت شمرده می‌شود و از لحاظ تاریخی، به لحاظ کمیت و کیفیت، تطوراتی داشته است. هدف از پژوهش حاضر، تطور مفهوم ریاضت در طی شش قرن اولیه هجری قمری است. سوالات پژوهش عبارتند از: در این محدوده تاریخی حد و حدود ریاضت، نحوه انجام ریاضت، جایگاه و نقش ریاضت، غرض و هدف از ریاضت چه بوده است؟ نتایج بدست آمده: ریاضت در طی شش قرن اول هجری تطوراتی داشته است. روش پژوهش حاظر به شیوه تحلیلی-تاریخی بوده که سیر تاریخی مفهوم زهد و ریاضت و تغییر و تحوالات ایجاد شده در آن مورد بررسی قرار می گیرد.
مشخصات اثر
شهرخدای سنایی در حدیقة الحقیقه
نویسنده:
مریم حسینی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
دیدار سنایی با پیر در بخشی از کتاب حدیقه الحقیقه با پرسش هایی درباره سرزمینی که وی (پیر خردمند) از آنجا آمده، همراه است. پیر آن جایگاه را «شهرخدا» می نامد و از ویژگی های آن برای شاعر سخن می گوید: گفتم آخر کجاست آن کشور گفت: از کی و از کجا برتر جای کی گویمش که شهرخدای جای جان است و جان ندارد جای در این مقاله بررسی ماهوی و جغرافیایی شهری که سنایی آن را «شهر خدا» می نامد، موردنظر است. این سرزمین را سهروردی «ناکجاآباد» و «عالم مثال» و یا «عالم صور معلقه» هم نامیده است. هدف مقاله پیش رو، بحث درباره ویژگی های این شهر است. «شهر خدا» در نظر عارفانی چون سنایی، سرزمینی ماورایی است که عارف می تواند با گریختن از قبای جسم به سوی آن راهی شود، سرزمینی است که منشا و مرجع تمامی ارواح است. همه آنچه در زمین وجود دارد ریشه در آن سرزمین دارد. بحث درباره تاثیرپذیری سهروردی از سنایی در آفرینش ناکجاآباد و عالم مثال هم از دیگر اهداف این جستار است. همچنین ویژگی های آرمان شهری این سرزمین آن را به ایده مدینه فاضله (یوتوپیا)ی فیلسوفان نزدیک می کند.
صفحات :
از صفحه 45 تا 64
مشخصات اثر
مفهوم‌‌شناسی «توکل» و نتایج آن از منظر نهج‌البلاغه
نویسنده:
صدرالدین موسوی جشنی، مسعود درودی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
کلیدواژه‌های اصلی :
توکل از نظر امام علی (ع)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
توکل از مفاهیم اخلاقی و عرفانی فرهنگ اسلامی است. علمای اخلاق با تأسی به قرآن، مسلمانان را به تحقق عینی این مفهوم در زندگی فردی و اجتماعی خود توصیه کرده‌اند و عارفان از آن، به‌عنوان یکی از مقامات عرفانی یاد کرده و پشت‌سرگذاشتن آن را برای هر سالکی ضروری دانسته‌اند. منابع اخلاقی و عرفانی ما، مشحون از ضرورت رویکرد به توکل است. توکل در نهج‌البلاغه، هم در معنای اخلاقی و هم در معنای عرفانی به‌کار رفته است. علی (ع) در نهج‌البلاغه، از جهات مختلف بر اهمیت توکل تأکید کرده و آن را پایۀ ایمان، عامل متانت اخلاقی، راهی برای دستیابی به فقر عرفانی و عامل تفکر دانسته‌اند. توکل در این کتاب هرگز جانشین کوشش آدمی معرفی نشده است، بلکه توکل در جایی کاربرد دارد که دست آدمی از اقدام آن کوتاه است. تلاش نگارنده در این مقاله، بررسی مفهوم توکل در اندیشۀ شیعه براساس کتاب مهم نهج‌البلاغه (مهم‌ترین کتاب مذهب شیعه) است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 144
مشخصات اثر
احد افلوطینی و مقام ذات عرفانی
نویسنده:
مهدی کهنوجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
شناخت هستی همواره مورد توجه‌اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی بوده است. برای رسیدن به چنین شناختی از روشهای متعددی بهره برده‌اند. افلوطین یکی از متفکران مطرح در تاریخ فلسفه، همانند عارفان مسلمان تبیین منسجم و منطقی‌ای از هستی و مراتب آن ارائه می‌دهد. افلوطین بر آن است که عالم معقول از سه اقنوم یا سه اصل تشکیل شده است.اقانیم عبارتند از: احد، عقل و نفس. عارفان مسلمان نیز برای نظام هستی چینش خاصی را یافته‌اند. مقام ذات از نظر ایشان اولین مرتبه و بهتر است بگوییم فوق تمام مراتب هستی است. نویسنده بر آن است که با روش اسنادی و تحلیلی "احد" از منظر افلوطین را با "مقام ذات" عرفانی مقایسه کند. دستاوردهای مهم این تحقیق یافتن وجوه مشترکی بین احد و مقام ذات است؛ همانند: تعالی، اطلاق، بدون اسم و رسم، غیر قابل شناخت و ... .
صفحات :
از صفحه 127 تا 156
مشخصات اثر
عرفان ابن سینا و یا نظر ابن سینا درباره عرفان
نویسنده:
محسن جهانگیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
ابن سینا و عرفان
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا پزشک نامی عالم (Scientist) بزرگ و خلاصه رئیس فیلسوفان عالم اسلام است با اینکه در قرون وسطی زندگی می کرده ولی هرگز روحیه واندیشه قرون وسطایی نداشته است. او همچون فیلسوفان دوره تجدید حیات علمی و فرهنگی (رنسانس) مخالف هر نوع تحجر و تقلید بوده و سند درستی هر امری را عقل و تجربه می شناخته و با سعه صدر و دیدی فراتر از زمان و محیط خود به مسائل می نگریسته و برای انکار چیزی تا دلیل و برهان روشنی نمی یافته آن را در بوته امکان می نهاده است. از این روی شهود عرفا و کرامات اولیا را از دید عقلی ممکن می دانسته و در برخی از رسالات و کتاب هایش به توجیه فلسفی آنها پرداخته است. این امر باعث شده عده ای نوعی عرفان به وی نسبت دهند و حتی احیانا او را صوفی وحدت وجودی پندارند که به نظر بعید می نماید زیرا چنانکه در متن مقاله خواهیم دید از مطالعه احوال و آثار وی بر می آید که او هرگز به سیر و سلوک نپرداخته و راه و روش صوفیان در پیش نگرفته بلکه از آغاز تا پایان زندگانیش همچنان عالم و فیلسوف و پای بند عقل و استدلال بوده و براستی فیلسوف به دنیا آمده و فیلسوف از دنیا رفته است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 47
مشخصات اثر
خلق مدام در نگاه ابن عربی و مقایسه آن با حرکت جوهری صدرا
نویسنده:
عزیزالله سالاری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
حضرت حق‌ تنها وجود حقیقی است و پدیده‌ها همه ظهور و تجلی و پرتو اویند. آن‌ها هیچ استقلالی از خود ندارند و عین تعلق به خداوندند. تجلی حضرت حق به دلیل توسع‌الهی تکرار پذیر نیست. از این رو تجلی او مدام است و با نفس رحمانی‌اش (بسط وجود بر اعیان)، دم به دم آفرینش نو می‌شود. بر این بنیاد، خلق جدید (آفرینش مدام) همان تجلی مستقر و تکرار‌ناپذیر حق است. با تجلی جمالی حق، پدیده‌ها بقا می‌یابند و با تجلی جلالی، فانی می‌شوند. این بقا و فنا و خلع و لبس دائمی است (= خلق مدام). حرکت جوهری و خلق مدام هردو گویای تحول و تجددند؛ اما این دگرگونی در اولی، ناشی از تحول نهادی و سیلان جوهری ماده و در دومی، فراتر از این، ناشی از تجلی مداوم حضرت حق‌تعالی است. در اولی لبس بعد از لبس و در دومی خلع و لبس است. قلمرو خلق مدام، کل آفرینش‌ است، حال آن که حوزه حرکت جوهری، عالم جسمانیات است. اولی بر مبادی کشفی و شهودی و دومی بر مبادی عقلی استوار است. موضوع اولی نفس وجود و موضوع دومی هیولی (ماده) است.
صفحات :
از صفحه 113 تا 132
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 728